Morgunblaðið - 26.03.1994, Blaðsíða 52

52
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MARZ 1994
10-31
C 1992 Fareus Cartoons/DiMnbuted by Uniwfsal Prets 8ynttof
UAisó>u*:s/ceocrUAtíT
/rEn mamma, þúsaQ^irad 'eg ac ttc
a£ /rCmér- sunian/inruj, ■ "
Hvar er fiðluleikarinn ykkar ? Ég get glatt þig með
því að konan þín fær málið aftur.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Kringlan 1 103 Reykjavík - Sími 691100 - Símbréf 691329
„Heilbrigði allra árið 2000“
Allt í plati?
Frá Júlíusi Valdimarssyni:
MIKIÐ fjaðrafok varð í Alþingi
þegar landlæknir sendi alþingis-
mönnum skoðanakönnun þar sem
þeir áttu að ímynda sér að þeir
væru heilbrigðisráðherra með
naumt skammtað fjármagn. Voru
þeir síðan beðnir að setja í for-
gangsröð og skera niður tiltekna
læknisþjónustu og aðhlynningu við
sjúkt fólk. Alþingismenn brugðust
ókvæða við, töldu sér ekki koma
þetta við, þetta væri ekki svaravert
og að vitlaust væri að þessu stað-
ið. Það sem landlæknisembættið
var að gera var þó aðeins að láta
þá sjálfa komast í nálægð við af-
leiðingar eigin verka, en á nokkrum
árum, eða öllu heldur misserum,
hafa þeir kúvent stefnu sinni í heil-
brigðismálum. Árið 1991 var
ákveðið að stefna að heilbrigði fyr-
ir alla árið 2000 nú á hraðfara að
skerða þjónustuna, jafnvel frá því
sem nú er þannig að takmarkið
virðist vera „Heilbrigði fyrir fáa
árið 2000“.
Árið 1977 samþykktu aðildarríki
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunar-
innar að stefna að því að um næstu
aldamót hefðu allir jafnan rétt til
heilbrigðisþjónustu sem gerði þeim
kleift að lifa heilbrigðu lífi. Sjö
árum síðar settu Evrópuríki innan
stofnunarinnar sér 38 markmið
sem ná þyrfti til að láta drauminn
um „Heilbrigði allra árið 2000“
rætast (heimild — Bæklingur Heil-
brigðis- og tryggingaráðuneytisins
„íslensk heilbrigðisáætlun" útgef-
inn 1992). í þessum anda var síðan
samþykkt á Alþingi þingsályktun-
artillaga í 32 liðum fram til ársins
2000.1 upphafi þessarar ályktunar
Alþingis segir: „Tilgangur heil-
brígðisþjónustunnar er að skapa
jafnrétti í heilbrigðisþjónustu, að
bæta árum við lífið, heilbrigði við
lífið og lífi við árin. Til þess að svo
megi verða þarf að taka fullt tillit
til heilbrigðissjónarmiða í þjóðfé-
laginu.“
Ég get ekki annað séð en það
forgangsröðunarkerfi og niður-
skurðarkerfi, sem nú er verið að
læða inn um bakdyrnar sé þvert á
þessa ákvörðun Alþingis frá 1991.
Allt er þetta byggt á nýtilkomnum
kenningum fijálshyggjunnar sem
hafa hlotið það háfleyga nafn
„heilsuhagfræði". Þessi heilsuhag-
fræði ákveður það í eitt skipti fyrir
öll að þjóðin (við) muni aldrei vilja
gera það sem til þarf til þess að
hægt sé að lækna alla. En ég spyr
— um hvað snýst pólitík ef ekki
að fólkið sjálft fái tækifæri til þess
að segja álit sitt á slíkri spurningu?
Ég held að ef fólk yrði spurt um
forgang þess hvert peningamir
ættu að fara í þjóðfélaginu þá
væru heilbrigðismál númer eitt.
Bygging hæstaréttarhúss, borun
jarðganga og jafnvel Þjóðarbók-
hlaða yrði sett á eftir þessu í for-
gangsröðinni.
Eitt sinn var gerð tilraun í
Bandaríkjunum með það hvað hægt
væri að fá fólk til þess að gera á
hlut annarra, einungis ef það væri
ekki í nálægð við þá. Útskýrt var
af virðulegum mönnum í hvítum
sloppum að um vísindalega tilraun
væri að ræða. Hópur fólks var síð-
an beðinn um að ýta á margvíslega
takka og útskýrt var hvernig í
næsta herbergi fengi einhver raf-
Frá Kristínu G. Magnús:
SÍÐASTA sýning íslenska dans-
flokksins er næstkomandi laugar-
dagskvöld í Þjóðleikhúsinu. Hér er
á ferðinni mikill listviðburður. Á
efnisskrá eru fjögur nútíma ballett-
verk samin af ijórum höfundum,
Stephen Mills, Auði Bjarnadóttur,
Maríu Gísladóttur og Lambros
Lambrou. Verkin eru ólík en öll eru
þau sérlega vel unnin, áhrifarík og
mjög skemmtileg. Það er hreint með
ólíkindum hvað íslenska dans-
flokknum hefur farið mikið fram.
Ég álít mig hafa nokkra þekkingu
á þessum málum þar sem ég lagði
stund á ballett á mínum yngri árum,
bæði heima og erlendis. Einnig hef
ég átt þess kost að sjá margar ball-
ettsýningar erlendis, nú síðast í
febrúar sá ég stórkostlegar sýningar
lost og biði líkamlegan skaða, auð-
vitað í „rannsóknarskyni“. Rann-
sókn þessi leiddi í ljós mikinn dóm-
greindarskort því aðeins örfáir
brugðust „rétt við“, það er neituðu
að láta hafa sig í að valda öðru
fólki skaða. Þegar alþingismenn
eru að samþykkja eða láta gott
heita um það óréttlæti og mannlegu
þjáningu sem leiðir af núverandi
heilbrigðisstefnu þá dettur mér oft
þessi tilraun í hug.
Ég hvet allan almenning til að
tjá sig um heilbrigðismálin. Ég hef
áhuga á að stofna til samtaka um
húmaníska stefnu í heilbrigðismál-
um sem hafi það að raunverulegu
markmiði að allir hafi fullan að-
gang að heilbrigðisþjónustu án
nokkurrar mismununar. Ég bið þá
sem hafa áhuga á þessu að skrifa
til mín eða hringja í mig í síma
684801. Undirbúningsfundur að
stofnun þessara samtaka verður
laugardaginn 9. apríl nk. á Lækjar-
brekku við Bankastræti kl. 14 og
er hann opinn öllu áhugasömu fólki
um breytta stefnu í heilbrigðismál-
um.
JÚLÍUS VALDIMARSSON
Tómasarhaga 28,
Reykjavík.
hjá hinum heimsfrægu dansflokkum
The Jeffrey Ballet og einnig Joseph
Holmes Chicago Dance Theatre.
Eftir að hafa séð svo stórkostlegar
sýningar skal það viðurkennt að ég
lagði af stað með svolitlum kvíða
til að sjá íslenska dansflokkinn, en
sá kvíði var ástæðulaus. íslenski
dansflokkurinn á fyllilega upp á
pallborðið með bestu ballettflokkum
erlendis. „
Þegar ég sá sýninguna í Þjóðleik-
húsinu ríkti mikil stemmning í saln-
um, en það var ekki fullt hús. Ég
vil hvetja fólk til að sjá síðustu sýn-
ingu íslenska dansflokksins. Þetta
er skemmtun fyrir unga sem aldna.
Enginn listunnandi ætti að láta
þennan listviðburð fram hjá sér fara.
KRISTÍN G. MAGNÚS •
Baldursgötu 37,
Reykjavík.
Sérstakur listviðburður
HOGNI IIRKKKVISI
„FLESTir? XBTTlR FA BNCtA VA SA PEMIN G/>.' "
Víkveiji skrifar
Víkverji var að furða sig á því
að enn skuli vera til innlend-
ar kartöflur á markaði hér. Á síð-
astliðnu hausti var um það rætt
að kartöfluuppskeran hafi verið það
léleg, að birgðir innlendra kartaflna
myndu ekki endast nema fram í
febrúar eða í lengstu lög fram í
marzbyijun. Enn eru til innlendar
kartöflur og því er innflutningur
óheimill.
Kunningi Víkvetja sagði, er
þetta mál bar á góma, að hér væri
dæmi um það, hvernig íslenzkur
landbúnaður græfi sér sína eigin
gröf. Kartöflur hafi verið á mark-
aði nú undanfarið, sem kunningjan-
um fannst vart vera mannamatur
og þetta ástand leiddi til þess að
fólk færi að leita í annað meðlæti
með steikinni, fiskinum eða hvað
annars menn þorðuðu. Hann kvaðst
sjálfur frekar kaupa hrísgrjón eða
einhvern Ijúffengan pastarétt, en
leggja sér þessar kartöflur, sem á
markaðnum væru, til munns. Nið-
urstaðan yrði að menn vendust af
því að borða kartöflur og þar með
væri skaðinn skeður fyrir íslenzkan
landbúnað, óætið væri áfram á
markaði og innflutningur bannaður.
Þótt Víkveiji sé kannski ekki
algjörlega sammála þessum kunn-
ingja sínum um léleg gæði inn-
lendra kartaflna nú, er áreiðanlega
viss sannleikur í þessari gagnrýni
hans. Það getur verið hættulegt
fyrir landbúnaðinn að heimila ekki
innflutning erlendra kartaflna, þótt
til séu innlendar, sem ekki svara
kröfum um gæði. Víkveiji verður
hins vegar að viðurkenna að nýlega
keypti hann kartöflur af tegundinni
Helgu, sem alls ekki voru slæmar.
xxx
Mikill stórborgarbragur er að
færast á hana Reykjavík. Á
blaðsíðu 2 í Morgunblaðinu í upp-
hafi vikunnar er frá því skýrt að
35 ára gamall karl hafi verið
dæmdur í tveggja og hálfs árs
fangelsi fyrir að stinga 22 ára
gamlan karl með hnífi. Á sömu
síðu er sagt frá því að maður, sem
hafi verið að ganga um Vesturberg
aðfaranótt sunnudagsins, og orðið
var innbrotsþjófa í verzluninni
Straumnesi hafi farið að skipta sér
af og ætlað að koma í veg fyrir
innbrotið. Innbrotsþjófarnir gerðu
sér þá lítið fyrir og misþyrmdu
manninum með barsmíðum, svo að
flytja varð hann í sjúkrahús.
í sama eintaki Morgunblaðsins
er sagt frá handalögmálum milli
tveggja bílstjóra, þar sem upphafið
var að annar þeirra virti ekki bið-
skyldu á hringtorgi í Mosfellsbæ.
Sá, er svínað var á, reiddist svo
að hann veitti hinum eftirför og
þvingaði hann út í vegarbrún. Deil-
an endaði svo með handalögmálum,
þar sem bílstjórarnir veltust um í
vegarkantinum. Kærur bárust svo
frá hvorum um sig til lögreglu.
Já, heldur er þetta leiðinleg
framkoma allt saman og ber vitni
einhverri ofbeldishneigð. Ekki hef-
ur Víkveiji svar við því, hvernig á
því stendur að menn láta æ oftar
hendur skipta og eru með líkams-
meiðingar í ágreiningsmálum. Það
er allavega ekki siðaðra manna
háttur að láta hendur skipta. Hvort
hér sé um að ræða linkind í dómum
við ofbeldi skal ósagt látið, en held-
ur hallast Víkveiji þó að því að
dómar um líkamsárásir séu allt of
vægir á íslandi.