Morgunblaðið - 12.02.1994, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 1994
25
Andstæðingar
fóstureyðinga
Tólf vísað
frá Noregi
Ósló. Frá Jan Gunnar Furuly, fréttaritara
Morgunblaðsins.
TÓLF bandarískum andstæðing-
um fóstureyðinga var í gær vísað
úr landi í Noregi. Fólkið var hand-
tekið á Fornebu-flugvelli við Ósló
með talsvert magn áróðursrita og
brúður á fimmtudagskvöld. Töldu
norsk yfirvöld að Bandaríkja-
mennirnir hygðust hafa í frammi
mótmæli á Ólympiulcikunum í
Lillehammer.
Einn þekktasti andstæðingur fóst-
ureyðinga í Noregi, séra Ludvig
Nessa, hefur lengi hótað því að ftjáls-
um fóstureyðingum verði mótmælt á
Ólympíuleikunum og hefur hánn líkt
leikunum í Lillehammer við Ólympíu-
leikana í tíð nasista í Berlín 1936.
Þá hafa bandarískir andstæðingar
fóstureyðinga sagst munu lita snjóinn
í Lillehammer blóðrauðan til að mót-
mæla frjálslyndri stefnu Norðmanna
varðandi fóstureyðingar.
Danskur ráðherra verður að segja af sér
Sek um alvar-
legan óhróður
Kaupmannahöfn. Frá Sigrúnu Davíðsdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
BENTE Juncker félagsmálaráðherra í dönsku stjórninni neyddist í
gær til að segja af sér. Astæðan er sú að hún hafði borið í blaða-
menn óstaðfestan orðróm um að forstöðumaður hælis fyrir vangefna
hefði haft kynmök við einn eða fleiri af vistmönnum heimilsins.
Forstöðumaðurinn hafði mótmælt skipun Junckers sem ráðherra,
þegar hún skipuð fyrir tveimur vikur síðan. Juncker, sem kemur
úr Mið-demókrataflokknum, var skipuð ráðherra til að styrkja stöðu
flokksins innan stjórnarinnar.
Upphaf málsins var að fyrir
þremur árum kvartaði Juncker og
eiginmaður hennar yfir að leigður
hafði verið sumarbústaður fyrir
vangefið fólk í nágrenni við sumar-
bústað þeirra hjóna. Þegar Juncker
var skipuð félagsmálaráðherra fyrir
tveimur vikum var málið rifjað upp
og gagnrýnt að einmitt félagsmála-
ráðherra hefði verið uppsigað við
vangefið fólk, þar sem málefni
þeirra heyrðu undir það ráðuneyti.
Meðal annars gerði forstöðumaður
hæiisins, þar sem vangefna fólkið
bjó, athugasemdir við skipan henn-
ar. í gær varð Juncker síðan að
láta af störfum, þar sem hún var
uppvís að því að hafa sagt við blaða-
menn að forstöðumaðurinn lægi
undir grun um að hafa haft kynmök
við vistmenn á hælinu, sem hann
veitir forstöðu. Þar sem þetta er
aðeins óstaðfestur orðrómur, þótti
ófært að ráðherrann sæti eftir að
þetta komst upp. Málinu er þó ekki
lokið, því forstöðuma^urinn ætlar
að kanna hvort ástæða sé til mál-
sóknar á hendur Juncker.
í stað Juncker hefur flokkssystir
hennar verið skipuð, Yvonne Herlöv
Andersen. Hún er félagsráðgjafi að
mennt og þekkt fyrir skeleggar
skoðanir á umönnun aldraðra. Með-
al annars hefur hún sagt að mann-
úðlegra væri að taka gamalt og
elliært fólk af lífi í stað þess að
hlekkja það við rúm sín eins og
gert er, vegna skorts á hjúkrunar-
fólki. Afsögn Junckers er óþægilegt
mál fyrir Poul Nyrup Rasmussen
forsætisráðherra, en hann hrókaði
til í stjórn sinni fyrir tveimur vikum
til að rýma fyrir Juncker, vegna
þrýstings frá henni og fleirum sam-
flokksmönnum hennar, sem þótti
áhrif Mið-demókrataflokksins of lít-
il innan stjórnarinnar. Juncker hef-
ur sagst ætla að hverfa aftur til
fyrri þingmannsstarfa sinna, en
óvíst er hvort þingflokkurinn er
sæll með að fá hana aftur í hópinn.
Skálað á óperudansleiknum
THOMAS Klestil, forseti Austurríkis, sem komst í heimsfréttirnar fyrir
skömmu vegna kvennamála sinna, skálar í kampavíni við hina vellauðugu
Ivönu Trump á óperudansleiknum í Vínarborg á fimmtudagskvöld. Yfir
2.000 pör sóttu dansleikinn og stigu vals fram á rauða nótt.
Langflest-
ir kjósend-
ur óráðnir
Róm, Mílanó. Reuter.
MEIRA en tveir þriðju ítalskra
kjósenda hafa enn ekki ákveðið
hvaða flokk þeir munu kjósa í
þingkosningunum á Italíu eftir
hálfan annan mánuð. Kemur þetta
fram í skoðanakönnun, sem birt
var í gær. Bróðir auðjöfursins
Silvios Berlusconis var handtek-
inn í gær vegna gruns um spill-
ingu og er talið, að það geti haft
áhrif á gengi Berlusconis og
flokks hans í kosningunum.
Talsmaður Directa-stofnunarinn-
ar, sem kannaði hug kjósenda, sagði,
að vegna niðurstöðunnar væri full
ástæða til að efast um áreiðanleik
annarra kannana, sem hafa skipað
flokkum og flokkabandalögum á
ákveðinn bás hjá kjósendum.
Paolo Berlusconi, sem lengi hefur
stýrt byggingar- og fasteignafyrir-
tæki fjölskyldunnar, var handtekinn
í gær, grunaður um að hafa beitt
mútum til að ná samningum við einn
ríkisbankanna. Gerist þetta á sama
tíma og Forza Italia, nýstofnaður
stjórnmálaflokkur Silvios, bróður
hans, er að ganga frá samkomulagi
uin samstarf við Norðursambandið
og getur haft veruleg áhrif á mögu-
leika Berlusconis í kosningunum.
Ahtisaari vill bæla andrúms-
loftið í stjóm- og þjóðmálum
Helsinki. Frá Lars Lundsten fréttaritara Morg^inblaðsins.
MARTTI Ahtlsaari ráðuneytissljóri finnska utanríkisráðuneytis-
ins segist vera ármaður nýrra tíma þegar hann verður settur í
embætti Finnlandsforseta hinn fyrsta mars. Helst segist hann
langa til að vinna að því að breyta andrúmsloftinu í finnskum
stjórnmálum og þjóðfélagsmálum á þann veg að samfélagið verði
opnara.
Starf Finnlandsforseta og póli-
tískra leiðtoga í Finnlandi hefur
lengi einkennst af því að sérstak-
lega utanríkismál hafa verið af-
greidd án lýðræðislegs samráðs
við þjóðina. Var þetta afleiðing
þeirrar stefnu sem marka varð
með tilliti til heimsvaldastefnu
fyrrverandi Sovétríkjanna.
Til þess að halda sambandi við
þjóðina hyggst Ahtisaari heim-
sækja mismunandi héruð að
minnsta kosti einu sinni hvern
mánuð. Þetta hafi orðið niður-
staða hans eftir reynsluna af
kosningarbaráttunni. Um aðra
þætti stefnu hans verður ekkert
sagt fyrr en eftir embættistökuna.
Ahtisaari sigraði í síðari umferð
finnsku forsetakosninganna um
síðustu helgi með 53,9% greiddra
atkvæða á móti 46,1% fylgi Elisa-
bethar Rehn varnamálaráðherra
(Sænska þjóðarflokknum). Á
fréttamannafundi eftir kosning-
arnar sagðist Ahtisaari líta svo á
að sigur hans mætti þakka því
að þjóðin vildi leiðtoga sem væri
ekki úr hópi stjórnmálamanna.
Hins vegar viðurkenndi Ahtisa-
ari fúslega að framboð Rehn og
góð frammistaða hennar hefðu
leitt í Ijós að staða jafnréttismála
væri enn ekki fyllilega viðunandi
í Finnlandi.
Ahtisaari lagði áherslu á að
leyfa þyrfti Mauno Koivisto fráf-
arandi forseta að sinna starfi sínu
síðustu vikurnar í friði. Af þeim
sökum kvaðst Ahtisaari ekki vilja
'láta frá sér fara pólitískar yfirlýs-
ingar.
Nokkur málefni féllst Ahtisaari
þó á að ræða. Aðspurður hvort
Paavo Váyrynen fyrrum forseta-
efni Miðflokks gæti orðið utanrík-
isráðherra á nýjan leik kvað hann
svo ekki vera. I hita kosningabar-
áttunar í sumar sakaði Váyrynen
Ahtisaari um fjárdrátt og hafa
ekki tekist með þeim sættir eftir
það.
Ahtisaari reyndist einnig fús
að ræða var aðild Finna að Evr-
fyrst.
Samningaviðræðum Finna við
Evrópusambandið þarf að ljúka
fyrir embættistöku Ahtisaaris ef
Finnar hyggjast fá aðild frá næstu
áramótum. Þannig er óvisst
hversu mikil Ahtisaari getur haft
á þessu sviði.
Þar sem Ahtisaari hefur ekki
mikla reynslu á sviði stjórnmála
innanlands vildu margir blaða-
manna vita hvernig samskiptum
hans við Jafnaðarmannaflokkinn
yrði háttað. Ahtisaari kvað það
ranga ályktun að Jafnaðarmanna-
flokkurinn myndi á einhvern hátt
njóta sérstöðu og endurtók að
hann ætlaði að segja sig úr
flokknum fyrir embættistökuna.
Sem forseti sagðist hann ætla að
halda uppi samskiptum við alla
stjórnmálaflokka.
Tengsl Ahtisaaris við jafnaðar-
menn geta að mati margra frétta-
skýrenda samt sem áður reynst
honum til trafala. í kosningabar-
áttunni gagnrýndi hann ríkis-
stjórnina og Elisabeth Rehn og
beitti röksemdum úr vopnabúri
jafnaðarmanna. Á blaðamanna-
fundi Ahtisaaris var aðeins einn
fulltrúi stjómmálaflokka við-
staddur, Markku Hyvárinen ritari
jafnaðarmannaflokksins.
Martti Ahtisaari
ópusambandinu (áður Evrópu-
bandalaginu, EB). Hann ítrekaði
hversu mikilvægt hann teldi að
Finnar fengju að taka þátt í um-
ræðum um þróun Evrópusam-
starfsins á næstu árum. Þetta
væri hins vegar aðeins unnt ef
Finnar gerðust aðilar að EB sem
Fymim leiðtogi hryðju-
verkasamtaka skotinn
Dyflinni. Reuter.
DOMINIC McGlinchey, fyrrverandi leiðtogi írska þjóðfrelsishersins
(INLA), var skotinn til bana á írlandi á fimmtudagskvöld. McGlinchey
var eitt sinn einn af þeim hermdarverkamönnum sem bresk yfirvöld
leituðu mest að.
Talið er að McGlinchey hafi átt
aðild að 30 morðum, fyrst á vegum
írska lýðveldishersins (IRA) og síðan
írska þjóðfrelsishersins, sem er
klofningshópur frá IRA. Hreyfingin
drap til að mynda breska þingmann-
inn Airey Neave með bílsprengju
árið 1979. McGlinchey mun hafa
skotið konu sína, sem var einnig
hermdarverkamaður, þegar hún var
að baða tvo syni þeirra árið 1987.
___McGlinchey. .vat. láUnn _ Jaus. úr
írsku fangelsi í mars í fyrra eftir
að hafa afplánað sjö ár af tíu ára
fangelsisdómi. Hann lýsti því þá yfir
að hann væri hættur öllum hermdar-
verkum og ætlaði að hefja hótel-
rekstur.
Óstaðfestar fregnir herma að
McGlinchey hafi látist af völdum
sára á höfði eftir að þrír vopnaðir
menn hafi ráðist að honum á göngu
með syni sínuiu. Ekki er vitað hvaða
menn þetta voru.
Samstarfsnefnd
um sameiningu sveitarfélaga á utan-
verðu Snæfellsnesi, Staðarsveitar,
Breiðuvíkurhrepps, Neshrepps utan
Ennis og Ólafsvíkurkaupstaðar
auglýsir hér með eftir hugmyndum að nafni fyrir hið
nýja sveitarfélag.
Hugmyndum ber að skila í lokuðum umslögum, merkt-
um: „Tillaga um nafn“, á skrifstofur Neshrepps utan
Ennis eða Ólafsvíkurkaupstaðar fyrir 15. mars nk.
Viðurkenning verður veitt fyrir það nafn sem valið
verður.
Samstarfsnefnd um sameiningu sveitarfélaga
á utanverðu Snæfellsnesi, Staðarsveitar,
Beiðuvíkurhrepps, Neshrepps utan Ennis
og Ólafsvíkurkaupstaðar.