Morgunblaðið - 03.02.1994, Blaðsíða 52

HEWLETT
PACKARD
--------UMBOÐIÐ
HPÁ ÍSLANOt HF
Höfðabakka 9, Reykjavík, sími (91) 671000
Frá möguleika til veruleika
MORGUNBLADIÐ, KRINGLAN I IOH REYKJAVÍK
SÍMl 091100, SÍMBRÉF 601181, PÓSTHÓLF 3040 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1994
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK.
Viðskiptavinir NIB vilja
lán í íslenskum krónum
ÍSLENSKIR viðskiptavinir Norræna fjárfestingarbankans (NIB) í
Finnlandi hafa að undanförnu látið í ljós vaxandi áhuga á að taka lán
í islenskum krónum vegna þess hve vextir af slíkum lánum eru orðn-
ir lágir. Þorsteinn Þorsteinsson, bankastjóri lijá NIB, segir að ekki
komi á óvart þó lánveitingar til íslands í íslenskum krónum yrðu
nálægt tveimur milljörðum á árinu 1994.
Morgunblaðið/Júlíus
Ammomak lak úr kælileiðslum
AMMONÍAK lak úr leiðslum kælikerfis í hús-
inu sem kennt er við Sláturfélag Suðurlands
við Skúlagötu en Reykjavíkurborg eignaðist
húsið í aprilmánuði. Ohappið varð á sjöunda
tímanum í gærkvöldi þegar iðnaðarmenn voru
að vinna við að taka niður leiðslur í kæliklefum
hússins en það verður rifið á næstunni.
Slökkviliðið í Reykjavík var kallað á staðinn
og sendi inn efnakafara til að þétta lekann.
Að sögn Jóns Viðars Matthíassonar, vara-
slökkviliðsstjóra, var ekki talið að fólki í nær-
liggjandi húsum stafaði hætta af Iekanum en
lögreglumenn knúðu dyra hjá íbúum í fjölbýlis-
húsi sem stóð áveðurs við húsin og báðu þá
að loka gluggum meðan aðgerðir slökkviliðs
stæðu yfir.
Sigbjörn Pálsson trésmíðameistari var með sex
menn í vinnu við að rífa tré- og járnverk úr hús-
inu og var það verk vel á veg komið og búið að
rífa úr fjórum af átta frystiklefum. Að sögn Sig-
björns hafði ekkert viðlíka komið upp þegar ver-
ið var að rífa úr fyrri frystiklefunum og því var
talið líklegast í gærkvöldi að um hefði verið að
ræða ammoníaksleifar í leiðslum.
Birkir Fossdal sagðist hafa verið að logskera
eina leiðsluna í kæliklefanum í sundur og lcvaðst
hafa orðið var við lekann þegar gat á stærð við
nálarauga myndaðist á rörinu og þar út um stóð
ammoníaksgufan. Birkir kvaðst aldrei hafa verið
í hættu.
Slökkviliðið kom á vettvang með tiltækt lið en
ekki var kvaddur til liðsauki. Meðan efnakafarar
unnu að því að þétta leiðsluna sprautuðu slökkvi-
liðsmenn vatnsúða til þess að flýta fyrir þéttingu
ammoníaksgufunnar.
Mikil eftirspurn er nú eftir stórri heilfrystri loðnu á Japansmarkaði
Verðmæti loðnu og hrogna
gæti numið 2 milljörðum kr.
MIKIL eftirspurn er nú í Japan eftir stórri loðnu og er talið að
Islendingar geti selt þangað um 5-10 þúsund tonn af heilfrystri
loðnu á þessu ári, auk um 4-5 þúsund tonna af hrognum. Útflutn-
ingsverðmæti gæti orðið um 2 milljarðar króna, en í fyrra nam
heildarverðmætið um 600 milljónum. Þetta miðast þó við bestu
hugsanlegu aflabrögð og er þess skemmst að minnast að í fyrra
náðust aðeins um 700 tonn af hrognum.
Frumvarp til tób-
aksvarnalaga
Tóbaks-
sala verði
háð leyfi
SKIPTAR skoðanir eru í ríkis-
sljórn um ágæti nýrra ákvæða,
sem er að finna í frumvarpsdrög-
um til nýrra tóbaksvarnalaga, en
þau ganga enn lengra en núgild-
andi lög um tóbaksvarnir í þá
átt að vernda rétt þeirra, sem
ekki reykja.
í frumvarpsdrögunum er m.a.
lagt til að lágmarksaldur til tóbaks-
kaupa hækki úr 16 árum í 17. Tób-
akssala verði bundin við sérstök
leyfi, sem gjald komi fyrir, og hægt
verði að svipta menn leyfinu vegna
tiltekinna brota á löggjöfinni. Og
að reyklaust tóbak, það er munn-
og neftóbak, verði bannað, annað
en sú tegund neftóbaks sem ÁTVR
hefur hingað til framleitt.
Guðmundur Árni Stefánsson,
heilbrigðisráðherra, hyggst leggja
frumvarpið fram á næstunni í nafni
ríkisstjórnarinnar, en til þess að svo
megi verða á hann fastlega von á
því að þurfa að aðlaga frumvarpið
þeim ábendingum, sem þar hafa
fram komið.
Að því er varðar vernd gegn
óbeinum reykingum er lagt til að
réttur fólks til reyklauss lofts sé
afdráttarlaust viðurkenndur og sér
í lagi að ábyrgðarmönnum barna
verði gert skylt að stuðla að því að
þau njóti þessa réttar.
Sjá neytendaopnu á bls. 22.
Sævar skák-
meistari
Reykjavíkur
SÆVAR Bjarnason er skák-
meistari Reykjavíkur eftir
að hann bar sigur úr býtum
á Skákþingi Reylyavíkur
sem lauk í gærkvöldi. Sævar
hlaut 9 vinninga af 11 mögu-
legum.
Sævar hafði vinningsforskot
á næstu menn fyrir síðustu
umferðina og dugði því jafn-
tefli í síðustu skákinni til þess
að tryggja_ sér sigurinn. Hann
tefldi við Ólaf B. Þórsson sem
var í 2.-3. sæti ásamt Áskeli
Erni Kárasyni fyrir umferðina
og lauk skákinni með jafntefli.
„Þetta er sama þróun og átt hef-
ur sér stað á öðrum Norðurlöndum,
þ.e. lántakendur hafa meiri áhuga
á að taka lán í sinni eigin mynt
vegna þess að vextir hafa almen'nt
lækkað á Norðurlöndunum,“ sagði
Þorsteinn.
NIB keypti í síðustu viku spari-
skírteini af Seðlabankanum fyrir
tvo milljarða króna og tengjast þau
kaup væntanlegum lánveitingum í
íslenskum krónum hjá bankanum.
Þessi viðskipti við NIB léttu nokkuð
á Seðlabankanum sem hefur keypt
mikið af spariskírteinum undan-
farna mánuði. í októberlok átti
bankinn 4,8 milljarða í spariskír-
teinum en um áramótin hafði eign-
in hækkað í 8,2 milljarða. Þessi
eign hefur því lækkað í um 6 millj-
arða.
Sjá viðskiptablað bls. Bl.
Jón Magnús Kristjánsson, sölu-
stjóri hjá Sölumiðstöð hraðfrysti-
húsanna, segir að íslendingar eigi
kost á góðri hlutdeild á markaðnum
nú þar sem loðna héðan hafi verið
góð í fyrra og Norðmenn veiði ekki
loðnu á þessu ári. Það sé því mjög
mikilvægt að slaka ekki á gæða-
kröfum.
Ársneysla Japana á ioðnu nemur
25-30 þúsund tonnum. í fyrra var
framboðið um 30 þúsund tonn, eða
um 15 þúsund tonn frá Kanada, 9
þúsund tonn frá Noregi og rúm 5
þúsund tonn frá íslandi. „Islenska
loðnan var góð og frekar stór í
fyrra,“ segir Jón Magnús. „Loðnan
frá Kanada, sem yfirleitt er stærst,
var svipuð okkar og norska loðnan
var öllu smærri. Á þessu ári veiða
Norðmenn enga loðnu og við stönd-
um vel að vígi gagnvart Kanada-
mönnum, þar sem íslenska loðnan
þykir bragðbetri og þeir höfðu ekki
forskot á okkur í fyrra út á stærð-
ina.“
Sölumiðstöðin áætlar að ná 5-8
þúsund tonnum af loðnu á þessari
vertíð. í Japan er mest eftirspurn
eftir stórri loðnu, sem er ekki
smærri en svo að 50-55 stykki
séu í hverju kílói. í fyrra seldi
SH, sem er langstærsti aðili í
loðnusölu, 4.200 tonn af loðnu til
Japan, og þar af voru 3.000 tonn
stór loðna, sem er óvenju hátt
hlutfall miðað við íslenska loðnu.
Svo mikið af stórri loðnu hafði
þá ekki veiðst hér við land frá
1987. Fyrir þennan stærðarflokk
eru Japanir nú tilbúnir til að
greiða um 20% hærra verð en í
fyrra, en lítil verðhækkun er á
smærri loðnu. Þar við bætist að
japanska jenið hefur hækkað
umtalsvert frá síðustu vertíð, svo
verðhækkun í íslenskum krónum
til framleiðenda er enn meiri en
ella, fái þeir stóru loðnuna. Loðn-
unni verður að ná á 2-3 vikum,
þegar hún er með minnst 15%
hrognafyllingu.
Talið er að heildarverðmæti
hrogna til Japans á þessu ári
gæti numið allt að milljarði króna
og verðmæti heilfrystrar loðnu
öðrum milljarði. Þá er miðað við
að mikið veiðist af stórri loðnu.