Morgunblaðið - 12.01.1993, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. JANUAR 1993
rækilega fjallað um lagasetningu á
Alþingi. Þar er að vísu ekki sérstak-
lega kveðið á um efni lagafrum-
varpa, en að sjálfsögðu þýðir það
ekki að lagatexti geti verið hvers
efnis sem er, enda fleiri réttarheim-
ildir en svonefnd sett lög frá Al-
þingi. Meðal slíkra réttarheimilda
er eðli máls sem er líka lögskýring-
arsjónarmið og verður nánar vikið
að því síðar.
Til þess að sýna fram á að sam-
kvæmt stjórnskipunarrétti eru
gerðar miklar kröfur bæði til forms
og efnis við lagasetningu ætla ég
að geta hér eins og hæstaréttar-
dóms. Hann varðar að vísu mistök
við meðferð lagafrumvarps en kveð-
ur þó.upp úr um það að ekki sé til
þess ætlast að dómstólar fari eftir
lagaákvæði sem er meiningarleysa.
Um er að ræða hæstaréttardóm
1950, bls. 175. Málavextir voru í
stuttu máli þeir að í lögum nr.
61/1932 um lax- og silungaveiði
var orðið „kvísl“ ekki skilgreint
sérstaklega. í frumvarpi til laga um
breytingu á þessum lögum, sem
borið var fram á þinginu 1936, var
tekin upp skýrgreining á orðinu.
Neðri deild Alþingis fékk frumvarp-
ið fyrst til meðferðar. Var frum-
varpið afgreitt þaðan til efri deildar
með svohljóðandi skýrgreiningu á
„kvísl“: „Það sem á fellur ekki í
einu lagi, heldur sem skiptist um
kletta, hólma eða sandeyrar, sem
eru upp úr, þegar vatnsborð er
lægst.“ Efri deild samþykkti ákvæði
þetta með þeirri breytingu að í stað
orðanna „þegar vatnsborð er lægst“
skyldi koma „að staðaldri“. Þegar
frumvarpið var lagt fyrir neðri deild
að nýju hafði láðst að fella úr því
orðin „þegar vatnsborð er lægst“,
en orðin „að staðaldri" voru felld
inn í það. Er málið kom til af-
greiðslu í deildinni var lýsing frum-
varpsins á „kvísl“ orðuð svo: „Þar
sem á fellur ekki í einu lagi heldur
skiptist um kletta, hólma eða sand-
eyrar, sem eru upp úr, þegar vatns-
borð er lægst að staðaldri". Þannig
var frumvarpið samþykkt í neðri
deild og síðan staðfest og birt sem
lög nr. 79/1936. Skilgreining orðs-
ins „kvísl“ var síðan tekin upp í lög
nr. 112/1941 um lax- og silungs-
veiði. Hér var sem sagt aðstaðan
sú, að vegna mistaka er frumvarp
að lögum (hér 1. 79/1936) var sent
milli deilda hafði skilgreining síðari
deildarinnar orðið öðruvísi en frá
henni var gengið í fyrri deildinni.
Um þetta segir Ólafur Jóhannesson
í riti sínu Stjórnskipun íslands,
Reykjavík 1978, bls. 405, orðrétt:
„Skýrgreiningin var því í rauninni
aðeins samþykkt af annarri þing-
deildinni, og var auk þess hálfgerð
meiningarleysa. “
Hæstiréttur komst að þeirri nið-
urstöðu að ákvæðið hefði ekki orðið
til á stjórnskipulegan hátt og hefði
því ekki lagagildi. Var því ekki
hægt að byggja úrlausn í dómsmál-
inu á ákvæðinu.
Það má alveg eins orða það þann-
ig að texti 1. gr. frumvarpsins til
laga um EES-samninginn eins og
ætlunin er að samþykkja hann nú
sé meiningarleysa, rétt eins og
ákvæðið sem Hæstiréttur dæmdi
ógilt í nefndum dómi.
í þessum dómsmáli var lagatexti
ekki talin hafa verið settur á stjórn-
skipulegan hátt og hefði því ekki
lagagildi einungis vegna þess að
hann bar ekki með sér nægilega
skýra skilgreiningu á einu einasta
orði.
Varðandi lögfestingu á 1. gr.
frumvarps til laga um EES er því
hins vegar haldið fram að hægt sé
að veita utanríkisráðherra heimild
til að fullgilda fyrir íslands hönd
þjóðréttarsamning sem fyrir liggur
að aldrei verður sá sem lagaákvæð-
ið, samkvæmt orðum sínum, veitir
heimild til að fullgilda en laga-
ákvæði þetta tekur gildi sem íslensk
lög þegar í stað. M.ö.o. liggur það
fyrir að samningurinn um EES
„sem undirritaður var í Óportó hinn
2. maí 1992“ mun aldrei verða lög-
festu á íslandi heldur einhver annar
samningur í breyttri mynd eftir
samningaviðræður, milli aðila sem
nú er ekki einu sinni ljóst hveijir
verða. Hér er rétt að geta þess að
af hálfu Spánar, sem á aðild að
EB og er því samningsaðili um
EES-samninginn, hefur því nú verið
lýst yfir að samningurinn standist
ekki óbreyttur eftir að Sviss felldi
hann.
í þessu sambandi skiptir engu
máli það ákvæði 129. gr. EES-
samningsins, og áður er vikið að,
þess efnis að ef einhver aðili full-
gildi ekki samninginn innan tíma-
marka, skuli boðað til ráðstefnu
stjórnarerindreka til að skoða
möguleika á að samþykkja bókin,
með nauðsynlegum breytingum til
þess að samningurinn geti öðlast
gildi á milli þessara samningsaðila
eins og þar segir. Slíka bókun þarf
að fullgilda á sama hátt og saming-
inn sjálfan eins og áður getur. Hér
er einungis um það að ræða hvern-
ig samningsaðilarnir skuli bera sig
að þegar svo stendur á sem þarna
segir en hefur ekkert með að gera
þær fullgildingaraðferðir einstakra
ríkja (hvort sem þau t.d. heita Nor-
egur eða Liechtenstein) sem farið
er eftir samkvæmt gildandi lögum
hvers lands, í þessu tilfelli með
venjulegri lagasetningu á Alþingi
íslendinga.
6
Að lokum vek ég athygli á við-
bæti 8 í frumvarpinu sem sýnir
hveijum augum samningsaðilar
sjálfír líta á nauðsyn nákvæmni við
lögfestingu samningsins. Viðbætir-
inn varðar leiðréttingar á íslenskum
texta EES-samningsins og þar seg-
ir orðrétt í upphafi: „Eftirfarandi
lagfæringar hafa verið gerðar á
íslensku meginmáli EES-samnings-
ins frá því að hann var undirritaður
í Óportó hinn 2. maí sl. Verið er
að leita staðfestingar annarra
samningsaðila á þessum lagfæring-
um.“ Síðan eru þessar lagfæringar
taldar upp á U/2 bls. og yrðu marg-
ar þeirra væntanlegar taldar heldur
litilfjörlegar eins og t.d. það að
breyta þurfi orðinu Oporto í Óportó
með samningaviðræðum og sér-
stakri „staðfestingu" samningsað-
ila.
Lokaorð
Niðurstaða mín er því sú að eðli
máls leyfi ekki samþykkt 1. gr.
lagafrumvarpsins í óbreyttri mynd.
Óttast ég ekki dóm réttarsögunnar
um þá skoðun mína fremur en þá
sem ég haf látið uppi um stjórnar-
skrárþátt þessa máls. -
Höfundur er prófessor í
stjórnarfarsrétti við Háskóla
Islands.
21
ERTU AÐ BYGGJA ?
VILTU BREYTA ?
ÞARFTU AÐ BÆTA ?
15-50 %
AFSLÁTTU R
STOR-
ÚTSALA
LITAVERS
veggfóður og borðar 25 % afsláttur
keramikflísar 1 5-40%afsláttur
gólfdúkar 15- 40% afsláttur
gólfteppi 20-50 %afsláttur
stök teppi 20% afsláttur
dæmi: Monaco 160 x 230 kr. 7.880
Sara 160x230 kr. 4.632
dreglar-mottur
sparsl-lím

a
.

OPIÐ LAUGARDAG FRA 10-13
líttu við í Litaveri
- það hefur ávallt borgað sig
QREN8Á8VEQI1
8 f 88 I 81 24 44
Ný sölu-sálfræði
(TheNewPsychologyof selling) -forskotid sem vantar
Árangursríkt söluþjálfunarkerfi fyrir sölufolk. Námskeiöið byggist á
fyrirlestrum Brian Tracy, myndböndum á ensku, vinnubók og umræöum.
Hljóösnældur til upprifjunar á öllu námsefni fylgja.
Brian Tracy
|ij inu sinni á öld kemur fram
ný sölutækni sem gerir þá tækni
sem var fyrir hendi lítils virði.
Þessi nýja tækni er sett fram
af manni sem hefur starfað
við sölu og hefur kennt
öðrum að selja, manni sem
hefur starfað náið með fjölda
fyrirtækja og fjármálasér-
fræðingum á fjölmörgum
sviðum.
Brian Tracy hefur starfað í
yfir 80 löndum í fimm
heimsálfum. Hann talar 4
tungumál, hefur B.Comm og
M.B.A. gráðu og hefur hlotið
æðstu viðurkenningu
C.P.A.E. fyrir ræðumennsku.
Hann er forstjóri Institute for
Executive Development sem
hefur skrifstofur víðsvegar í
Bandaríkjunum og Kanada.
Þettá myndbandanámskeið
stendur eitt sér eða með hvaða
söluþjálfunamámskeiði sem er.
Yfir 50.000 sölumenn,
víðsvegar um heim, frá
hundruðum fyrirtækja á
fjölmörgum sviðum, hafa
• notfært sér þær hugmyndir
sem kenndar em á þessu
námskeiði.
Tími 27., 28. og 29. janúar.
Innritun hafin.
Leiðbeinandi: HaukurHaraldsson.
Stjórnunarfélag
íslands
Ánanaustum 15, sími 621066
Nánari upplýsingar fást hjá Stjórnunarfélagi Islands i sima 621066