Morgunblaðið - 09.04.1994, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 9. APRIL 1994
Nýtt listasafn í Kópavogi
eftir Braga
Michaelsson
Listir og menningarmál er sá
málaflokkur sem í umræðu manna
vill gjarnan einkennast af þeirri
hugmyndafræði að list sé ekki lifi-
brauð manna. Þannig eigi borgar-
arnir ekki kost á að njóta lista eða
líta á listina sem hluta af sínu
daglega lífi.
Samt er það svo að sífellt stærri
hópur fólks hefur helgað sig list
sinni og hefur listsköpun að ævi-
starfí. I Kópavogi hefur umræða
um listir og menningarmál verið
tileinkuð því aðstöðuleysi sem ver-
ið hefur og þar af leiðandi hafa
Kópavogsbúar ekki haft aðstöðu
til að sinna listinni sem skyldi.
Bæjarstjórn Kópavogs hefur þó
allt frá árinu 1965 haft sérstakan
sjóð, Lista- og menningarsjóð
Kópavogs sem árleg fjárveiting
rennur í, til þess að efla þennan
þátt bæjarlífsins.
Fyrir 17 árum ákváðu aðstand-
endur Gerðar Helgadóttur lista-
konu að gefa Kópavogsbæ lista-
verk Gerðar og skuldbatt Kópa-
vogsbær sig til þess að byggja
listasafn er tengist nafni listakon-
unnar.
Bygging listasafnsins verður
lista- og menningarlífi bæjarins
mikil lyftistöng. Með tilkomu þess
verður aðstaða til að halda upp
listsýningum og ýmiss konar ann-
arri menningarstarfsemi í Kópa-
vogi bætt til muna, en í Kópavogi
eru búsettir margir af fremstu
listamönnum þjóðarinnar.
Listasafn Kópavogs opnað
Þegar Kópavogsbæ var gefin
svo ríkuleg gjöf hefði mátt ætla,
að bygging listasafnsins gengi
fljótt og vel fyrir sig en raunin
varð allt önnur. Ákvörðun um
framkvæmdir dróst verulega og
það var ekki fyrr en á árinu 1987
sem hafist var handa, eftir að
gerður var nýr samningur við að-
standendur Gerðar um efndir á
samningum að framkvæmdir hóf-
ust.
Þegar núverandi meirihluti,
undir forystu sjálfstæðismanna,
tók við í Kópavogi komst veruleg-
ur skriður á málið. í málefnasamn-
ingi meirihlutaflokkanna var
ákvæði um að ljúka við safnið á
kjörtímabilinu og nú er ljóst að
við þessa ákvörðun verður staðið.
Hinn 17 apríl nk. verður Lista-
safn Kópavogs, safn Gerðar
Helgadóttur, vígt og þar með
sköpuð aðstaða til þess að haldnar
verði listsýningar í Kópavogi.
Listasafnið er hin glæsilegasta
bygging, hönnuður hennar er
Benjamín Magnússon arkitekt.
Með tilkomu safnsins verður unnt
að halda hér í Kópavogi uppi fjöl-
breyttu listalífi. Forstöðumaður
safnsins hefur verið ráðinn, það
er Guðbjörg Kristjánsdóttir list-
fræðingur.
Tónlist fyrir alla
Eins og fyrr er getið hefur
Kópavogsbær um árabil lagt
ákveðnar fjárveitingar í Lista- og
menningarsjóð bæjarins. Þessum
fjármunum er varið til kaupa á
listaverkum, til stuðnings leiklist
og til stuðnings listamönnum í
bænum. í haust sem leið ákvað
bæjarstjórn Kópavogs, að tillögu
skólanefndar, að efna til sérstakr-
ara tónlistarkynningar í skólum
bæjarins í samráði við Lista- og
menningarráð Kópavogs.
Tónlistarkynningar voru haldn-
ar að frumkvæði Jónasar Ingi-
mundarsonar píanóleikara og var
í samráði við Ákranessbæ og Sel-
fossbæ. Óhætt er að fullyrða að
Bragi Michaelsson
„Hinn 17 apríl nk. verð-
ur Listasafn Kópavogs,
safn Gerðar Helgadótt-
ur, vígt og þar með
sköpuð aðstaða til þess
að haldnar verði list-
sýningar í Kópavogi.“
kynningarnar tókust með afbrigð-
um vel og lauk þeim með tónleik-
um Sinfóníuhljómsveitar íslands í
íþróttahúsinu Digranesi 26. febr-
úar sl.
Tónlistarskólinn 30 ára
Tónlistarskóli Kópavogs varð
30 ára á sl. hausti. í skólanum
eru nú um það bil 450 nemendur.
Skólinn hefur um árabil verið til
húsa í Hamraborg 11 með alla
sína kennsluaðstöðu.
Á síðasta ári var innréttaður
nýr tónleikasalur fyrir skólann á
fyrstu hæð hússins, en um margra
ára skeið hafa verið haldnir tón-
leikar á vegum skólans, nokkur
skipti á hveiju skólaári. Með til-
komu salarins batnaði þessi að-
staða í skólanum og hefur tón-
leikahald aukist á vegum skólans.
Kópavogsbær greiðir allan
kennslukostnað við skólann, en að
öðru leyti er skólinn sjálfseignar-
stofnun sem Tónlistarfélag Kópa-
vogs rekur. Sjálfstæðisflokkurinn
í Kópavogi vill stuðla að öflugu
tónlistarlífi og að það gæti dafnað
á eðlilegan hátt. Flokkurinn hefur
sýnt það með stuðningi sínum við
Tónlistarskólann og verkefnið
„Tónlist fyrir alla“. Tónlist fyrir
alla er viðleitin til þess að skóla-
nemendum og bæjarbúum gefist
kostur á að kynnast tónlist og
flutningi hennar hjá færustu tón-
listarmönnum okkar íslendinga.
Þátttaka skólanan og bæjarbúa í
því átaki er lofsverð og er það
eindreginn vilji okkar sjálfstæðis-
manna að því verði haldið áfram.
Menningarmiðstöð í miðbæinn
Eitt þeirra verkefna sem Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur beitt sér
fyrir í núverandi meirihlutasam-
starfí er að hafíst var handa við
hönnun nýrrar menningarmiðstöð-
var á miðbæjarsvæðinu. Bæjarráð
Kópavogs hefur þegar samþykkt
forsögn fyrir hönnun hennar og
Jakob Líndal arkitekt hefur verið
ráðinn til þess að hanna menn-
ingarmiðstöðina. í þessari menn-
ingarmiðstöð er ráðgert að verði
Bókasafn Kópavogs, Náttúru-
fræðistofa Kópavogs, Myndlistar-
skóli Kópavogs, Tónlistarskóli
Kópavogs og einnig ljölnota salur
sem m.a. verði sérhannaður til
tónlistarflutnings. Hér að framan
hef ég minnst á listasafn og menn-
ingarmiðstöðina og fleiri atriði
sem við sjálfstæðismenn í Kópa-
vogi höfum beitt okkur fyrir á
þessu kjörtímabili. Það er ekki síð-
ur fróðlegt að bera saman fjár-
framlög til þessara mála í tíð nú-
verandi meirihluta og stjórnartíð
Alþýðuflokksins og Alþýðubanda-
lagsins hér í Kópavogi og sést það
vel hér á meðfylgjandi súluriti.
Fjárframlög til Listasafns
Kópavogs 1987-94 70io
(í milljónum kr.) Effi
30,7
Vinstri menn í Kópavogi hafa
viljað láta í veðri vaka að þeir ein-
ir séu stuðningsmenn menninga
og lista. Eins og vel sést á línurit-
inu er víðs fjarri að svo sé. Með
tilkomu Sjálfstæðisflokksins í
meirihluta hér í Kópavogi var bylt-
ing í þessum málaflokki, sem og
mörgu öðru sem við höfum verið
að benda bæjarbúum á.
Áframhaldandi umboð Sjálf-
stæðisflokksins í Kópavogi til þess
að hafa í hendi forystu í meiri-
hluta bæjarstjórnar mun því besta
tryggingin fyrir áframhaldandi
öflugu lista og menningarlífi í
bænum.
Höfundur er forseti bæjarstjórnar
Kópavogs.
Lengjum og bæt-
um grunnskólann
eftirÁrna Þór
Sigurðsson
ísland er eitt afar fárra landa
sem enn bjóða börnum sínum upp
á tvísetinn grunnskóla. Trúlega
þurfum við að fara út fyrir Evrópu
og til fátækari ríkja þriðja heims-
ins til að fínna dæmi um tvísetinn
skóla. Hér á landi eru grunnskól-
arnir í dreifbýli víðast hvar ein-
setnir en í þéttbýlinu búum við enn
við tvísetninguna og fyrir fáum
árum voru margir skólar í Reykja-
vík jafnvel þrísetnir.
Lenging skóladagsins
Flestir gera sér grein fyrir að
miklar breytingar hafa átt sér stað
í þjóðfélaginu á síðustu árum og
áratugum. Þær breytingar kalla
óhjákvæmilega á ný viðhorf til
skólans og þess hlutverks sem
honum er’ ætlað. Aukin atvinnu-
þátttaka beggja foreldra skapar
vissulega vanda sem brýnt er að
bregðast við og vafalítið er skólinn
einmitt hæfasti aðilinn til þess.
Það er því orðið mjög brýnt að
lengja skóladag grunnskólanem-
enda, ekki síst í yngstu bekkjun-
um. Þrátt fyrir að launakostnaður
vegna kennslu sé nú verkefni ríkis-
valdsins getur metnaðarfullt sveit-
arfélag að sjálfsögðu brugðist við
niðurskurði síðustu ára með því
að leggja fram aukið fjármagn til
skólastarfsins. Það er eitt af meg-
inmarkmiðum Reykjavíkurlistans
að koma á samfelldum og lengri
skóladegi og einsetnum skóla allra
grunnskólabarna í Reykjavík. Með
lengri skóladegi er átt við að skóla-
dagurinn verði frá morgni fram á
miðjan dag, í fímm til sex klukku-
stundir. Starfsdagurinn myndi þá
skiptast í nám, frjálst starf, matar-
hlé og önnur hlé á milli kennslu-
stunda.
Einsetinn skóli og samfelldur
skóladagur
í Reykjavík eru 27 hefðbundnir
grunnskólar auk Æfinga- og til-
raunaskóla KHÍ, nokkurra einka-
skóla og sérskóla. Af þessum 27
skólum eru 3 unglingastigsskólar
sem allir eru einsetnir, Hagaskóli,
Laugalækjarskóli og Réttarholts-
skóli. Fossvogsskólinn er eini ein-
setni grunnskólinn sem hefur
yngra og miðstig grunnskólans.
Það eru því enn 23 tvísetnir skólar
í borginni en fyrirhugað er að ein-
setja 2-3 skóla strax í haust.
Samkvæmt upplýsingum Skóla-
skrifstofu Reykjavíkur vantar um
150 skólastofur í borginni til að
hægt sé að einsetja alla grunnskól-
ana. Þegar talað er um einsetinn
skóla er átt við skóla þar sem
unnt er að skipuleggja vinnudag
allra nemenda frá morgni og fram
eftir miðjum degi. Það er almennt
viðurkennd staðreynd að það er
heppilegra fyrir börnin að fara í
skólann óþreytt að morgni dags,
fremur en að hefja skóladaginn
um hádegisbilið.
Með samfelldum skóladegi er
átt við samfellda skipulagða við-
veru barna í skólanum, þannig að
þau fari aðeins tvisvar á dag milli
skóla og heimilis og ljúki allri
venjulegri skólavinnu í skólanum.
Ótvírætt er að fækkun ferða milli
skóla og heimilis getur dregið úr
slysahættu sem hér á landi er
meðal þess hæsta sem þekkist í
Evrópu. Vissulega er hægt að ein-
setja skólana án þess að koma á
samfelldum skóladegi og öfugt,
en það er einmitt mikilvægt frá
kennslufræðilegu sjónarmiði, sem
og með tilliti til umferðaröryggis,
að leggja þunga áherslu á sam-
felldan skóladag.
Næstu skref
í stefnuyfirlýsingu Reykjavíkur-
listans segir m.a.:
„Það er markmið Reykjavíkur-
listans að búa vel að bamafólki
og leggja sitt af mörkum til að
skapa öryggi og góðar ytri að-
stæður í daglegu lífi fjölskyldn-
anna.. . Þessum markmiðum
hyggst Reykjavíkurlistinn ná með
eftirfarandi hætti: ... Með því að
vinna að einsetningu allra grunn-
skóla í Reykjavík á næstu 4-6
árum og að skóladagurinn verði
samfelldur. Lengd viðvera og/eða
skóladagheimili standi þeim börn-
um til boða, sem á þurfa að halda.“
Reykjavíkurlistinn mun því
beita sér fyrir því
— að auka heildarstundafjölda,
sérstaklega hjá yngri nemend-
Árni Þór Sigurðsson.
„ Rey kj avíkurlistinn
leggur áherslu á að
sambærileg þjónusta
standi öllum börnum í
borginni jafnt til boða
og lenging skóladags-
ins sé foreldrum að
kostnaðarlausu.“
um, og mæta á þann veg þeim
niðurskurði sem menntamála-
og fjármálaráðherrar Sjálf-
stæðisflokksins hafa beitt sér
fyrir, þannig að hver nemandi
hafí að lágmarki 27-28
kennslustundir á viku,
— að einsetningin verði undirbúin
og skólastofum fjölgað um
35-40 á ári hið minnsta þar
til markmiðinu hefur verið náð,
— að gengið verði frá samningum
við kennara og annað starfsfólk
vegna lengdrar viðveru og auk-
innar kennslu í skólum
— að boðið verði upp á
gæslu/tómstundastarf í skólum
eða skóladagheimilum eftir að
skóladegi lýkur.
Reykjavíkurlistinn leggur
áherslu á að sambærileg þjónusta
standi öllum börnum í borginni
jafnt til boða og lenging skóla-
dagsins sé foreldrum að kostnað-
arlausu. Að öðrum kosti er jafn-
rétti til náms stefnt í voða. Þótt
aðstæður séu mismunandi í skól-
unum og möguleikar á einsetningu
misjafnir, og þar af leiðandi ljóst
að einsetningin tekur mislangan
tíma eftir skólum, er mikilvægt
að nemendum í þeim skólum sem
lengur verða tvísetnir verði ekki
mismunað með færri kennslu-
stundum. I því efni verður fullt
jafnrétti að ríkja enda ekki sök
barnanna að skólahúsnæðið er
misvel undir einsetningu búið. Ef
það er rétt, sem flogið hefur fyrir,
að Sjálfstæðisflokkurinn hyggist
bjóða þeim skólum sem einsetja í
haust sérstaka aukafjárveitingu til
að t.d. auka kennslumagn, þá er
þar um að ræða gróft ójafnrétti
og í raun ekkert annað en tilraun
til að „kaupa“ skólastjórnendur
þeirra skóla til fylgilags við kosn-
ingaloforð Árna Sigfússonar.
Þannig vinnubrögð væru að vísu
ekkert ný úr herbúðum Sjálfstæð-
isflokksins en eru engu að síður
óveijandi og aðeins til að mismuna
nemendum og skapa úlfúð meðal
borgarbúa og starfsfólks skól-
anna.
í takt við kjörorð sitt um opna
og lýðræðislega borg mun Reykja-
víkurlistinn temja sér vinnubrögð
sem taka mið af samstarfi og sam-
vinnu við fólkið í borginni í stað
þess að láta hagsmuni Flokksins
ráða.
Höfundur skipar 5. sæti
Reykja vík urlis tans.