Morgunblaðið - 03.02.1994, Blaðsíða 1

72 SIÐURB/C
STOFNAÐ 1913
27. tbl. 82. árg.
FIMMTUDAGUR 3. FEBRUAR1994
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Sljórnin í Rúmeníu styrkir stöðu sína
Kommúnistar
og þjóðernissinn-
ar í ríkissljórn
Búkarest. Reuter.
STJÓRNARFLOKKUR jafnaðarmanna í Rúmeníu, PSD, og fjórir smá-
flokkar, tveir á ysta vinstri væng og undir stjórn gamalla komm-
únista, hinir tveir öfgafullir þjóðernisflokkar, hyggjast mynda sam-
steypustjórn 1. mars. Minnihlutastjórn PSD-mannsins Nicolae Vacaro-
iu var nær fallin í atkvæðagreiðslu um vantraust fyrir rúmum mánuði.
I yfirlýsingu flokkanna fimm er lýst skilyrtum stuðningi við tillögur
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, IMF, um aðgerðir gegn verðbólgu og efna-
hagsumbætur en sjóðurinn mun ekki veita Rúmenum frekari lán nema
tekin verði upp aðhalds- og umbótastefna. Verðbólgan er nú um 300%.
Bandaríkin
Sykur hef-
ur ekki
áhrif á of-
virk börn
Boston. Reuter.
BANDARÍSK rannsókn á
áhrifum sykurs á ofvirk börn
hefur leitt í ljós að hvorki syk-
ur né önnur sætuefni valda
breytingum á hegðun barn-
anna. Rannsóknin, sem birt er
í New England Journal of
Medicine, hrekur þá kenningu
að sykur valdi því að sum börn
verði ofvirk.
Rannsökuð voru 48 börn, sem
að sögn foreldranna voru við-
kvæm fyrir sykurneyslu. Vís-
indamenn frá V anderbildt-
háskólanum í Nashville settu
börnin á þrenns konar matar-
æði; sem ýmist innihélt sykur,
sætuefnið nutrasweet eða sakk-
arín. Þess var gætt að hvorki
væru aukaefni, litarefni né rot-
varnarefni í matnum.
Mældar voru breytingar á
hegðun barnanna og eftir þijár
vikur höfðu engar marktækar
breytingar orðið.
Rússland
Þingið hót-
ar Jeltsín
Moskvu. Reuter.
FQRSETI neðri deildar rússneska
þingsins, dúmunnar, sagði í gær
að þingmenn kynnu að koma í veg
fyrir að vináttu- og samstarfs-
samningur Rússa og Georgíu-
manna nái fram að ganga, að sögn
/nterfax-fréttastofunnar.
Borís Jeltsín, forseti Rússlands, og
Edúard Shevardnadze, forseti Georg-
íu, hyggjast undirrita samninginn í
dag. Hvorki talsmenn forsetans né
þingsins vildu staðfesta þessa frétt.
Ivan Rybkín þingforseti og leiðtogar
þingflokka sögðu í bréfi til Jeltsíns,
að samningurinn, sem felur m.a. í sér
aðstoð Rússa við að byggja upp her-
afla Georgíu, geti raskað ástandinu
í Kákasuslýðveldunum, sem sé óstöð-
ugt, og því geti samningurinn mætt
hindrunum á þingi Rússlands.
PDS fékk um 34% atkvæða í
síðustu þingkosningum og er flokk-
ur Ions Iliescu forseta sem er fyrr-
verandi kommúnisti. Smáflokkarnir
fjórir hafa veitt ríkisstjórninni
stuðning á þingi þegar mest hefur
legið við og mun nýja stjórnin hafa
þingmeirihluta á bak við sig.
Tryggja hagsmuni skriffinna
Ánnar þjóðernissinnafiokkurinn
berst ákaft gegn áhrifum gyðinga
í Rúmeníu. Pólitísk ókyrrð, er
stundum hefur endað með ofbeldi,
hefur verið í landinu frá því að
einræðisstjórn kommúnistans Nic-
olae Ceausescu var steypt í blóð-
ugri byltingu um jólin 1989. Verk-
föll hafa verið tíð síðustu vikurn-
ar, atvinnuleysi og neyð almenn-
ings fara vaxandi en umbætur í
átt til markaðsbúskapar hafa verið
í skötulíki. Að sögn
stjórnmálaskýrenda hafa stjórnar-
flokkarnir fimm lagt sig fram um
að tryggja hagsmuni skriffinna og
ráðamanna stórfyrirtækja frá tím-
um kommúnistastjórnarinnar en
ljóst er að raunverulegar markaðs-
umbætur myndu ógna stöðu þeirra
og forréttindum.
IMF hefur í samráði við stjórn
Vacariou lagt fram umbótatillögur
sem valdið hafa miklum deilum og
klofningi innan raða PSD. Þar er
gert ráð fyrir að márkaðurinn verði
látinn ráða gengi gjaldmiðilsins,
ríkisfyrirtæki verði einkavædd og
fyrirtækjum sem ekki geti borið
sig verði lokað.
Bhutto og Ciller í Sarajevo
Reuter
Forsætisráðherrar Tyrklands og Pakistans, Tansu
Ciller og Benazir Bhutto, heimsóttu í gær Sarajevo
í Bosníu til að beina augum manna að þeim hörmung-
um sem íbúar borginnar búa við. Skoruðu þær á þjóð-
ir heims að stöðva hrun Bosníu-Herzegóvínu og sögðu
það viðurstyggilegt að slíkar hörmungar ættu sér
stað í hjarta þeirrar heimsálfu sem stærði sig af því
að leggja áherslu á mannréttindamál. Bæði Tyrkland
og Pakistan eru íslömsk ríki og styða Bosníumenn í
baráttunni við Króata og Serba. Mikill öryggisvörður
var í kringum ráðherrana, sem klæddust skotheldum
vestum er þær fóru um götur Sarajevo. Ráðist hefur
verið á friðargæsluliða í æ ríkara mæli og voru gerð-
ar sex skotárásir á þá á einum sólarhring.
Krafa Dana um fiskveiðistjórn og kvótakerfi við Færeyjar
Mikíl andstaða við
takmarkanir á sókn
Þórshöfn. Frá Grækaris Djurhuus Magnussen, fréttaritara Morgunblaðsins.
MIKIL andstaða er í Færeyjum, jafnt á lögþinginu sem meðal
almennings, við kröfu dönsku ríkissljórnarinnar um að tekið
verði upp kvótakerfi til að vernda fiskstofnana við eyjarnar.
Færeyingar ,eru vanir frjálsum og óhindruðum aðgangi að
þessari auðlind, sem stendur að vísu afar illa, og vilja hafa
þann hátt á áfram. Danir selja hins vegar kvótakerfið sem
skilyrði fyrir því, að Færeyingum verði hjálpað við að greiða
af erlendum skuldum.
Thomas Arabo sjávai'útvegsráð-
herra lagði fram frumvarpið um
kvótakerfið í desember og var
stefnt að því, að það yrði að lögum
56.000 manns vilja stöður hjá Evrópubandalaginu
Rannsókn hafin á próf-
svindli umsækjendanna
^ Brussel. The Daily Telegraph.
ÁKVEÐIÐ hefur verið að
hefja rannsókn á meintu
svindli í prófi fyrir 56.000
manns undir þrítugu sem sóttu
um 160 vel launaðar stöður
hjá Evrópubandalaginu (EB).
Prófið fór fram á 29 íþrótta-
leikvöngum og prófsölum víðs
vegar í EB-ríkjunum 18. desem-
ber og rannsóknin var hafin eft-
ir að tvær breskar konur, sem
eru á meðal umsækjendanna,
kvörtuðu yfir svindli, einkum á
meðal ítala. Þær tóku prófið á
meðal 7.000 umsækjenda á
Heysel-leikvanginum í Brussel
og sögðu að Italirnir „virtust
hafa skipt sér í sérfræðingahópa
og skiptust á svörum út allt
prófið“. Eftirlitsmennirnir hefðu
ekki reynt að stöðva svindlið,
þótt það hefði ekki getað farið
framhjá þeim. Tímaritið The
Economist segir að sumir þátt-
takendur hafi notað farsíma til
að spyrja fjarstadda vini ráða.
Eftirlitsmenn fylgist ekki
með löndum sínum
Þetta var aðeins fyrsta prófið
sem umsækjendurnir þurfa að
taka og embættismenn EB segj-
ast hafa lagt til að eftirlitið verði
liert í þeim næstu, til að mynda
með því að hafa lengra bil milli
borða og tryggja að eftirlitsmenn
verði ekki lengur beðnir um að
fylgjast með löndum sínum.
ekki síðar en 1. febrúar. Var þar
kveðið á um heildarkvóta í hverri
fisktegund og síðan kvóta á hvert
skip önnur en þau, sem eru 20
tonn eða smærri. Fyrir þau átti
að vera einn heildarkvóti. Undan-
þegnar kvóta áttu þó að vera teg-
undir eins og ígulker, grálúða í net
og skötuselur. Kvótarnir eiga að
vera framseljanlegir til að stuðla
að betri samkeppnisstöðu færeysks
fiskiðnaðar og til að laga sóknina
að afrakstursgetu stofnanna.
í lögunum eru ákvæði um, að
skip, sem eru 110 tonn eða stærri,
geti ekki keypt eða leigt kvóta af
minni skipum en skip, sem eru
undir 110 tonnum, mega kaupa
eða leigja af þeim stærri.
Litið til íslands
Kjartan Hoydal, fiskimálastjóri
í Færeyjum, segir, að við samningu
frumvarpsins hafi fyrst og fremst
verið tekið mið af íslensku kvóta-
lögunum en auk þess litið á fyrir-
komulagið eins og það er í Kanada,
Aiaska og Nýja Sjálandi.
Þótt Færeyingar geti ekki verið
án aðstoðar dönsku stjórnarinnar
við að greiða af erlendum skuldum
eiga þeir erfitt með að sætta sig
við, að rétturinn til veiða verði
takmarkaður, jafnvel þótt tala
megi um hrun í mörgum fiskstofn-
um. Alþjóðahafrannsóknaráðið
hefur stundum komið með tillögur
um kvóta, til dæmis í þorski, en
eftir þeim hefur aldrei verið farið.