Morgunblaðið - 23.10.1993, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 23. OKTÓBER 1993
41
Draumfræði erlendis
og* íslensk heimspeki
Frá Þorsteini Guðjónssyni:
í „íslensku sálfræðibókinni" sem
út kom í vor sl. stendur ekki orð
um drauma eða eðli þeirra, ekki orð
á 960 síðum — og þegar ég fór að
spyijast fyrir um þetta, komst ég
að því að sérfræðigreiningin er orð-
in svo mikil að margir eru hættir
að sjá skóginn fyrir hinum mörgu
trjám sérgreinanna. En þó er til
sjónarhóll, þaðan sem vel sér yfir,
og á þeim hól er æskilegt að sem
flestir komi við í framtíðinni. Þessi
sjónarhóll er hin íslenska heimspeki
dr. Helga íjeturss.
Þar sem kenning um eðli svefns
drauma er undirstaða þeirrar heim-.
speki buðum við Nýalssinnar nokkr-
um sálfræðingum og lækni til um-
ræðna um það efni (um mánaða-
mótin ágúst-september). Þeir þáðu
boðið og er ánægjulegt að geta
sagt frá því, að umræður urðu í
bæði skiptin ijörlegar, fóru vel fram
og sýndu, að mínu áliti, styrk Nýals-
sinna. Á síðari fundinum tóku þrír
sálfræðingar til máls, en sex Nýals-
' sinnar, sem komu tvímælalaust
fram sem samstæð heild, þótt óund-
irbúnir væru. Það er að verða degin-
Frá Söru Kolku Andradóttur:
Ég veit ekki hvort það verður
tekið eitthvert mark á þessu bréfi
en ég ákvað samt að reyna.
Mér fínnst (eins og reyndar
mörgum öðrum) að bæjarmálin séu
farin að ganga frekar langt. Þ.e.a.s.
að banna unglingum að vera niðri
í bæ eftir kl. 22 um helgar eða
bara á götunum í hverfinu hjá sér.
Er landið virkilega orðið svo
stjörnuvitlaust að þurfi að beita
valdi svo að ekkert vesen verði á
föstudags- og laugardagskvöldum?
Það held ég ekki og það fáránleg-
asta af öllu fáránlegu er að mega
ekki labba um án þess að eiga á
hættu að vera hirtur af löggæsl-
unni af því að maður er ekki 16
ára. Foreldrar ættu nú að geta
haft einhveija stjórn á bömum sín-
um í sambandi við útivist og þeir
ofbeldishneigðu krakkar sem eru
virkilega það langt leiddir, þeir
ættu að vera -teknir af lögreglunni
um ljósara, að merkustu nýjungar
í draumfræði erlendis tengjast best
íslenskri draumakenningu og skýr-
ast út frá henni.
Draumfræði sú sem menn höfðu
á fyrsta hluta þessarar aldar og
kennd var mest við Freud, sýndi
sig að vera óframfarahæf. Fóru
menn að sjá, að þar var engin raun-
vemleg undirstaða sem byggt varð
á, og jafnvel, að athuganir sumra
lítt þekktra draumfræðinga væm
merkari en táknatengingar Freuds.
Upp úr 1950 kom til skjalanna
Chicagoskólinn svokallaði í draum-
fræðum. Kleitman, Dement, Aser-
insky o.fl. bám saman ytri og innri
athuganir, það ér annars vegar
skráningu á heilalínuriti, hjartalínu-
riti og augnhreyfingum sofandi
manns en hinsvegar frásögn sof-
andans sjálfs af því, sem hann
dreymir. Samtengd athugun þess-
ara þátta gaf tilefni til vissra álykt-
ana um gang draumsins og menn
komust að marktækum niðurstöð-
um: um draumtímann, um feril
draumsins, um misjöfn svefnstig,
um litaskynjun í draumi (draumar
em skynjanir!) og þeir fundu að
en ekki þeir sem ekkert af sér gera.
Um eitt dæmi veit ég sem kom
fyrir í hverfinu hjá mér. Það vom
nokkrir unglingar, sem ekkert var
að, að ganga um göturnar eflaust
heim til einhvers, rétt eftir tíu. Þá
kom lögreglan hirti þá og tók þá
niður í athvarf. Hringdi svo í for-
eldrana og lét þá sækja krakkana
sína sem höfðu ekkert gert af sér.
Á þetta að þýða að við megum
ekki fara í 9-bíó og hvað með fé-
lagsmiðstöðvarnar? Böllin þar em
til hálf tólf að minnsta kosti.
Ég er ekki ein á móti þessari
fáránlegu hugmynd að banna fólki
undir 16 ára aldri að vera úti eftir
tíu um helgar og þeir sem standa
með mér em einnig foreldra sem
eiga mjög heilbrigða krakka.
Það þarf ekki nema nokkra
svarta sauði til að eyðileggja heilan
hvítan hóp!
SARA KOLKA ANDRADÓTTIR,
Barmahlíð 47, Reykjavík.
rúmfræði (steróskópí) í draumheimi
er samskonar og í umheimi.
Öll þessi atriði komu fyllilega
heim og saman við kenningu Ný-
als, sem er eðlisfræðileg og náttúm-
fræðileg, og varð heildarniðurstað-
an sú, að draumar eru mælanlegt,
náttúmfræðilegt fyrirbæri — eins
og við höfum alltaf talið, sem feng-
ist höfum við þetta á gmnni hinnar
íslensku kenningar.
Alda Chicagoskólans fjaraði út —
nýjar athuganir hættu að bætast
við upp úr 1965 — og kom okkur
Nýalssinnum það ekki á óvart, í þá
daga. En um 1980 fór óvæntir hlut-
ir að gerast, og vom þar að verki
Páll Tholey, Þjóðveiji, og Stephen
LaBerge, Ámeríkumaður við Stan-
fordháskóla. Má kenna rannsóknir
beggja við „könnun draumheima".
Furðulegt er að sjá, og þó ekki
annað en það sem vænta mátti, hve
nærri þessir menn komast upp-
sprettulindum Nýals, án þess þó að
hafa náð að bergja á þeim. Hvert
atriðið af öðm kemur heim við at-
riði, sem hér hafa verið athuguð
og margtekið fram. Mennirnir hafa
uppgötvað greininguna milli hinna
björtu drauma og hinna óskýru,
rangþýðingakenndu án þess að hafa
hugmynd um hvað veldur! Greining-
in milli „vision dreams" (ljósir
draumar) og „illusional dreams"
(rangþýðingardraumar) í enskri rit-
gerð eftir dr. Helga frá því um
1926 er þarna enduruppgötvuð eins
og margt annað — en þó, því mið-
ur, án þess að kjarni málsins, sam-
band við draumgjafa, hafi uppgötv-
uð verið.
Þessu þyrftu íslendingar að geta
bætt við, til þess að verulegur
árangur yrði í þessum fræðum.
„Eftir er enn yðar hluti,“ sagði
góður íslendingur forðum við landa
sína.
Samband við draumgjafa er und-
irstöðueðli draumlífsins. Og sam-
band við stjarnlífið byggist á slíkum
lífrænum sambandsmöguleikum, en
ekki á snigilhægum ferðalögum um
geiminn á tölvustýrðum hólkum úr
áli og stáli.
ÞORSTEINN GUÐJÓNSSON,
Rauðalæk 14,
Reykjavík.
LEIÐRÉTTINGAR
Tveir af þremur
höfðu reynslu
í grein sem ég skrifaði í Morgun-
blaðið 20. október sl. um ráðningu
tollvarðar við tollgæsluna á Kefla-
víkurflugvelli ságði ég, að allir
umsækjendur hefðu haft að baki
starfsreynslu hjá tollgæslunni á
Keflavíkurflugvelli. Við nánari at-
hugun reyndist þetta ekki byggt á
réttum upplýsingum.
Rétt er að tveir af þremur um-
sækjendum höfðu að baki starfs-
reynslu hjá tollgæslunni. Sá þriðji,
hafði starfað í námunda við toll-
gæsluna hjá Flugleiðum hf. á Kefla-
víkurflugvelli og var yfirmönnum
tollgæslunnar starfsferill hans þar
því vel kunnugur.
Beðist er velvirðingar á þessum
missögnum.
- Þröstur Ólafsson.
Rangt nafn á
hreingerninga-
fyrirtæki
í grein í viðskiptablaði sl.
fimmtudag um stofnun Gömlu bíla-
leigunnar var ranglega sagt að
annar eigendanna, Pétur J. Péturs-
son starfrækti jafnframt hreingern-
ingafyrirtækið Hreint og klárt. Hið
rétta er að fyrirtæki hans heitir
Hreint og beint. Beðist er velvirð-
ingar á þessum mistökum.
VELVAKANDI
ÞEKKIR EINHVER
MONIKU
HENDERSON
KONA hringdi til Velvakanda
því hún var að leita að konu sem
heitir Monika Henderson. Ef ein-
hver telur sig þekkja til þessarar
konu er hann vinsamlega beðinn
að láta vita í síma 18876.
TIL HOPE
KNÚTSSON
MIG langaði að spyrja Hope
Knútsson, vegna greinar hennar
í Morgunblaðinu sl. sunnudag,
af hverju hún búi hérna á Is-
landi fyrst hún er svona óánægð.
Ég er búin að búa hér í níu ár
og líkar vel.
T. Andrésson
I TAPAÐ/FUNDIÐ
Hálsmen í Tess
HÁLSMEN var skilið eftir í
versluninni Tess við Dunhaga
18. október sl. Upplýsingar í
síma 622230.
Útprjónaðir vettlingar
ÚTPRJÓNAÐIR vettlingar
fundust í Landmannalaugum 17.
október sl. Eigandi má hafa
samband í síma 31238.
GÆLUDÝR
Týndur köttur
ÞRIGGJA ára gamall síams-
högni, ómerktur, tapaðist frá
Hlíðarhjalla í Kópavogi fyrir
nokkru. Hafi einhver orðið hans
var er hann vinsamlega beðinn
að láta vita í síma 46996. Fund-
arlaun.
Köttur í óskilum
HELGA á Smiðjustíg sagði að
síðan í sumar hefði verið á þvæl-
ingi á Bergstaðastræti svartur
högni, trúlega heimilisköttur
sem ekki ratar heim. Hann er
háfættur, langur og breiðleitur
og er trúlega síamsblendingur.
Kannist einhver við köttinn er
hann vinsamlega beðinn að
hringja í síma 12379.
Ágætu fullorðnir!
Leðursófasett, verð frá kr. 165.000 Stgr.
Leðurhornsofar, verð frá kr. 145.000 stgr.
Litir: Svart, brúntm rautt, grænt, blátt, hvitt og bleikt.
Valhnsgögn
Ármúla 8, símar 812275 og 685375.
Villibráðarhlaðborð okkar um síðustu helgi vakti
mikla hrifningu og við þökkum frábærar viðtökur.
Nú endurtökum við leikinn!
Gestgjafi verður Rúnar Guðmundsson matreiðslumeistari.
Halldór Gunnarsson (Þokkabót) leikur
á píanóið föstudags- og laugardagskvöld.
Njótið lífsinsyfir úrvalsréttum
úr íslenskri náttúru.
Borðapantanir í síma 17759
Veitingahúsið Naust
— fjtf>f) if/7
þm-
spoipqndi
Kdapartiiiii&
ffa (ZX\ Á
i 3JA HONDRAÐ
seljendur með allt
millihimins
og jarðar
auk70
þátttakenda í
HEIMILISLISTAHÁTÍÐINNI á sunnudeginum.
OpiðbáðadagamillikL 10 og4.
KOLAPORTIÐ
MARKAÐSTORG
Kemur alltafá óvart!