Morgunblaðið - 23.01.1994, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. JANUAR 1994
47
Gárur
eftir Elínu Pálmadóttur
SVONA BARA
GEKK ÞAÐ
Þetta er sagan sönn og rétt,
svona bara gekk það:
Ég hefi brag á blaðið sett;
bað um svar og fékk það.
Tilefnið“ er heitið á þessari
stöku Káins, en hvert til-
efnið var veit sennilega
enginn lengur. Svona bara gekk
það má raunar láta gptt heita
um svo fjölmargt sem gekk eða
gekk ekki eins og til stóð. Það
ættum við íslendingar að kann-
ast við af sameiginlegu óförunum
okkar í mörgum málum. Okkur
er líka tíðræddara um þær nú á
erfiðleiktímum, þegar afleiðingar
þeirra halda áfram að íþyngja.
En gleymum við ekki stundum
að tíunda það sem vel var gert
og af forsjálni, jafnvel einstakri
forsjálni?
Sumt af
því er ein-
mitt að
koma okk-
ur til góða
nú — þeg-
ar að
þrengir
með vax-
andi at-
vinnuleysi
og skuld-
aklafa af
hinu sem
illa fór.
Því þrátt
fyrir allt
höfum við
átt fram-
sýnt fólk, sem reynist með for-
sjálni hafa vaðið fyrir neðan sig
hvernig sem áin yxi eða breytti
farvegi í ókominni framtíð.
Nefnum tvö atriði sem einmitt
skipta okkur miklu máli nú þegar
engin atvinna má tapast á vond-
um tíma.
Þegar varnarsamningurinn
var gerður fyrir fjórum áratugum
var gert ráð fyrir því í samningn-
um að tilhögun vamanna á
Keflavíkurflugvelli skyldi tekin í
samráði við íslendinga. Sem mun
vera fátítt ef ekki einsdæmi þeg-
ar um her er að ræða. Andstæð-
ingar samningsins sögðu m.a. að
íslendingar hefðu ekkert vit á
slíkum málum og ættu ekki hafa
það. En allur er varinn auðsjáan-
lega góður, því nú þegar upp kom
innan bandaríska stjómkerfisins
að fækka fyrirvaralítið í liðinu á
Keflavíkurflugvelli og draga
saman alla starfsemi, þá gátu
íslenskir ráðherrar krafíst þess
að þetta yrði gert í samráði milli
þjóðanna og komist að sameigin-
legri niðurstöðu, sem og varð.
Ekki einhliða eins og hingað til.
í öðru lagi var í samningunum
um Álverksmiðjuna í Straumsvík
lögð áhersla á að tryggja lág-
markskaup á rafmagni. Jafnvel
umfram eða á kostnað annars.
Þannig að þótt samdráttur verði
niður fyrir það lágmark neyðist
verksmiðjan til að greiða fyrir
það ráfmagn. Nú á hinum miklu
erfiðleikatímum í áliðnaði eftir
að ódýra Rússaálið tók að flæða
yfír, þá stendur þessi gamla verk-
smiðja að því leyti betur af sér
samdráttinn en aðrar. Þegar fyr-
irtækið er að draga saman og
leggja niður verksmiðjur sínar
annars staðar telja margir að
þetta ákvæði hafí bjargað þess-
ari gömlu íslensku verksmiðju frá
þeim örlögum. Ef hugsað er til
baka, til allra þeirra ljótu orða
sem fallið hafa vegna samning-
anna af andstæðingum álverk-
smiðja og brigslyrða um hvað
samningamennimir hafi verið
vitlausir, þá má nú kannski að-
eins líta aftur og endurmeta
málið. Hvað sem fólki fínnst al-
mennt um álverksmiðju, þá hefði
óneitanlega orðið erfítt einmitt
nú að missa þessa á íslandi út,
ekki satt? Bæði vegna atvinnu-
ástandsins og útflutningstekna.
Álútflutningurinn gerir um 10%
af árlegum vöruútflutningi ís-
lendinga.
Nú er í uppsiglingu eitt stór-
málið? Hvemig eigum við að
nýta þessi miklu auðævi sem við
eigum í orkulindunum til að afla
tekna og til atvinnusköpunar með
vaxandi þjóð til langrar framtíð-
ar? Þar veitir sannarlega ekki af
forsjálni og aðgæslu. Við eigum
ekki mikið
annað
óskert til
að lifa á
þegar til
langs tíma
er litið.
Farið er að
tala um að
selja raf-
orku um
streng til
Evrópu-
landa í ná-
inni fram-
tíð og eins
og ekkert
sé. Á laug-
ardaginn
heyrði ég í
konu, Gúðrúnu
þeirri glöggu
Zoéga verkfræðingi og borgar-
fulltrúa, sem spurð var um þetta
vegna nýútkominnar skýrslu,
sem hún sagði raunar að ekkert
kæmi fram í bitastætt af tölum
utan ártöl. Hún talaði um
óraunsæja bjartsýni. Bæði væru
tæknileg vandamál til slíkra
flutninga óleyst og ekkert vitað
um fjárhagslegar forsendur. Ný-
lega hefðu Norðmenn hætt við
hugmyndir um slíkan streng milli
Noregs og Hamborgar vegna
þess hve dýrt það væri og er það
þó ekki nema ljórðungur af vega-
lengdinni frá Íslandi til sölustaða.
Læddist að mér lúmskur grunur
um að við ætluðum kannski rétt
einu sinni að fara að hlaupa
meðan enn væri verið að skríða
og ekki einu sinni forsendur til
að ganga. Enda engin reynsla til
á flutningi um rafstreng svo
langt og á slíku dýpi.
Þó er önnur spurning kannski
brýnni að svara meðan menn
þreifa á málinu. Erum við yfír-
leitt til í að senda allt þetta raf-
magn úr landi? Er ekki miklu
heppilegra að nota það innan-
lands, framleiða eitthvað með
því? Talað er um mikla vinnu ef
af yrði — um hríð! Á meðan ver-
ið er að virkja þetta rafmagn og
leggja og framleiða strenginn,
ef það yrði þá gert hér. Síðan
ekki söguna meir. Hvað með alla
framtíð fýrir þá sem byggja þetta
land, bæði með atvinnu og fram-
leiðslu til tekjuöflunar? Á hverju
ætla Islendingar að lifa um alla
framtíð? Þarna veitir ekki af for-
sjálu fólki, sem getur staðið af
sér öll lætin.
Vel á minnst, andmælin voru
ekki svo lítil á sínum tíma í hinum
tveimur tilfellunum, gerð her-
verndarsamningsins og álsamn-
ingsins. Tóku á sig ýmsar mynd
ir. Sjálfsagt er erfítt að líta langt
og af forsjálni í slíku umróti.
l\j ó n // .v í u k ö n n u n
E v /// u n ds s o n a r
Þjónustukönnun Eymundssonat
BOKA
vinningar
Evmundsson
«um aíla borg!
Austurstrœti
Borgarkringlunni
Eiöistorgi
Hlemmi
Kringlunni
Miódd
Dregið hefur verið úr nöfnum þeirra sem sendu inn svör
í þjónustukönnun Eymundssonar í desember. Eftirtalin
nöfn hlutu bókaverðlaun og mun hver og einn vinnings-
hafi fa bók úr bókakynningu Eymundssonar senda heim
innan örfárra daga.
Við þökkum öllum þeim sem sendu okkur góð ráð og
ábendingar um hvemig við mættum gera verslanir okkar
enn betri.
Anna Aðalsteinsdóttir.........Æsufelli 4................111 Reykjavík
Anna H. Pálsdóttir...........Álíaheiði 42...............200 Kópavogi
Anna Lísa Björnsdóttir.......Fálkagötu 8................107 Reykjavík
Arnar Þór Jónsson...........Seljabraut 74..........................109 Reykavík
Arndfs Valgarðsdóttir.........Mosgerði 20............... 108 Reykjavík
Ast ;eir Valaemarsson......Hvassaleiti 26..........................103 Reykjavík
Áslaug Þorgeirsdóttir...........Háholti 4................210 Garöabæ
Bertha K.Jónsdóttir.........Fiskakvísl 14...............110 Reykjavík
Birkir Björnsson............Huldubraut 21.........................200 Kópavogi
Birna Oddsdóttir............Kleppsvegi 26..........................105 Reykjavík
Bjarni Ágústsson............Miðvangi 83................220 Hafnarfirði
; Finnsdóttir.........Hverfisgötu 78................101 Reykjavík
i Stefánsson.............Hólatorgi 6.................101 Reykjavík
Edda Svavarsdóttir..........Miðvanei 104................220 Hafnarfirði
Elín Ingimarsdóttir..........Hraunbæ 92...................110 Reykjavík
Elísabet Kristiánsdóttir......Reykjaskóla.......................500 Brú
Ellen Sverrisaóttir.............Hrísmóum 13.................210 Garðabæ
Elsa Eiríksdóttir...........Laugarásvegi 47.................104 Reykjavík
Elsa Helgadóttir.................Rauðási 23...............110 Reykjavík
Elva Björnsdóttir............Frostafold 30..................112 Reykjavík
Emil Hallgrímsson...........Miðvajigi 104...............220 Hafnarfirði
Erlendur Eyvindsson........Hátúni, ölfusi....................801 Selfoss
Fríða Guðjónsdóttir..........Hnotuberci 15..............220 Hafiiarfirði
G. Arna Steinþórsdóttir.......Fossölciu 12....................850 Hellu
Gfímkell Arnljótsson......Austurströnd 12.............170 Seltjarnarnesi
Guðbjöre Sveinsdóttir.........Lyngbergi 47..............220 Hafnarfirði
Guðjón A. Sigurðsson...........Njálsgötu 78................101 Reykjavík
Guðjón Baldursson..............Óðinsgötu 24................101 Reykjavík
Guðný Inga Sigfúsdóttir.......Fannborg 1 ................200 Kópavogur
Guðrún ösk.....................Safamýri 40...........................108 Reykjavfk
Guðrún Pálsdóttir..........Norðurtúni 18...........225 Bessastaðahreppi
Gunnar Már Pétursson......Framnesvegi 62.................. 101 Reykjavík
Hafsteinn Sigurðsson......Vesturbergi 111...................111 Reykjavík
Halldór Guðmundsson.......Goðheimum 12..............................104 Reykjavík
Hans Hafiteinsson............Hnotubergi 13.............220 Hafnarfirði
Helga Guðjónsdóttir.........Grettisgötu 96............................105 Reykjavík
Helga Harðardóttir.........Austurströnd 4.............170 Seltjarnarnesi
Helga Hilmarsdóttir..........Krinclunni 27..................103 Reykjavík
Hilmar Hilmarsson......Álíaheiði 42........................200 Kópavogi
Hilmar Pálsson.................Hagaflöt 14..................210 Garðabæ
Hjalti Sæmundsson.......Klausturhvammi 7................220 Hafnarfirði
Hólmfríður Jónsdóttir..........Reynimel 72............................107 Reykjavík
Hrafnhildur Gísladóttir........Nesbala 26..............170 Seltjarnarnes
Hrafnhildur Sigurðard.....Bræðrab.stíg 14 ................101 Reykjavík
Ingibjörg Eiríksdóttir......Blöndubakka 18.................109 Reykjavík
ísak Jarl.......................Þingási 45...............110 Reykjavík
J.örn Bergsson.................Súðarvogi 7................105 Reykjavík
Jenný Einarsdóttir......Klausturhvammi 7.................220 Hafnarfirði
Jens Guðmundsson................Asgarði 69................108 Reykjavík
Jóhann ísleifsson..................Hátúni 6................105 Reykjavík
Jóhannes Hólm..............Sporhömrum 6....................112 Reykjavík
Jón Benediktsson...............Hrafnhólum 6................111 Reykiavík
Jón Pétursson..................Holtsbúð 81...................210 Garoabæ
Jón Þorleifsson..............Selvogsgötu 8..............220 Hafharfirði
Júlfus Heiðarsson..........Bræðrab.stíg 19.................101 Reykjavík
Katrín Finnbogadóttir..........Norðurási 2...............110 Reykjavík
Kolbrún Yr Gunnarsdóttir ....Skipasundi 83................104 Reykjavík
Kristín Guðjónsdóttir.............Blátúni 3........225 Bessastaðahreppi
Kristín Hallgrímsdóttir........Kóngsbakka 1.................109 Reykjavík
Kristín Ragnarsdóttir..........Alfheimum 30................104 Reykjavík
Kristín Sigurðardóttir.........Skipholti 27................105 Reykjavík
Lárus Ram......................Heiðarási 14................110 Reykjavík
Laufey Herbertsdóttir.........Skipholti 49.................105 Reykjavák
Leifúr örn Haraldsson........Kirkjubraut 27..........................260 Njarðvík
Lena Lenharðsdóttir.........Breiðagerði 23.................108 Reykjavík
Lisbeth Thompson..........Lindarbraut 17a.............170 Seltjarnarnesi
Margrét Guðmundsdóttir.........Sogavegi 46................ 108 Reykjavík
María Óskarsdóttir..............Ásgaroi 30...........................108 Reykjavík
Matthildur Hólm..............Salthömrum 11...........................112 Reykjavík
Nanna Sæmundsdóttir......:.......Reykási 9.................110 Reykjavík
Nanna Þorsteinsdóttir......Hííðarhjalla 57..........................200 Kópavogi
ósk Hilmarsdóttir.............Lágholti 2a...............270 Mosrellsbæ
Pétur Gunnarsson............Framnesvegi 62............................101 Reykjavík
Ragnar H. Hermannsson.........Alfheimum 30............................104 Reykjavík
Rán Sævarsdóttir................Þingási 45.................110 Reykjavík
Rémi Spillinent............Austurströnd 4.............170 Seltjarnarnesi
Rósa S. Jónsdóttir............Alacranda 20...........................107 Reykjavík
Rosemarie Þorleifsdóttir...V-Geldingaholt....................801 Selfoss
Róshildur Georgsdóttir...KIausturhvammi 5...............220 Hafnarfirði
Rúnar Eðvarðsson..............Lyngbarði 3...............220 Hafnarfirði
Rut Hendriksdóttir.......Unnarbraut 13a...............170 Seltjarnarnesi
Sigríður Jörundsdóttir.......Maríubakka 10...........................109 Reykiavík
Sigríður Sæmundsdóttir........Stórateig 18..............270 Mosfeílsbæ
Sigurbjörg Eðvarðsdóttir .Austurströnd 4..............170 Seltjarnarnesi
Sigurlaug B. Eðvarðsd........Klukkurima 77...........................112 Reykjavík
Sigurlaug Maenúsdóttir...........Árlandi 6...........................108 Reykjavík
Sigurlaug Wiliiamsdóttir........Ásgarði 69...............108 Reykjavík
Snorri Guðjónsson..............Unufelli 48...............111 Reykjavík
Soffía Helgadóttir.....Meistaravöllum 31.................107 Reykjavík
Svala Birgisdóttir...........Blönduhlíð 15...............105 Reykjavík
Svava Skaftadóttir..............Grenimel 2...........................107 Reykiavík
Sverrir Arnar..................Hrísmóum 13...............210 Garðabæ
Thelma Dögg Elíasdóttir.......Suðurhólum 4.................111 Reykjavík
Theodór Gunnarsson.............Eskihlfð 16...............105 Reykjavík
Vilmundur Theodór...............Hraunbæ 80...............110 Reykjavík
Þór Jóhannsson.............Álfhólsvegi 114................200 Kópavogi
Þóra Bjarnþórsd...............Hamraborg 26...............200 Kópavogi
Þóra Þorsteinsdóttir......Austurströnd 2..............170 Seltjarnarnesi
Þórdís Helgadóttir............Mýrargötu 14................101 Reykjavík
i. - v___I___l: i r\n r>_i_:_/I.
rmundsscnar Þjónustukönnun Eymundss