Morgunblaðið - 17.08.1993, Blaðsíða 1

88 SIÐURB/C
STOFNAÐ 1913
183. tbl. 81.árg.
ÞRIÐJUDAGUR 17. AGUST 1993
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Frétt í stærsta dagbiaðinu í Finnlandi
Sovéskt hemám
vofði yfir 1968
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
SOVÉTMENN voru tilbúnir til að hertaka að minnsta kosti suður-
hluta Finnlands sumarið og haustið 1968. Vissi aðeins lítill hópur
finnskra ráðamanna af þessum fyrirætlunum og þeir voru reiðubún-
ir að beita hernum gegn hugsanlegu innrásarliði. Kom þetta fram
í stærsta dagblaðinu í Finnlandi, Helsingin Sanomat, á sunnudag.
Barentshaf
Rússakvóti
að klárast
Ósló. Frá Jan Gunnar Furuly, frétta-
ritara Morgunblaðsins.
NORSK stjórnvöld eru að búa
sig undir að banna móttöku á
rússneskum þorski í Noregi
vegna þess, að Rússar eru um
það bil að klára þorskkvóta
sinn í Barentshafi á þessu
ári. Kemur þetta fram í við-
tali við Jan Henry T. Olsen,
sjávarútvegsráðherra Nor-
egs, í blaðinu Nordlys.
„Haldi Rússar áfram þorsk-
veiðum þótt þeir hafi klárað
kvótann, verður norskum fisk-
vinnslustöðvum bannað að taka
við honum,“ sagði Olsen, sem
kvaðst þó ekki vilja trúa, að
Rússar virtu ekki þá fiskveiði-
samninga, sem ríkin hefðu gert
með sér.
Olsen segir, að þegar í ljós
komi, að rússneski þorskkvótinn
sé uppurinn verði haft samband
við yfirvöld í Moskvu til að
tryggja, að rússnesku skipin
hætti veiðum. Hann vildi hins
vegar ekki upplýsa hve mikið
væri enn eftir af rússneska kvót-
anum.
Sjá frétt á bls. 22.
Hernám Finnlands var hugsað
sem svar við hugsanlegum hernaðar-
aðgerðum NATO vegna innrásar
Varsjárbandalagsríkjanna í Tékkó-
slóvakíu 1968. Sömu nótt var fjölda
sovéskra herskipa stefnt upp að
suðurströnd Finnlands.
Æðstu ráðamenn í Finnlandi vissu
hve alvarlegt ástandið var og Yijö
Keinonen, yfirmaður finnska herafl-
ans, skipaði hernum í viðbragðsstöðu
án þess, að almenningur frétti af
því. Sem dæmi um hve ákveðinn
finnski herinn var má nefna, að
minnstu munaði, að sovéskt herskip,
sem flutti Alexei Kosygin, forsætis-
ráðherra Sovétríkjanna, á fund Ur-
hos Kekkonens, forseta Finnlands,
væri skotið í kaf. Það var á síðustu
stundu, að skipun barst um að skjóta
ekki.
Reuter
Nauðungarvinna í Bosníu
KRÓATAR í Bosníu hafa verið sakaðir um nota múslimska stríðsfanga til nauðungarvinnu og var
þessi mynd tekin þegar verið var að flytja nokkurn hóp þeirra til víglínunnar við borgina Mostar.
Þar hafa þeir verið neyddir til að grafa skotgrafir fyrir króatíska hermenn.
Samkomulag um Sara-
jevo í friðarviðræðunum
Fimmtán ríki vilja taka við 560 særðum og sjúkum frá Bosníu
Hvað kost-
ar vemdin?
Genf. Reuter.
NIÐURGREIÐSLUR og verndar-
tollar eru öllum til óþurftar og
valda hærra vöruverði og hærri
sköttum. Segir svo í skýrslu, sem
Peter Sutherland, framkvæmda-
stjóri GATT, kynnti í gær.
„Næstum allar verndaraðgerðir
leiða til hærra vöruverðs,“ sagði
Sutherland, „og það leiðir til þess,
að rauntekjur neytenda minnka og
þá um leið geta þeirra til að kaupa
aðra vöru og þjónustu. Það er kom-
inn tími til, að ríkisstjórnir skýri
neytendum nákvæmlega frá því hve
mikið þeir greiði í hærra vöruverði
og hærri sköttum vegna ráðstaf-
ana, sem vernda atvinnugreinar
fyrir samkeppni."
Sutherland sagði, að tilhneiging-
in væri alltaf sú að vernda fram-
leiðslu, sem tilheyrði nauðsynjum
hvers heimilis. „Hér er því um að
ræða skattlagningu, sem bitnar
mest á þeim, sem síst skyldi, vegna
þess, að kaup á brýnustu nauðsynj-
um eru tiltölulega miklu hærra hlut-
fall af útgjöldum fátækra heimila
en þeirra, sem betur standa."
Knapinn Clinton
Reuter
BILL Clinton, forseti Bandaríkjanna, og fjölskylda hans voru í fríi
um síðustu helgi, því fyrsta síðan þau hjónin tóku við búsforráðum
í Hvíta húsinu. Voru þau hjá vinafólki sínu í Colorado í Klettafjöllum,
aðeins steinsnar frá sumarhúsi Geralds Fords, fyrrverandi forseta,
og höfðu þeir Clinton um margt að spjalla á milli þess sem þeir léku
golf og nutu náttúrufegurðarinnar. Hér er Bandaríkjaforseti í útréið-
artúr uppi í fjöllunum en þessi myndarlegu tré eru aspir.
Genf. Sarajevo.
FULLTRÚAR þjóðarbrotanna í Bosníu féllust í gær á, að
Sarajevo yrði undir stjórn Sameinuðu þjóðanna eftir að
samkomulag hefði tekist um að binda enda á blóðbaðið í
landinu, sem staðið hefur í 16 mánuði. Er litið á þennan
árangur sem mjög mikilvægt skref í friðarviðræðunum,
sem hófust aftur í gær. ítalir buðust í gær til að taka við
450 særðum Bosníubúum, jafnt börnum sem fullorðnum.
Að sögn talsmanns Flóttamannahjálpar Sameinuðu þjóð-
anna í Zagreb hafa nú borist tilboð frá fimmtán ríkjum
um að taka við alls 560 sjúklingum.
Samkvæmt samkomulaginu
verður Sarajevo í raun utan þeirra
þriggja smáríkja, sem fyrirhugað
er að stofna í Bosníu, en það náð-
ist þegar staðfest var, að síðasti
serbneski hei'flokkurinn hefði far-
ið frá hæðunum við borgina.
Samningamanna þjóðarbrotanna,
Alija Izetbegovic, forseta Bosníu,
Radovans Karadzics, leiðtoga
Serba, og Mates Bobans, leiðtoga
Króata, bíður nú að semja um
landamæri sín í milli en ekki er
talið, að það verði létt verk.
Sjúklingar fluttir frá Sarajevo
Um helgina var flogið með 39
sjúklinga frá Sarajevo til Bret-
lands og Svíþjóðar en enn eru um
400 manns á lista SÞ yfir fólk sem
bráðvantar læknisaðstoð. Mun til-
boð ítala væntanlega verða til að
allt þetta fólk kemst brátt undir
læknishendur.
Nokkrar deilur hafa risið upp í
Bretlandi vegna 21 sjúklings sem
þangað kom um helgina. Þrettán
þeirra voru karlmenn á herskyldu-
aldri. Sár þeirra bentu til að þeir
hefðu særst í bardögum. Var þetta
harðlega gagnrýnt í breskum dag-
blöðum og því jafnvel haldið fram
að læknum í Sarajevo hefði verið
mútað til að taka særða hermenn
fram yfir særðar konur og börn.
Ekki heimilt að greina á milli
hermanna og borgara
Fulltrúar Sameinuðu þjóðanna
hafa vísað þessari gagnrýni al-
gjörlega á bug og segja að það
hversu alvarlega særðir menn
væru hafi ráðið valinu á þeim
einstaklingum, sem sendir voru
til meðferðar erlendis. Bentu
læknar Sameinuðu þjóðanna í
Sarajevo á að samkvæmt Genfar-
sáttmálanum væri þeim óheimilt
að gera greinarmun á særðum
hermönnum og særðum
óbreyttum borgurum.