Morgunblaðið - 26.03.1994, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 26. MARZ 1994
31
Apríkósukökur fyrir
páska og fermingar
Þegar þetta er skrifað, 10. mars, hljómar Vor-
sónata Beethovens í útvarpinu, en úti er 9°
frost og um 10 vindstig í hryðjunum með
mjög miklum skafrenningi. Eitt versta veður
vetrarins þótt mið góa sé. Þeir eru léttlyndir í útvarp-
inu — kannski bara bjartsýnir. Við skulum vona að viti
á gott. Ég fylltist líka bjartsýni, dreif mig í kraftgallann
og fór að skafa af bílnum og moka frá honum, sem virtist
vonlaust verk, það skóf svo mikið í skófluförin.
En fallegt var veðrið í gær, þá skein sólin á nýfallna mjöl-
lina. Er nokkuð eins fallegt óg marsveður á íslandi? Birtan
er svo mikil að það stirnir á snjóinn og ljómar af honum. Það
má segja að kraftgallinn minn hafi bjargað lífi mínu í vetur,
enda bý ég á stað, þar sem veðurhamurinn er oft mikill. Þessi
tíska er alveg dásamleg, unglingarnir og jafnvel ömmur og
afar hlýlega klædd í vetrarveðrum íslands, ekki veitir af. A
mínum unglingsárum fór maður út í snjóinn í nælonsokkum
og nasbitnum skóm. Við skulum vona að fermingarbörnin
þurfi ekki að mæta í kirkjuna í kraftgalla, að vorið verði
. komið og veiti birtu á vegferð þeirra. Að þessu sinni verða
apríkósukökur á boðstólum, marengsterta og frosin rúlluterta.
Góð vinkona mín í Vesturbænum hefur í mörg ár bakað fljót-
lega og mjög góða apríkósurúllutertu sem hún fékk frá annarri konu
Vesturbænum. Ég fékk góðfúslegt leyfi hennar til að birta uppskrift-
ina. Ég breytti þó uppskriftinni örlítið og vona ég að þær stöllur sætti
sig við það. Þær nota þurrkaðar apríkósur sem þær sjóða með sykri, en
ég nota niðursoðnar. Báðar kökurnar henta vel á páska- og fermingar-
borðið. Gleðilega páska!
Apríkósurúlluterta
Astu og Sigrúnar
3 egg
250 g sykur
125 g hveiti
1 tsk. lyftiduft
50-75 g heslihnetur eða möndlur
1 peli rjómi
1 hálfdós niðursoðnar apríkósur,
um 420 g
1. Hitið bakaraofn í 200°C,
blástursofn í 190°C.
2. Hrærið egg og sykur þar til
það er ljóst og létt.
3. Blandið saman hveiti og lyfti-
dufti og hrærið varlega saman við.
4. Setjið bökunarpappír á bök-
unarplötu, smyrjið deiginu jafnt
yfir. Brytjið hneturnar/möndlurn-
ar og stráið yfir.
5. Setjið í miðjan bakaraofninn
og bakið í um 15 mínútur. Hvolfið
á sykurstráðan bökunar- eða
smjörpappír og kælið.
6. Þeytið rjómann, merjið aprí-
kósurnar með gaffli, setjið út í
rjómann ásamt V2 dl af apríkósus-
afanum. Smyrjið yfir kökuna, vefj-
ið upp og setjið í frysti. Berið fram
frosna.
Apríkósu
marengsterta
Botninn:
4 egg
150 g sykur
100 g hveiti
'/2 tsk. lyftiduft
1. Hitið bakaraofn í 210°C,
blástursofn í 190°C.
2. Þeytið egg og sykur þar til
það er ljóst og létt.
3. Blandið saman hveiti og
lyftidufti og setjið út í.
4. Smyijið mót með lausum
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORÍtELSSON
botni (springmót) um 25 sm
í þvermál. Setjið deigið í mót-
ið og bakið í miðjum ofni í
12-15 mínútur.
5. Hvolfið mótinu strax og
þið takið það úr ofninum og
látið kólna. Sé mótinu hvolft,
fellur kakan síður.
Búðingurinn á milli:
2 hálfdósir niðursoðnar aprí-
kósur, um 420 g hvor
3 eggjarauður
3 msk. sykur
5 blöð matarlím
safi úr 'Astórri sítrónu
1 peli ijómi
1. Leggið matar-
límið í bleyti í kalt
vatn í 5 mínútur.
2. Hitið 1 dl af aprí-
kósusafa, vindið matar-
límið upp úr vatninu og
bræðið í heitum apríkósus-
afanum. Kreistið sítrónuna
og setjið út í. Kælið án þess
að hlaupi saman.
3. Þeytið eggjarauðurnar með
sykri. Þeytið ijómann sér. Bland-
ið síðan saman og setjið út í
matarlímssafann.
4. Kljúfið kökubotninn, hellið
apríkósusafanum, sem eftir er í
dósunum, jafnt yfir neðri botninn,
setjið búðinginn ofan á. Látið
stífna. Leggið ekki efri botninn
ofan á.
Ofan á kökuna:
Apríkósurnar úr báðum dósunum
um 20 afhýddar möndlur
3 eggjahvítur
5 msk. sykur
1. Skerið möndlurnar langsum
í ræmur. Betra er að gera það
ef þær hafa legið í bleyti smá-
stund í heitu vatni.
2. Þeytið eggjahvíturnar, setjið
sykurinn smám saman út í. Þetta
þarf að vera mjög vel stíft.
3. Smyijið þunnt lag af mar-
engs ofan á efri botn kökunnar.
Raðið apríkósunum þétt ofan á
þannig að skorni flöturinn snúi
upp.
4. Setjið það sem eftir er af
marengs í sprautupoka og spraut-
ið toppum ofan á apríkósurnar.
Stingið síðan 2-3 möndluræmum
í hvern marengstopp.
5. Hitið bakarofn í 210°C,
notið ekki blástur. Setjið í miðjan
ofninn og bakið í 5 mínútur eða
þar til marengsinn hefur tekið
lit. Fylgist með, þetta er fljótt
að brenna. Kælið og leggið ofan
á hinn botninn. Berið ijóma með.
Athugið: Ekki má frysta neðri
botninn með kreminu, en hann
má útbúa daginn áður. Efri botn-
inn má frysta með apríkósum og
marengs og setja frosinn í bak-
araofn.
í átt til réttlátara þjóðfélags
Atriði úr frönsku stórmyndinni „Germinal“.
Kvikmyndir
Arnaldur Indriðason
„Germinal“. Sýnd í Regn-
boganum. Leikstjóri: Claude
Berri. Handritshöfundur:
Berri og Arette Langman eft-
ir samnefndri sögu Emile
Zola. Aðalhlutverk: Gerard
Depardieu, Miou Miou, Re-
naud, Jean Carmet, Judith
Henry, Jean-Roger Milo.
Frakkar eru miklir kvik-
myndagerðarmenn 0g ala með
sér ófáa stórmyndadrauma eins
og gengur. Einn þeirra hefur
ræst í „Germinal“ eftir sögu eins
frægasta og ekki síður ástsæl-
asta rithöfundar þjóðarinnar,
Emile Zola. Myndin er metnaðar-
full verkalýðssaga sem gerð er
af stórhug um fyrstu spor kola-
námuverkamanna í verkalýðs-
baráttu fyrir síðustu aldamót.
Hún hefur á sér mikinn virðing-
arstimpil. Einvalalið franska
kvikmyndaheimsins kemur að
gerð hennar eins og leikararnir
Gerard Depardieu og Miou Miou
en höfundur er framleiðandinn
Claude Berri og er þetta fyrsta
myndin sem hann leikstýrir.
Berri kýs að nálgast hina gömlu
sögu Zola af fullkominni lotn-
ingu og myndin virðist alltaf
gamaldags, hugmyndir hennar
um nauðsyn á samstöðu verka-
lýðsins auðvitað löngu rótgrónar
og lýsing myndarinnar á stéttaá-
tökum öreiganna og borgara-
stéttarinnar hefur á einhvern
hátt litla skírskotun til nútímans
nema náttúrulega í Frakklandi
þar sem myndin var vinsæl og
þar sem sterk hefð er fyrir upp-
þotum og hatrömmum verkföll-
um.
Þjóðfélagslegt raunsæi og
hetjulegar verkalýðssögur eiga
reyndar ekki uppá pallborðið
þessa dagana en Bille August
þeim danska tókst feikilega vel
upp við kvikmyndun Pelle sigur-
sæla eftir sögum Martins And-
ersen Nexö. Berri hefur gert
metnaðarfullt verk þar sem engu
er tilsparað í ytri búnaði en það
nær ekki þeirri dýpt í persónu-
sköpun sem nauðsynleg er til að
hrífa mann með sér. Persónur
hans virka ekki eins og þær séu
af holdi og blóði og snerta mann
því aldrei djúpt heldur orka um
of eins og fulltrúar fyrir ákveðin
öfl eða stefnur: Depardieu leikur
hinn sterka og réttsýna Qöl-
skylduföður og upplýsta verka-
mann, undirstöðu réttláts þjóðfé-
lags; Miou Miou leikur móðurina
eins og Móður Jörð og er kyndil-
beri áframhaldandi baráttu; Re-
naud er hinn veiklulegi hug-
sjónamaður/byltingarmaður,
eins og soltið skáld í framan og
dæmigerður fyrir hinn mæðu-
lega stíl sem Berri hefur kosið
sögunni. Þarna eru líka stjórn-
leysinginn og kapítalistinn og
kaupmaðurinn sem nýtir sér
eymdina og allar fá þessar per-
sónur setningar, ekki óskáldleg-
ar en ívið klisjukenndar, sem eru
lýsandi fyrir stöðu þeirra frekar
en raunverulegt líf.
Þetta er fyrsta myndin sem
Berri leikstýrir, en hann er mik-
ilsvirtur framleiðandi, og sum-
staðar skín í gegn að hér er á
ferðinni frumraun leikstjórans.
Hún er tæpir þrír tímar að lengd
og maður finnur til lengdarinn-
ar. Berri hefði að ósekju mátt
klippa og þétta frásögnina sem
er rykkjótt á köflum. Við skynj-
um eymd verkamannanna en
fáum sjaldnast að sjá hana, það
er meira um hana talað. Þegar
ung dóttir á heimilinu deyr af
veikindum liggur svo mikið á að
það fer næstum framhjá manni.
Myndin ber þess talsverð merki
að vera gerð eftir stóru bók-
menntaverki með fjölda söguper-
sóna en sumar hveijar, sérstak-
lega þær sem tengjast ástarmál-
um borgarastéttarinnar, fara
fyrir ofan garð og neðan.
„Germinal" er óaðfínnanleg
að ytra útliti og bestu kaflarnir
eru lýsingarnar á ömurlegum
starfsskilyrðum kolanámuverka-
mannanna. Berri leiðir áhorfand-
ann djúpt oní koldimmar nám-
urnar þar sem mennirnir bogra
með hakann við kolavinnsluna.
Sjálfir eru þeir svartir eins og
kol og við sjáum það á afanum
í fjölskyldunni hvaða örlög bíða
þeirra; farlama gamalmenni sem
hóstar upp svartri slefu. Undir-
stöðurnar í göngunum eru
ótryggar, við finnum að það ligg-
ur alltaf við stórslysi hvort sem
er af völdum hruns, vatnsflóðs
eða gassprengingar. Þessum
heimi er síðan stillt upp á
áhrifaríkan hátt gegn fallegum
og matarmiklum heimi kapítal-
istanna.
Leikurinn er upp til hópa
ágætur. Það stormar af Dep-
ardieu sem fyrr og aðrir fylla
vel út í þau hlutverk sem þeir
hafa. „Germinal" er metnaðar-
full frönsk stórmynd gerð af
kannski of mikilli virðingu fyrir
viðfangsefninu en líka af ein-
lægni þótt ekki risti hún mjög
djúpt.
t—f