Morgunblaðið - 23.01.1994, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INIULENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. JANUAR 1994
EM í knattspyrnu
Islendingar
mæta Svínm
„FLJÓTT á litið held ég að við
séum í ágætum riðli,“ sagði As-
geir Elíasson, landsliðsþjálfari í
knattspyrnu, eftir að dregið var í
riðla í undankeppni Evrópumóts
landsliða í gær. Island er í 3. riðli
með Svíþjóð, Sviss, Ungveijalandi
og Tyrklandi, eina fimm liða riðl-
inum. Sex lið eru í hinum.
Ásgeir sagði að íslenska liðið ætti
möguleika á hagstæðum úrslitum
gegn þessum þjóðum þó svo að allir
leikir væru erfiðir. „Við þekkjum
Ungveija vel frá síðustu undan-
keppni HM og eins höfum við verið
í riðli með Tyrkjum. Ég tel okkur
geta náð hagstæðum úrslitum gegn
Sviss og Svíþjóð.“
Riðlarnir eru svona:
1. Aserbajdsjan, Slóvenía, ísrael, Pólland,
Rúmenía, Frakkland.
2. Armenía, Xýpur, Makedonía, Belgía,
Spánn, Danmörk.
3. Tyrkland, Island, Ungveq'aland, Sviss,
Svíþjóð.
4. Slóvenía, Eistland, Litháen, Króatía,
Úkraína, Italia.
5. Lúxemborg, Malta, Hvfta-Rússland,
Tékkóslóvakía, Noregur, Holland.
6. Liechtenstein, Lettland, Austurríki, N-
írland, Portúgal, Irland.
7. Moldavía, Albanía, Georgía, Búlgaria,
Wales, Þýskaland.
8. RIÐILL: San Marínó, Færeyjar, Finn-
land, Skotland, Grikkland, Rússland.
♦ ♦
Slasaðist
í bílveltu
MAÐUR var fluttur á sjúkrahúsið
á Akureyri í fyrrinótt eftir að bíll
sem hann ók valt út af veginum
við Rauðuvík á Árskógsströnd.
Illa gekk að ná manninum úr
bílnum en lögreglu og sjúkraflutn-
ingsmönnum tókst það þó án þess
að kalla þyrfti til tækjabíl slökkviliðs-
ins.
Maðurinn var fluttur á Fjórðungs-
sjúkrahúsið á Akureyri en meiðsii
hans voru ekki lífshættuleg, að sögn
lögreglu á Akureyri.
♦■ ♦ ♦
Rútu ekið
á hross
RÚTUBÍL var ekið á hross á þjóð-
veginum skammt frá Gljúfurá í
Húnaþingi í fyrrakvöld.
Að sögn lögreglu á Blönduósi
drapst hrossið samstundis. Talsverð-
ar skemmdir urðu á rútunni en öku-
manninn, sem var einn á ferð, sak-
aði ekki.
Skattar hækka,
skattar lækka!
Dæmi: Einstætt foreldri Kvæntir * karlar Hjón
Tekjuskattsstofn 1.115.000 1.959.000 2.709.000
Tekjuskattur Áður 41,34% Nú 41,79% 174,000 179,000 522.900 531.700 546,000 558,100
Hækkun tekjusk. 5.000 8.800 12.100
Áhrif á ráðstöfunartekjur vegna framfærsluvísitölu -3.700 -5.700 -8.600
Samtals hækka skattar um kr. : 1.200 3.100 3.500
Formaður Kaupmannasamtakanna um fjölgun debetkorta
Samstaða styrkist meðal kaup-
manna gegn debetkortunum
Samið við veitingastaði og ýmsa aðra þjónustuaðila
MAGNÚS E. Finnsson, formaður Kaupmannasamtakanna, segir
það ekki koma á óvart hversu margir séu komnir með debet-
kort. Bankarnir séu að leggja niður bankakortin og þvinga fólk
um Ieið til að taka debetkort í staðinn. Þeir samningar sem
gerðir hafa verið um notkun þeirra eru við veitingastaði og
ýmsa þjónustuaðila en ekki við verslanir. Samstaða kaupmanna
hefur styrkst, sagði Magnús, um að taka þau ekki upp á meðan
kostnaðinum er ætlað að lenda á kaupmönnum. „Eins og er
hefur enginn efni á að taka debetkort nema Krislján Jóhanns-
son söngvari," sagði Magnús.
Magnús viðurkennir að þeim
hafi flölgað sem fengið hafa debet-
kort eins og fram hefur komið í
frétt í Morgunblaðinu. „Þetta kem-
ur okkur ekki á óvart,“ sagði
Magnús. Kaupmenn hefðu óskað
eftir því við bankana að tekin yrðu
upp bankakort með myndum af
handhafa en á annan tug ára hafi
svarið verið að það væri of dýrt.
Nú væri verið að tengja bankakort-
in við debetkort og þvinga þannig
menn til að taka við þeim með
ærnum kostnaði.
Gilda sem bankakort
Benti hann á að debetkortin giltu
nær eingöngu sem bankakort þar
sem fáar verslanir tækju við þeim.
„Samstaða okkar er að styrkjast,“
sagði Magnús. „Okkur liggur ekk-
ert á. Það verða ekki til neinir
peningar með þessu móti. Það erf-
iðasta fyrir bankana verður að
snúa almenningsálitinu ef samn-
ingar takast um debetkortin. Fólk
er ekki tilbúið til að taka við þeim.
Þó svo að um einhverja fjölgun sé
Skattgreiðslur einstaklinga hækka
Lækkun vsk. vegur ekki
upp hærri beina skatta
Hjón með 2,7millj. á ári greiða 3.500 kr. meira
HJÓN með um 2,7 milljónir króna í árstekjur greiða um 3.500
krónum meira til hins opinbera í ár en á síðasta ári. Einstæðir
foreldrar með rúma milljón í árstekjur greiða um 1.200 krónum
meira en í fyrra. Þá hefur verið tekið tillit til hækkunar á tekju-
skatti og útsvari, Iægri virðisaukaskatts á matvælum og fleiri
skattabreytinga sem hafa áhrif á framfærsluvísitölu.
Samkvæmt útreikningum, sem
Yngvi Harðarson hagfræðingur
gerði að beiðni Morgunblaðsins,
vegur lækkun virðisaukaskatts á
matvælum aðeins að hluta upp þá
hækkun sem varð á tekjuskatti og
útsvari um síðustu áramót.
Forsendur þær sem Yngvi gaf
sér voru að innheimtuhlutfall í
staðgreiðslu hækkaði úr 41,34% í
41,79% um áramótin. Er þá miðað
við bráðabirgðaskatthlutfall í janú-
ar en endanlegt skatthlutfall fer
eftir meðalútsvari sveitarfélaga. Á
móti hækkaði mánaðarlegur per-
sónuafsláttur um 4 krónur um ára-
mótin og miðað er við að fram-
færsluvísitalan lækki um 0,4%
vegna skattabreytinga. Lægri virð-
isaukaskattur á matvælum hefur
0,6% lækkun í för með sér en
tryggingagjald á fyrirtækjum er
talið leiða til 0,2% hækkunar á
vísitölunni.
Yngvi miðaði síðan við forsendur
Þjóðhagsstofnunar um meðaltekj-
ur ákveðinna hópa til að reikna
út áhrif skattbreytinganna á tekj-
ur. Samkvæmt því greiða kvæntir
karlar með um tveggja milljóna
króna árstekjur að jafnaði 3.100
krónum meira á þessu ári til hins
opinbera en í fyrra, hjón með 2,7
milljóna króna árstekjur greiða að
jafnaði 3.500 krónum meira og
einstæðir foreldrar með 1,1 milljón
í árstekjur greiða 1.200 krónum
meira.
að ræða og þó svo tugum milljóna
sé eytt í auglýsingar, þá hefur það
ekki skilað sér.“
Magnús sagði að Kaupmanna-
samtökin hefðu skrá yfir þau fyrir-
tæki sem samið hefur verið við.
„Þetta eru veitingastaðir og ýmsir
þjónustuaðilar og tiltölulega fáir
kaupmenn,“ sagði hann. „Það
verður ekkert af þessu fyrr en
verslunin tekur við debetkortum.
Það er dæmi um að stór aðili sem
gerði samning við kortafyrirtækin
í september síðastliðnum; þangað
hafa komið tveir viðskiptavinir og
óskað eftir að fá að greiða með
bankakorti og báðir voru banka-
stjórar. Þarna hafa þúsundir komið
á sama tímabili. Þá má nefna að
stór veitingastaður samdi um kort
fyrir áramót; þangað hefur einn
komið og það var bankastjóri. Það
hefur enginn efni á að taka debet-
kort nema Kristján Jóhannsson."
Tillögur um Kvótaþing fá dræmar
undirtektir hjá hagsmunaaðilum
HAGSMUNAAÐILUM hafa verið
kynntar tillögur „þríhöfðanefnd-
ar“ um nýtt fyrirkomulag á við-
skiptum með aflamark. Lagt er
til að öll viðskipti með kvóta,
önnur en jöfn skipti, fari um
opinn tilboðsmarkað, Kvótaþing.
Morgunblaðið/Júlíus
Fundað um málefni
fj ölsky ldunnar
FYRSTI fundur nefndar á vegum Reykjavíkurborgar um málefni
fjölskyldunnar var haldinn í ráðhúsinu í gær. Nefndin var skipuð
af borgarráði í tilefni af ári fjölskyldunnar og að sögn Árna Sigfús-
sonar formanns nefndarinnar er henni ætlað að leggja grunn að
heildarstefnumótun um málefni fjölskyldunnar og móta tillögur um
sérstakar aðgerðir til að styrkja fjölskyldueininguna, sem mikilvæg-
ustu einingu samfélagsins.
Hann sagði að gert væri ráð fyrir
ýmsum aðgerðum á árinu til að
minna á ár fjölskyldunnar og yrði
leitað eftir samstarfí við fjölmarga
aðila til að gera það sem best úr
garði. Á myndinni eru frá vinstri:
Krístín Á. Olafsdóttir, Nýjum vett-
vangi, Árni Sigfússon formaður,
Sjálfstæðisflokki, Sigríður Sigurð-
ardóttir, Sjálfstæðisflokki, Helga
Jóhannesdóttir, Sjálfstæðisflokki. Á
myndina vantar Guðrúnu Ög-
mundsdóttur, Kvennalista, og Katr-
ínu Gunnarsdóttur, Sjálfstæðis-
flokki.
Hugmyndin er að markaðurinn
verði uppbyggður líkt og Verð-
bréfaþing þar sem aflamarkið
verður selt hæstbjóðanda. Kaup-
endur og seljendur eiga ekki að
vita hverjir af öðrum og á það
að koma í veg fyrir að menn
sammælist um undirboð. Heimilt
verður að færa afla á milli skipa
í eigu sama aðila, enda felist
ekki í því eiginleg viðskipti.
Ríkisstjórnin hefur sent sjávarút-
vegsnefnd Alþingis tillögurnar og
eins hafa þær verið kynntar fyrir
hagsmunaaðilum, fyrst munnlega
og síðan skriflega. Morgunblaðið
átti tal við fulltrúa fiskvinnslu og
sjómanna eftir að þeim hafði verið
kynnt innihald tillagnanna munn-
lega. Þá lá fyrir kjarni þess sem í
tillögunum felst og líkaði hvorugum
við tillögur „þríhöfðanefndar".
Ólíklegt að sjómenn samþykki
Óskar Vigfússon, formaður Sjó-
mannasambands íslands, sagðist
ekki eiga von á að sjómenn myndu
sætta sig við þessar tillögur einar
og sér. „Þetta nær ekki utan um
þá gagnrýni sem við höfum haft
uppi. Við teljum að það þurfí fleira
að koma til til þess að tryggja okk-
ar umbjóðendur." Óskar taldi að
kvótabanki væri skref í áttina til
að mæta gagnrýni sjómanna á
„tonn á móti tonni“ veiðar og
„leiguliðaútgerð". Hann taldi þess-
ar tillögur ekki taka nógu ákveðið
fyrir að sjómenn verði neyddir til
að taka þátt í sjóðamyndun til
kvótakaupa. Óskar álítur að það
þurfí skýrt lagaákvæði sem tekur
fyrir að sjómenn verði neyddir til
kvótakaupa.
Fiskvinnslustöðvar andsnúnar
hugmyndunum
„Samtök fískvinnslustöðva lýsa
beinni andstöðu við þessar hug-
myndir“, sagði Arnar Sigurmunds-
son formaður Samtaka fiskvinnslu-
stöðva. Hann segir mörg físk-
vinnslufyrirtæki hafa hagrætt með
því að selja báta en hafa haldið
kvóta til að tryggja sér hráefni. Ef
gerð verði krafa um að viðskipti
með aflaheimildir milli útgerða fari
um einn markað, sé viðbúið að
vinnslustöðvarnar fari aftur að gera
út með tilheyrandi skuldsetningu.
Arnar segir að viðskipti með
kvóta séu nú gjarnan innan sama
byggðarlags, en ef aflaheimildirnar
verða að fara á landsmarkað, !ík-
lega fyrir sunnan, sé engin trygging
fyrir því hvar kvótinn lendi og ótt-
ast Arnar að breyting í þessa átt
ógni atvinnuöryggi víða um land,
einkum í þeim byggðum sem þegar
standa höllum fæti. „Þetta er hvorki
hagstætt fyrir vinnsluna í landi,
útgerð eða sjómenn,“ sagði Arnar.
Halla Helgadóttir Bergs
sendiráðunautur látin
HALLA Helgadóttir Bergs
sendiráðunautur lést í Borgar-
spitalanum 21. janúar 1994.
Halla var fædd 3. febrúar 1922
í Reykjavík. Foreldrar hennar voru
Helgi Bergs forstjóri og Elín
Thorstensen. Hún varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1942
og lauk BA-prófi í ensku, frönsku
og heimspeki frá Háskóla íslands
1945. Halla var einnig við nám í
Oxford 1962 og í Caen í Frakk-
landi sama ár. Hún gegndi störfum
í utanríkisþjónustunni frá 1944,
meðal annars í sendiráðum íslands
í Stokkhólmi, París, Ósló og Kaup-
mannahöfn. Einnig var hún kenn-
ari í Reykjavík frá 1962-64. Halla
var skipuð fulltrúi í utanríkisráðu-
neytinu 1. maí 1966 og starfaði
sem sendiráðunautur í London frá
september árið 1979.