Morgunblaðið - 29.01.1994, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. JANÚAR 1994
25
máli
Davíð Ólafsson
„Engin þjóð á eins mikið
undir því komið að
kjarnorkustöðin Thorp
verði ekki virk til fram-
búðar. Hingað til hafa
Bretar ekki tekið tillit
til mótmæla okkar og
nokkurra þjóða, sem
telja sér hættu búna af
þessari starfsemi. Við
það má ekki sitja.“
ara sína, sem þar ætluðu að stunda
veiðar, innan þeirra landamæra,
sem íslendingar höfðu einhliða
ákveðið, fyrir ásókn litlu íslensku
varðskipanna.
Erlendum vini mínum einum, sem
fylgdist vel með því, sem þama var
að gerast, fannst þetta svo fárán-
legt að hann vildi kalla það heims-
sögulegan brandara.
Það gat auðvitað hver maður
sagt sér að það var ekki flotastyrk-
ur íslendinga, sem bar sigurorð af
breska flotanum í þessu stríði, þó
því verði heldur ekki neitað að vissu-
Iega átti landhelgisgæslan sinn þátt
í því.
íslendingar tóku upp þá aðferð,
sem dugði við Breta undir þessum
kringumstæðum. Þeir tóku málið
upp og ákærðu Breta allstaðar þar
sem því varð við komið. Það varð
fljótlega ljóst að menn víða um
heim gátu ekki fellt sig við þessa
aðferð Breta, pólitík fallbyssubát-
anna var ekki lengur ásættanleg,
þó Bretar hefðu þá enn ekki áttað
sig á því.
í öllum alþjóðasamtökum þar
sem báðar þjóðirnar voru meðlimir,
svo sem Efnahags- og samvinnu-
stofnun Evrópu (OEEC), Atlants-
hafsbandalaginu (NATO), Evrópu-
þinginu, Sameinuðu þjóðunum og
ýsmum stofnunum og alþjóðafund-
um notuðu íslendingar aðstöðu sína
til að koma málstað sínum á fram-
færi og vekja athygli á hernaðar-
beitingu Breta. Þá voru gefnar út
hvítbækur, þar sem málstaður ís-
lendinga var skýrður og yfirgangur
Breta fordæmdur, en þessum bók-
um var dreift til stjórnvalda um
allan heim. Loks voru svo dagblöð
og önnur blöð ekki síst í löndum
Evrópu og jafnvel í Bretlandi sjálfu
áhugasöm um að fylgjast með hinu
merkilega stríði sem háð var á ís-
landsmiðum og mátti þar oft finna
mikinn skilning á málstað íslands,
sem var okkur mikils virði í mál-
flutningi okkar. Þetta var ekki að-
ferð, sem bauð upp á fljóttekinn
sigur, en dropinn holaði steininn
og þess varð mjög oft vart að Bret-
ar stóðu höllum fæti á þessum vett-
vangi og fundu það líka sjálfir og
urðu að viðurkenna að þeir voru í
vondu máli.
Þessa ásókn stóðust Bretar ekki
nú frekar en áður og eftir rúmlega
3 ár urðu þeir að viðurkenna þau
nýju landamæri, sem íslendingar
höfðu ákveðið einhliða.
Að þessu eigum við að læra.
Engin þjóð á eins mikið undir því
komið að kjarnorkustöðin Thorp
verði ekki virk til frambúðar. Hing-
að til hafa Bretar ekki tekið tillit
til mótmæla okkar og nokkurra
þjóða, sem telja sér hættu búna af
þessari starfsemi. Við það má ekki
sitja.
Hér er mikið verk að vinna og
sú skylda hvílir á okkur, sem þeirri
þjóð, sem mest á í húfí, að taka
forystuna og fá aðrar þjóðir til liðs
við okkur. Þetta er mál, sem þolir
enga bið.
Höfundur er fyrrverandi
seðlabankasijóri.
Halldór Blöndal
isstöðu íslenskra fyrirtækja. Þar veg-
ur afnám aðstöðugjaldsins þyngst
en margt fleira kemur til, þannig
að skattalegt umhverfi fyrirtækja
hér á landi stenst fyllilega saman-
burð við nágrannalöndin. Þar hefur
mikil breyting á orðið.
Böndum hefur verið komið á verð-
bólguna. Ábyrgir aðilar telja að inn-
an árs verði hún rétt um 1%, sem
er mælikvarði á, að kostnaður við
vöruframleiðslu og þjónustu hækkar
hér minna en í öllum ríkjum öðrum
en Danmörku og Japan þar sem hún
verður svipuð.
Raunvextir hafa lækkað verulega
og meir en nokkurn óraði fyrir, þann-
ig að fjármagnskostnaður hér er að
verða sambærilegur við það sem
tíðkast í nágrannalöndunum. Það er
táknrænt, að áhugi sparifjáreigenda
er nú að vakna fyrir því að losna
undan verðtryggingu fjárskuldbind-
inga af því að hún verður neikvæð
nú um þriggja mánaða skeið.
Vöruskiptajöfnuðurinn var hag-
stæður um 12 milljarða kr. á siðasta
ári og meiri jöfnuður náðst í viðskipt-
um við útlönd, sem þýðir, að við
erum farin að höggva í erlendu
skuldirnar.
Þessar staðreyndir segja okkur,
að aðstæður til atvinnurekstrar hafa
ekki verið hagfelldari um áratuga
skeið: Við búum í meginatriðum við
sátt á vinnumarkaðinum, hér er stöð-
ugleiki, verðhjöðnun og lækkandi
raunvextir. í samvinnu við aðila
vinnumarkaðarins hefur ríkisstjórn-
inni tekist að skapa það rekstrarlega
umhverfí, sem atvinnulífið þarf á að
halda. Tólin eru til. Nú þurfum við
einstaklinga með framkvæmdadug
og bjartsýni til að nota þau. í því
uppbyggingarstarfi er mikilvægt, að
samningar tókust um evrópska efna-
hagssvæðið, eins og þegar er farið
að koma í Ijós. Það fijálsræði eigum
við að nýta okkur til þess að byggja
upp framleiðsluna og njóta þannig
verslunarfrelsins til fullnustu. Við
eigum að róa lífróður til að eyða
atvinnuleysinu og einsetja okkur að
missa ekki atvinnutækifærin úr land-
inu. Við höfum ekki ráð á því.
Höfundur er landbúnaðar- og
samgönguráðherra.
STYRK STJÓRN
í REYKJAVÍK
eftirDavíð Oddsson
Prófkjör sjálfstæðismanna er
ávallt mikill atburður. Enginn annar
stjórnmálaflokkur tryggir atbeina
jafnmargra einstaklinga til að velja
framboðslista. Þetta prófkjör er
haldið við sérstakar aðstæður.
Framundan eru óvenjulegar borgar-
stjórnarkosningar, ólíkar öðrum
sem fram hafa farið í höfuðborg-
inni.
Fyrir fáum vikum lýstu fulltrúar
Framsóknarflokks og Kvennalista
því yfír, hvorir með sínu orðalag-
inu, að samkrullsframboð vinstri
flokkanna í Reykjavík kæmi alls
ekki til greina — slíkt væri aðeins
tískubóla og leikaraskapur sem al-
vöru flokkum væri ekki samboðinn.
Kvennalistinn hefur fram til þessa
þóst ólíkur öðrum flokkum, legði
meiri áherslu á málefni en menn.
Ég minnist þess hve Ingibjörg S.
Gísladóttir móðgaðist reglulega,
þegar Kvennalistinn var talinn til
vinstri flokkanna!
Félagsvísindastofnun HÍ komst
að þeirri niðurstöðu í könnun, að
ef vinstri flokkamir fjórir og einstök
flokksbrot sem þá mynda, sbr. Birt-
ingu og Alþýðubandalagið, Nýjan
vettvang og Alþýðuflokkinn, gætu
komið fram í felulitum og undir
fölsku flaggi, myndu þeim opnast
nýir möguleikar. Ef þeir gætu breitt
yfir nafn og númer, eins og landr
helgisbrjótarnir forðum, og fengið
kjósendur til að gleyma því fram
Davíð Oddsson
„Hrinda verður áhlaupi
þeirra afla, sem ekki
hafa betri málstað en
svo, að þau þora ekki
að koma fram, nema í
felulitum.“
yfír kjördag, hvaða sundurlyndisöfl
dyldust undir dulunni, gætu þeir
komist yfir stjórnartaumana í höf-
uðborginni. Hræðslubandalag undir
fölsku flaggi gæti náð þessum
árangri.
Skoðanakönnun Félagsvísinda-
stofnunar og frýjunar- og prédikun-
arorð talsmanns hennar var meira
en málpípur þessara flokka og
flokksbrota gátu staðist og per-
sónulegur metnaður alþingismanns
Kvennalistans var nægilegur til að
bægja á burt öllum fyrri prinsippum
og yfirlýsingum á augabragði!
Auðvitað munu kjósendur í
Reykjavík sjá í gegtium þennan
hráskinnsleik. Það mun fljótt glitta
í gegnum felulitina.
Sjálfstæðisflokkurinn stendur
málefnalega sterkt í borginni.
Markús Örn Antonsson hefur staðið
sig vel í sínu starfí sem borgar-
stjóri, enda býr hann að mikilli
reynslu í sveitarstjórnarmálum. En
það er áríðandi að sjálfstæðismenn
fylki sér í prófkjörinu og hefji með
því kosningabaráttuna fyrir vorið.
Hrinda verður áhlaupi þeirra
afla, sem ekki hafa betri málstað
en svo, að þau þora ekki að koma
fram, nema í felulitum.
Stjórn höfuðborgar landsins er
enginn grímudansleikur og vinstri
flokkarnir og flokksbrotin verða
neydd til að fella grímumar fyrir
kosningar, en ekki eftir þær, eins
og hugur þeirra stendur til.
Höfundur er forsætisrá ðh erra.
Sighvatur Björgvinsson iðnaðarráðherra
Auka þarf áhættufé
í atvinnurekstrinum
Selfossi.
Morgunblaðið/Sigurður Jónsson.
Sighvatur Björgvinsson iðnaðar- og viðskiptaráðherra ásamt fylgdarl-
iði hlýðir á Bergstein Einarsson framkvæmdasljóra Set hf. á Selfossi
útskýra ýmsa þætti framleiðslunnar. .
SALA á raforku um sæstreng verð-
ur ekki hagkvæm fyrr en í fyrsta
lagi árið 2010 og kapalverksmiðja
er skýjaborgir einar. Orkuver á
Austurlandi er ekki á næsta leiti
og ekki heldur orkufrekur iðnaður.
Þetta kom meðal annars fram í
máli Sighvatar Björgvinssonar iðn-
aðar- og viðskiptaráðherra á al-
mennum fundi í Hótel Selfossi síð-
degis á fimmtudag. Sighvatur sagði
einnig að Islendingar væru áratug-
um á eftir öðrum þjóðum í umræð-
um um erlenda fjárfestingu. Hann
sagði að leita þyrfti eftir áhættufé
í atvinnurekstur í meira mæli en
áður hefði verið gert. Hallgrímur
T. Jónasson forsljóri Iðntækni-
stofnunar sagði á fundinum að
vetnisframleiðsla yrði ekki raun-
hæfur möguleiki fyrr en í fyrsta
lagi árið 2020.
Fundur iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra á Selfossi var haldinn í kjölfar
kynnisferðar ráðherrans í iðnfyrirtæki
í Árnessýslu. „Við höfum ekki efni á
öðru en að nýta alla þá möguleika sem
fyrir hendi eru,“ sagði iðnaðarráð-
herra um þá atvinnuuppbyggingu sem
ráðast þyrfti í. Hann sagði nauðsyn-
legt að skapa störf sem löðuðu að
menntað fólk. Umtalsverðum fjár-
munum, um 3 milljörðum, væri varið
til nýsköpunar og þróunar en það
væri ekki gert á nógu skipulegan
hátt. Skortur væri á fé til að koma
framleiðsluhugmyndum af hug-
myndastiginu yfír á framkvæmdastig.
Möguleikamir til að fá fé til þessa
væru skertir. Þess vegna þyrfti að
leita eftir áhættufé til þessa með því
meðal annars að bjóða erlendum aðil-
um að fjárfesta kérlendis á þessu sviði.
Iðnaðarráðherra sagði skattalegt
umhverfí fyrirtækja mun betra nú en
áður og jákvæðara fyrir fjárfesta að
leggja fé í atvinnurekstur hér. Stöðug-
leikinn hér gerði að verkum að launa-
kostnaður væri hér lægri en í ná-
grannalöndum. Efnahagsörðugleikar
erlendis drægju hins vegar úr fjárfest-
um þaðan.
í tilefni af fyrirspurn um orkumál
sagði iðnaðarráðherra að alla pólitíska
umræðu skorti um þann möguleika
að flytja orku héðan um sæstreng.
Það ætti alveg eftir að gera fólki grein
fyrir þeim virkjunum sem ráðast þyrfti
í ef útflutningur ætti að verða að
veruleika. Á meðan þetta væri ekki
gert væri málið í lausu lofti.
Álitleg átaksverkefni í
uppsveitunum
Á fundinum flutti Kristján Ey-
steinsson hjá Nýsi hf. erindi um þau
átaksverkefni i atvinnumálum sem
unnið er að í uppsveitum Árnessýslu
á vegum sex sveitarfélaga. Mörg
þeirra eru mjög álitleg eins og til
dæmis sambyggð eldri borgara, trefja-
flókaiðnaður, ákak í ferðamálum,
asparrækt, smíði á vélum og fleira. ,
Kristján sagði að í öllum verkefnunum
héldist í hendur athugun á mörkuðum ;
og könnun á framleiðslumöguleikum. 1
Nú er tími smærri lausna
Hallgrímur T. Jónasson forstjóri
Iðntæknistofnunar lýsti þeiri þjónustu
sem fyrirtækjum stæði til boða hjá
stofnuninni. Hann hvatti til þess að
fyrirtæki kæmu til stofnunarinnar
með nýjar hugmyndir. Hann sagði að
með opnun inn á stærri markað í
Evrópu væru þeir sem framleiddu á
innanlandsmarkað í raun einnig á er-
lendum markaði. Með áherslu á vöru-
þróun, meiri gæði og framleiðslu gæti ,
útflutningur komið i framhaldi. Hann
sagði að nú væri tími hinna smærri
lausna. Það þyrfti að fínna það sem
hægt væri að gera strax og þar
gegndu starfandi fyrirtæki lykilhlut-
verki varðandi nýsköpun.
Sig. Jóns.