Morgunblaðið - 26.03.1994, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MARZ 1994
19
>
>
>
í
►
>
>

&
I
»
I
I
»
I
+
Stærstu hluthafar Olíufélagsins hf
Hluthafar
I.OIíusamlag Keflavíkur
Hlutfall hlutafjárelgnar
2. Samvinnusjóður íslands hf.
'93
3.Samvinnulífeyrissjóðurinn ;92
, ’93
4. Vátryggingafélag Islands hf.
'93
5. Vogun hf. (Hvalur hf) ;92
6. KEA '92
'91
7.Sjóvá-Almennarhf.
8. Lífeyrissj. verslunarmanna
9. Helgafell
10. Festinghf.
Heildarhlutafé 1993
571.543.790 kr.
11. Lífeyrissjóður tæknifr.
12. Starfsm.félag Olíufél. hf.
13. Sameinaði lífeyrissjóðurinn
'93 im 1.68%
'92 MB 1,64%
91
14. Kf. Borgfirðinga
15. Venus hf.
'93 M 1,23%
’92
'91 0.9%
Samband íslenskra sam-
vinnufélaga átti í árslok
1990 33,6% i Olíufélaginu
■og Dráttarvélar hf. 1,6%.
í nóvember1992 leysti
Olíufélagið til sín 32,4%
hlut Sambandsins og
neyttu aðrir hluthafar
forkaupsréttar síns að
þeim hlut sem endur-
seldur var hluthöfum
á tæpar 47 milljónir króna, en þar
vóg langþyngst 38 milljóna króna
afskrift vegna gjaldþrots Hafamar-
ins. Einnig afskrifaði ESSO 3ja
milljóna króna eign sína í Mót-
vægi, útgáfufélagi Tímans, sem
varð gjaldþrota síðla árs 1993.
Ástæður þess að ESSO á svona
mikla hlutabréfaeign í fyrirtækjum
í óskyldum rekstri, em fyrst og
fremst þær að ESSO hefur undan-
farin ár verið að breyta útistand-
andi skuldum í fyrirtækjum í hluta-
bréfaeign. Þannig breytti ESSO
skuldum í hlutabréfaeign á liðnu
ári í 20 fyrirtækjum fyrir samtals
212 milljónir króna. Ekki er þar
með sagt að þær fjárhæðir komi
endilega til með að skila sér til fé-
lagsins og vel má vera að í ákveðn-
um tilvikum komi ESSO til með að
þurfa að afskrifa slíka hlutabréfa-
eign, ef illa fer hjá þeim fyrirtækj-
um sem félagið hefur verið að
skuldbreyta hjá. Stjórn félagsins
mun fyrst og fremst líta á skuld-
breytingar sem þessar sem varnar-
baráttu, með það að leiðarljósi að
lágmarka tap sitt á viðskiptum við
fyrirtæki í sjávarútvegi sem hafa
átt í miklum rekstrarörðugleikum
að undanförnu. Um þetta atriði
sagði Geir Magnússon, forstjóri
ESSO m.a. í ræðu sinni á aðalfund-
inum í fyrradag: „Við gerum okkur
vonir um að það versta sé afstaðið,
en getum á þessu stigi ekkert full-
yrt um það.“
Fyrirtækið á til dæmis hluta-
bréfaeign í þremur sjávarútvegsfyr-
irtækjum, fyrir rúmar 200 milljónir
króna að nafnverði, en það eru
Meitillinn hf. (81 milljón króna),
Hraðfrystihús Grundarfjarðar hf.
(76 milljónir króna) og Vinnslustöð-
in hf. í Vestmannaeyjum (50 millj-
ónir króna). Hlutabréfaeign ESSO
í sex öðrum sjávarútvegsfyrirtækj-
um nálgast samanlagt um 100 millj-
ónir króna, auk þess sem fyrirtækið
á minni hlut, eina til þrjár, fjórar
milljónir, í allmörgum sjávarútvegs-
fyrirtækjum, samkvæmt nafnverði.
Á þessu ári mun ESSO skuldbreyta
útistandandi skuldum hjá ákveðn-
um fyrirtækjum í hlutafé í einhveij-
um mæli. Fyrir liggur að Olíufélag-
ið, sem er með Borgey hf. á Höfn
í Hornafirði í viðskiptum, mun
breyta liðlega 30 milljóna króna
skuld fyrirtækisins í hlutafé í Borg-
ey, í tengslum við nauðasamninga
félagsins.
ESSO afskrifaði á liðnu ári úti-
standandi kröfur félagsins að upp-
hæð 171 milljón króna, þar af þær
47,5 milljónir króna í töpuðu hluta-
fé, eins og áður segir. Auk þess
færir ESSO niður útistandandi
kröfur sínar um 5%, eða 132,1 millj-
ón króna, en þar er ekki um endan-
lega afskrift að ræða, heldur er
myndaður mótreikningur sem
mæta á þeim kröfum sem kunna
að tapast.
Lækkun skatta færð í
rekstrarreikning
Þegar afkoma sl. tveggja ára hjá
Olíufélaginu er skoðuð, er rétt að
benda á að í reikningum félagsins
eru færðar til tekna lækkanir tekju-
skattsskuldbindinga sem höfðu
ekkert með rekstur félagsins að
gera þessi ár. Árið 1992 lækkar
tekjuskattshlutfallið úr 45% í 39%,
og ESSO bókfærir tekjur vegna
lækkunarinnar upp á 46,3 milljónir
króna og bætir afltomu ársins sem
því nemur. Sömu sögu er að segja
um liðið ár, þegar skatthlutfallið
lækkaði úr 39% í 33% og þannig
eru færðar til tekna vegna lækkun-
ar tekjuskattsskuldbindingar 44,7
milljónir króna. Þessar upphæðir
hafa ekkert með rekstur félagsins
að gera þessi ár, heldur er hér um
hagnað að ræða sem verður til
vegna þess að Alþingi ákvað að
lækka skatta á fyrirtækjum. Þannig
að þegar rekstrarafkoma þessara
ára er skoðuð, má segja að draga
megi þessar fjárhæðir frá, til þess
að fá út raunverulega rekstrarnið-
urstöðu sem nálgast þá að vera um
150 milljónir króna í rekstrarhagn-
að, hvort ár um sig.
Samvinnusjóður íslands hf. var
stofnaður á 100 ára afmæli kaupfé-
laganna árið 1982. Sambandið og
ákveðin fyrirtæki því tengd lögðu
ákveðinn hundraðshluta af veltu í
fimm ár í hlutafé í Samvinnusjóð-
inn. Sambandið átti lengi vel þriðj-
ung í Samvinnusjóðnum en aðrir
stórir hluthafar eru Iceland Seafopd
Corporation (dótturfyrirtæki Is-
lenskra sjávarafurða i Bandaríkjun-
um), KEA, Samvinnulífeyrissjóður-
inn og ESSO. Nú hefur VÍS bæst
í hóp stórra hluthafa í Samvinnu-
sjóðnum. ESSO hefur aukið eignar-
hlut sinn með því að taka hlutabréf
í sjóðnum upp í skuldaskil.
Landsbanki íslands tók við hlut
Sambandsins í Samvinnusjóðnuni
þegar Hömlur voru stofnaðar og
Landsbankinn afhenti síðar Sam-
vinnusjóðnum þau bréf í fyrra, gegn
20,3% eignarhlut Samvinnusjóðsins
í eignaleigunni Lind hf. og eignað-
ist Lind þar með 100%. Samvinnu-
sjóðurinn gerði það sama og Olíufé-
lagið gerði á sínum tíma þegar
hann fékk bréfin frá Landsbankan-
um og færði niður hlutafé sitt,
þannig að sjóðurinn er í eigu sömu
aðila, að Sambandinu frátöldu.
Samvinnusjóður íslands skiptist
þannig á milli stærstu hluthafa,
eftir að Sambandið hvarf úr eig-
endahópi: Iceland Seafood Corp. á
48.5 milljónir, eða 19,33%; ESSO á
47.5 milljónir, eða 18,89%; KEA á
37 milljónir, eða 14,7%; Savinnulíf-
eyrissjóðurinn á 22 milljónir króna,
eða 8,6%; og VÍS á 12 milljónir
króna, eða 4,75%.
Stjóm Samvinnusjóðsins er
þannig skipuð: Benedikt Sigurðs-
son, formaður (VÍS), Geir Magnús-
son, varaformaður (ESSO), Magnús
Gauti Gautason (KEA), Margeir
Daníelsson (Samvinnulífeyrissjóð-
urinn), og Benedikt Sveinsson (ís-
lenskar sjávarafurðir).
Samvinnusjóðurinn notaður til
kaupa á bréfum
Það er augljóst mál að helstu
eigendur Samvinnusjóðs íslands,
eins og ESSO, KEA, Samvinnulíf-
eyrissjóðunnn, íslenskar sjávaraf-
urðir og VÍS nýta flármuni sjóðsins
til þess m.a. að kaupa bréf í fyrrum
Sambandsfyrirtækjum eða Sam-
bandstengdum fyrirtækjum, þegar
þau bjóðast, ef þau em á annað
borð fýsilegur fjárfestingarkostur
og ofangreind fyrirtæki telja nauð-
synlegt að viðhalda völdum sínum
í viðkomandi fyrirtæki, þótt þau
sjálf minnki eignarhlut sinn, eins
og dæmið um sölu KEA á bréfum
sínum í ESSO sýnir. Þannig var
ákveðið í fyrra, þegar KEA seldi
stóran hluta sinn í ESSO, að auka
hlut Samvinnusjóðsins sem þeirri
sölu nam. Bréf KEA vom því raun-
ar aldrei á markaði, heldur jókst
eignarhlutur Samvinnusjóðsins í
ESSO á einu bretti úr 3,1% í
10,68%, og óbeint juku því stærstu
eigendur Samvinnusjóðsins eign
sína í ESSO í réttu hlutfalli við eign-
araðild sína að sjóðnum.
T I Ð 4 0
*

1954 var veitingarekstur hafinn í Naustinu.
I tilefni 40 ára afmaelisins bjóðum við þrfréttaða
máltfð fyrir aðeins 1954 kr.
Raekjukokkteill með ristuðu brauði og smjöri
Þrjár tegundir af síld með brauði og smjöri
Gratineruð firönsk lauksúpa
Steikt skarkolaflök „Bangkok"
með rækjum, ananas, hrísgrjónum og karrísósu
Djúpsteiktur körfúkjúklingur Naustsins
með hrásalati og frönskum kartöflum
Lambageiri með grilluðum tómati og sveppasósu
Qfiiwéttir
Djúpsteiktur camembert með kexi
Perur „Bella Helena"
‘Pc/hÍ cufeins, An.
,nor*
l>ifitndí
he{yl°'
Veitingahúsið Naust
19 9
- J4r/
Borðapantanir i síma 17759
Við bjóðum börn og foreldra velkomin.
Krakkarnir fá blöðrur og hatta, geta skemmt sér í
barnakrók og horft á teiknimyndir. Að auki er bömum
boðið að skrifa nafn sitt á páskahappdrættiskort, sem
dregið verður úr síðdegis 4. apríl. Fyrir foreldra með þau
allra yngstu í kerru eða vagni bendum við á sérgerðan
inngang, sérstakt bleyjuskiptiborð í snyrtingu fatlaðra
og góða barnastóla. Smekkir einnig til reiðu.
Páskaleikur fyrir
ERTU HEPPIN/N?! 10 páskaegg af stærstu
gerð frá Nóa-Síríus eru í vinning í
páskahappdrættinu.
PS. Barnagamanið núna er VETRARÍÞRÓTTIR!
(Barnagaman er McHamborgari eða McOstborgari
m. litlum McFrönskum, gosdrykk og leikfangi.)
LYST
»88,
Leyfishafi McDonald's
fslensktfýrirtœki
íslenskar landbiínaðarafurðir
Höldum páskana hátíðlega.
Það er skoðun biskupsembættisins að best
fari á því að veitinga og matsölustaðir séu
lokaðir fóstudaginn langa og á páskadag.
Við gefum því starfsfólki okkar frí, en aðra
daga verður opið frá 10:00 til 23:30.
Verið velkomin og gleðilega páska.
/v\,
I
VEITINGASTOFA
FJÖLSKYLDUNNAR,
SUÐURLANDSBRAUT 56
MetsöliiUcid á fwerjum degi!
Höldum páskana
hátíðlega á McDonald’s
McKjúklingur á einstöku kynningarveröi
dagana 26. mars - 6. apríl.
Hefur þú smakkað hann?
KR. 222,-
Venjulegt verð KR. 349,-