Morgunblaðið - 06.04.1993, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 1993
LEIÐTOGAFUNDUR BILLS CLINTONS OG BORIS JELTSINS I VANCOUVER
Stuðningur Clintons við Rússa
Bill Clinton Bandaríkjaforseti tilkynnti á sunnudag um 1,6
milljarða dollara efnahagsaðstoð, jafnvirði 102 milljarða
króna, til þess að auðvelda lýðræðis- og efnahagsumbætur í
Rússlandi. Brúkaðar eru fjárveitingar sem þingið hafði þegar
samþykkt að veíta í þessu skyni.
45 milljarðar 44 milljarðar 15 milljarðar
Einstök atriði
Húsabyggingar
fyrir rússneskar
hersveitir:
384 milljónir
Endurnýjun
verksmiðja og
fyrirtækja:
3,8 milljarðar
Aðgerðir á sviði
heilbrigðismála:
1,3 milljaröar
Endurbætur á
olíuleiðslum:
2,4 milljarðar
Til stofnunar
sameiginlegra
fyrirtækja:
3,2 milljarðar
Aukin bein
matvælaaðstoð:
12,4 milljarðar
Alls á árinu 27,2
milljarðar ■
Þjálfun banka-
manna í nútíma-
vinnubrögðum:
320 milljónir
HEIMILD: AP
KRT
Styrkja lýðræðisþróun
í Rússlandi með 100
milljarða Qárhagsaðstoð
Clinton lýsir yfir stuðningi við umbótastefnu Jeltsíns
Vancouver. Daily Telegraph. Reuter.
BORÍS JELTSÍN Rússlandsforseti hélt í
gær heim af leiðtogafundi hans og Bills
Clintons Bandaríkjaforseta með samþykki
fyrir bandarískri efnahagsaðstoð að jafn-
virði 100 milljarða króna og loforð um að
meira væri í vændum. Auk þess lýsti Clint-
on yfir stuðningi við efnahags- og lýðræðis-
umbætur Jeltsíns sem kann að koma Rúss-
landsforsetanum vel í valdabaráttu hans við
fulltrúaþingið. Sagði Warren Christopher,
utanríkisráðherra Bandaríkjanna, að í
augnablikinu væri Jeltsín betur treystandi
en öðrum til að efla lýðræði og koma á
markaðsbúskap í Rússlandi.
Þegar öllu er.á botninn hvolft og þrátt fyrir tíðar
skírskotanir til „nýrrar samstöðu" risaveldanna virð-
ist þó sem of mikið sé gert úr örlæti Clintons því sú
aðstoð sem Rússum var kynnt hafði að mestu leyti
verið undirbúin og ákveðin í stjómartíð George Bush.
Reyndar eru hendur Clintons nokkuð bundnar vegna
kosningaloforða um að einbeita sér að efnahagsörðug-
leikunum heima fyrir og gífurlegum fjárlagahalla.
Megin tilgangur efnahagsaðstoðarinnar, að sögn
bandarískra embættismanna, er að koma lýðræðisþró-
uninni í Rússlandi til bjargar og auðvelda framgang
efnahagslegra umbóta þar í landi. Er aðstoðinni ætl-
að að skila árangri skjótt og örva rússneskt efnahags-
lífið hratt. Lloyd Bentsen fjármálaráðherra sagði að
aðstoð Bandaríkjamanna væri hugsuð sem fyrsta
skref í alþjóðlegu átaki til þess að fleyta lýðræðisþró-
uninni í Rússlandi fram og stuðla að því að markaðs-
kerfi komist þar á.
Lýðræðissumar
Clinton lýsti mikilvægi þess að tryggja lýðræðis-
umbætur í Rússlandi í sessi með skilvirkri efnahags-
aðstoð. í því sambandi sagðist hann vilja kalla næsta
misseri „iýðræðissumarið". Viðbrögð Jeltsíns voru að
segja það vera ágætis „hugmynd".
Jafnframt kynnti Clinton stofnun svonefndra „lýð-
ræðissveita" sem ætlað er að gegna svipuðu hlut-
verki og friðarsveitir Johns F. Kennedys forseta.
Ákvað Clinton að 17 milljónum dollara verði varið í
þessu skyni til þess að stuðla að og styrkja heimsókn-
ir ráðgjafa ýmiss konar og leiðbeinendur til Rúss-
lands svo landsmenn gætu lært af þeim.
Valdið hjá rússneska seðlabankanum
Bandarískir og rússneskir leiðtogar sögðu um helg-
ina að rússneski seðlabankinn yrði að taka upp mun
strangari aðhaldsstefnu í peningamálum ef umbóta-
stefnan ætti að skila tilætluðum árangri. Bankinn
er ábyrgur gagnvart þinginu en ekki stjóm Jeltsíns
og því í höndum helstu andstæðinga hans. Forsetinn
hefur reynt að auka áhrif stjórnarinnar í bankanum
með því að gera Víktor Gerastsjenko bankastjóra að
ráðherra en það hefur litlu breytt. Óhófleg peninga-
stefna bankans, sem leiddi m.a. til þess ao peninga-
Hallarbylting Rocards, fyrrum forsætisráðherra Frakklands
Klofningnr blasir við
Sósíalistafiokknum
París. The Daily Telegraph, Reuter.
FLEST bendir til að Sósíalistaflokkurinn í Frakklandi muni
á næstunni klofna upp í frumeindir sínar í kjölfar hallarbylt-
ingar Michel Rocards, fyrrum forsætisráðherra, um helg-
ina, viku eftir að flokkurinn galt afhroð í þingkosningum.
Rocard fékk framkvæmdastjórn
flokksins, þar sem margir stuðnings-
menn hans sitja, til að setja Laurent
Fabius af sem framkvæmdastjóra
flokksins og skipa hann sjálfan til
bráðabirgða, eða þar til haldið verður
aukaflokksþing í júlí.
Fabius, sem gegndi embætti for-
sætisráðherra um miðjan síðasta ára-'
tug og var forseti franska þingsins
á 'síðasta kjörtímabili, hefur verið
bendlaður við viðamikið spillingarmál
og hefur af mörgum verið gerður
ábyrgur fyrir kosningaósigri flokks-
ins.
Hann brást hinn versti við hallar-
byltingunni og yfirgaf skrifstofu sína
í höfuðstöðvum flokksins í gær án
þess að bíða eftir að eftirmaður hans
mætti til starfa.
Rocard stefnir að því að verða
frambjóðandi vinstrimanna í næstu
forsetakosningum, sem fram eiga að
fara árið 1995. Hann missti hins
vegar þingsæti sitt í kosningunum
og skorti því valdagrundvöll. Flestir
telja þó að hallarbylting hans muni
ef eitthvað er verða til að veikja stöðu
hans fyrir forsetakosningarnar þar
sem sterkar valdaklíkur í flokknum
hafa tekið afstöðu gegn Rocard
vegna vinnubragðanna og ætla ekki
að starfa með honum.
Lionel Jospin, fyrrum ráðherra og
flokksformaður sagði sig úr fram-
kvæmdastjórninni og ætlar að hætta
opinberum afskiptum af stjórnmál-
um. Jean Pierra Chevenement, fyrr-
um vamarmálaráðherra, sagði sig
einnig úr framkvæmdastjóminni.
Chevenement er til vinstri í flokknum
og ætlar ásamt fylkingu sinni að
reyna að endurnýja hreyfingu vinst-
rimanna utan Sósíalistaflokksins.
Aðrir sem tekið hafa afstöðu gegn
Rocard eru Pierre Mauroy, fyrmrn
flokksformaður og margir af yngri
fyrrum ráðherrum flokksins, sem
hvað mestra vinsælda njóta. Þá hefur
fylking Fabiusar, sem í eru margir
af helstu stuðningsmönnum Francois
Mitterrands forseta og Pierre Bé-
régovoy, fyrrum forsætisráðherra,
að sjálfsögðu einnig lýst sig andvíga
Rocard.
Frönsk dagblöð slógu flest vanda-
málum sósíalista upp á forsíðu með
flennistórum fyrirsögnum og voru
óspör á orð á borð við „hrun“, „þrot“
og „í tætlum“. Það var upphaflega
Mitterrand sem stofnaði flokkinn
árið 1971 úr mörgum sundurleitum
fylkingum vinstrimanna. Flest bendir
nú til að flokkurinn muni líða undir
lok og sæti því forsetinn einn eftir
án þess að njóta stuðnings nokkurs
stjómmálaflokks.
Verða þrír heims-
meistarar í skák?
Pétursborg. Frá Lárusi Jóhannessyni, fréttaritara Morgnnblaðsins.
ANATOLÍJ Karpov hefur samþykkt að tefla við Jan Timman um
heimsmeistaratitil Alþjóðaskáksambandsins (FlDE). Þetta var nið-
urstaða fundar hans og Florencios Campomanes, forseta FIDE.
Karpov sagði að Campománes fengið réttinn til að tefla við
hefði fullvisað sig um að mótshaldar-
ar yrðu fundnir innan fjögurra mán-
aða. Garrí Kasparov heimsmeistari
sagði í viðtaii við rússneska dagblað-
ið Ízvestíu að „það vitlausasta sem
FIDE gæti gert væri að fara í stríð
um heimsmeistaratitilinn“.
Morgunblaðið hafði samband við
Mark Tajmanov skákmeistara, sem
búsettur er í Pétursborg, og spurði
hann álits á stöðunni. „Frá lagalegu
sjónarmiði er staðan nú algjör vit-
leysa,“ sagði hann.
Skákmeistarinn kvað Short hafa
Kasparov frá FIDE. Kasparov þyrfti
því nú ekki að tefla við Short. „Hvers
vegna teflir hann ekki við Anand,
ívantsjúk eða jafnvel Kramník?"
Tajmanov vísar hér til þess að marg-
ir telja aðra skákmenn verðugri en
Short til að tefla um titilinn við Ka-
sparov.
Tajmanov benti ennfremur á að
fáranleg staða gæti komið upp því
Bobby Fischer titli sig enn heims-
meistara. „Því gæti farið svo að þrír
menn teldu sig vera hinn eina og
sanna heimsmeistara í skák.“
Blóðsúthell-
ingunum
mótmælt
ÍRSK stúlka heldur á
spjaldi á friðarfundi,
sem írsk húsmóðir, Sus-
an MuHugh, skipulagði
á Hyde Park í Lundún-
um í gær. Þúsundir
manna kröfðust þar
þess að endi yrði bund-
inn á blóðsúthellingarn-
ar á Norður-írlandi.
Nýjar ákærur á
hendur Andreotti
Rom. Reuter.
GIULIO Andreotti, fyrrum forsætisráðherra Ítalíu, var til-
kynnt í gær, að hann væri grunaður um fjármálaspillingu
en áður hafði verið skýrt frá, að verið væri að kanna hugs-
anleg tengsl hans við mafíuna. 18. apríl nk. verður þjóðarat-
kvæðagreiðsla á Ítalíu og gæti hún bundið enda á hlutfalls-
kosningakerfið, sem margir
í ítölskum stjórnmálum.
Dómarar í Mílanó tilkynntu
Andreotti, sem er 74 ára að aldri
og hefur verið forsætisráðherra sjö
sinnum, að hann væri grunaður
um spillingu í tengslum við fjár-
mögnun pólitískra flokka en viður-
lög við henni eru allt að fjögurra
ára fangelsi. Dómarar á Sikiley eru
hins vegar að rannsaka hugsanleg
tengsl hans við mafíuna og hafa
farið fram á, að hann verði sviptur
þinghelgi. Verður það tekið fyrir
innan öldungadeildarinnar 14.
þessa mánaðar.
Annar fyrrverandi
forsætisráðherrann
Andreotti er annar fyrrverandi
forsætisráðherrann sem sakaður
telja hafa fóstrað spillinguna
er um spillingu en hún fólst aðal-
lega i því að taka við og jafnvel
krefjast mútugreiðslna frá fyrir-
tækjum gegn opinberum verk-
samningum. Hinn er Bettino Craxi,
fyrrverandi leiðtogi Sósíalista-
flokksins, en verið er að kanna
ákærur á hendur honum fyrir 14
brot.
Andreotti lýsti því yfir í sjón-
varpi í fyrrakvöld, að hann ætlaði
að beijast gegn því, að hann yrði
sviptur þinghelgi og kvaðst óttast,
að dómaramir í Palermo væra
ekki hlutlausir. Hingað til hefur
öldungadeildin þó ekki komið í veg
fyrir, að unnt væri að lögsækja
þá, sem þar sitja.