Morgunblaðið - 02.06.1993, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 2. JUNI 1993
• •
Okukennsla og
umferðaröryggi
eftir Snorra
Bjarnason
Það er víst, að áhugamál allra
er að draga sem mest úr slysum í
umferðinni, sérstaklega hjá yngstu
aldurshópunum. Þó greinir menn á
um þær leiðir sem vænlegastar eru
til að ná árangri í þeim efnum. Nú
fyrir stuttu* samþykkti Alþingi
breytingar á umferðarlögum þar
sem gert er ráð fyrir að foreldrar
og aðrir velunnarar unglinga geti
tekið að sér akstursþjálfun fyrir
ökupróf.
Sú ímynd sem flutningsmenn
hafa haldið fram í annars þeirri litlu
kynningu sem þetta frumvarp hefur
hlotið er sú að þetta tryggi meiri
og betri þjálfun áður en til öku-
prófs er komið. Nú er það þannig
að í lögunum er ekki stafur um
hvemig þetta á að ganga fyrir sig
og setning reglna er sett í vald
ráðherra.
Það er með ólíkindum hvað þau
yfirvöld sem um þetta mál hafa
fjallað og undirbúið hafa verið treg
til að ræða málefnalega við okkur
um þessi alvarlegu mál. Fagleg
umræða hefur engin verið og ekki
hlustað á þær raddir sem best
þekkja til og hafa kynnt sér þessi
mál erlendis.
Svo langt hefur þetta gengið að
fulltrúa Ökukennarafélags íslands
var ýtt úr stjórn Umferðarráðs nú
í vor og annar fenginn sem þægari
er talinn en hefur ekki jafn mikla
þekkingu og reynslu til að bera sem
fyrri fulltrúi hafði. Þetta er gert
þrátt fyrir munnlegt loforð ráðherra
um að skipa fulltrúa félagsins í
stjórnina.
Þeir sem ekki vilja hafa Öku-
kennarafélag íslands með í þessari
umræðu hafa beitt þeim rökum að
hér sé á ferðinni hagsmunafélag
sem setji eingöngu peningalega
hagsmuni á oddinn. Rétt er það að
ökukennslan í landinu er starfs-
grein sem verður að standa undir
sér þannig að verðlagning þjón-
ustunnar verður að vera með þeim
hætti að svo sé.
Verður er verkamaðurinn launa
sinna og fæ ég ekki séð að þar sé
neitt á ferðinni sem ökukennarar
þurfa að fyrirverða sig fyrir eða
megj ekki koma fram. Fagleg um-
ræða getur verið eitt og hagsmuna-
leg önnur þó að þær tengist að ein-
hverju leyti.
Það sem gerir málstað okkar sem
stundum kennslu- og uppeldisstörf
oft svo veikan er, að erfítt er að
benda á hvað megi rekja til góðrar
kennslu og uppeldis. Einnig er oft
um langtímamarkmið að ræða sem
ekki er gott að hafa yfírsýn yfír.
Þetta og ásakanir um hagsmuna-
gæslu gera það því að verkum að
við liggjum vel við höggi þeirra sem
vilja sem minnst af okkur vita og
vilja ekki að sjónarmið okkar komi
fram. Því miður fyrir umferðar-
öryggið í landinu hafa þessar radd-
ir fengið alltof mikinn hljómgrunn.
Erlendur samanburður
Til að gera langa sögu stutta vil
ég aðeins bera saman slysatölur frá
tveimur löndum þar sem sitt hvor
hátturinn er hafður á við undirbún-
ing ökunema undir bílpróf en þessj
lönd eru Svíþjóð og Danmörk. í
Svíþjóð hefur það lengi tíðkast að
foreldrar geti sagt börnum sínum
til á bíl og síðan skilað þeim til
prófs. Meirihluti unglinga hefur
kosið að sækja sitt ökunám til öku-
kennara. Foreldrakennslan hefur
þó sótt á með versnandi efnahags-
ástandi. í Danmörku er ökunám
einungis stundað við ökuskóla hjá
menntuðum kennurum. Okkur er
kunnugt um að alvarleg umferðar-
slys hafa hlotist af æfingaakstri
Ferbalangar!
Þiö sem ætlið að leggja land undir fót ættuð að kynna ykkur
Ferðaupplýsingar í sérblaðinu Daglegt líf, ferðalög, bílar sem kemur út á
föstudögum. í Ferðaupplýsingum er að finna upplýsingar um flest það sem
viðkemur ferðalögum og ferðaþjónustu sem í boði er.
Meðal annars upplýsingar um gistingu, viðlegubúnað, tjaldstæði, veiði, flug,
óbyggðaferðir, siglingar, ferjur, sérferðir, hesta, sérleyfi, bílaleigur o.fl.
- kjarni málsins!
Snorri Bjarnason
„Þetta mál var keyrt í
gegnum þingið meira
af kappi en forsjá. Allar
faglegar umræður sem
miða að varkárni og
vönduðum vinnubrögð-
um hafa verið kveðnar
niður.“
foreldra í Svíþjóð og nokkur bana-
slys hafa orðið.
Þegar við berum saman slysa-
tíðni ungra ökumanna í þessum
tveimur löndum vekur það athygli
að hún er umtalsvert Iægri í Dan-
mörk en í Svíþjóð. Nú horfir í að
samþykkt verði lög í Svíþjóð þar
sem foreldrar geti hafíð æfinga-
akstur með börnum sínum þegar
16 ára aldri er náð. Ekki er gert
ráð fyrir neinu nánara skipulagi eða
tengslum við ökuskóla í lögum þess-
um. Er þetta því hrein afturför frá
því sem áður var. Telja félagar
okkar þar í landi að hefðbundin
ökukennsla leggist nánast af. Ekki
er gert ráð fyrir neinum sérbúnaði
í bílum leiðbeinenda.
Danir eru ekki með neinar hug-
myndir um breytingar hjá sér enda
telja þeir það fyrirkomulag sem
þeir hafa haft undanfarið hafi gef-
ist vel. Rétt er að sjá hvort þessi
svokallaða „franska aðferð" þar
sem hún er notuð skili árangri.
Ekki þurfí að vera með tilrauna-
starfsemi alls staðar með öllum
þeim kostnaði sem því fylgir.
Breytt andlit Umferðarráðs
Það er óhjákvæmilegt að spurn-
ingar hljóta að vakna um hvort að
stjómvöld séu á réttri leið með því
að koma þessum breytingum á.
Væri ekki rétt að staldra aðeins við
og skoða málið betur? Er rétt að
draga úr eða veikja það kerfi sem
nú er fyrir hendi? Stuðningsmenn
tillögunnar segja að svo verði ekki
raunin en staðreynd er, að þetta
3M
Prentvörur
Endurklcebum húsgögn.
Gott úrval áklceba.
Fagmenn vinna verkib.
Bólstrun Ásgríms,
Bergstaðastræti 2,
sími 16807.
er að gerast í Svíþjóð og því skyldi
það ekki gerast héma einnig. Dæm-
in sanna að þegar til kastanna kem-
ur er ráðherrum ekki treystandi til
að fara með þessi mál. Þeir koma
og fara, hræra síðan í hlutunum
svona til að sýna að þeir geri eitt-
hvað. Enginn er síðan viss um
hvaða reglur em í gildi og engin
festa á hlutunum. Því telst affara-
sælast að Alþingi setji reglur um
þessi mál eins og svo mörg önnur
en afsali sér ekki því valdi sem það
hefur.
Til að þessar breytingar skili
þeim árangri sem væntingar standa
til er þörf á mjög markvissri út-
færslu á þessu fyrirkomulagi. Eg
fæ ekki komið auga á í fljótu bragði
að slíkt muni takast. Ýmsir veikir
hlekkir em í núverandi fyrirkomu-
lagi sem ekki hefur gengið vel að
styrkja og ekki aukast líkumar með
meiri og flóknari reglum.
Fram kom í ræðum þingmanna
við þriðju umræðu um frumvarpið
að enginn umsagnaraðili taldi sig
geta mælt með foreldrakennslunni
án fyrirvara og það eitt ætti að
færa okkur heim sanninn um hve
vandmeðfarið þetta er í raun og
vem.
Þetta mál var keyrt í gegnum
þingið meira af kappi en forsjá.
Allar faglegar umræður sem miða
að varkárni og vönduðum vinnu-
brögðum hafa verið kveðnar niður.
Umferðarráð hefur haft fmmkvæði
í málinu og í því frumkvæði felst
einnig sú útilokun sem verið hefur
á vitrænni umræðu og niðurstöðu
sem hægt væri að sameinast um
öllum til hagsbóta. Öll meðferð
málsins gefur tilfinningu fyrir að
hér sé verið að kaupa sér vinsældir
einhvers staðar og sýna fram á til-
gang stofnunarinnar. Niðurstaðan
verður síðan allt annað og harðn-
eskjulegra andlit Umferðarráðs en
áður var.
Það er alltaf tortryggilegt þegar
þeir sem best til þekkja em ekki
hafðir með í ráðum. Það er einnig
tortryggilegt þegar engin opinber
umræða fer fram í fjölmiðlum um
svo mikilvægar breytingar á öku-
námi og hér er á ferðinni. Alvarleg
og dýrkeypt mistök hafa orðið hjá
Alþingi vegna lélegs undirbúnings
og kannana. Nægir þar að nefna
loðdýrarækt og fískeldi.
Ökukennarafélag íslands hefur
aldrei sett sig á móti leiðum sem
leitt gætu til betra ökunáms og
fækkunar umferðarslysa. Þar em
hagsmunir á ferðinni sem við setj-
um ofar okkar eigin. Við þekkjum
vel hvemig þetta hefur gefíst er-
lendis og teljum okkur geta séð
fyrir að ekki verði um breytingar
til batnaðar að ræða og hér sé ras-
að um ráð fram.
Höfundur er varaformaður
Ökukennarafélags íslands.
-----*—*-*----
Málþing
um heils-
dagsskóla
FORELDRASAMTÖKIN efna til
málþings fimmtudaginn 3. júní
um heilsdagsskóla. Þingið verður
haidið í Hinu húsinu, Brautarholti
20, 3. hæð, og hefst kl. 20. Frum-
mælendur koma úr röðum skóla-
manna og foreldra.
Umræðan um heilsdagsskóla, ein-
setinn skóla og lengingu skóladags
hefur aukist síðustu misseri og eru
margir foreldrar í óvissu um hvað
felst í þessum orðum og hver fram-
tíðin verður í skólamálum. Foreldra-
samtökin ákváðu því að efna til
málþings og fá til liðs við sig skóla-
menn, foreldra og fleiri sem ætla
að segja frá reynslu sinni. Frummæl-
endur verða Aslaug Brynjólfsdóttir
fræðslustjóri, Páll Guðmundsson,
skólastjóri Mýrarhúsaskóla, Gunn-
hildur Amardóttir, foreldri í Lauga-
neskóla, og Kári Arnórsson, skóla-
stjóri Fossvogsskóla. Fundarstjóri
er Katrín Baldursdóttir blaðamaður.
(Úr fréttatilkynningu.)