Morgunblaðið - 06.12.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 6. DESEMBER 1992
Horft í norður eftir hinni gömlu heimreið að Nesstofu. Traðimar verða göngustíg-
ur að safninu skv. yfirlitsuppdrætti Reynis Vilhjálmssonar. Fjósið lengst til vinstri
verður aðalbygging Lækningaminjasafnsins með þriggja bursta nýbyggingu, sem
kemur í stað skúranna og hlöðunnar. Til hægri sést Lyfjafræðisafnið í byggingu,
líka nýbygging við gamalt fjós. Arkitekt beggja safna er Þorsteinn Gunnarsson.
Lækningaminjasafn,
(horft til norðurs)
Vesturtún
ÚTIHÚSIN
VERÐA
LYFJAFRÆÐISAFN
OG LÆKNINGA-
MINJASAFN
eftir Elínu Pólmadóttur
NESSTOFA á Seltjarnarnesi er ein af fáum söguleg’um
húsaminjum íslendinga. Allir íslendingar þekkja þetta hvíta
fallega steinhús, sem er svo víða að glæsilegt heim að líta.
Þar reisti Bjarni Pálsson, fyrsti landlæknir íslendinga, sér
bústað 1763. Þaðan veitti hann öllum landsmönnum læknis-
hjálp og starfrækti apótek með útvegun lyfja. Nesstofa er
nú rekin sem hluti af Þjóðminjasafni íslands og þar var í
sumar opnað lækningaminjasafn. En það er aðeins byrjun-
in á safnasamstæðu á svæði til útivistar. Lyfjafræðibygging
er risin þar sem áður voru útihús. Eru lyfjafræðingar að
taka húsið í notkun með lítilii sýningu til bráðabirgða um
þessa helgi í tilefni 60 ára afmælis félags síns 5. desem-
ber. Og búið er að teikna byggingu undir framtíðar lækn-
ingaminjasafn, líka í og við önnur gömul útihús. Gæti kom-
ið í gagnið 1994-1995. Þessar þrjár safnabyggingar munu
þannig mynda heild á sama reitnum, sem búið er að gera
af yfirlitsuppdrátt. Þessi glæsilegu söfn munu í framtíðinni
draga að gesti um leið og boðið er upp á að njóta útsýnis
og útivistar.
il þess að koma
upp húsinu, sem
nú er risið
þarna, efndu
lyfjafræðingar
og apótekarar
fyrir nokkrum
árum til sér-
stakrar stofnun-
ar undir nafninu
Lyfjafræðisafn
og hafa unnið
ötullega að mál-
inu síðan, m.a.
með mikilli sjálf-
boðavinnu. Þor-
steinn Gunnars-
son arkitekt teiknaði húsið og hann
hefur nú einnig gert teikningar fyr-
ir byggingarnefnd Lækningaminja-
safnsins, sem ætlunin er að verði
aðal safnhúsið. Nesstofa verður þá
miðpunktur og til kynningar á tíma
Bjama Pálssonar. í Nesi var á síð-
ari árum tvíbýli og hafði hvort býli
fjós og hlöðu í túninu, annars vegar
norðan við og hins vegar neðar og
sunnan Nesstofu. Útihús beggja
stóðu lægra og hefur þess verið
gætt að nýbyggingar muni ekki
skyggja á gamla húsið til að sjá. í
báðum tilfellum em gömlu fjósin
notuð sem hluti af safnbygging-
unni, en byggt við þau og nýbygg-
ingar felldar að því gamla.
Opnað nýtt hús
Lyfjafræðisafnsins
Vegna 60 ára afmælisins hefur
mikið kapp verið lagt á að ljúka
Lyljafræðisafnshúsinu til þess að
geta tekið það formlega í notkun
um þessa helgi á 60 ára afmæli
Lyfjafræðingafélags Islands, sem
stofnað var 5. desember 1932. En
5. desember 1771 tók líka kandi-
datspróf í Kaupmannahöfn Bjöm
Jónsson, sá sem fyrstur íslendinga
varð til að læra lyfjafræði og varð
fyrsti Iyfsalinn í Nesi eftir að lyfsal-
an var greind frá landlæknisemb-
ættinu 1772. Honum var þá fenginn
til umráða helmingurinn af jörðinni
og helmingur af Nesstofu. Þá má
geta þess að það var 4. desember
1672 sem kom út fyrsta tilskipun í
Danmörku um lækna og lyfsala,
réttindi þeirra og skyldur, sem giltu
hér á landi allt fram til 1930. Þetta
kom m.a. fram í viðtali við þau Ingi-
björgu Böðvarsdóttur, Axel Sigurðs-
son og Kristínu Einarsdóttur, stjóm-
arformann Lyfjafræðisafnsins, en
þau eiga ásamt Áslaugu Hafliða-
dóttur og Erling Edwald sæti í stjórn
Lyfjafræðisafns. Tók Kristín fram,
að þau Ingibjörg og Sverrir Magnús-
son, sem lést 1990, hefðu verið
hugmyndasmiðir og driffjöðrin í
þessu máli öllu. En margir hafa lagt
hönd á plóginn. Allt þetta ár hafa
sjálfboðaliðar verið við vinnu í bygg-
ingunni einu sinni til tvisvar í viku,
100 manns lagt þar eitthvað af
mörkum. En Lyfjafræðisafnið er
sjálfseignarstofnun sem lyfjafræð-
ingar standa að og hefur verið aflað
fjár með gjöfum og eftir ýmum leið-