Morgunblaðið - 12.01.1993, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, AÐALSTRÆTl 6, 101 REYKJAVÍK
SlMl 691100, SlMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1655 / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
ÞRIÐJUDAGUR 12. JANÚAR 1993
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Bankarnir hyggjast
endurskoða vextína
STJÓRNENDUR banka og sparisjóða sem Morgnnblaðið talaði
við í gærkvöldi eru sammála um að ákvörðun forsætisráðherra
um að leggja til við ríkisstjórn og Alþingi að dregin verði til
baka lækkun endurgreiðslna virðisaukaskatts af vinnu iðnaðar-
manna verði til þess að vextir verði endurskoðaðir á næstunni
þar sem breytingar á vísitölunni hafi áhrif á vaxtastigið. Davíð
Oddsson, forsætisráðherra og staðgengill fjármálaráðherra, segir
að í ljós hafi komið að efnahagsleg áhrif af þessari breytingu á
endurgreiðslum virðisaukaskattsins séu mun meiri en hann hafi
gert sér grein fyrir samanborið við tiltölulega takmarkaðan ávinn-
ing ríkissjóðs af henni. ASÍ og VSÍ hafi sett fram veigamikil rök
gegn breytingunni og hann vonist til að litið verði á þessa ákvörð-
un sem sáttahönd gagnvart aðUum vinnumarkaðarins. Þá segist
hann telja eðlilegt að bankarnir lækkí vexti á nýjan leik ef þeir
vilji vera trúverðugir.
Ákvörðun forsætisráðherra
verður tekin fyrir á ríkisstjómar-
fundi og í efnahags- og viðskipta-
nefnd Alþingis í dag. Aðspurður
sagðist Davíð telja að breytingin
á endurgreiðslu virðisaukaskatts
hefði verið mistök sem sjálfsagt
sé að leiðrétta.
Samkvæmt mati VSÍ, ASÍ og
fjármálaráðuneytisins hefðu áhrif
skertrar endurgreiðslu virðisauka-
skatts leitt til 3,2% hækkunar
byggingarvísitölu og 1,07% hækk-
unar lánskjaravísitölu.
Lofsvert að leiðrétta
Stefán Pálsson, bankastjóri
Búnaðarbankans, segir að fleira
hafí ráðið vaxtahækkuninni um
áramótin en breytingin á endur-
greiðslu virðisaukaskattsins, en
hann sé sammála forsætisráðherra
um að bankarnir hljóti að líta á
stöðuna núna. Óljóst sé þó hversu
mikið breytingin vegur í vaxta-
hækkuninni og því hljóti bankinn
að bíða eftir nýrri verðbólguspá
frá Seðlabankanum.
Baldvin Tryggvason, sparisjóðs-
stjóri SPRON, sagðist gera ráð
fyrir að þessi ákvörðun leiði til
endurskoðunar á vöxtum.
Sverrir Hermannsson, banka-
stjóri Landsbankans, sagði að
bankinn myndi endurskoða sína
vexti á næsta vaxtaákvörðunar-
degi. „Landsbankinn er í lægsta
kantinum í vaxtaákvörðunum en
það er rétt að allt sem hefur breyt-
ingar á vísitölu í for með sér hefur
bein áhrif á vextina," segir Sverr-
ir. Hann sagði það lofsvert þegar
svona skekkjur væru leiðréttar þar
sem sjá hefði mátt fyrir áhrifín
af lækkun endurgreiðslnanna.
„Hveijir eru þeir ráðgjafar sem
gera svona skyssur? Eru menn
eitthvað vegvilltir,“ sagði Sverrir.
Ekki náðist í talsmenn íslands-
banka í gærkvöldi.
Haraldur Sumarliðason, forseti
Landssambands iðnaðarmanna,
sagðist fagna ákvörðuninni mjög
og hann vonaðist til þess að vaxta-
stigið lækkaði aftur.
Sjá einnig bls. 24.
Aftur heim?
Stjómendur dýragarðsins i
Barcelona á Spáni láta nú
kanna möguleika á því að
sleppa háhymingi dýrasafns-
ins, Ódysseifí, í Reyðarfírði.
Ódysseifur var veiddur hér við
land árið 1980 og er nú 6 metra
langur. Yrði það raunar fyrsta
tilraun af þessu tagi og eru
sumir sérfræðingar efíns um
ágæti hugmyndarinnar. Mynd-
in sýnir Ödysseif í Barcelona.
Sjá frétt á bls. 54.
Verðbréf
seld fyrir
800 millj.
MIKIL hreyfing hefur verið á
spariskírteinum og ríkisvixl-
um á eftirmarkaði undan-
farna daga. Á þeim sex virku
dögum sem liðnir eru af árinu
hafa heildarviðskiptin á Verð-
bréfaþingi íslands verið 788
milljónir kr. og samsvarar
það um 10% af öllum viðskipt-
um síðastliðins árs. Spákaup-
mennska er talin ástæða þess-
ara miklu viðskipta. Búist er
við lækkun ávöxtunarkröfu
eldri spariskírteina og með
kaupum vonast menn eftir
hagnaði.
Það sem af er árinu hafa við-
skipti á Verðbréfaþingi íslands
með spariskírteini numið 604
milljónum kr. og 151 milljón í
ríkisvíxlum, að sögn Tómasar
Arnar Kristinssonar, starfs-
manns Verðbréfaþingsins. Til
samanburðar voru viðskiptin all-
an janúar í fyrra 66 milljónir kr.
Hagnaðarvon
Tómas Öm sagðist ekkert geta
sagt um ástæður þessara miklu
viðskipta. Verðbréfasali sem
blaðamaður ræddi við sagði að
menn reiknuðu með að vextir
spariskírteina færu lækkandi og
keyptu bréf í von um hagnað.
Þá væri spáð verðbólgutoppi í
febrúar og menn væru að losa
sig við ríkisvíxla með lélegri
ávöxtun.
Eiríkur Guðnason, aðstoðar-
bankastjóri Seðlabanka íslands,
sagði að gengi spariskírteinanna
hefði haldist nokkuð stöðugt að
undanfomu. Hann sagði að
Seðlabankinn hefði ekki breytt
tilboðum sínúm og vildi engu
spá um hvort það gerðist næstu
daga.
Guðlaugur Þorleifsson var á gangi í blindbyl í tæpan sólarhring
Gekk undan veðrinu og
hugsaði um að komast af
„ÉG GEKK undan veðrinu og
hugsaði um það eitt að komast
af. Ég var orðinn afar þreyttur
undir það síðasta og reyndi þá
að grafa mig í fönn. Þar hélt ég
kyrru fyrir í fimmtán mínútur
og þar af svaf ég í tíu mínútur.
Ætli það hafi ekki bjargað mér
að ég hélt bara áfram, ég hefði
drepist úr kulda annars,“ sagði
Guðlaugur Þorleifsson, 20 ára,
sem vann þá þrekraun að ganga
í kafaldsbyl í um 23 klukkustund-
ir, frá nágrenni Jósefsdals að
Strandarkirkju í fyrrinótt.
Félagi Guðlaugs, Þröstur Hall-
dórsson, 19 ára, varð viðskiia við
Guðlaug uppi á fjalli, en hann sá
bjarmann frá Reykjavík og komst
undir miðnætti í Bláfjallaskálann og
hafði þá gengið í um átta klukku-
stundir. Báðir voru þeir vel á sig
komnir.
Mjög víðtæk leit
Mjög víðtæk leit hófst að þeim
félögum um miðnætti í fyrrinótt en
gera varð hlé síðar um nóttina vegna
óveðurs. Um klukkan 14.30 í gær
óku félagar úr Björgunarsveitinni
Mannbjörg frá Þorlákshöfn fram á
Guðlaug þar sem hann var á gangi
skammt frá afleggjaranum að
Strandarkirkju.
Sjá „Gekk í blindbyl ..." bls. 55
Guðlaugur Þorleifsson
Morgunblaðið/Kristinn
Þröstur Halldórsson
Morgunblaðið/Kristinn
Allt fór vel að lokum
Þeir Guðlaugur og Þröstur ætluðu í stutta snjósleða-
ferð í Bláfjöllum síðdegis á sunnudag. Þeir lentu skyndi-
lega í kafaldsbyl, urðu að yfírgefa snjósleðana og urðu
svo viðskila í óveðrinu. Þröstur komst í Bláfjallaskál-
ann undir miðnættið á sunnudagskvöld en Guðlaugur
fannst síðdegis í gær í Selvogi. Hafði þá stutta sunnu-
dagsferðin á snjósleðunum staðið í tæpan sólarhring.
Báðir mennimir vom vel á sig komnir þegar þeir fund-
ust.
Hætt við lækkun endurgreiðslu vsk af vinnu iðnaðarmanna