Morgunblaðið - 12.02.1994, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 1994
37
tilviljun að böm tóku miklu ást-
fóstri 'við hann. Aldraðri móður
sinni launaði hann fagurlega upp-
eldið á seinustu æviárum hennar.
Ekki vissi ég til, að hann væri ljóð-
elskur, enda tíminn lengstum lítill
til ljóðalesturs. Þegar sjómanna-
skáldið Örn Arnarson féll frá lét
það eftir í fórum sínum, auðsæi-
lega af ráðnum huga, kvæðið „Þá
var ég ungur“, sem prentað er
aftan við aðra útgáfu af ljóðabók
hans, Illgresi. Þessu kvæði hafði
Andrés mikið dálæti á, sérstaklega
íjórða erindinu, sem höfðaði fal-
lega til sambands hans við móður
sína:
Út við yztu sundin
ást til hafsins felldi -
undi lengstum einn,
leik og leiðslu bundinn.
Lúinn heim að kveldi
labbar lítill sveinn.
Það var svo ljúft, því lýsir engin tunga,
af litium herðum tókstu dagsins þunga.
Hvarf ég til þín, móðir mín,
og mildin þín
svæfði soninn unga.
Að leiðarlokum er gott að minn-
ast Andrésar Hermannssonar.
Hann var óvílgjarn maður og þurfti
ávallt að hafa nóg að starfa. Hann
hafði aldrei lært að hlífa sjálfum
sér. Vistaskiptin urðu í samræmi
við lífsstíl hans. Það tekur því alla
þá, sem næstir honum stóðu, nokk-
urn tíma að átta sig á þeirri breyt-
ingu, sem orðin er. Þessum fátæk-
legu línum fylgja einlægar samúð-
arkveðjur til eiginkonu hans, dótt-
ur og allra annarra ástvina hans.
Megi birtan frá ævi hans fylgja
þeim og lýsa um ófarnar brautir.
Jón Páll Halldórsson.
í dag kveðjum við elskulegan afa
okkar með miklum söknuði. Ef það
væri einhver í þessum heimi sem
við vildum taka okkur til fyrirmynd-
ar þá væri það hann afi, alltaf svo
rökfastur, heiðarlegur og ábyggi-
legur. Alltaf þegar eitthvað bjátaði
á og okkur fannst heimurinn vera
að hrynja, þurfti ekki nema eitt sím-
tal við afa og á eftir var maður
fullur bjartsýni og orku til að tak-
ast á við hlutina.
Afí var hlýr maður og faðmlagið
hans sagði allt sem segja þurfti og
alltaf var hann sanngjarn. Okkar
besta veganesti í lífinu eru ráðlegg-
ingar hans og ábendingar og oft
er vitnað í afa, ef vinir leita eftir
ráðleggingum hjá okkur. Afi var
vinnuþjarkur mikill og átti erfitt
með að sitja auðum höndum, þrátt
fyrir heilsubrest síðustu ára, en
aldrei heyrðist hann kvarta, hann
var sáttur við hlutskipti sitt í lífinu
og var hamingjusamur maður.
Sem börn nutum við sumranna
hjá afa sem bjó í Hnífsdal og minn-
umst við þess með hlýhug.
Elsku afi, margt leitar á hugann
að leiðarlokum og við munum ávallt
minnast þín með kærleik í huga.
Að lokum kveðjum við þig með
sálmaversinu sem þú kenndir
mömmu í bernsku:
Nú legg ég augur aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka,
þinn engill svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Bjarnlieiður, Sigurgeir
og Andrea.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstir
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
Vísukorn þetta úr Hávamálum
hefur leitað á huga minn eftir svip-
legt fráfall Andrésar Hermannsson-
ar. Hann fæddist í Ögurnesi við
ísafjarðardjúp, sonur hjónanna
Hermanns Björnssonar og Guð-
finnu Andrésdóttur, en þá var þar
lítið sjávarþorp sem í bjó dugnaðar-
og myndarfólk, en nú er þar eydd
byggð. Þegar Andrés var tveggja
ára missti hann föður sinn. Varð
þá móðir hans ekkja með fimm ung
börn, þau Steinunni, Skúla, Unni,
Guðmund og Andrés. Guðfinna gift-
ist nokkru síðar Pálma Gíslasyni
og eignaðist með honum dótturina
Huldu.
Andrés flutti frá æskuslóðum
1943. Hann gerðist ungur sjómaður
og varð sjómennskan hans ævistarf
þangað til kallið kom. Hann missti
báða bræður sína unga að árum.
Guðmundur dó úr berklum 29 ára,
en Skúli drukknaði á togaranum
Sólborgu fertugur að aldri.
Dóttir Andrésar af fyrra hjóna-
bandi er Sigurlína Hrönn. Maður
hennar er Vilmundur Jónsson og
eiga þau þrjú börn. Seinni kona
Andrésar er Þórunn Vernharðsdótt-
ir frá Fljótavík. Þau gengu í hjóna-
band 13. desember 1980 og hafa
átt heimili sitt á Skólavegi 11 í
Hnífsdal æ síðan. Þórunn á fjögur
börn frá fyrra hjónabandi. Strax
myndaðist traust vinátta milli
þeirra og Andrésar. Afabömin
sakna hans sárt, því hann var eink-
ar barngóður og hafði gott lag á
unga fólkinu.
María Friðriksdóttir tengdamóðir
hans sem er vistmaður á dvalar-
heimilinu Hlíf á ísafirði þakkar
Andrési mikla umhyggju og vin-
semd í sinn garð. Andrés var mik-
ill vinur föður míns Finnboga Jós-
epssonar, hann saknar góðs félaga
og þakkar samfylgdina. Oft kom
hann færandi hendi hingað á
Bakkaveginn.
Andrés átti það til að vera svolít-
ið stríðinn í góðra vina hópi. Hann
fór þó svo vel með þann eiginleika
að alltaf varð gleði og hlátur eftir
það sem hann sagði.
Mér er minnisstætt að þegar við
í litlu fjölskyldunni vorum búin að
hola niður staurunum undir An-
itubæ í Fljótavík gengum við út á
Skjaldarbreiðu. Andrés og Þórunn
voru þá nýkomin úr beijamó og var
þegar slegið upp aðalblábeijaveislu
og glatt á hjalla. Þau voru mjög
ánægð með byggingaráformin.
Andrés okkar var mikið snyrti-
menni. Það var sama hvort komið
var á heimilið, í bílinn, sumarbú-
staðinn eða á bíladekkið í Fagranes-
inu, allt var í röð og reglu, hreint
og snyrtilegt. Salómon Davíðsson
ísraelskonungur segir í orðskviðum
sínum: „Gata réttlátra er eins og
bjartur árdagsljómi sem verður æ
skærari fram á hádegi."
Elsku Þórunn og fjölskylda, við
í fjölskyldu Finnboga og Anitu
sendum ykkur öllum samúðarkveðj-
ur. Minningin um góðan dreng lifir
í hjörtum okkar allra.
Guðjón Finndal Finnbogason
frá Atlastöðum.
Foreldrar Andrésar voru Guð-
fiiina Andrésdóttir og Hermann
Hermannsson, hjón í Ögurnesi við
ísafjarðardjúp.
Eftir að undirritaður settist að í
Hnífsdal fyrir um það bil fjórum
árum, átti ég þess kost að kynnast
heiðursmanninum Andrési Her-
mannssyni. Urðum við fljótt mestu
mátar, enda sammála um margt
hvað þetta mannlíf okkar varðar.
Forfeður okkar voru ekki margmál-
ir um mannkosti manna á fyrstu
öldum íslandsbyggðar. Þeir höfðu
þau orð um marga mannkostamenn
að þeir væru, „vitrir menn og góð-
gjarnir". Slík umsögn hefði svo vel
getað átt við vin minn Andrés Her-
mannsson. Hann bar gott skyn á
þjóðfélagsmál og hafði áhuga á öllu
er horfði til betri vegar í þjóðlífinu.
Ekki hafði verið mulið undir
þennan vin minn í uppvexti, frekar
en aðra Vestfirðinga á þessum tíma.
Þar var ekki um annað að ræða en
að duga eða drepast. Það segir sína
sögu, að þegar hann var háseti á
togaranum Júpíter, sem Tryggvi
Ófeigsson átti, en hann var talinn
öðrum fremur kunna að meta verk-
lagni, úthald og ósérhlífni, að þessi
kunni skipstjóri og harðjaxl, en þó
manndómsmaður veitt Andrési við-
urkenningu fyrir vel unnin störf.
Það hefði Tryggvi aldrei veitt nein-
um meðalmanni, svo mikið þekkti
hann til starfa togaramanna á þess-
um árum og fyrr, af eigin reynslu.
Andrés starfaði síðan lengst hjá
bróðursyni sínum, Hermanni Skúla-
syni á b/v Júlíusi Geirmundssyni,
síðan í mörg ár sem háseti á Fagra-
nesinu. I hjáverkum á vetrum hefur
hann unnið töluvert við harðfisk-
verkun á eigin vegum, auk þess að
vinna við endurbætur og viðhald á
húsi þeirra hjóna í Hnífsdal. Þess
utan vann hann í fríum á sumrin
við að koma upp sumarhúsi í Fljóta-
vík og heitir landið Skjaldarbreiða.
Er þar nú skarð fyrir skildi. Má það
þrekvirki kallast, að hafa komið upp
þessu myndarlega og trausta húsi,
sem ber vott um hagleik, snyrti-
mennsku og útsjónarsemi og við
þau skilyrði, sem þarna eru fyrir
hendi. Slíkt er áreiðanlega ekki
heiglum hent. Mér býður í grun að
nágrannar þeirra Þórunnar og
Andrésar, fólkið á Brekku, sem er
næsti bær, hafi reynst þeim góðir
og hjálpsamir grannar, enda sér-
stakt mannkostafólk og náskylt
Þórunni.
Síðastliðið sumar buðu þau hjón,
Þórunn og Andrés, mér og sambýl-
iskonu minni til dvalar í Fljótavík
í viku tíma. Kona mín er fyrrver-
andi mágkona Andrésar, var gift
Skúla bróður hans. Við áttum þarna
unaðslegar stundir í stórbrotnu en
undurfögru landslagi. Umhyggja
og alúð þeirra hjóna í okkar garð
var einstök. Þau báru okkur á hönd-
um sér, eins og sagt er. Þar að
auki átti ég þess kost að kynnast
manninum Andrési betur en áður.
Þessi öðlingsmaður hefði ekki
getað verið mér betri og umhyggju-
samari Jiótt hann hefði verið bróðir
minn. I þessari dvöl okkar þarna
komu í ljós þeir eiginleikar Andrés-
ar, sem mér voru áður ókunnir.
Til dvalar hjá þeim hjónum að
Skjaldarbreiðu voru samtíma okkur
tveir drengir, dóttursynir Þórunnar,
og einn fjarskyldari. Enginn faðir
hefði getað sýnt þessum drengjum
meiri umhyggju og ástúð en Andrés
gerði, en þó skar úr með þann
yngsta, sem var um það bil þriggja
ára. Þennan dreng umvafði Andrés
með svo miklu ástríki og umhyggju
að undrun sætti. Enginn faðir hefði
getað sýnt þessu barni meiri þolin-
mæði, skilning og elsku, enda mátti
barnið ekki af honum sjá. Hann
mun nú sakna vinar í stað.
Ég þekki lítið ættir Andrésar, en
þau systkini hans sem ég þekki eru
mannkostafólk. Svo er einnig um
börn bróður hans, Skúla, sem lést
fyrir aldur fram. Öll era þau vel
gerð, mannvænlegt dugnaðarfólk.
Ég kveð þig, vinur, að sinni og
þakka ánægjuríka samfylgd. Ég
bjóst alltaf við að ég yrði á undan
þér yfir móðuna miklu. En enginn
ræður sínum næturstað. Ég veit að
þú átt góða heimvon.
Aðstandendum votta ég innileg-
ustu samúð.
Ragnar Þorsteinsson.
Hjónaminning
Gróa Hjörleifsdóttir
og Magnús ísleifsson
Gróa
Fædd 31. júlí 1915
Dáin 17. desember 1993
Magnús
Fæddur 9. september 1905
Dáinn 3. september 1991
Örfá kveðjuorð til systur minnar
Gróu Hjörleifsdóttur og mágs míns
Magnúsar ísleifssonar. Nú hafa þau
lokið hlutverki sínu í lífinu þessi hjón.
Gróa var mjög vinnusöm, henni
féll aldrei verk úr hendi, hún var
mikil handavinnukona, sneið og
saumaði alls konar fatnað, pijón-
aði, heklaði og saumaði í. Þetta var
hennar líf og yndi, en svo fór þetta
yndi hennar að verða eitthvað öðru-
vísi en verið hafði, eitthvað sem hún
gat ekki skilið, svo dró ský fyrir
sólu. Einn góðan veðurdag hafði
hún ekki lengur vald á nálinni sem
leikið hafði í höndum hennar alla
tíð. Fyrir henni var þetta mikill
harmur, en hún æðraðist aldrei, tók
öllu með stakri ró eins og henni var
í blóð borið. Hún reyndi að hjálpa
sér sjálf meðan mögulegt var, hún
leið fyrir að láta aðra hafa fyrir
sér. Hún hafði mikið yndi af blóm-
um og öllum gróðri.
Þau Gróa og Maggi, eins og hann
var ■ títt nefndur, áttu yndislegan
garð sunnan við húsið sitt í Vallar-
túni 4 í Keflavík. Þar áttu þau
margar ánægjustundir á meðan
heilsa og kraftar leyfðu. Þar naut
snyrtimennska þeirra beggja sín
mjög vel, þangað var gaman að
koma, þar var mér og mínum alla
tíð tekið opnum örmum.
Gróa tengdist mínu heimili mjög
mikið, hún og Kristrún kona mín
urðu mjög góðar vinkonur, og féll
aldrei skuggi á þeirra samskipti.
Kristrún mat Gróu mjög mikils og
var henni ævinlega þakklát fyrir
alla hjálpina þegar hún var að eiga
börnin, segja má að Gróa hafi verið
önnur ljósa þeirra. Fyrir þetta og
margt fleira viljum við þakka henni.
Þegar Maggi kom í fjölskylduna
var ég ungur drengur, en man samt
eftir því að þá var hann sjómaður,
bæði sem skipstjóri og stýrimaður
á ýmsum bátum. Á þessum árum
var ekki um margt að velja, mjög
margir samtíðarmenn hans urðu
sjómenn. Maggi var mjög duglegur
og eftirsóttur sjómaður á þessum
árum.
Maggi hafði gott vit á öllu sem
að sjómennsku laut, en honum var
fleira til lista lagt, hann var mjög
handlaginn og útsjónarsamur við
störf í landi. Hann var málari í
mörg ár hjá varnarliðinu og skilaði
því með miklum sóma. Það var
sama fyrir hvern hann vann, hann
vandaði allt sem hann gerði.
Síðustu starfsárin vann hann við
ræstingástörf hjá varnarliðinu, á
Veðurstofunni. Fyrir störf sín þar
fékk Maggi mörg verðlaun ogviður-
kenningar frá yfirmönnum stofnun-
arinnar og þar lauk Maggi starfs-
ævinni með sóma.
Að lokum færi ég þeim hjónum
hjartans þakkir fyrir samfylgdina í
gegnum árin frá okkur Kristrúnu
og börnunum.
Ingi Hjörleifsson.
Ellen Kristinsdótt
ir — Minning
í gær var jarðsungin í Dragor
frænka okkar Ellen Kristinsdóttir
Johansen, 42ja ára að aldri. Við
systur erum sorgmæddar. Spámað-
urinn segir okkur um sorgina, að
hún eigi uppruna sinn í gleðinni,
og það er það sem gerist, við syrgj-
um gleðistundirnar sem við áttum
með Ellen. Minningarbrotin
streyma fram. Sumar og sól, við
systur litlar í okkar fyrstu en ekki
síðustu heimsókna hjá Herdísi og
Gósa í Dragor. Sumar og sól, en
svo koma þrumur og eldingar, öll
börn rekin inn í skjól.
Ég (Fríða) og Ellen miklar vin-
konur, en vildum ekki leyfa litlu
systur að vera með. Ég og Ellen
niðri í bæ í Dragor, niu og sjö ára
að kaupa „dukkeben" fyrir eina
danska krónu, fengum 100 stykki,
afgreiðslukonan svolítið svekkt en
hafði líka gaman af. Við vorum líka
veikar fyrir Maríukexi. Árin líða,
við í hláturskasti í Kaupmannahöfn
sem unglingar, allt var svo fyndið.
Þú í heimsókn á íslandi, sveitaball
í Eyjafirði, Vippa heima í Oddagötu
í fýlu, enn .of ung til að vera með.
Þú eignast þitt fyrsta barn, ég í
Kaupmannahöfn það sumar, sumar
og sól, þú syngur í hljómsveit, ung-
ar og áhyggjulausar. Ég eignast
barn, þú eignast annað barn, litla
sjstir löngu búin að eignast barn.
Árin líða áfram, öll fjölskyldan í
heimsókn í Dragor, sumar og sól,
við ungar konur, Jónas kynnist
„Djúsu“, ipamma, Herdís og krakk-
arnir á ströndinni. Ég í heimsókn
seinna, en sumar og sól, förum með
strákana í Tívolí, skemmtum okkur
öðravísi. Heyrumst sjaldnar. Þú
kemur í heimsókn til Islands með
fjölskylduna, fáum okkur kaffi í
kulda og strekkingi í Krýsuvík eftir
skemmtilegan dag í Bláa lóninu.
Þú búin að vera veik, elsku kerling-
in okkar. Þú kemur í brúðkaupið
hennar Fríðu, með slétt hár, Lars
segir að Fríða og Ellen séu líkar,
allir glaðir og bjartsýnir. Þér líður
svona og svona næstu fimm árin,
hittumst og heyrumst á þessum
árum, fallegu krullurnar þínar sem
Fríða öfundaði þig svo af, koma og
fara. Nú er vetur, við systur nýbún-
ar að vera í heimsókn, báráttu þinni
við sjúkdóminn lokið eða eins og
skáldið kvað, „Hin langa þraut er
liðin, nú loksins hlaustu friðinn."
Elsku Lars, Jónas, Friðrik, Her-
dís, Gósi, Hermann, Magnús og
Jóhanna, við samhryggjumst ykkur
og biðjum Guð að geyma Ellen og
gefa ykkur styrk.
Hver rainning er dýrmæt perla að liðnum
lífsins degi.
Hin ljúfu og góðu kynni af alhug þökkum
þér.
Þinn kærleiki í verki var gjöf sem gleymist
ekki.
Og gæfa var það öllum sem fengu að kynn-
ast
þér.
(L.S.)
Hólmfríður og Vilborg.