Morgunblaðið - 26.03.1994, Blaðsíða 43

Minning
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MARZ 1994
43
Valur Snorrason
Allur sá fjöldi fólks sem fylgdi
Vali Snorrasyni síðasta spölinn,
laugardaginn 12. mars, komst
naumlega fyrir í hinni nýju og rúm-
góðu kirkju á Blönduósi, en legstað-
ur hans var gerður þar í kirkjugarð-
inum.
Undanfarin misseri hafði Valur
háð baráttu við erfið veikindi.
Snemma á síðastliðnu ári fór hann
í hjartaígræðslu til Svíþjóðar. Sú
aðgerð gekk samkvæmt áætlun en
fljótt kom annað óvænt í ljós. Nýru
hans urðu óstarfhæf og orsakaði
það stöðuga læknismeðferð bæði í
Gautaborg og í Reykjavík. Undirbú-
in voru nýrnaskipti þar ytra, sem
átti að verða áfangi til nýs og heil-
brigðara lífs. Allt var gert til þess
að betur mætti horfa og sigur að
vinnast í orrustunni milli lífs og
dauða með aðstoð háþróuðustu
læknavísinda. En snögglega var
klippt á þráðinn og Valur var allur.
Lögmál lífs og dauða fór sínu fram
og máttur gróandi lífs laut í lægra
haldi. Allur fólksfjöldinn við jarðar-
för Vals sýndi ótvírætt það rúm sem
hann átti í hugum samferðafólksins
og það hlaut að óska að samfylgdin
yrði lengri, mótuð heilbrigði og
starfsorku.
Valur var einn af átta börnum
hjónanna Þóru Sigurgeirsdóttur og
Snorra Arnfinnssonar. Dæturnar
eru tvær og synirnir sex. Þau hjón-
in fluttu til Blönduóss frá Borgar-
nesi árið 1943. Valur var fæddur á
Siglufirði en faðir hans hafði verið
bústjóri á kúabúi kaupstaðarins á
Hóli um skeið eftir að hafa lokið
i búfræðiprófi á Hvanneyri. Frá
Siglufirði lá leið þeirra hjóna til
Borgarness þar sem Snorri var hót-
elstjóri um skeið, en þaðan til
Blönduóss svo sem áður segir. Þau
Þóra og Snorri voru bæði Vestfírð-
ingar en Húnvetningar tóku þeim
vel og þau féllu auðveldlega inn í
húnvetnsk lífsmunstur. Snorri var
athafnasamur bjartsýnismaður.
Hann byggði upp öflugan hótel-
rekstur á Blönduósi og var mjög
virkur í félagsmálum sýslunnar allr-
ar. Hvers konar félagsmálum veitti
hann aðstöðu í húsum sínum, en
einkum voru það ungmennafélags-
mál og flokksmál framsóknar-
manna sem honum voru hjartfólgin
og sást hann naumlega fyrir í því
efni. Á heimili þeirra hjóna áttu
samstarfsmenn og vinir hlýjar
stundir og börnin uxu og döfnuðu.
Snorri Arnfinnsson var fæddur
aldamótaárið. Hann varð ekki gam-
all maður og réðust ævilok hans
með áþekkum hætti og sonarins nú.
í þessu umhverfi og þessum jarð-
vegi óx Valur upp. Átta ára gam-
all fór hann í sveit að Flögu í Vatns-
dal og var þar næstu sumrin fram
um fermingaraldurinn. Leiðir
tveggja annarra bræðra hans lágu
einnig fram í dalnum og tryggðir
mynduðust sem ekki hafa slitnað
þótt tímar hafi liðið og fjarlægðir
milli hlutaðeigenda.
Valur gerðist rafvirki að lærdómi
og stundaði þá iðn en um tveggja
áratuga skeið var hann ráðsmaður
við Héraðshælið á Blönduósi eða
þar til hann varð að láta af föstu
starfi vegna sjúkdóms síns. Hann
fetaði í fótspor föður síns um að
vera virkur í félagsmálum. Hann
var formaður Ungmennasambands
Austur-Húnvetninga, svo sem faðir
hans hafði verið og sat í sýslunefnd
fyrir Blönduós. Virkur Lionsfélagi
var Valur meðan heilsan hans
leyfði. Allt dagfar hans mótaðist
af góðvild og greiðasemi og fólkinu
þótti gott að hafa hann sín á með-
al. Hann var góður og heilsteyptur
félagi og vinur vina sinna. Tengslin
við Vatnsdalinn urðu áþreifanlegri
með árunum og sýnilegri öllum er
hann byggði sér sumarbústað sunn-
an við túnið á Flögu, sem hlaut hið
yfirlætislausa nafn Hálsakot. Þar
hóf hann strax skógrækt. Síðar
þróuðust málin þannig að Valur
varð eigandi jarðarinnar og þar
hugði hann á framtíð sína sem
vatnsdælskur bóndi. Á síðari árum
hafði Valur snúið sér að hrossaeign
og hestamennsku og ætlan hans
var að reka hrossabú að Flögu. Svo
mikil var alvara hans í því efni að
hann lagði í dýra framkvæmd um
gerð æfingavallar þar heima á
Flögu og ætlaði að skapa öðrum
syni sínum þar góða aðstöðu til
frambúðar. Svo mikið er víst að
Vatnsdælingar fögnuðu þessum
áformum öllum, sem nú verða í
nokkurri óvissu um skeið.
En hann Valur var ekki einn í
lífinu. Hann kvæntist Kristínu dótt-
ur Ágústs bifreiðastjóra Jónssonar
á Blönduósi og konu hans Margrét-
ar Jónsdóttur. Þau hjón voru bæði
aðflutt, sem foreldrar Vals, Ágúst
Vestfirðingur en Margrét Akur-
eyringur. Unnu þau sér ósvikinn
þegnrétt í Húnavatnsþingi, sem for-
eldrar Vals. Kristín Ágústsdóttir
gerðist stöðvarstjóri pósts og síma
á Blönduósi fyrir nokkrum misser-
um. í veikindum manns síns stóð
hún við hlið hans þar til yfir lauk.
Þar um var enginn efi. Börn þeirra
Kristínar og Vals eru þijú, tveir
synir og dóttir, en áður hafði Krist-
ín eignast dóttur svo að systkinin
eru fjögur. Margrét er elst, búsett
á Hellu, næst er Þóra, búsett á
Blönduósi, síðan Ágúst, við nám og
Valur yngstur, við nám að Hólum
í Hjaltadal.
Sem gamall Vatnsdælingur hlýt
ég að óska þess að draumurinn
hans Vals Snorrasonar um búskap-
inn á Flögu rætist þótt sjálfur hafi
hann verið hrifinn frá ætlunarverki
sínu. Tímans rás verður ekki stöðv-
.uð og við mannanna börn sjáum
svo skammt til hins ókomna. Aðeins
getum við óskað og vonað og tekið
þátt í því sem gerist í kring um
okkur, hvort sem er í gleði eða sorg.
Við hjónin vottum öllum nánustu
aðstandendum Vals Snorrasonar
einlæga samúð og biðjum þeim
blessunar um alla framtíð.
Grímur Gíslason.
t
Herra
ALFRED J. JOLSON S.J.
Reykjavíkurbiskup,
verður jarðsunginn frá Dómkirkju Krists Konungs, Landakoti,
mánudaginn 28. mars 1994, kl. 13.30.
Að athöfn lokinni er kirkjugestum boðið að þiggja veitingar
í Perlunni.
Prestarnir.
t
Innilegar þakkir færum við öllum þeim, sem sýndu okkur vináttu
og hlýhug við andlát og útför
ÞORSTEINS SÆTRAN.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Borgarspítalans.
Fyrir hönd vandamanna,
Sigrún Kristfn Sætran.
Tölvubylting- í
skákheiminum
Skák
Margeir Pétursson
SÍFELLT öflugri einkatölvur á
almennum markaði setja stöðugt
meiri svip sinn á skákheiminn.
Skák og tölvur hafa lengi átt
samleið og hafa gífurlegir fjár-
munir verið settir í þróun skák-
hugbúnaðar. Um nokkurra ára
skeið hafa verið til staðar gagna-
bankaforrit fyrir skákmenn sem
hefur gert undirbúning fyrir
keppni mun markvissari og auð-
veldari en áður þekktist. Nú eru
skákforrit sem tefla orðin svo
sterk að þau eru orðin ómissandi
hjálparhella margra stórmeist-
ara við útreikninga á flóknum
stöðum.
Þegar einvörðungu reynir á út-
reikninga eiga jafnvel fremstu
skákmenn erfitt uppdráttar gegn
nýjustu forritunum, en hönnuðir
þeirra. eiga samt langt í land með
að færa þeim þá stöðutilfinningu
og innsæi mannlegrar hugsunar
sem lærist aðeins með langri
reynslu. Þeir eru margir tölvusér-
fræðingarnir sem hafa þá göfugu
hugsjón að sanna yfirburði gervi-
greindarinnar yfir aumum heilas-
ellugraut mannskepnunnar. Þó er
það ekki einu sinni í sjónmáli að
tölvur nái að tæma skáklistina og
tefla hina fullkomnu skák. Það er
hins vegar orðin dijúg aukabúgrein
hjá sumum erlendum stórmeistur-
um að tefla við tölvur sem nokkurs
konar tilraunadýr.
Intel semur við PCA
Þeir Kasparov og Short rök-
studdu klofning sinn út úr Alþjóða-
skáksambandinu í fyrra meðal ann-
ars með því að FIDE hefði ekki
staðið sig nægilega vel í að mark-
aðssetja skákviðburði og útvega
sterkustu skákmönnunum tekjur.
Nýtt atvinnumannasamband þeirra,
PCA, gerði svo nýlega tímamóta-
samning við tölvufyrirtækið Intel.
Um er að ræða stærsta fjármögnun-
arsamning í sögu skáklistarinnar,
Intel mun fjármagna skákviðburði
fyrir hátt í milljarð íslenskra króna,
en PCA þarf að tryggja þátttöku
bestu skákmannanna og sjónvarps-
sýningar frá mótunum.
Velgengni Intel, sem sérhæfir sig
í gerð örgjörva, hefur verið með
ólíkindum síðustu árin og fyrirtæk-
ið hefur stöðugt aukið markaðshlut-
deild sína. Með þessum samningi
virðist samband tölvutækninnar og
skáklistarinnar endanlega hafa ver-
ið innsiglað.
Þeir ungu nýta tæknina
Það er því engin hætta á því að
tölvutæknin eyðileggi skáklistina.
Þvert á móti opnar hún skákmönn-
um nýjar víddir og möguleika. Lík-
legt er að stærstu skákkeppnir
næstu aldar verði viðureignir mann-
legs heimsmeistara við sífellt vand-
'aðri forrit keyrð á stöðugt hraðvirk-
ari vélum. Þess má vænta að öll
líkams- og heilastarfsemi mannlega
keppandans verði skráð og mistök
hans og snilld skilgreind nákvæm-
lega. Þær upplýsingar má svo þeim
nýta til vamaðar og eftirbreytni
sem starfa við ákvarðanatöku undir
álagi.
Geysilegar vinsældir skákforrita,
skáktölva og gagnabankaforrita
hafa orðið til þess að auka enn á
útbreiðslu þessa elsta leiks mann-
kynsins. Þessi hjálpartæki eru helsta
skýringin á því hvers vegna meðal-
aldur sterkustu skákmanna heims
lækkar sífellt. Hægt er að skoða
miklu fleiri skákir á stuttum tíma
en áður og ekkert vandamál að tefla
við verðugan andstæðing. Það þarf
ekki lengur að bíða eftir því að pabbi
eða afi komi heim úr vinnunni, held-
ur einfaldlega kveikt á tölvunni.
Það er þó vert að láta nokkur
varnaðarorð fylgja fyrir unga skák-
menn. Sjálfsagt er að hagnýta sér
gagnabankana, en gott getur verið
að lesa um skákirnar á bók um leið
og þær eru skoðaðar á tölvuskjánum
og skrá inn eigin athugasemdir.
Skákforritin eru varasamari, enginn
skákmaður á uppleið ætti að tefla
meira en helming æfingaskáka sinna
við þau. Ofnotkun getur leitt til þess
að notandinn fari ósjálfrátt að líkja
eftir stíl tölvunnar.
Aragrúi misgóðra skákforrita
Hér á Islandi er til mikið úrval
skákforrita sem tefla og fást þau í
flestum tölvuverslunum. Styrkleiki
þeirra er afar misjafn og fer einnig
eftir því á hversu öflugri tölvu þau
eru keyrð. Sum eru komin nokkuð
til ára sinna og kosta lítið, en eru
langt frá þvf að vera eins snjöll og
nýjustu útgáfur þeirra stærstu á
markaðnum. Af þeim bestu og
mest auglýstu má nefna Chess
Genius 2, MChess Professional,
Chess Master 4000 og Fritz2.
Það eru ótrúlegustu möguleikar
sem koma upp þegar skákir stór-
meistara eru prófaðar með þeim.
Það er heldur ekki nema á færi
sterkustu skákmanna að sigra þessi
forrit og þegar komið er niður í
fimm mínútna hraðskák eru þau
orðin nærri ósigrandi. Þurfi einhver
á því að halda að bæta skorið gegn
þeim, má þó stilla styrkleika þeirra
og skákstíl eftir þörfum.
Auk almennra tölvuverslana hef-
ur sérverslun skákmanna, Skák-
húsið við Hlemm, upp á úrval að
bjóða af bæði skákforritum og
skáktölvum. Sérstakar skáktölvur
geta hentað vel fyrir áhugamenn
enda er þá hægt að tefla á venju-
legu skákborði. En sé það styrkleik-
inn sem verið er að sækjast eftir,
eru betri kaup í forritunum. Kjarni
hf. í Kópavogi býður upp á nýjustu
útgáfur forritanna og hefur verið
brautryðjandi í því að kynna þau
hér á landi.
Upplýsingabylting
Þeir eru margir sem hafa spreytt
sig á að taka skák við tölvu en
gagnabankaforrit fyrir skák hafa
lítilli útbreiðslu náð hér á landi.
Líklega er það vegna þess að þótt
forritin sjálf hafi verið á viðráðan-
legu verði hafa framleiðendur
þeirra selt gögn sín afar dýrt.
Þessi forrit eru orðin afar þægi-
leg í notkun og bjóða upp á ótrúleg-
ustu möguleika. Það er fátt sem
þau geta ekki gert við skáksöfnin.
Þýska hugbúnaðarfyrirtækið
ChessBase í Hamborg varð fyrst
til að koma fram með sinn gagna-
banka og hefur eðlilega notið þess.
Nú er það fjórða kynslóð ChessBase
forritsins sem er á markaðnum.
Gögn sem koma frá þeim eru afar
vönduð og villur vart sjáanlegar.
ChessBase býður t.d. upp á öll 58
bindi handbókarinnar Informators
á disklingum eða geisladiski. Skák-
skýringar eru teknar með í nýjustu
bindunum. Það er gífurlegt hagræði
að því að hafa t.d. þau 10 síðustu
saman í einum gagnabanka. I
áskrifendaþjónustu sinni býður
ChessBase uppá skýrðar skákir.
Skákforritið Fritz2, sem hefur unn-
ið hraðskákir af Kasparov, er frá
sama fyrirtæki og er það geysilegur
kostur að hægt er að hafa bæði
hann og gagnabankaforritið í gangi
í einu. Um leið og farið er yfir skák
getur því notandinn prófað eigin
hugmyndir á Fritz2. Það ber þó að
taka fram að Fritz2 stendur a.m.k.
Chess Genius 2 allnokkuð að baki.
NiC-Base frá New in Chess í
Hollandi er gagnabankaforrit byggt
upp á svipaðan hátt og ChessBase.
Fyrirtækið, sem er í forystu í skák-
útgáfu, gefur út vinsælt tímarit og
fjórar bækur á ári um byijana-
fræði. Áskriftarþjónusta Nic-Base
er sú fljótvirkasta sem í boði er en
auk þess leggja Hollendingarnir
áherslu á að gefa út bók og disk
um sama efni í einu.
Nýjasta kerfið á markaðnum
heitir Chess Assistant og er mun
ódýrara en keppinautarnir. Það var
sjálfur Anatólí Karpov, FIDE-
heimsmeistari, sem lét hanna þetta
kerfi fyrir sig og fyrirtæki hans
heitir Karpovsoft. Forritið ásamt
rúmlega 200 þúsund skákum kostar
aðeins 25 þúsund krónur, sem er
margfalt lægra en hjá keppinautun-
um. Til samanburðar má nefna að
ChessBase forritið eitt ásamt 1.300
skákum kostar 20 þúsund krónur
og á þá eftir að greiða innflutnings-
gjöld.
Chess Assistant hefur að auki
þann kost að vera ótrúlega fljót-
virkt. Á tölvum með 486 örgjörva
tekur það forritið aðeins 1-2 mín-
útur að leita í gegnum 200 þúsund
skákir og því óþarfi að skipta þessu
safni upp í fleiri gagnabanka.
Þá er útprentun á skákum og
stöðumyndum afar auðveld með
hjálp Chess Assistant og hentugt
fyrir taflfélög, skóla og fleiri sem
gefa út dreifibréf með skákefni.
ChessBase og NiC-Base bjóða einn-
ig upp á hjálparforrit til útgáfu-
starfsemi, en þau þarf að kaupa
sérstaklega.
Chess Assistant er eina gagna-
bankaforritið sem hægt er að kaupa
beint hér á landi hjá umboðs- og
þjónustuaðila, sem er Rökver hf. í
Kópavogi og er það eina sem hefur
verið aðlagað að íslenska stafrófinu.
Missum ekki af lestinni
Eftir allmikla reynslu í notkun
forrita sem tefla og gagnabankafor-
rita get ég hiklaust mælt með þeim
við skákáhugamenn á öllum aldri.
Þetta eru frábær hjálpartæki fyrir
alla þá sem hyggjast ná árangri í
skákkeppnum. Það er líka mikill
kostur við gagnabankana að not-
andinn getur skráð eigin skákir inn
í þær og rifjað þær síðan auðveld-
lega upp.
Ég ætla mér ekki þá dul að bera
saman styrkleika forritanna sem
tefla, en af gagnabönkunum er
langmest reynsla komin á Chess-
Base og hann býður upp á mest
úrval gagna. Hann verður að teljast
besti kosturinn fyrir þá sem ekki
horfa í aurinn, en þolir engan veg-
inn verðsamanburð við Chess Ass-
istant.
Fyrir þá sem ekki vilja taka stór
skref í einu má benda á þann mögu-
leika að kaupa Fritz2 einan og sér.
Hann er nefnilega ekki bara skák-
forrit heldur líka nýtanlegur sem
gagnabanki og hægt að setja inn
eigin skákir. Þar með eru slegnar
tvær flugur í einu höggi, en óvíst
að þetta dugi lengi eftir að notand-
inn er kominn á bragðið.