Morgunblaðið - 18.12.1992, Qupperneq 63

seer flaaMaaaa .sr HU0AauT8öa GiaAjaMUOHOM_
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. DÉSEMBÉR 1992
S8
63
Hallfríður Böðvars
dóttír — Minning
Fædd 8. júní 1913
Dáin 12. desember 1992
Þegar einhver nákominn fellur frá
verður það gjarna til þess að maður
hugleiðir hversu tíminn líður hratt.
Mér finnst t.d. ekki ýkjalangt síðan
ég var smástrákur í sveit hjá Hall-
fríði móðursystur minni og Svavari
vestur í Dölum, eða hjá Fríðu frænku
eins og ég kallaði hana. Síðan eru
þó liðnir um fjórir áratugir.
Hallfríður Marta var fædd í Búð-
ardal í Dalasýslu hinn 8. júní 1913.
Hún var dóttir hjónanna Guðbjargar
Jónsdóttur og Böðvars Marteinsson-
ar sem þar bjuggu og var næst-
yngst fjögurra systkina.
Systkinin voru Árni, sem dó ung-
ur, Sólveig (d. 1988), Hallfríður og
Magnús bóndi á Hrútsstöðum í Dala-
sýslu. Þá höguðu örlögin því þannig
til að við fjölskylduna bættist fóstur-
sonur, Kristinn Siguijónsson, síðar
húsasmíðameistari í Reykjavík. Árið
1920 fluttist svo Böðvar Marteins-
son með fjölskyldu sína að Hrúts-
stöðum í Laxárdal en þessi sögu-
fræga jörð var þá í eyði og varð því
að reisa hús öll frá grunni. Þetta
voru erfið ár á íslandi og lífsbarátta
margra snerist einfaldlega um það
að komast af. Fyrir kom að þær
systur, Sólveig móðir mín og Hall-
fríður, sögðu mér frá þessum frum-
býlisárum á Hrútsstöðum og mér
varð ljóst að líf þessara landnema á
eyðijörð var enginn dans á rósum
og afar fjarri lífsstíl nútímans með
sín rafmagnsljós og hitaveitu. Árið
1943 giftist Hallfríður eftirlifandi
manni sínum, Svavari Jóhannessyni,
ættuðum úr Húnavatnssýslu og tóku
þau við búi á Hrútsstöðum. Þau hjón
eignuðust tvö börn, Björgvin Böðvar
og Elísabetu Jóhönnu, sem bæði eru
kennarar í Kópavogi. Árið 1954
bregða þau svo búi og flytja í Kópa-
vog. Kópavogur var þá í hraðri upp-
byggingu og þau hjón byggðu sér
notalegt hús að Löngubrekku 4 sem
þau svo fluttu í árið 1960.
Fékkst Svavar lengst af við húsa-
smíði en Fríða gætti bús og barna.
Hjá þeim dvöldust foreldrar Hallfríð-
ar, Guðbjörg og Böðvar, og náðu
bæði hárri elli. Eftir að foreldrar
hennar féllu frá sinnti hún húshjálp
á vegum Kópavogsbæjar um nokk-
urra ára skeið.
Þær systur, móðir mín og Fríða,
voru tengdar afar traustum vina-
böndum sem enn styrktust við komu
Fríðu og Svavars í Kópavog. Ég
minnist þess m.a. að eftir að sími
kom á heimili þeirra systra lauk
kvöldinu gjarna á símtali þeirra á
milli. Ekki voru þær systur þó alltaf
sammála og áttu það til að deila fim-
lega um fjarskyldustu hluti en þótt
sitt sýnist hvorri skyggði það aldrei
á vináttu þeirra. Fríða var vel lesin
í íslendingasögum, einkum þó Lax-
dælu eins og jafnvel enn þykir, góðu
heilli, siðferðileg skylda í Dölum
vestur, en hún fylgdist einnig vel
með málum líðandi stundar. Hana
tók sárt allt ranglæti í heiminum og
þá ekki síst þegar böm áttu í hlut.
Við hjón vorum þeirrar gæfu að-
njótandi að Fríða tók að sér að
gæta eldri sonar okkar innan skóla-
aldurs um alllangt skeið. Þetta var
mikill fengur fyrir okkur og son
okkar því Fríða var einstaklega
barngóð og kunni að umgangast
börn án þess að ofdekra þau. Fríða
hafði sannarlega stórt hjarta og var
alltaf boðin og búin að líkna og
hjálpa og margur var sá sem leitaði
til Svavars og Fríðu í vanda sínum.
Fríða var því vinmörg og lagði
afar mikla rækt við ættar- og vin-
áttubönd. í raun hef ég fáum kynnst
sem svo sterkum rótum stóð í fornu
ættarsamfélagi sem hún. Eins og
fyrr agði átti ég því láni að fagna
að fá að vera í sveit hjá Fríðu frænku
og var það löngum mikið tilhlökkun-
arefni á vorin. Heimili Svavars og
Fríðu var mér því sem mitt annað
heimili og óvíða hefur mér liðið bet-
ur.
Ég minnist þess eitt sinn þegar
ég var á leið í bæinn eftir sumar-
dvöl, staddur í rútu Dala-Brandar á
miðri Bröttubrekku, að ég væri í
miklum vanda staddur ef ég þyrfti
að velja á milli heimilanna tveggja.
Sem betur fer þurfti ég aldrei að
standa frammi fyrir því vali.
Kæri Svavar, Beta og Böðvar, við
Halla, Ingunn systir og fjölskyldur,
vottum ykkur okkar einlægustu
samúð sem og öðrum aðstandendum.
Kveðjuorð
Eva Jónsdóttír
Hvorki fyrir hefð né valdi
hopar dauðinn eitt strik,
fæst sízt með fógru gjaldi
frestur um eitt augnablik.
(Hallgrimur Pétursson)
Síðast þegar ég bað góðan guð
um frestun á óumflýjanlegri kveðju-
stund var þegar afi Ingólfur dó árið
1984. Núna dó elsku amma. Þessi
sterka kona sem maður hélt að ekk-
ert fengi grandað.
Það er ekki nema rúmur mánuður
síðan hún samgladdist fjölskyldunni
síðast á heimili mínu. Þá fannst
manni að hún væri að sigrast á veik-
indum sínum. Hún væri að vinna
sigur, í bili a.m.k. Kannski var þetta
álit blandað óskhyggju. Óskinni um
að amma næði fyrri kröftum og við
þiggjendurnir, ekki síst börnin mín,
fengjum notið samvistanna við hana
í nokkur ár til viðbótar.
Æska mín og systkina minna var
samofin ömmu og afa. Það var ekki
nóg með að mamma og pabbi fylgd-
ust grannt með námsárangri okkar,
hegðun, íþróttaiðkun og öðru því er
krakkar taka sér fyrir hendur.
Amma og afí létu sitt ekki eftir
liggja. Svo til á hveijum degi, allt
árið um kring, komu þau í heim-
sókn. Þau stoppuðu sjaldnast lengi,
það þurfti að sinna ýmsu öðru, en
nógu lengi samt til þess að veita
okkur athygli og hlýju. Og iðulega
barst talið að stjómmálum. Afí var
þá þingmaður og ráðherra og amma
studdi hann af öllum krafti. Og sá
stuðningur var ekki lítill. Amma var
sú stoð og stytta sem menn verða
að hafa ætli þeir sér stóra hluti í
lífinu. Hún stóð alltaf við hlið afa.
Hversu lítið sem tilefnið var. Án
hennar hefði afi ekki komið eins
miklu í verk. Þetta vissum við sem
þekktum.
Það að vera ráðherrafrú á þeim
árum sem amma mín var það var
mikið starf. Það voru ófáar veislum-
ar og boðin fyrir innlenda og erlenda
höfðingja sem haldin voru heima hjá
afa og ömmu. Og meðlætið var
sjaldnast aðkeypt. Þess þurfti heldur
ekki með þegar amma átti í hlut.
Amma var fræg fyrir hlaðin borð.
Ég hef ennþá engan hitt sem ekki
hefur fengið eitthvað í svanginn
þegar hann heimsótti ömmu. Jafnvel
þegar heilsu hennar var tekið að
hraka. Alltaf átti hún eitthvað til.
Og það urðu allir að þiggja. Enginn
átti sér undankomu auðið.
Ég man eftir leiðara DV eftir að
afi hafði verið til moldar borinn: „Að
Ingólfí látnum". Þar var sagt að
mannkostir afa hefðu m.a. verið
drenglyndi og höfðingsskapur, stað-
festa og tröllatryggð. Eiginleikar
sem væru á undanhaldi í íslenskum
stjórnmálum. Þessa mannkosti hafði
amma alla. Þessa og marga fleiri.
Hún kom t.d. alltaf hreint fram. Hún
þekkti engan annan framgangs-
máta. Tilgerð eða uppgerð var ekki
til.
Ég kveð elsku ömmu með þökk
og virðingu.
Ólafur Garðarsson.
KVIK KLÆÐASKAPAR
ÓTRÚLEGA ÓDÝRIR
T
bj
r

Gerð 50-hvítur
50 x 210 x 60 sm
m/hattahillu, slá fyrir
herðatré og höldum.
AÐEINSKR. 9A78,~
Gerð 100
tvöfaldur, hvítur
100 x 210 x 60 sm
m/skilrúmi, hattahillu,
3 hillum, slá fyrir
herðatré og höldum.
feoöfó
Uu
BÆJARHRAUNI 8 • HAFNARFIRÐI
SlMI 651499
Til afhendingar strax
AÐEINSKR. 14.760,-
Minnumst þess ætíð þegar náinn
samferðamaður kveður að góðar
minningar verða aldrei frá okkur
teknar.
Árni Stefánsson.
Okkar ástkæra amma er farin
yfír móðuna miklu. Hún barðist
hetjulega í gegnum erfið veikindi og
lét aldrei bilbug á sér fínna. Hún
hefur fylgt okkur systkinunum frá
blautu bamsbeini í gegnum súrt og
sætt og því er söknuðurinn mikill.
Sem börn dvöldum við oft hjá henni,
hún sagði okkur skemmtilegar sögur
frá fyrri tíð og var alltaf til í að slá
á létta strengi. Amma var okkar
stoð og stytta þegar eitthvað bjátaði
á og lagði sig alla fram við að að-
stoða okkur. Allar góðar minningar
um ömmu geymum við í hjarta okk-
ar og höfum styrk hennar að leiðar-
ljósi í lífinu.
Elsku afi, við vottum þér okkar
dýpstu samúð.
Helga og Svavar.
Ég þekkt hefi vetrarins hörku og hjam
og haft af eldsglóðum kynni,
en þó er ég alltaf sem óharðnað barn
andspænis minningu þinni.
Sé varzlan örugg og skorti ei skjól,
er skeiði gróandans nemur,
þá geturðu reitt þig á rætumar þar,
er reynslu frostnóttin kemur.
(Indriði Þórkelsson á Fjalli)
í örfáum orðum vil ég minnast
þeirrar konu sem leiddi mig fyrstu
spor ævibrautar minnar.
Hallfríður Marta Böðvarsdóttir,
eða Fríða eins og hún var jafnan
kölluð, fæddist 8. júní 1913 í Búðar-
dal. Foreldrar hennar voru Böðvar
Marteinsson, bóndi á Hrútsstöðum
í Dalasýslu, og Guðbjörg Jónsdóttir,
kona hans. Systkini hennar voru þau
Sólveig og Ámi, sem eru látin, og
Magnús, bóndi á Hrútsstöðum, en
fósturbróðir hennar var Kristinn Sig-
uijónsson, nú búsettur í Reykjavík.
Fríða giftist eftirlifandi manni sín-
um, Svavari Jóhannessyni, árið 1943
og hefðu þau því fagnað gullbrúð-
kaupi að ári. Fyrstu búskaparár sín
bjuggu þau á Hrútsstöðum, en 1954
Iá leiðin suður. Foreldrar hennar
fluttu með þeim og áttu þar heimili
meðan lifðu.
Fríða og Svavar fluttu að Löngu-
brekku 4 í Kópavogi vorið 1960 og
með þeim börn þeirra, Björgvin Böð-
var og Elísabet Jóhanna, og bjuggu
þau fjögur á því heimili þegar leiðir
okkar Fríðu lágu fyrst saman.
Ég mun hafa verið tveggja ára
þegar mig bar upp á fjörur þeirra
hjóna eins og hún gjarnan orðaði
það, og ólst ég upp hjá þeim næstu
árin. Allar götur síðan hefur heimili
þeirra staðið mér opið, og hef ég
haldið hátíðir með þeim frá unglings-
aldri.
Það eru gömul sannindi að enginn
veit hvað átt hefur fyrr en misst
hefur, en svo sjálfsagður hlutur er
ástúð hennar og umhyggja orðin í
lífí mínu að erfitt er að hugsa sér
að ég eigi þangað ekki lengur að
sækja.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
En orðstír
deyr aldregi
hveim er sér góðan getur.
(Hávamál, 76)
Sá orðstír sem lifir er minningin
um góða konu og þakklætið fyrir
þá dýrmætu eign að hafa notið hjálp-
arhandar hennar frá fyrstu ævispor-
um.
Fríða verður borin til moldar í
dag, föstudag, en hún lést 12. des-
ember sl. eftir langvarandi veikindi
sem hún bar með þeirri reisn og því
æðruleysi sem einkenndi líf hennar
allt. Ég veit að henni og hennar
nánustu var mikils virði að hún fékk
að kveðja á heimili sínu, þar sem
hún vildi helst vera og veita heimilis-
fólki og gestum hlýlegan og rausnar-
legan aðbúnað.
Ég votta eftirlifandi maka, börn-
um og öðru venslafólki samúð mína.
Blessuð sé minning hennar.
Kári Bjarnason.
Leðurjakkar
Leðurvesti
Mokkajakkar
Leður- og
rúskinnshanskar
Shinn-gallerí,
Laugavegi 66
sími 20301
JÓLATILBOÐ
afsláttur af úlpum og útigöllum
í stærðum 80-104
l=IORII.DIÐ
Borgarkringlan 103 Reykjavík, sími 689525