Morgunblaðið - 26.02.1993, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1993
íslendingar og Svíar kosta smíði rann-
sóknarskips fyrir Grænhöfðamenn
Þorgeir og Ellert
áttu lægsta tilboðið
SKIPASMÍÐASTÖÐIN Þorgeir og Ellert hf. á Akranesi átti lægsta
tilboðið í smíði rannsóknarskips fyrir Grænhöfðamenn upp á 102
milljónir króna, sem er hálfri milljón yfir kostnaðaráætlun. Alls
bárust sex tilboð í smiðina og fela þau öll í sér kostnað við véla-
og tækjakost skipsins. Smíðin sjálf var eingöngu boðin út innan-
lands, en útboð véla og tækja fór fram bæði innanlands og utan.
Næstlægsta tilboðið átti Vél- stofnunar íslands.
smiðja Seyðisfjarðar, 105,5 milljón-
ir. Slippstöðin á Akureyri bauð 108
milljónir í verkið. Þrír aðilar, Skipa-
smíðastöð Marselíusar á ísafirði,
Skipasmíðastöð Njarðvíkur og Stál-
smiðjan, buðu allirtæpar 110 millj-
ónir króna í smíði skipsins.
„Við höfum nú þegar sent stjóm-
völdum á Grænhöfðaeyjum niður-
stöðurnar og bíðum nú bindandi
svars um hvort þetta sé eindreginn
vilji þeirra áður en farið verður út
í samningaviðræður um smíðina,"
segir Bjöm Dagbjartsson, fram-
kvæmdastjóri Þróunarsamvinnu-
Gripnir við
innbrot
ÞRÍR piltar 14 og 15 ára gamlir
piltar brutust inn í mannlaust
einbýlishúsi í Hafnarfirði í fyrra-
kvöld og voru handteknir þegar
húsráðendur komu að þeim.
Piltamir höfðu stungið á sig ein-
hveijum verðmætum þegar fólkið
kom heim. Það króaði þá af inni í
stofunni og kallaði til lögreglu sem
kom strax á staðinn og handtók
piltana.
Þeir vora í haldi hjá lögreglu sem
jrfirheyrði þá í gær en þá var ekki
ljóst hvort þeir hefðu fleiri innbrot
á samviskunni.
„Hafrannsóknir við eyjamar
munu án efa taka stórt stökk fram
á við þegar Grænhöfðamenn eign-
ast eigið hafrannsóknaskip, sem við
reyndar áttum framkvæði að og
tökum nú þátt í að láta byggja hér
á landi ásamt Svíum." Að sögn
Bjöms er forsaga málsins sú að
stjómvöld á Grænhöfðaeyjum fóra
þess á leit við íslendinga hvort við
gætum á einhvem hátt hjálpað þeim
við að eignast rannsóknarbát. í
opinberri heimsókn sjávarútvegs-
ráðherra Grænhöfðaeyja, Helenu
Semedo, til íslands sl. sumar ítrek-
aði hún þessa beiðni, „en þá voram
við farin að íhuga smíðina af alvöru
í samvinnu við aðrar hjálparstofn-
anir. Rannsóknarskipið Fengur hef-
ur á undanfömum áram sinnt haf-
rannsóknum við eyjamar og þá
fiskifræðilegu aðstoð, sem íslend-
ingar hafa veitt eyjaskeggjum, má
rekja tíu ár aftur í tímann.
Gert er ráð fyrir að smíði skips-
ins kosti rúmar 60 milljónir, sem
fellur í hlut Þróunarsamvinnustofn-
unar íslands að ijármagna. Hins-
vegar verður allur vélbúnaður, auk
fiskileitar- og rannsóknartækja,
fjármagnaður með peningum, sem
sænska hjálparstofnunin SIDA hef-
ur veitt til Grænhöfðaeyja. Gert er
ráð fyrir sá kostnaður nemi 40
milljónum króna. Grænhöfðamenn
hafa lagt áherslu á að skipið, sem
verður 22 metra langt, verði tilbúið
á árinu.
Aðföng til landbúnaðarframleiðslu
Allt að 60% verðmun-
ur á vörutegundum
VERÐKÖNNUN sem Verðlagsstofnun hefur gert á aðföngum til
landbúnaðarframleiðslu leiðir í ljós að meðalverð á þeim fóðurvörum
sem í könnuninni eru hefur hækkað á bilinu 2,4-20,4% á tímabilinu
desember 1991 til febrúar á þessu ári. Verulegur verðmunur, allt
upp í 60%, er á einstökum vörutegundum.
Könnunin náði til 26 sölustaða á kg af girðingarlykkjum er lægst 216
kr. en hæst 330 kr., sem er 53%
verðmunur. Eitt tonn af fískimjöli
kostar á bilinu 37.350 kr. ti! 47.800
kr., sem er 28% verðmunur.
Með Samuraisverðið
STEFÁN Guðjohnsen með Samurai-sverð, tákn um heiðursverð-
laun sem bresk hljóðtæknifyrirtæki veittu fyrirtæki hans fyrir
hönnun á hljóðkerfi Perlunnar. Með Stefáni á myndinni er
Harry E. Greenaway, forstjóra TOA, sem afhenti verðlaunin.
Verðlaun breskra hljóðtæknifyrirtækja
Gullna eyrað
til Perlunnar
„GULLNA EYRAГ er veitt fyrir bestu sameiginlegu hönnun
á hljómburði og hljóðtæknikerfum og það er hljóðhönnun Perl-
unnar sem hlýtur þessi alþjóðaverðlaun fyrir árið 1993. Það var
fyrirtækið Hljóð hf. sem sá um hljóðhönnun Perlunnar í sam-
ráði við arkitektinn Ingimund Sveinsson. Áttatíu fyrirtæki
kepptu um verðlaunin, sjö fengu viðurkenningu og voru kölluð
til viðtals við dómnefndina í London, sem síðan tilkynnti að
verðlaunin gengu til í fyrsta sinn út fyrir Bretland.
Hljóð hf. átti í samkeppni við samtvinnaðri hönnun hljómburð-
leiðandi hljóðhönnunarfyrirtæki
á alþjóðagrandvelli. Meðal sjö
fyrirtækja sem fengu viðurkenn-
ingu vora: Canon fyrir nýjasta
hátalarakerfi sitt, Dolby fyrir
nýjasta hljóðkerfið í kvikmynda-
húsum, Carter Voce fyrir nýjasta
hljóðtölvubúnaðinn. Glasgow-
fyrirtækið, TG Baker, fékk viður-
kenningu fyrir hönnun á St.
Pancras brautarstöðinni og á fé-
lagsheimili knattspymufélagsins
Manchester United og enska fyr-
irtækið AREAC fyrir hljóðhönn-
un í Worchester-dómkirkju.
Samtök hljóðtæknifyrirtækja í
Bretlandi sem standa fyrir verð-
laununum., era styrkt af jap-
anska fyrirtækinu TOA, sem er
einn af stærstu alþjóðlegu hljóð-
tækjaframleiðendunum. Þetta er
í þriðja sinn sem „Gullna eyrað"
er veitt fyrir bestu hönnunamýj-
ungar í hljóðbúnaði, en hljóð-
tæknifræði er vaxandi alþjóðlegt
fag.
Dómnefndin var skipuð óháð-
um dómendum frá alþjóðlegum
samtökum ráðgjafafyrirtæka á
þessu sviði. í niðurstöðu dóm-
nefndar sem var samhljóða, segir
að hún hafi einkum hrifíst af
ar og hljóðtæknikerfa innan Perl-
unnar. „Við eram mjög stoltir
af að hafa unnið þessi verðlaun
og hafa orðið fyrsta fyrirtækið
utan Bretlands til að vinna þau,“
sagði Stefán Guðjohnsen, fram-
kvæmdastjóri Hljóðs hf.
„Heppilegt var að þessi þáttur
skyldi vera tekinn svona snemma
inn í hönnun hússins. Það kemur
víða fram í byggingunni, hvað
mikið er gert til að mæta þessum
sjónarmiðum og mjög ánægju-
legt að þetta skuli fá alþjóðlega
viðurkenningu,“ sagði Ingimund-
ur Sveinsson arkitekt.
Hljómburður reiknaður út í
tölvumódeli
Þeir sem unnu mest að verk-
efninu á vegum Hljóðs hf, vora
Stefán Guðjohnsen, sem stjórn-
aði verkinu, Hannes Sigurðsson
og Viðar Geirsson. Tölvumódel
var gert af Perlunni til að reikna
út hljómburð og dreifingu hljóðs
frá hátöluram. Stefán, fram-
kvæmdastjóri Hljóðs hf, er
menntaður rafeindatæknifræð-
ingur með hljóðtæknifræði sem
sérgrein.
Formaður kúabænda
Hafa ekki
efni á at-
vinnubóta-
vinnu
GUÐMUNDUR Lárusson, for-
maður Landssambands kúa-
bænda, segir að afkastageta
mjólkurvinnslunnar í landinu sé
tvöfalt meiri en þörf sé fyrir. Á
fundi sem landbúnaðarráðuneytið
efndi til um stöðu og framtíð ís-
Ienskrar mjólkurframleiðslu á
Akureyri á miðvikudag sagði
Guðmundur að bændur hefðu
ekki Iengur efni á því að halda
uppi atvinnubótavinnu um land
allt í óþörfum vinnslustöðvum.
Halldór Blöndal, landbúnaðarráð-
herra, sagði að bændur þyrftu að
ná sterkari tökum á framleiðslu
sinni og vísaði til þess að bændur
ættu aðeins eitt mjólkursamlag-
anna.
Guðmundur Lárusson sagði í
ræðu sinni að afkastageta mjólkur-
vinnslunnar væri um 200 milljónir
lítra á ári sem væri tvöföld núver-
andi framleiðsla. Hann sagði að á
undanförnum árum hefðu tvö sam-
lög hætt og eitt myndi hætta á
næstunni en það samsvaraði aðeins
um 1 ‘/2% af framleiðslunni. Mikið
verk væri því óunnið í þessu efni.
Bændur ráða ekki
mj ólkursamlögunum
Guðmundur vakti athygli á því að
í nágrannalöndunum réðu bændur
yfir vinnslu mjólkur sinnar en hér
réðu þeir ekki alfarið yfir nema einu
mjólkursamlagi. Flest væru í eigu
blandaðra kaupfélaga sem bæði
bændur og neytendur ættu aðild að.
Bændur gætu því ekki haft úrslita-
áhrif á hagræðingu í vinnslunni.
Hann sagði að hagsmunir bænda
og annarra, t.d. verkalýðsfélaga,
færu sjaldnast saman þegar rætt
væri um framtíð mjólkursamlags.
Hann sagði að vissulega hefðu sam-
lögin þýðingu í atvinnu viðkomandi
staða. „En bændur hafa ekki lengur
efni á því að halda uppi atvinnubóta-
vinnu um allt land í óþörfum vinnslu-
stöðvum," sagði Guðmundur.
Ráðherra sammála
Fram kom hjá Páli Svavarssyni,
mjólkursamlagsstjóra á Blönduósi,
að hann teldi að umframafkastageta
mjólkurvinnslunnar væri ekki eins
mikil og fram kom hjá Guðmundi.
Halldór Blöndal, landbúnaðarráð-
herra, tók undir þau orð Guðmundar
að bændur þyrftu að ná sterkari
tökum á framleiðslu sinni og vísaði
í því efni til þess að aðeins eitt mjólk-
ursamlag væri í eigu bænda.
landinu. A tímabilinu hækkaði verð
á hreinsuðu fóðurlýsi um 20,4% að
meðaltali og kálfafóður um 6,7%.
Meðalverð á mótatimbri lækkaði
hins vegar að meðaltali um 6,5% á
sama tímabili. Aðrar meðalverð-
frétfMVerð7aSfnmunnBvSng- Landsvirkjun telur úrskurð um bætur vegna háspennulínu skapa fordæmi
arvísitala hækkaði um 1% á tímabil-
inu desember 1991 til desember TB 9 m J J m
sæ Bændur hyggjast nu skjota
Veralegur verðmunur kom í ljós _
á einstökum vörutegundum. 100 P "■ ® A ™ J T P
eses malmu til domsmeö t er oar
Verðmunurinn er 60%. Verð á einu
LANDEIGENDUR á Ytri- og Syðri-Löngumýri I Svínavatns-
hreppi hyggjast ekki una úrskurði matsnefndar eignarnámsbóta
um bætur vegna eignarnáms Landsvirkjunar á spildum á jörðum
þeirra undir háspennulínustæði. Halldór Jónatansson forstjóri
Landsvirkjunar telur úrskurðinn hins vegar skapa fordæmi, sem
farið verði eftir í framtíðinni. Landeigendur höfðu farið fram.
á samtals 7,4 miiyónir króna í bætur en fengu samtals um 440
þúsund.
Fyrirlestur
með tóndæmum
RÚSSNESKI píanóleikarinn A.
Makarov heldur fyrirlestur um
rússneskan pianóskóla nk. þriðju-
dag, 2. mars, í sal Nýja tónlistar-
skólans á Grensásvegi 3 kl. 20.30
og leiðir fram tóndæmi.
Fyrirlesturinn er sérstaklega
hugsaður fyrir píanóleikara svo og
lengra komna nemendur, gegn
gjaldi. Framhaldsnámskeið, „Mast-
erclass", í píanóleik fyrir nemendur
skólans mun Makarov sjá um nk.
laugardag og mánudag.
(Fréttatilkynning)
„Ég býst við að þessi úrskurður
verði hafður að leiðarljósi í framtíð-
inni við matsgerðir í hliðstæðum
málum, bæði þegar Ieitað er lausna
á samkomulagsgrundvelli og þegar
til matsgerðar af þessu tagi þarf
að koma í þeim tilvikum sem menn
ná ekki saman,“ sagði Halldór í
samtali við Morgunblaðið. Hann
sagði að þar sem heimilt væri að
skjóta úrskurðum nefndarinnar til
dómstóla, væri ekki komin endanleg
niðurstaða í málið.
Halldór sagði að mál af þessu
tagi hefðu yfirleitt verið leyst með
samkomulagi. Að þessu sinni hafði
Landsvirkjun boðið Birni á Löngu-
mýri rúmlega þrefalda þá upphæð,
sem honum var síðan úrskurðuð.
„Við teljum þetta að sjálfsögðu
ásættanlegt fyrir Landsvirkjun,"
sagði Halldór.
Yfirgangur og rán
Bjöm Pálsson, bóndi á Ytri-
Löngumýri, sagði að málið bæri
vott um yfírgang og rán. „Úrskurð-
urinn styðst ekki við nein lög og
bætumar eru engar. Ég ætla ekki
að hirða þessar bætur en höfða mál
bæði út af eignarnáminu og skaða-
bótum. Svo fóra þeir langt út fyrir
þá línu sem þeir þykjast vera búnir
að taka eignamámi. Það var 60 m
breið spilda í gegnum landið, á tvær
hliðar. Þeir ýttu upp bletti þar fyrir
utan. Þetta ætla ég að kæra sem
sakamál ef ég get fengið saksókn-
ara til þess að höfða mál, en ég
býst ekki við að hann sé fáanlegur
til þess,“ sagði hann.
Út í hött
Sigurður I. Guðmundsson, bóndi
á Syðri-Löngumýri, sagði að sér
fyndist úrskurðurinn alveg út í hött.
„Maður getur alls ekki skilið hvem-
ig landið er eiginlega metið. Ég
hélt satt að segja að það væri í
eignarnámslögum að landverð væri
miðað við fordæmi af svipuðum
svæðum. Við byggðum bótakröfuna
á slíkri viðmiðun og slógum heldur
af,“ sagði Sigurður. Hann sagðist
eiga eftir að tala við lögfræðing
sinn en það væri alveg öruggt að
hann myndi fara fram á annað mat.