Morgunblaðið - 17.08.1993, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ VIÐSKIPTI/ATVINNULÍF ÞRIÐJUDAGUR 17. ÁGÚST 1993
Misjafnar skoðanir manna
ECONOMIST sendi nýlega út spurningalista til hundrað forystumanna í bresku
efnahags- og atvinnulífi. Markmiðið var að forvitnast um hvað þessir menn teldu vera
mikilvægustu málefnin sem Bretar stseðu frammi fyrir í dag. Til samanburðar birti
blaðið svar almennings við sömu spurningu. Niðurstöðumar má sjá á meðfylgjandi
korti. Það þarf í sjálfu sér ekki að koma á óvart að almenningur setur atvinnuleysi og
heilbrigöismál í tvö efstu sætin á meóan forystumennirnir tala þar um efnahagslífið og
Evrópu. Meðal þeirra mála sem þeir setja I eitt af tíu efstu sætunum og almenningur
ekki eru málefni norður-irlands, mengun og umhverfisvemd og pundið. Það sem hins
vegar almenningur setur meðai hinna tíu efstu og forkólfarnir nefrra ekki eru húsnæðis-
mál, varnar- og utanrikismál og málefni innflytjenda.
Hver telur þú vera 2-3 brýnustu málefni sem snúa
að Bretlandi?
Forkólfar
1. Efna hagslífið 74%
2. Evrópa 51%
3. Menntun 49%
4. Atvinnuleysi 42%
5. Heilbrigðiskerfið 14%
6. Félagsmálakerfið 12%
7. Norður-írland 9%
8. Mengun/Umhverfisvernd 7%
9. Sterlingspundið 7%
10. Verðbólga 5%
Almenningur
1. Atvinnuleysi 69%
2. Heilbrigðiskerfið 37%
3. Efnahagslífið 36%
4. Menntun 21%
5. Félagsmálakerfið 10%
6. Evrópa 9%
7. Húsnæðismál 9%
8. Varnar-/utanríkismál 6%
9. Verðbólga 6%
10. Málefni innflytjenda 4%
Brjálaðir í EB...
Hefur aðild að EB komið
Bretlandi til góða?
100
Forkólfarnir Almenningur
...fíla Maastricht
Er Maastricht-samningurinn
góður fyrir Bretland?
Skattar og ríkisútgjöld
Hvað á að gera?
Annað -
Lækka
skatta og
rikisútgjöld—
Hækka
skatta og
rikisútgjöld-i
— Hækka
skatta, lækka
rikisútgjöld
Forkólfamir
Almenningur
Að selja silfrið
Viðhorfin til þjóðnýtingar?
JOO ,
Forkólfamir
Almenningur
Heimild: The Economisl
SJO
—
—
• 5 tíma nudd hjá menntuðum nuddurum.
0 10 tíma Ijós í frábærum ljósabekkjum.
• 2 mánuðir í líkamsrækt fyrir
kyrrsetufólk og byrjendur.
Sérstakur stuðningur fyrir
þá, sem vilja leggja af
► Allt þetta fyrir kr. 7.70Ó,-
I Kjörorð okkar er vöðvabólga og stress, bless.
► Nýjarperur
Meísölublaó ú hverjum degi!
Stál ístál í valdabar-
áttunni innan Gucci
STRÍÐIÐ, sem nú stendur um Gucci, ítalska lúxusvöruframleiðand-
ann, líkist mest rifrildi tveggja viðskiptavina í verslun um eftirsótt-
an hlut. Þeir eru kurteisir í fyrstu en láta síðan mannasiðina lönd
og leið af ótta við, að hinn hreppi hnossið. Þannig hefur slagurinn
verið milli Maurizio Gucci, barnabarns mannsins, sem stofnaði fyrir-
tækið árið 1922, og Investcorp, sem er banki í Bahrain og helmings-
eigandi að Gucci.
Gucci er þekkt fyrir handunnin
veski og töskur, skó og aðra leður-
vöru en margir óttast, að valdabar-
áttan muni að lokum koma sér verst
fyrir sjálft fýrirtækið. Raunar er það
engin ný bóla, að tekist sé á um
völdin innan fyrirtækisins, því að
um miðjan síðasta áratug átti
Maurizio í stríði við frændur sína,
syni annarra barna gamla manns-
ins, um yfirráðin. „Þá var mikill
losarabragur á stjóm fyrirtækisins
enda hafði einstökum deildum þess
verið skipt upp á milli erfingjanna.
Faðir minn átti þó helmingshlut í
þeim öllum,“ sagði Maurizio nýlega
í viðtali en átökunum lauk með sigri
hans 1990 þegar Paolo, frænda
hans, var bannað með dómsúrskurði
að nota Gucci-nafnið í viðskiptum.
Misráðin fjárfesting
Stríðið, sem nú stendur, er alvar-
legra enda meira í veði. Talið er,
að Investcorp, sem er nú að reyna
að bola Maurizio burt, hafí greitt
um 170 milljónir dollara til að kom-
ast yfír 50% hlutafjárins en kaupin
áttu sér stað þegar lúxusvömmark-
aðurinn stóð með sem mestum
blóma. Síðan hefur margt breyst
og fjárfestingin hefur enn engu skil-
að nema tapi. Á fjárhagsárinu, sem
lauk 31. jan. 1991, var veltan 299
milljarðar líra, um 13 milljarðar ísl.
kr., en síðustu tvö árin hefur hún
verið um 225 milljarðar líra.
1991-92 var nettótap á rekstrinum
38 milljarðar líra og 25 milljarðar
á síðasta ári.
Það em einkum erfíðleikar á
Bandaríkjamarkaði, mikilvægasta
markaði Gucci utan Ítalíu, sem
valda þessu, en á síðasta _ ári var
tapið þar 29 milljarðar líra. Ástæðan
er líka sú að margra mati, að Gucci
er eitt af fáum lúxusvörafyrirtækj-
um, sem ekki em hluti af stærri
samsteypum, auk þess sem lúxus-
vömfyrirtækin almennt eiga við
miklar þrengingar að stríða. Er því
spáð, að ýmis þekkt nöfn muni líða
undir lok á næstunni en flestir telja
Gucci eiga framtíð fyrir sér takist
að endurskipuleggja reksturinn.
Þessi nauðsynlegi uppskurður er
þó talinn óframkvæmanlegur eins
og eignarhaldi á fyrirtækinu er nú
háttað, helmingaskipti milli
Maurizio og Investcorp. Em skoð-
anir mjög skiptar um framtíð fyrir-
tækisins og Maurizio segir, að þær
séu með öllu óbrúanlegar.
„Hverflyndur maöur með lítið
viðskiptavit“
Sjálfum sér lýsir Maurizio sem
kaupsýslumanni, sem vilji standa
vörð um gamlar hefðir, en um In-
vestcorp segir hann, að þar séu á
ferð kaldrifjaðir peningamenn, sem
myndu selja sinn hlut á morgun
gætu þeir grætt á því. Þá segist
hann hafa sannað hæfíleika sfna
sem stjómandi með þeirri endur-
skipulagningu, sem átt hafí sér stað,
og bendir á, að tapið hafí minnkað
á síðasta ári.
Gagnrýnendur hans líta öðmm
augum á málið og þar er ekki að-
eins um að ræða Investcorp, heldur
einnig bankamenn á Ítalíu og Sviss.
Þeir hjá Investcorp lýsa Maurizio
sem hverflyndum manni með lítið
viðskiptavit og segja, að hann hafí
aldrei getað lagt fram „fjárhags-
áætlun, sem mark er á takandi og
hægt er að leggja fyrir hluthafa“.
Bankamennimir hafa áhyggjur af
fjárhagsstöðu fyrirtækisins og þeir
saka Maurizio um að hafa á sínum
tíma sniðgengið þær reglur, sem
giltu um hlutafjáreign erfíngjanna.
Ólögleg veðsetning?
Fyrr á þessu ári átti Maurizio í
fjárhagserfiðleikum og tók þá lán
upp á meira en 1,1 milljarð kr. Það
hefur nú verið endurgreitt en In-
vestcorp, sem hefur höfðað mál á
hendur honum, heldur því fram, að
hann hafí sett eignarhlut sinn í fyr-
irtækinu, að nokkra eða öllu leyti,
sem veð fyrir láninu. Investcorp
segist hins vegar hafa forkaupsrétt
að hlutafénu og því hafí veðsetning-
in verið ólögleg.
Maurizio neitar þessu en hefur
nú boðist til að kaupa hlut Invest-
corp eða selja því sinn. „Við skulum
setja tilboðin í innsigluð umslög og
sá, sem býður betur, vinnur,“ sagði
Maurizio en ómerkti síðan allt sam-
an með því að bæta við: „Þeir geta
ekki búist við, að ég borgi það, sem
þeir setja upp, og þeir skulu ekki
láta sig dreyma um, að ég láti þetta
allt af hendi fyrir þá smápeninga,
sem þeir telja sig geta boðið.“
Tímamót í Frakklandi
með einkavæðingimni
Bankarekstur
ÞEGAR Banque Nationale de Paris, helsti ríkisbankinn í Frakk-
landi, verður einkavæddur í haust, verður um mikil tímamót að
ræða, ekki aðeins i sögu bankans, heldur einnig í langri sögu ríkisaf-
skipta af bankakerfinu í landinu. Með eignarhaldi sinu á þremur
stærstu viðskiptabönkunum, „gömlu konunum þremur“ eins og þeir
hafa verið kallaðir, BNP, Société Générale og Crédit Lyonnais, hef-
ur ríkið ekki aðeins stýrt starfsemi þeirra, heldur ráðið miklu um
iðnþróunina í landinu.
Ríkisstjóm borgaraflokkanna,
sem var við völd 1987, seldi Société
Générale og nú í haust verður röðin
komin að BNP. Crédit Lyonnais
verður svo einkavæddur fyrir for-
setakosningarnar 1995. Með söl-
unni minnka ítök ríkisins á þessum
vettvangi veralega og líklega mun
þess fyrst verða vart í embættisveit-
ingum. Stjórnarflokkarnir hveiju
sinni hafa skipað stjórnarformenn
bankanna og aðra stjómendur og
þess em engin dæmi, að þeir hafí
raglast á flokksskírteinum.
Þegar bankamir hafa verið
einkavæddir munu hluthafamir
kjósa yfírmennina og ætti það að
tryggja meiri stöðugleika og koma
í veg fyrir þær sveiflur, sem oft
hafa orðið á stefnu bankanna með
stjórnarskiptum.
Afskiptin af einkabönkunum
Tengslin milli ríkisvaldsins í
Frakklandi og einkabankanna era
meira á huldu. Talsmenn þeirra
segja, að þeir séu sjálfstæðir en
margir fjármálamenn eru á öðra
máli.
„Frá fornu fari hafa bankarnir
verið tæki í höndum ríkisins," segir
bankamaður í París. „Stundum hafa
ráðherrarnir þramað fyrirskipanir
sínar í síma en yfírleitt þurfa þeir
þess ekki. Stjórnin kemur sínum
eigin mönnum fyrir í bönkunum og
þeir vita hvað þeir eiga að gera.“
Viðkvæmasta málið í banka-
rekstrinum er að sjálfsögðu vaxta-
stigið, einkum hvernig ríkið notar
ríkisbankana til að ákveða grann-
vextina. í baráttunni við efnahagss-
amdráttinn að undanförnu hafa
BNP og Crédit Lyonnais haft for-
ystu um vaxtalækkanir en einka-
bankarnir, raunar Société Générale,
hafa verið fyrstir að hækka þá.
Erfið aðlögun
Með einkavæðingunni dregur
líka úr áhrifum ríkisins á iðnþróun-
ina í Frakklandi en ríkisbankarnir
eiga mikla hluti í mörgum, stórum
einkafyrirtækjum. Þessi ítök bank-
anna í atvinnurekstrinum í Frakk-
landi eru hins vegar svo rótgróin,
að trúlega munu þau vara lengi enn.
Það mun líka taka bankana lang-
an tíma að losa sig við þá andlegu
fjötra, sem ofurvald ríkisskipaðra
stjórnenda hefur fært þá í. Flestir
hafa þessir menn komið úr opinbera
embættismannastéttinni og það er
talið skýringin á því hve franskir
bankar hafa verið umsvifalitlir er-
lendis og á skriffínnskunni, sem
einkennir bankastarfsemina.
Portúgal
Motorola utvíkkar
þjónustu GSM-kerfis
PORTÚGALSKA símafyrirtækið TMN hefur gert þriggja ára samn-
ing við Motorola ECID um að Motorola skipuleggi frekari útvíkkun
á þjónustukerfi GSM-farsímakerfisins í Portúgal.
Höfuðáhersla er lögð á að nýja
kerfíð geti þjónað samfellt við-
skiptasvæðinu í og við Lissabon og
Oporto. Samningur Motorola og
TMN felur einnig í sér að Motorola
komi upp viðeigandi fjarskiptabún-
aði um allt landið með frekari út-
víkkun á farsímakerfinu í Portúgal
í huga.