Morgunblaðið - 06.11.1994, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 6. NÓVEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
Wtk Si
Morgunblaðið/Kristinn
JÓN Júlíusson kaupmaður í Nóatúni þakkar velgengni fyrirtækis síns heppni, útsjónasemi og dugnaði starfsfólks.
HEPPNIOG
ÚTSJÓNARSEMI
eftir Guðna Einarsson
ar þannig gengur.“
Fj ölskyldufyrirtæki
Hlutafélagið Nóatún er fjöl-
skyldufyrirtæki í orðsins fyllstu
merkingu. Þau Jón og Oddný eiga
helming fyrirtækisins, hinn helm-
ingurinn skiptist á milli fimm barna
þeirra hjóna. Synirnir þrír og dæt-
urnar tvær starfa öll við fyrirtækið
og axla þar ábyrgð. Fjögur stýra
hvert sinni versluninni og ein dóttir-
in er skrifstofustjóri. Jón segir að
fleiri úr fjölskyldunni starfi við fyr-
irtækið. Hann nefnir til dæmis
frænda konu sinnar sem hefur
starfað við Nóatúnsbúðirnar frá-12
ára aldri. Hjá Nóatúni hf. starfa
nú yfir 100 starfsmenn, ýmist í
hálfu eða heilu starfi, og hafa marg-
ir unnið þar allan sinn starfsferil á
vinnumarkaði.
Jón verður sjötugur á næsta ári.
Hann starfar af fullum krafti í fyrir-
tækinu, heldur um stjórnvölinn og
fylgist með daglegum rekstri. Jón
ræður tíma sínum sjálfur og er nú
farinn að vinna „venjulegan" vinnu-
dag. Sú tíð er að baki að hann standi
sjálfur í afgreiðslu, kaupi inn eða
raði í hillur. Hann reiknar með að
börnin taki alfarið við fyrirtækinu
í fyllingu tímans. „Þau eru búin að
vera í þessu alla tíð, en maður veit
aldrei hvað gerist í þriðja lið. Hann
er hættulegur," segir Jón og hlær.
Hagkvæmni stærðarinnar
Jón segir að það að reka keðju
verslana treysti rekstrargrundvöll-
inn. „Við náum hagkvæmni með
magninnkaupum, en það er erfitt
fyrir smærri kaupmennina að fá
slíkan afslátt,“ segir Jón. Fyrir
nokkru var mikið rætt um ólík við-
skiptakjör smásöluverslana. Jón
segir að lítið sé við því að gera.
Stórir viðskiptavinir geti krafist
aukaafsláttar hjá heildsölum í krafti
stærðar sinnar og umsvifa. Heild-
salarnir eigi bágt með að neita því,
enda geti mikil viðskipti verið í
húfi. Það er ljóst að heildsalinn
verður að ná ákveðinni lágmarks-
arðsemi til að komast af og því
;eti þrautarlendingin hjá honum
verið að bæta sér upp þennan auka-
afslátt með hækkaðri álagningu á
almenn viðskipti. „Heildsalan hefur
mikil áhrif á verðlagninguna.
Álagningin var gefín fijáls 1985
og ég er ekki frá því að þessir stóru
afslættir sem sumir hafa fengið
hafi haldið vöruverðinu almennt
uppi.“
vnxaopniMviNNinJF
ÁSUNNUDEGI
► JÓN Júlíusson kaupmaður í Nóatúni hf. er fæddur á
Hellissandi 23. janúar 1925. Hann fór ungur til sjós og
reri á bátum frá Hellissandi og Akranesi. Jón lærði renni-
smíði og lauk síðar vélstjóraprófi frá Vélskóla íslands.
Hann fór í siglingar og starfaði á skipum Eimskipafélags
íslands 1951 til 1960. Jón hóf verslunarrekstur 31. októ-
ber 1960 í Versluninni Þrótti í Höfðaborginni. Verslunina
Nóatún í Nóatúni 17 opnaði hann fimm árum síðar og
rekur nú átta verslanir og kjötvinnslu undir því nafni.
Jón hefur gegnt fjölda trúnaðarstarfa fyrir Kaupmanna-
samtökin. Hann hefur setið í stjórn Sparisjóðs vélstjóra
frá 1962 og verið sljórnarformaður frá 1964.
Jón var orðinn 35 ára gamall
þegar hann söðlaði um og
hætti á sjónum. Hann segir
að langar fjarvistir frá fjölskyidunni
hafi ráðið miklu um þessa ákvörð-
un. Jón sigldi mest á Murmansk
og Leningrad, nú St. Pétursborg, í
Rússlandi. Túrarnir stóðu á annan
mánuð, yfir árið var komið 8 til 9
sinnum í heimahöfn.
Heimkynni Njarðar
Verslunarrekstur Jóns byijaði í
búð sem hét Þróttur og var til húsa
í Höfðaborg 11, rétt þar hjá sem
hús Sparisjóðs vélstjóra stendur nú.
22. október 1965 opnaði Jón síðan
verslun í Nóatúni 17 og kallaði
hana Nóatún. Nafn verslunarinnar.
er ekki, líkt og ætla mætti, dregið
af götuheitinu. „í norrænu goða-
fræðinni var Njörður guð siglinga
og verslunar og hann bjó i Nóatún-
um. Ég kom úr siglingum í verslun
og fannst því vel viðeigandi að
nefna búðina eftir heimkynnum
Njarðar,“ segir Jón.
Jón byggði stórhýsi í Nóatúni 17
sem hýsir fjölda fyrirtækja auk
verslunarinnar og höfuðstöðva Nó-
atúns hf. Húsið var byggt í áföng-
um eftir því sem efnin leyfðu. Nóa-
tún 17 er allt í eigu hlutafélagsins
og hefur það töluverðar fasteigna-
tekjur af húseigninni. Allt frá upp-
hafi hefur það verið stefna Jóns að
taka sem minnst af lánum en fram-
kvæma sem mest fyrir eigin reikn-
ing. í næsta nágrenni reis síðan
stórhýsi Sparisjóðs vélstjóra við
Borgartún, en þar hefur Jón verið
stjórnarformaður í 31 ár.
Eigin húsnæði
Nóatún hf. rekur nú átta verslan-
ir á höfuðborgarsvæðinu. Elstu
verslanirnar eru í Nóatúni og við
Rofabæ. Frá 1987 hafa bæst við
Nóatúnsverslanir við Kleifarsel,
Laugarveg og Hringbraut í Reykja-
vík, Hamraborg og Furugrund í
Kópavogi og við Þverholt í Mos-
fellsbæ. Auk þess er fyrirtækið með
eigin kjötvinnslu við Grensásveg.
Verslanirnar byggja bæði á hverfa-
verslun og viðskiptavinum sem
koma lengra að. Jón segir að meiri-
hluti viðskiptavina i Nóatúni 17
komi til dæmis úr öðrum hverfum
til að versla.
Nær öll starfsemi fyrirtækisins
er nú í eigin húsnæði. Þannig varð
verslunarhúsnæðið í Rofabæ eign
hlut.afélagsins um síðustu áramót,
en áður var það í eigu Jóns og
konu hans Oddnýjar Sigurðardótt-
ur. Fyrir tveimur mánuðum eignað-
ist félagið húsnæði verslunarinnar
í Mosfellsbæ. Nú eru uppi ráðagerð-
ir um að opna um 1.500 til 2.000
fermetra Nótatúnsverslun í stórhýsi
sem stendur til að byggingarverk-
takarnir Gunnar og Gylfi reisi í
Smárahvammslandi í Kópavogi.
Það er ekki frágengið hvort Nóatún
kemur til með að eiga eða leigja
verslunarhúsnæðið í Smára-
hvammslandi. Jón segir að málið
sé enn til umræðu og ekki komið á
það stig að hægt sé að nefna
ákveðnar dagsetningar um opnun
verslunar á þessum stað. Hann seg-
ist sjá þörf fyrir matvöruverslun á
þessu svæði. Þarna er nýtt hverfi
í uppbyggingu og fjölmenn hverfi
í næsta nágrenni. Svæðið liggur
einnig vel við umferð og matvöru-
verslun á þessum stað gæti notið
góðs af því.
Jón vill lítið tala um aðra fyrir-
hugaða landvinninga, en segir að
vel komi til greina að færa kvíarnar
út fyrir höfuðborgarsvæðið. Þar
koma einkum til greina Vesturland
og Suðausturland, þótt ekkert sé
ákveðið í þeim efnum.
En er hagkvæmt að binda mikia
fjármuni í verslunar- og skrifstofu-
húsnæði í dag? „Maður gæti eflaust
grætt meira á því að velta þessum
fjármunum í verðbréfum. En ég hef
haft gaman af þessum rekstri og
gangurinn hefur verið góður. Það
er enginn ástæða til að hætta þeg-
Bryddað hefur verið upp á ýms-
um nýjungum í matvöruverslun, til
dæmis hvað varðar opnunartíma.
Jón segir að Nóatún hafí reynt að
reka eina verslun með „klukkubúð-
arsniði", það er matvöruverslun án
kjötborðs, en horfið hafí verið frá
því. „Það er ekki hægt að veita
sömu þjónustu í þessum klukkubúð-
um og hefðbundnum matvöruversl-
unum. Viðskiptavinir okkar vilja
eiga aðgang að góðu kjötborði.“
Harðnandi samkeppni
Óvíða hefur samkeppni verið jafn
hörð hér á landi og í matvöruversl-
un. Að sögn Jóns er hart barist á
þessum markaði og samkeppnin
hefur harðnað með árunum. „Mér
finnst gott að keppa við fyrirtæki
eins og Hagkaup og Bónus,“ segir
hann. „Þeir borga sína reikninga.
Það var verra að eiga í samkeppni
við þá sem voru með alskonar tilboð
á vörum, sem þeir svo borguðu aldr-
ei fyrir.“ Hann telur upp stóra sam-
keppnisaðila í matvöruverslun á
höfuðborgarsvæðinu sem helst hafa
úr lestinni á síðustu árum, ýmist
vegna gjaldþrota eða af öðrum
ástæðum. Þeir nálgast tuginn og
Jón tekur fram að sum þessara
fyrirtækja hafi verið með margar
verslanir á sínum snærum.
Fyrirkomulag matvöruverslunar
hefur mikið breyst með breyttu
þjóðfélagi. Jón nefnir að í tilteknu
hverfi í Reykjavík voru á sínum tíma
24 matvöruverslanir, nú eru þær
fjórar. „Þetta hefur færst á hendur
færri og stærri aðila. Ég er hrædd-
ur um að það verði ekki neinum til
góðs ef þróunin í þá átt gengur
mikið lengra. ímyndaðu þér til
dæmis hvernig þetta liti út ef við
lokuðum búðunum okkar á morgun.
Það yrðu ekki margir eftir!“

i
!
í
I
I
!
r.
i
í
fe
!
i
r
c
(

(5
í
I