Morgunblaðið - 03.02.1994, Blaðsíða 32

32
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1994
Sæstrengur er
hæpinn kostur
eftir Árna
Brynjólfsson
Engan orðhengilshátt
Þegar umræða um fjöregg þjóð-
arinnar er komin út í orðskýringar
og ýtarlega frásögn af olíuborun á
hafsbotni fyrir strönd Nýfundna-
lands, virðist tími til kominn að
gera sér grein fyrir um hvað sé
að ræða þegar selja á raforku um
sæstreng undir úthafi. Eftir lestur
greinar Edgars Guðmundssonar,
samskiptastjóra ICENET, í Morg-
unbl. 22. jan. sl., koma eftirfarandi
spurningar upp í hugann:
1. Erum við sammála um að at-
vinnuleysið sé brýnasta úrlausnar-
efnið?
2. Hve mörgum ársverkum myndi
sæstrengur skila eftir að fram-
kvæmdum lyki?
3. Eigum við að selja hráa raf-
orku úr landi eða nota hana innan-
lands til atvinnuskapandi verkefna?
4. Er tæknilega mögulegt að
framleiða, leggja og halda við sæ-
streng undir úthafinu, innan viðun-
andi kostnaðarramma og áhættu?
5. Eigum við að hefja stórvirkjan-
ir sem treysta á sölu um sæstreng?
6. Eigum við að taka þátt í kostn-
aði við framleiðslu, lagningu og
rekstur sæstrengs til Evrópu?
7. Getum við jafnframt sölu um
sæstreng staðið við gerða samninga
varðandi sölu raforku til nýs álvers?
8. Getum við laðað hingað erlend
iðnfyrirtæki með núverandi ura-
framorku?
9. Væri fjármunum, sem nú er
varið til undirbúnings sæstrengs,
betur varið til markaðssóknar er-
lendis?
10. Sjávarútvegur, stóriðja og sæ-
strengur, eru þetta ekki of fáar
stoðir til að standa undir íslensku
efnahagslífí, væri ekki heppilegra
að treysta á fleiri og smærri eining-
ar sem viðbót við það sem fyrir er?
Þetta eru spurningar sem máli
skipta og okkur ber skylda til að
leita svara við undanbragðaiaust,
fá skýr svör án fagmannahjals. Það
sem um ræðir er í aðalatriðum til-
tölulega einfalt og krefst því ein-
faldra svara, þau svör fínnum við
hvorki í orðabókum eða úti fyrir
ströndum annarra landa.
Umræðustífla
Það virðist vera árátta sérfróðra
að gera einföld mál flókin, fela sig
og málefnin undir feldi fræði-
mennskunnar, í trausti þess að al-
menningur sé svo skyni skroppinn
eða svo latur, að hann nenni ekki
að afla sér nánari upplýsinga. Svo
er og hitt að fólk er hörundsárt og
veigrar sér við að opinbera hugsan-
lega fávisku, en einmitt þannig fá
hinir „skriftlærðu" að hafa sitt í
friði. Þetta á bæði við um leika og
lærða, umræðan verður ekki al-
menn, málin eru ekki krufin til
mergjar. Mistökin verða tíðari.
Með hattinn í hcndinni
Atvinnuleysið er mikið vandamál
og í ljósi þess verðum við að skoða
þá möguleika sem í boði eru varð-
andi nýtingu þeirra fáu auðlinda
sem við eigum. Ein afurðin er raf-
orkan, sem við getum framleitt úr
fallvötnum og með varma úr iðrum
jarðar, með mismunandi kostnaðar-
sömum aðgerðum. Nú er svo kom-
ið að við höfum verið heldur fljót
á okkur að virkja Blöndu og af
þeim sökum eigum við umfram-
orku, sem nemur nánast fram-
leiðsju þeirrar virkjunar. Spurning-
in er því hvað við eigum að gera
við þessa orku og þá sem væntan-
lega kemur úr næstu virkjunum,
eigum við að láta við svo búið
standa og bíða eftir 'kaupanda?
Leggja út í að selja hana um sæ-
streng til Evrópu eða reyna að
hæna hingað erlenda framleiðend-
ur, sem eiga þegar vissa markaði
og malandi sölukerfi um allan heim.
Bjóða þeim þau kjör að þeir sjái
sér hag í að koma, ekki hvað síst
ef þeir þurfa hvort eð er að flytja
framleiðslu sína yfír Atlantshafið,
nýta okkur hnattstöðuna og e.t.v.
EES. Það er nýtt að á íslandi sé
til ódýr umframorka í verulegum
mæli.
Hættur í hafdjúpinu
Ef við snúum okkur að sæ-
strengnum hljótum við að velta því
fyrir okkur hvort yfirleitt sé hægt
að reikna með því að hagkvæmt
sé að leggja sæstreng eftir hafs-
botninum undir þessu óblíða haf-
svæði. Áhættan yirðist of mikil,
mannvirkið er dýrt, ekki aðeins við
framleiðslu og lagningu, heldur
einnig í viðhaldi, mikið tapast af
Árni Brynjólfsson
„Ef við snúum okkur
að sæstrengnum hljót-
um við að velta því fyr-
ir okkur hvort yfirleitt
sé hægt að reikna með
því að hagkvæmt sé að
leggja sæstreng eftir
hafsbotninum undir
þessu óblíða hafsvæði.“
orkunni við þennan langa flutning.
Þó við borguðum ekki eyri fyrir
strenginn eða tengivirki, ættum við
mikið undir því að leiðslan væri
örugg, við höfum ekki efni á að
láta stórvirkjanir standa lengi ónot-
aðar vegna mistaka og e.t.v. meiri
mistaka.
Varasamar upplýsingar
Það vekur nokkra furðu hve lítið
hefur verið fjallað um álit dr. Bolla
Björnssonar verkfræðings á sæ-
strengslögninni, sem fram kom fyr-
ir skömmu í stuttu en auðskildu
viðtali við fréttamann RÚV. Dr.
Bolli mun vera manna fróðastur
um sæstrengi, enda unnið í áratug
að rannsóknum við slík verkefni í
Þýskalandi. Hann álítur m.a. að
ekki hafi enn komið fram sú tækni
sem gera muni svo langan sæ-
streng fýsilegan kost, t.d. vegna
margra tengipunkta, sem ekki er
hægt að komast hjá vegna ákveð-
inna framleiðslulengda strengsins.
Tengingarnar eru viðkvæmustu
staðirnir, sem hífa þarf upp á yfir-
borð til viðgerða. Svona langan
sæstreng sagði hann ekki hafa
verið lagðan annars staðar og ekki
á nærri eins miklu dýpi. Það verður
að teljast með ólíkindum að Edgar
Guðmundsson, verkfræðingur og
samskiptastjóri ICENET, skuli ekki
hafa sagt okkur frá þessu og e.t.v.
einhveiju fleiru varðandi tæknilegu
hliðar málsins í tveim greinum er
hann hefur skrifað í Morgunblaðið
4. og 22. janúar í ár. Þar var eytt
mörgum dálksentimetrum í alls
kyns orðskýringar og útúrdúra um
ólíklegustu hluti, sem ekki tengjast
beint sæstrengslögninni.
Hugtakafölsun
Þessu máli er varla hægt að ljúka
svo að ekki sé minnst á misnotkun
E.G. á hugtákinu „neytendamark-
aður“. Við höfum notað þetta í
umræðunni um að fullvinna afurð-
ir,.sem seldar eru í verslanir, t.d.
í Evrópu, í stað þess að selja óunna
hrávöru, sem því miður er gert í
of miklum mæli. E.G. talar um að
selja raforku inn á neytendamarkað
í Evrópu, rétt einsog við værum í
stakk búnir til að selja raforku
beint til notenda um mæli, Þessu
er ekki þannig varið, við kæmumst
aldrei nær notandanum en sem
nemur því að tengjast háspennu-
kerfi þess lands sem strengurinn
lenti hjá. í ljósi þessa er rétt að
gera sér grein fyrir því að um
sæstrenginn seldum við hrávöru,
sem ekki yrði unnið úr hér heima.
Látum ekki slagorð rugla okkur í
ríminu!
Höfundur er frumkvæmdustjári
Verktakavals.
R AÐ AUGL YSINGAR
Félag íslenskra
hjúkrunarfræðinga
er með aðsetur sitt á Suðurlandsbraut 22,
Reykjavík sími 687575, fax 680727.
Opnunartími skrifstofunnar er frá kl. 9-17
alla virka daga.
Verkakvennafélagið Framsókn
Allsherjar
atkvæðagreiðsla
Ákveðið hefur verið að viðhafa allsherjar
atkvæðagreiðslu við kjör stjórnar og í önnur
trúnaðarstörf félagsins fyrir árið 1994, og
er hér með auglýst eftir tillögum um félags-
menn í þessi störf.
Frestur til að skila listum er til kl. 12.00 á
hádegi fimmtudaginn 10. febrúar 1994.
Hverjum lista þurfa að fylgja meðmæli 100
fullgildra félagsmanna.
Listum ber að skila á skrifstofu félagsins,
Skipholti 50A.
Stjórnin.
Lions - Lionessur - Leo
Sjötti samfundur vetrarins verður á Hótel
Valaskjálf, Egilsstöðum, föstudaginn 4. febr-
úar og hefst kl. 19.00. Fjölbreytt dagskrá.
Mætum vel!
Fjölumdæmisráð.
Uppboð
Framhald uppboðs á eftirtöldum eignum verður háð á þeim sjálf-
um sem hér segir:
Hólabraut 20, þingl. eigandi Guðrún Snorradóttir, gerðarbeiðandi
(beiðendur) Byggingasjóður ríkisins og gjaldheimta Austurlands, 8.
febrúar 1994 kl. 14.00.
Noröurbraut 9, þingl. eigandi Dagbjört Guðmundsdóttir, gerðarbeið-
andi (beiðendur) Byggsj. ríkisins húsbrd. Húsns., Húsnaeðisstofnun
ríkisins og sýslumaðurinn á Höfn, 8. febrúar 1994 kl. 16.00.
Sýslumaðurínn á Höfn,
1. febrúar 1994.
825 fm
Til sölu er 825 fm nýtt vandað iðnaðarhús-
næði. Er það fullfrágengið að utan með
málningu og fokhelt að innan með hitaveitu-
og rafmagnsinntaki. Er mögulegt að skipta
því í 377 fm og 448 fm. Lofthæð er 4,5
metrar og fjórar innkeyrsluhurðir. Söluverð
er samtals kr. 21.980 þús., áhvílandi hag-
stæð 15 ára veðlán og útborgun lítil.
Upplýsingar um húsnæðið eru veittar í síma
812264 milli kl. 9 og 14 á daginn og 670284
á kvöldin.
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ásíflum Moggans! y
- ll 0 Y.y 7'í f
Sma auglýsingar
Hvítasunnukirkjan
Völvufeli
Almenn samkoma kl. 20.30.
Allir hjartanlega velkomnir.
St. St. 5994020319 X
I.O.O.F. 11 = 17502038’/2 = 9.l.
I.O.O.F. 5 = 175238'/2 = I
Góðtemplarahúsið,
Hafnarfirði
Félagsvist í kvöld, fimmtudaginn
3. febrúar. Byrjum að spila kl.
20.30 stundvíslega.
Allir velkomnir.
Aglow, kristileg
samtök kvenna
Febrúarfundurinn verður í kvöld
kl. 20.00 í Sóknarsalnum, Skip-
holti 50a. Gesturfundarins verð-
ur Gréta Sigurðardóttir. Allar
konur eru hjartanlega velkomn-
ar. Þátttökugjald 300 kr.
vtz=77
KFUM
VAðaldeild KFUM,
Holtavegi
Fundur í kvöld kl. 20.30 í umsjá
Árna Sigurjónssonar. Efni:
„Fallnir stofnar".
Allir karlar veikomnir.
Hjálpræöis-
herinn
Kirkjustræti 2
( kvöld kl. 20.30: Lofgjörðar-
samkoma. Lautinant Sven
Fosse talar.
*
Orð lífsins,
Grensásvegi 8
Almenn samkoma í kvöld kl.
20.30. Allir hjartanlega velkomnir!
Skíðadeild KR
Punktamót
Punktamót ( stórsvigi veröur
haldið í flokki fullorðinna og
flokki 15-16 ára helgina 12. og
13. febrúar í Skálafelli. Þátttöku-
tilkynningar berist í sfðasta lagi
4. febrúar í bréfsíma 678908.
Fararstjórafundur verður hald-
inn í KR-heimilinu við Frostaskjól
föstudaginn 11. febrúar kl. 20.
Nánari upplýsingar eru gefnar i
síma 654066 (Egill) og 611277
og 13966 (Heimir).
Skíðadeild KR.
Miillersmótð í
skíðagöngu 1994
verður haldið við gamla Breiða-
bliksskálann, Bláfjöllum, næst-
komandi sunnudag 6. febrúar
kl. 14.00. Skráning á mótsstað
kl. 13.00. Gengiö 4 km. Allir
raestir í einu. Keppt verður ( 6
flokkum. Ef veður er óhagstaett
kemur tilkynning í Ríkisútvarpinu
keppnisdaginn.
Allar upplýsingar í sima 12371.
Stjórn Sklðafélags Reykjavíkur.