Morgunblaðið - 12.02.1994, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 1994
13
Vegtenging um Hvalfjörð
og íslenskt atvinnulíf
eftir Halldór
Ingólfsson
Nýlega var haldin ráðstefna um
Hvalfjarðargöng á vegum VFÍ og
TFÍ. Ráðstefna þessi var sérlega vel
heppnuð og aðstandendum til mikils
sóma. Það sem gerði ráðstefnuna
athyglisverða var hve vítt og breitt
var rætt og göngin og áhrif þeirra
skoðuð frá mörgum hliðum. Rætt var
um forsögu umferðar, væntanlega
byggðaþróun, valkosti, jarðfræði,
fjármögnun framkvæmda, reynslu
sambærilegra verka og loks stöðu
mála í dag. Það sem á vantaði var
þó umræða um aðra valkosti við
vegtengingu en sprengd jarðgöng
með tilliti til áhrifa mismunandi val-
kosta á atvinnulíf hér á landi.
Það sem athygli vekur er hve
hljóðlega umræðu um valkosti lauk.
Tekin var ákvörðun um jarðgöng
áður en aðrir valkostir voru fullrædd-
ir. Sjálfur er ég þeirrar skoðunar að
forsteypt botnrásargöng sem sökkt
er á staðnum séu heppilegri kostur
en að bora og sprengja undir fjörð-
inn. Eg hef á tilfínningunni að
ákvörðun hafi verið tekin fyrir okkur
í þessu máli. Ef skoðaðir eru þeir
aðilar sem bjóða í verkið þá sést strax
að erlendu verktakarnir vinna mikið
saman og sjá sér mikinn hag í að
sú leið sem á borðinu er sé valin.
Mig langar lítillega að gera grein
fyrir þessari skoðun minni.
Botnrásargöng eru gerð úr for-
steyptum eir.ingum u.þ.b. 100 m
löngum. Einingarnar eru venjulega
framleiddar í þurrkví sem auðveld-
lega má staðsetja nálægt byggð.
Einingunum er síðan fleytt á staðinn
þar sem þeim er sökkt og tengd við
næstu á undan. Lengd svona ganga
gæti verið um 1.500 m, dýpi 30 m
og lengd vegfyllingar 3.000 m.
Sprengd göng væru hins vegar 5.600
m og dýpi u.þ.b. 165 m. Framkvæmd
sprengdra jarðganga er einföld en
áhættusöm, bergið er skoðað 30 m
fram á við, þétt það sem við á.
Þvínæst er borað og sprengt, efni
fjarlægt og veggir klæddir með
steypu.
Samanburður á kostnaði sýnir að
boruð og sprengd göng kosta á bilinu
3,5-4,0 milljarða króna en kostnað-
aráætlun forsteypta botnrásarganga
er 4,0-4,5 milljarðar króna. Við gerð
jarðganga myndi ég áætla að öll
yfirstjórn kæmi erlendis frá, u.þ.b.
10% af kostnaði eða um 400 milljón-
ir króna, en gerð forsteyptra ganga
gæti allri verið stjórnað af aðilum
„Mun fleiri störf sköpuð-
ust innanlands við gerð
forsteyptra ganga meðan
að sprengd jarðgöng
hefðu lítil sem engin áhrif
á atvinnulíf hér á landi.
Áhættan við botnrásar-
göng er þar að auki nán-
ast engin meðan að áhætt-
an við sprengd göng er
mikil.“
hér innanlands. Áhætta við gerð
sprengdra ganga er variega áætluð
15% eða um 600 milljónir króna í
tilboði sem sömuleiðis fer allt utan.
Gerð forsteyptra botnrásarganga er
tiltölulega áhættulítil og mætti öll
vera hér innanlands. Við gerð
sprengdra ganga þarf bortæki sem
kosta u.þ.b. 900 milljónir og má var-
lega áætla tilkostnað hér eða u.þ.b.
500 milljónir króna sem rennur
stystu leið til útlanda. Á sama hátt
þarf pramma til niðursetningar for-
steyptra ganga og jarðvinnuvélar í
vegfyllingar sem nóg er til af hér.
Flutningstæki á sjó til flutninga efn-
is í vegfyllingu fyrir botnrásargöng
Halldór Ingólfsson
kæmu sér vel þar sem nú þarf að
dýpka allar hafnir fyrir loðnuskip og
frystitogara. Gerð sprengdra ganga
útheimtir aðeins 60-70 starfsmenn
við byggingu og þar af væru a.m.k.
10 útlendir. Gerð forsteyptra ganga
útheimtir mun meira vinnuafl og
kæmi sér vel í daufu umhverfi,
þ. á m. meðal trésmiða þar sem at-
vinnuleysi er nú 15% og jarðvinnu-
menn við vegfyllingar yrðu a.m.k.
jafnmargir og allir gangagerðar-
mennirnir í sprengdu göngunum.
Hvað ætla ménn svo að gera þegar
Norðmenn flytja inn sement til fóðr-
ingar sprengdra jarðganga?
I stuttu máli er ávinningur af lægri
kostnaði við sprengd jarðgöng minni
en enginn því a.m.k. 1.500-2.000
milljónir króna fara beinustu leið úr
landi með 500-1.000 milljónir króna
fara héðan við gerð botnrásarganga.
Mun fleiri störf sköpuðust innanlands
við gerð forsteyptra ganga meðan
að sprengd jarðgöng hefðu lítil sem
engin áhrif á atvinnulíf hér á landi.
Áhættan við botnrásargöng er þar
að auki nánast engin meðan að
áhættan við sprengd göng er mikil.
Ef íslensk fyrirtæki sameinuðust
um gerð botnrásarganga myndi það
efla verktakaiðnað hér á landi til
muna. Hér er allt fyrir hendi, þ. á m.
tækniþekking sú sem til verksins
þarf, vinnuafl er nóg og vilji til verks-
ins. I raun er þetta nauðsynleg lyfti-
stöng fyrir þróun tækni- og verk-
þekkingar sem nýtast myndi á kom-
andi árum.
Ef raunin verður sú að boruð og
sprengd göng verða valin, þá erum
við bara að láta Norðmenn skapa sér
vinnu líkt og við smíði frystitogara.
Hvernig var það í Færeyjum? Hver
ákvað gangagerð þar? Er ekki tími
til kominn að hætta styrkjum til
Norðmanna? Eflum atvinnulíf á ís-
landi og látum ek'ki tækifæri á borð
við vegtengingu um HvalQörð fram-
hjá okkur fara. Eflum íslenskt.
Höfundur er fyrrvernndi
formaður Stéttarfélags
verkfræðinga og verkfræðingur
hjá Velihf.
Hvers eiga aðrir að gjalda?
Otrúlegar árásir á framhaldsskóla í
málgagni stjórnar Nemendafélags
Verzlunarskóla Islands
eftir Jóhannes Kr.
Kristjánsson og
Víking Viðarsson
Sú var tíð, að Verslingar létu sér
nægja að kíta við nemendur í
Menntaskólanum í Reykjavík, en
nú bregður svo við, að í sjötta tölu-
blaði Kvasis, málgagni stjórnar
nemendafélags Verzlunarskólans,
er ráðist af slíku siðleysi og offorsi
á aðra framhaldsskóla á höfuðborg-
arsvæðinu að tekur út yfir öll mörk
velsæmis. Við sem þetta skrifum
teljum blaðið valda Verzlunarskóla
Islands, þeirri gömlu og virðulegu
stofnun, miklum álitshnekki.
í umræddu tölublaði Kvasis er
birt hálfsíðu níðgrein um blað
stjórnar nemendafélags Fjölbrauta-
skólans við Ármúla, þar sem höf-
undur eða höfundar sjást ekki fyrir
í viðleitni sinni að rægja og lítil-
lækka blaðið, nemendafélagið og
nemendur skólans. Hinn hluta síð-
unnar notar ritstjórn blaðsins til
þess að veitast að öðrum skólum
með einstaklega smekklausum um-
mælum. Engin þessara greina er
birt undir nafni og þær hljóta því
að vera á ábyrgð ábyrgðarmanns
blaðsins, Benedikts Gíslasonar for-
seta NFVÍ.
í grein um Kroniku, blað okkar,
er vegið að nemendum Fjölbrauta-
skólans við Ármúla með einstaklega
ósmekklegum hætti, og dæmir sú
grein sig sjálf. Hún er ekki svara-
verð og sætir raunar furðu að slík
ritsmíð hafi fengið náð fyrir augum
ritstjórnar blaðs, sem gefið er út í
nafni nemenda Verzlunarskóla ís-
lands. Það er eðlilegt og ágætt að
nokkur metingur sé á milli skóla,
en skítkast og hrokaskrif í þessu
tölublaði Kvasis eru fullkomlega
óviðeigandi og Verzlunarskóla Is-
lands til vansa.
Öðrum skólum eru ekki vandaðar
kveðjur. Einn skóli hefur ekki „sent
frá sér mikla framúrskarandi menn
í þjóðfélaginu, heldur aðallega lé-
lega morfísdómara. Þaðan kemur
einnig lélegasti útvarpsmaður sem
uppi hefur verið og sögur fara af.“
Um annan skóla er sagt, að félags-
líf virðist vera á undanhaldi „og
nemendur skólans virðast heldur
vilja stunda fundi hjá Æskulýðsfé-
lagi kommúnista. Sem sagt MH =
Kommúnista og rebelistar. Að lok-
um, hvernig er það, er ÁTVR með
útibú í MH á föstudögum." Iðnskól-
anum eru ekki vandaðar kveðjur:
„Það er erfitt að hafa einhveija
skoðun á Iðnskólanum. Iðnaðar-
menn eru (svo) nauðsynlegir fyrir
efnahagslífið og það er alveg ágætt
að einhveijar saklausar sálir eru
tilbúnar að taka þetta að sér.“
„Nemendur MR einkennast aðal-
lega af hroka. Húsið eða hreysið er
í gjörsamlegri niðurníðslu, enda
mörghundruð ára gamalt." „I MS
eru líka menn sem fíla blow-job
með plastpoka, þ.e. ármenn. Fólki
datt ekki margt í hug þegar við
minntumst á MS, því að hann er
eftir Kristin
Benediktsson
Hvernig vilja Grindvíkingar sjá
bæinn sinn um aldamótin? Eitt er
víst að við viljum ekki vera út-
hverfi, það var afgreitt 20. nóvem-
ber. En hvar eigum við þá að byija?
Eigum við að gera ráð fyrir fólks-
ijölgun? Fjölgar okkur um 500
manns eða 1500? Hvernig mætum
við slíkri aukningu? Getum við haft
næga atvinnu, er ti! nóg húsnæði?
Eigum við að auka atvinnuna,
byggja ný íbúðahverfi, auka verslun
og þjónustu, stækka leikskólann og
grunnskólann og efla íþróttir og
félagsstarf unglinganna.
Auðvitað!
Við drífum í þessu!
Byggjum heilsuhótel við Bláa
lónið, ljölgum iðnfyrirtækjum um
10 eða 20, kaupum kvóta á skipin
og eflum fiskvinnsluna, rífum upp
fiskeldið, nú má ala upp þorsk utan
Jóhannes Kr. Kristjánsson
svo hlutlaus skóli.“ „Til að FÁ-ing-
ar skilji þetta ætlum við að nota
stikkorð. Harvard - lúðar - hug-
myndaþjófar - stolnar videogræjur
- minnimáttakennd - við erum líka
fólk.“
„Með góðri skipulagn-
ingu og markmiðasetn-
ingu getum við gert
Grindavík að blómleg-
asta bæjarfélaginu á
suð-vesturhorninu.“
kvóta. Hafrannsókn stækkar til-
raunaeldið við Islandslax og setur
á laggirnar vísindastofnun í fiskeldi
með tilheyrandi rannsóknarstofum
og aðstöðu fyrir háskólanám í þess-
um fræðum.
Möguleikarnir eru endalausir
Minnstur vandinn er að lofa og
lofa, en staðreyndin er samt sú að
þessi framtíðarsýn er ekkert óraun-
hæf.
„Með góðri skipulagningu og
markmiðasetningu þá getum við
gert Grindavík að blómlegasta bæj-
Okkur er spurn: Hvaða tilgangi
Framtíðarsýn
Víkingur Viðarsson
þjóna svona skrif? Þessu blaði mun
vera dreift í grunnskóla til kynning-
ar á námi í Verzlunarskóla Islands.
Er það svo, að nemendur Verzlunar-
skóla íslands telji sig kynna skóla
sinn best með því að birta óhróður
um aðra skóla, og að auki fákunn-
Kristinn Benediktsson
arfélaginu á suð-vesturhorninu“
þannig að atvinnuleysi og vand-
ræðagangur heyri sögunni til.
í prófkjöri sjálfstæðisflokksins
nú, laugardaginn 12. febrúar, ligg-
ur fyrir að forystuflokkurinn í bæj-
arstjórn undanfarin 12 ár skiptir
um foiystumánn.
„Það er eðlilegt og
ágætt að nokkur met-
ingur sé á milli skóia,
en skítkast og hroka-
skrif í þessu tölublaði
Kvasis eru fullkomlega
óviðeigandi og Verzl-
unarskóla íslands til
vansa.“
áttu og furðuleg ummæli um skóla-
húsnæði Menntaskólans í Reykja-
vík, svo fátt eitt sé nú nefnt? Auk
þess er óhróður um nokkur nafn-
greind fyrirtæki, sem fá ekki háar
einkunnir (tiltekin fataverslun í
Kringlunni er okurbúlla, nafn-
greindur veitingastaður er drullu-
búlla). Innan um er svo auglýsing
frá Landsbanka íslands ætluð
grunnskólanemendum.
Vonandi verður ekki framhald á
útgáfu blaðs sem þessa, það er ein-
faldlega langt fyrir neðan virðingu
framhaldsskólanema á Islandi.
Höfundar eru nemendur í
Fjölbrautiskólanum við Ármúla
og í ritstjórn Kroniku, málgagns
stjórnar nemendafélags
Fjölbrautaskólans við Ármúla.
Eðvarð Júlíusson forstjóri hefur
ákveðið að hætta þáttöku í bæjar-
stjórn eftir 12 ára setu. Öll þessi
ár hefur Sjálfstæðiflokkurinn verið
í meirihluta með Framsóknar-
flokknum og hefur bærinn tekið
stakkaskiptum á þessum tíma.
Bærinn hefur breyst úr dæmigerðu
fiskiþorpi í fallegan nútíma kaup-
stað með almennum þægindum og
nútíma kröfum.
Eðvarð segist sáttur við málefna-
stöðu flokksins á þessum tímamót-
um en vill að forustan haldist hjá
flokknum og að sterkir menn taki
við.
Eðvarð skoraði á mig í haust að
gefa kost á mér í það sæti sem
tryggði mig inn í bæjarstjórn til að
halda því uppbyggingarstarfi áfram
sem sjálfstæðisflokkurinn hefur
hafið.
Ég tók þeirri áskorun og og er
tilbúinn að vinna Grindavík allt til
heilla meðan bæjarbúar sætta sig
við mín störf.
Höfundur tekur þátt íprófkjöri
sjálfstæðismanna í Grindavík.