Morgunblaðið - 14.08.1994, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 14. ÁGÚST 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Júllus

VIÐSKIPn AIVINNULtF
ÁSUNNUDEGI
► Hlöðver Signrðsson, betur þekktur sem Hlölli í Hlöllabát-
um, er fæddur í Vesturbænum í Reykjavík 29. ágúst 1946.
Hann jánkar því aðspurður að hann sé KR-ingur. Mennta-
vegurinn var á þá leið, að hann fór hefðbundna leið í gegn
um barna- og gagnfræðaskóla, en að því loknu fór hann í
enskunám til Bournemouth og síðan Turnbridge í Wales.
Að þeim árum loknum, árið 1965, lá leiðin til Danmerkur
þar sem hann lagði stund á kjötiðnað. Hann kom heim frá
Danmörku árið 1970 og hóf þá störf samkvæmt menntun
sinni hjá Sláturfélagi Suðurlands.
Eftir Guðmund Guðjónsson
Arið 1976 var ég enn hjá
SS, en þá urðu þau
merku þáttaskil í lífi
mínu að ég hitti betri
helminginn, Kolfinnu Guðmunds-
dóttur. Ég hætti hjá SS og við
hjónin fórum út í sjoppurekstur.
Alls áttum við fjórar mismunandi
sjoppur næstu árin og það var
ágæt tilbreyting að vera sinn eigin
herra á atvinnusviðinu," segir
Hlöðver og heldur síðan áfram og
lýsir annarri merkri kúvendingu í
lífi sínu, lífi þeirra hjóna þegar hér
var komið sögu.
Kerti
„Við fórum til Nicewille í Florida
árið 1978. Það átti að heimsækja
systur mína og nokkurra vikna frí
varð að mun lengri dvöl. Dag einn
vorum við nefnilega stödd í versl-
unarhúsi einu miklu og fundum
þar kertabúð sem við gátum ekki
slitið okkur frá. Þar voru seld
skreytt kerti. Tilskorin kerti eftir
sérstakri aðferð. Við Kolla vorum
alveg heilluð af þessu. Svo mjög,
að við gerðum okkur far um að
hafa upp á þeim aðilum sem kunnu
þessa list. Það tók sinn tíma og
þá tók við nokkur tími að hafa sig
í að hafa samband við fólkið og
spyija hvort það vildi kenna okkur
þetta. Það kostaði umhugsun, það
eru svo fáir í þessu að við hefðum
aldrei komist þar að ef við hefðum
ekki verið Islendingar. Þá vissi
þetta fólk að því stafaði engin sam-
keppnishætta af okkur. Þetta var
hörkunám og þegar við komum
heim settum við fljótlega á fót
verslunina „Blóm og kerti“. Fyrst
var verslunin til húsa í Eddufelli í
Breiðholti, en síðan í Austurstræti
1.
Tilraunir í eldhúsi
Hlöðver segir kertin hafa fengið
frábærar viðtökur og búðin hafi
gengið vel. Þá er eðlilegast að
spyrja hvers vegna verslunin logn-
aðist út af. „Hún lognaðist ekki
út af í þeim skilningi, Kolla er enn
með kertaskurð eftir pöntunum og
beiðnum. Við vorum byrjuð með
Hlöllabátana og þegar við byrjuð-
um að hlaða niður börnum á miðj-
um aldri var ekki lengur tími til
að rækta alla þræðina sem skyldi.
Úr varð að draga saman seglin í
kertaskurðinum en helga okkur
bátunum í staðinn." Hvers vegna
varð það niðurstaðan?
Hlöðver klappar á magann og
segir: „Við erum áhugafólk um
mat. Kolla er frábær kokkur og
við höfum alltaf haft gaman að
því að leika okkur í eldhúsinu.
Gera þar alls konar tilraunir. Bát-
arnir, sem eru langlokur fylltar
ýmiskonar áleggi, þróuðust heima
í eldhúsi í mörg herrans ár. Sama
má segja um bollaleggingar okkar
um að opna svona skyndibitastað
og leggja áherslu á bátana. Hugs-
aðu þér, að árið 1970 voru langlok-
ur ekki til á íslandi, einungis pylsu-
brauð og frönsk súpubrauð. 1976
vorum við að skoða svokölluð
„submarine“-brauð í Bandaríkjun-
um. Það voru löng brauð með söx-
uðu áleggi. Eftir að við komum
heim vorum við með sjoppu í sam-
vinnu við bróður Kollu, Barða, og
buðum þar sporöskjulöguð brauð
með svona söxuðu fjölbreyttu
áleggi. Þá var gaman! En þetta
var að smágeijast og 1986 opnuð-
um við loks Hlöllabáta í um það
bil 10 fermetra skúr með smáve-
rönd á bak við kertabúðina í Aust-
urstræti. Um líkt leyti létum þing-
lýsa okkur sem eigendur að nafn-
inu „bátar“ í þeim skilningi sem
um ræðir. Reyndin hefur orðið sú
að ekki veitti af þeirri fyrirhyggju.“
Allir í bátana
0g hvað gerðist? „Hvað gerðist?
Alveg frá fyrsta degi hefur verið
nóg að gera. Þetta var gaman, en
um þetta leyti fórum við Kolla fyrst
að hrúga niður börnum, því fyrsta
’86. Nú eru þau þijú, Élín Guðný
8 ára, María Peta 6 ára og Kol-
finna 4 ára. Við höfðum staðið
hlið við hlið í öllu, en börn þurfa
sinn tíma og við höfum alltaf gefið
okkur óskipt í verkefnin. Það var
því ekki um annað að ræða en að
draga saman í öðru og leggja auk-
inn kraft í hitt. Við stækkuðum
því Hlöllabáta, fluttum þá inn í
kertabúðina og þá gátum við boðið
upp á „delíborð“. Þetta var árið
1988. Þar hafa Hlöllabátar síðan
verið allt þar til að framkvæmdir
hófust við Ingólfstorg. Við leigðum
þá í Austurstræti 6 til að halda
nafninu gangandi á svæðinu og
fluttum okkur síðan aftur á torgið
þegar það var fullbúið. Síðan höf-
um við heldur fært út kvíarnar,
þannig hafa opnað fimm nýir
skyndibitastaðir undir nafninu
Hlöllabátar úti á landsbyggðinni,
á Egilsstöðum, í Keflavík, á Pat-
reksfirði, Bolungarvík og í Vest-
mannaeyjum. Þeir verða alls ellefu
áður en yfir lýkur, en ekki er gott
að segja hvenær hinir opna. Þeir
verða allir úti á landsbyggðinni og
að auki erum við einnig með Hlölla-
báta í Þórðarhöfðanum,“ segir
Hlöðver.
Er ekki verið að færast fullmik-
ið í fang á erfiðum tímum?
„Nei, þetta er þannig, að það
eru aðilar úti á landi sem fá að
reka staði undir okkar nafni. Við
útvegum hráefnið og fylgjumst
með að gæðakröfum sé sinnt.
Þessu er ekki stjórnað úr neinum
höfuðstöðvum í Reykjavík."
En var ekki að bera í bakkafull-
an lækinn að fara út í skyndimat
miðað við það framboð sem fyrir
var og átti síðan eftir að hellast
yfíir?
„Ekki verður það séð af þeim
viðskiptum sem við höfum. Alla tíð
hefur verið yfirdrifið nóg að gera
hjá okkur og það hefur ekki komið
að sök þótt ný erlend stórnöfn
hafi komið hingað til lands,“ segir
Hlöðver. Og svo heldur hann
áfram:
„Hvað okkur Kollu varðar, þá
hjálpar það okkur að skyndimatur
okkar er með ódýrasta móti og er
hráefnið þó fyrsta flokks. Menn
verða að borða hvað sem öðru líð-
ur og því tel ég að það sé hag-
stætt að koma til okkar. Eftir að
Ingólfstorgið var tekið í notkun
hafa síðan öll met verið slegin. Það
er meira að gera en nokkru sinni
fyrr og við erum þannig innstillt
hjónin, að við höfum gaman af
þessu og erum innilega þakklát
fyrir alla sem til okkar koma, enda
eru það viðskiptavinirnir sem halda
batteríinu gangandi."
Leiga, kaup og sala
Það vakti nokkurt umtal á sínum
tíma að Hlöllabátar héldu velli á
nýja torginu. Því var fleygt að
plássið hefði verið lagt upp í hend-
ur ykkar á silfurfati. Hvernig var
þessu háttað? „Það er raunar
ágætt að fá að svara þessu. Þetta
heyrðum við líka. Sagan er þannig,
að afi minn átti þessa lóð og gamla
Steindórshúsið sem þarna stóð
lengi og var eitt sinn hesthús, en
síðar leigubílastöð, heildverslun,
ferðaskrifstofa og sitthvað fleira.
Hin seinni ár hefur fjölskylda mín
oft boðið borginni að kaupa lóðina,
en það var ekki á dagskrá. Svo
þegar setja átti gerð Ingólfstorgs
í gang var loks selt, en við gerðum
munnlegt samkomulag við aðila
innan borgarinnar, að við hefðum
forgang ef leyfa ætti veitingasölu
á torginu. Þá var talað um að borg-
in reisti veitingasölu og við mynd-
um síðan leigja aðstöðuna af borg-
inni. Þegar til kastana kom fór
þetta á allt annan veg og borgin
ætlaði sér ekki að reisa neina veit-
ingasölu, en var þó ekki fráhverf
því að leyfa slíka byggingu ef ein-
hver vildi kosta hana sjálfur. Það
varð því úr, að við keyptum hluta
af lóðinni aftur af borginni og
byggðum nýju veitingasöluna sjálf.
Þetta kostaði mikla peninga, en
hafðist. Svona var nú málið, eða í
stuttu máli, eins langt frá því að
við fengjum nokkuð á silfurfati og
hugsast getur.
Þetta var mikil, erfið og tvísýn
törn sem endaði þó vel og minning-
in frá opnunardeginum gleymist
ekki. Við buðum nefnilega krökk-
unum af Skálatúnsheimilinu að
koma í bát, kók og pakka. Það var
frábært veður og það komu 75
krakkar og aðstandendur. Þarna
var nikka þanin og hljómsveit spil-
aði og krakkarnir fengu að auki
popp og húfur. Krakkarnir döns-
uðu af lífí og sál og þessi börn eru
svo þakklát og hjartahlý að hvert
einasta þeirra kom og tók í hönd-
ina á okkur og bætti við að þau
myndu koma aftur næst! Þetta
stóðumst við ekki og ætlum að
hafa uppákomuna árlega.“
Lentuð þið í hremmingum vegna
tafa og endalausra breytinga og
framkvæmda sem frægt varð?
„Það eitt vil ég segja, að það
var farið í fjörutíu hringi með þetta
litla hús okkar. Sem dæmi um þref-
ið, þá var okkur t.d. meinað að
koma upp salernisaðstöðu undir
sjoppunni. Við lögðum fram teikn-
ingu sem gerði ráð fyrir einu karla-
og einu kvennaklósetti og herbergi
fyrir baðvörð. Þessu hafnaði borgin
og er þó engin hreinlætisaðstaða
á staðnum. Svona skilur maður
ekki. Ég þekki þá nokkra eldri
mennina sem sitja heima atvinnu-
lausir og hefðu frekar kosið að
gerast baðverðir. Svona lagað get-
ur pirrað mann, en við Kolla erum
þó þannig að eðlisfari að láta ekki
slíkt angra okkur að ráði. Snúum
frekar bökum saman og vinnum
okkur út úr hlutunum."
Að fórna sér
Þetta hljómar eins og vinna þar
sem engin grið eru gefin og frí-
stundir engar?
Þau hjón horfast í augu og svo
segir Hlöðver sposkur á svip: „Það
eru engar helgar hjá okkur. Það
er opið til klukkan tvö á nóttu virka
daga og til fjögur á nóttu um helg-
ar og við erum komin í vinnsluhús-
ið okkar, með börnin þijú með, upp
úr klukkan átta á morgnanna. A
nóttunni um helgar er mikið um
upphringingar með fyrirspurnum
um hvort það megi skrifa hjá þess-
um eða hinum. Þetta kann að
hljóma eins og þrældómur, en það
er ekki svo. Þetta er það sem við
höfum kosið okkur. Það sem við
viljum. Það verður að gera hlutina
með jákvæðu hugarfari eða snúa
sér að einhveiju öðru. Kolla hefur
sagt, að við séum svo vön að vinna
saman og höfum gert það svo
lengi, að við þurfum ekki frí eins
og annað fólk. Hún er svo þolin-
móð og svo mikill karakter að þetta
hefði ekki gengið svona að öðrum
kosti. Þá höfum við fengið mikla
hjálp frá fjölskyldumeðlimum í
gegn um tíðina og svo má ekki
gleyma starfsfólkinu. Þau eru alls
átta auk okkar Kollu og alveg frá-
bær.“