Morgunblaðið - 09.11.1994, Blaðsíða 29
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 9. NÓVEMBER 1994 29
MINNINGAR
STEFANÍA Þ.
LÁR USDÓTTIR SCHRAM
+ Stefanía Þ.
Lárusdóttir
Schram var fædd á
Hofi í Vatnsdal 4.
mars 1906. Hún
lést á Droplaugar-
stöðum 1. nóvem-
ber síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Lárus Jónas-
son frá Húnsstöð-
um í A-Hún., d.
1908, og Helga
Jónsdóttir, f. 29.8.
1880 á Stóru-Giyá
í A-Hún., d. 19.5.
1959. Stefanía var
eina barn þeirra
Lárusar og Helgu. Seinni mað-
ur Helgu var Anii Ebenesers-
son, 'en þau eignuðust saman
eftirtalin börn, í aldursröð:
Ingibjörg (látin), Lára (látin)
og Jakob. Eftirlifandi eigin-
maður Stefaníu er Ólafur A.
Schram, húsgagna-
smiður, f. 12. des.
1908 í Hafnarfirði.
Börn þeirra eru
Garðar, kennari,
kvæntur Þóru
Gunnarsdóttur og
eiga þau tvö börn,
Haukur, bifreiða-
smiður, kvæntur
Helgu Valdimars-
dóttur og eiga þau
tvö börn, Magnús,
framkvæmdastjóri,
kvæntur Gunnhildi
Schram og eiga þau
fjögur börn, Frið-
rik (látinn) og Frið-
rik Agnar, guðfræðingur,
kvæntur Vilborgu R. Schram
og eiga þau þijú börn. Barna-
barnabörn Stefaníu og Ólafs
eru 18 talsins. Útför Stefaníu
fer fram hjá Fossvogskirkju í
dag.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þejri tregatárin strið.
(V. Briem.)
ÞEGAR ég sest niður til að minnast
hjartkærrar tengdamóður minnar er
þakklæti efst í huga mínum, þakk-
læti fyrir að hafa átt hana sem
tengdamóður í 37 ár, og ekki síst
sem aðra móður og vinkonu. Ég segi
aðra móður, vegna þess að ég missti
ástkæra móður mína þegar ég var
tæplega 23 ára, með tvö lítil börn
sitt á hvoru árinu. Þó enginn geti
komið fyllilega í stað móður manns
var það mikil sárabót að eiga yndis-
lega góða tengdamóður til að halla
sér að.
Það stendur mér skýrt fyrir hug-
skotssjónum hversu hún tók mér
strax vel þegar ég kom fyrst inn á
heimili hennar, þá tæplega 18 ára
gömul, með syni hennar Magnúsi.
Eg held að hún hefði helst viljað slá
upp veislu, því henni fannst miður
að hann skyldi ekki láta vita fyrir-
fram að hann ætlaði þarna að kynna
mig fyrir foreldrum sínum. Svona
var Stefanía, gestrisin fram í fingur-
góma.
En það sem einkum einkenndi
hana var kærleikur, hógværð og lítil-
læti. Aldrei man ég eftir að hún
hækkaði róminn, þó oft væri kátt í
kotinu þegar öll bamabörnin voru
komin saman. Hún hafði alveg maka-
laust jafnaðargeð. Á mannamótum
var hún ekki margmál, vildi sem
minnst láta á sér bera. Hún komst
þó ekki hjá því að eftir henni væri
tekið, vegna þess hversu fallega
klædd hún var og hversu virðulega
hún bar sig. Á seinni árum, þegar
auraráðin voru orðin meiri naut hún
þess að klæða sig upp á og punta.
Stefanía var einkabam foreldra
sinna, en hún missti föður sinn ung,
aðeins tveggja ára gömul. Þá var
henni komið í fóstur til nöfnu sinnar
og frænda, hjónanna í Öxl, þeirra
Stefaníu og Jóns. Þótt hún nyti góðs
atlætis hjá nöfnu sinni saknaði hún
mömmu sinnar sárt og átti erfitt
með að sætta sig við aðskilnaðinn,
til að bytja með. En þetta varð svo
að vera, þar sem mamma hennar
varð að vinna fyrir sér og áleit að
best færi um barnið í Öxl. Þegar
Stefanía var á níunda árinu giftist
mamma hennar aftur, Árna Ebenes-
erssyni bónda, og þá tók hún hana
til sín. Á næstu áram eignaðist hún
þijú systkini. Hún var mjög dugleg
að hjálpa mömmu sinni með litlu
systkinin og eins stjúpa sínum við
bústörfín. Eins og allar hjartahlýjar
manneskjur elskaði hún dýrin. Sér-
staklega þótti henni þó vænt um
hestana og talaði oft um þá í ell-
inni. Henni var minnisstætt þegar
hún var að sækja þá upp til fjalla.
Nægði henni að kalla á þá með nafni
og komu þeir þá til hennar og hún
kyssti þá á snoppuna. Á unglingsár-
unum, eða þar til hún giftist, var hún
í vist hér og þar, ýmist norður í landi
eða í Reykjavík. Mér hefur verið
sagt að hún hafí verið mjög eftirsótt
til þessara starfa, og t.d. mun þáver-
andi prestur á Melstað, séra Jóhann
Briem, hafa sóst sérstaklega eftir
henni á heimili sitt. Ég er ekki hissa
á þessu, vegna þess að hún var sér-
staklega þrifin og elsk að börnum.
Svo var hún ósérhlífin og dugleg, en
þetta voru aðalsmerki hennar kyn-
slóðar.
Mesta gæfa Stefaníu í lífínu var
þegar hún kynntist öðlingsmannin-
um Ólafí Agnari Schram. Hef ég
ekki orðið vitni að fallegri sambúð
en þeirra, og stóð hún í 63 ár. Vora
þau svo samstiga og samhuga með
alla hluti að ég heyrði aldrei að þeim
yrði sundurorða. Stefanía og Ólafur
eignuðust fímm mannvænlega syni
en misstu næstyngsta soninn, Frið-
rik, tveggja ára gamlan úr lífhimnu-
bólgu. Var það þeim mikil sorg, og
þá fékk tengdamamma „sár á hjart-
að“, sem alrei greri til fulls. Stefanía
var sérstaklega dugleg húsmóðir og
umhyggjusöm móðir. Á meðan ekki
var af miklu að taka gengu strákarn-
ir hennar fyrir öllu. Henni var um-
hugað um að þeir væru hreinir, vel
klæddir og hefðu nóg að borða. Það
gerði ekkert til, fannst henni, þó hún
væri áfram í gömlu kápunni eða
gamla kjólnum, hún gæti bætt úr
því seinna — sem hún og gerði. Vin-
ir sona hennar hugsa enn hlýtt til
hennar fyrir hversu hún hlúði einnig
að þeim, og var góð við þá. Þá tók
ég sérstaklega eftir því, þegar ég
kynntist henni fyrst, hversu fólk sem
minna mátti sín eða átti við ein-
hveija erfíðleika að stríða sótti mikið
til hennar. Hún átti mikið hjartarúm
og vora allir velkomnir. Ég man hve
þetta gladdi mig, því að ég var vön
þessu sama frá mínum foreldrahús-
um. Einnig vakti það aðdáun mína
hversu vel hún hugsaði um aldraða
móður sína sem hún hafði tekið á
heimili sitt þegar gömlu hjónin
bragðu búi sökum aldurs og lasleika.
Móðir hennar var þá orðin veik af
Alzheimer-sjúkdómi og var rúmliggj-
andi, ósjálfbjarga. Hjúkraði henni við
þessar aðstæður á fímmta ár, eða
þar til Helga lést, og fannst tengda-
mömmu þetta sjálfsögð þjónusta við
móður sína.
Við hjónin bjuggum erlendis með
bömum okkar í fímm ár. Var ég þar
haldin mikilli heimþrá og saknaði þá
ekki síst tengdamömmu. Því varð
það mér og okkur öllum til mikillar
gleði að fá tengdaforeldra mína í
heimsókn á þessu tímabili, og fá að
hafa þau hjá okkur í þtjá mánuði.
Tengdamamma var þá 75 ára og
héldu þau upp á gullbrúðkaup sitt
hjá okkur vestur við Kyrrahaf. Þetta
var yndislegur tími og lifðu þau og
við lengi á þessari heimsókn. Þarna
fékk Stefanía líka tækifæri til að
heimsækja systur sína til Utah í
fyrsta og eina skiptið, en systir henn-
ar, Ingibjörg, flutti þangað ung kona
til að stofna heimili.
Tengdamóðir mín var mjög trúuð
kona, sérstaklega þó síðustu 20 árin.
Hún hafði alltaf átt sína bamatrú,
eins og sagt er, en tók síðan á móti
Drottni sem sínum persónulega frels-
ara. Síðan þá bar hún ástvini sína
ævinlega á bænarörmum, og þá ekki
síst barnabömin, sem hún bar mikla
unthyggju fýrir. Þá sótti hún kirkju
og annað kristilegt samfélag af
áhuga og trúfesti.
Ég veit að Stefanía hefði ekki
kært sig um neina lofræðu um sig,
ef hún hefði mátt ráða, eins hógvær
og hún nú var. En það sem hér hef-
ur verið skrifað er sannleikur um
hjartahlýja og góða konu, sem ekk-
ert aumt mátti sjá.
Hjá Stefaníu fór að bera á ein-
kennum Alzheimer fyrir fímm áram,
þess sama sjúkdóms sem fyrr hafði
lagt móður hennar að velli. Það var
óskaplega sárt að horfa upp á hversu
hratt henni hrakaði. Síðustu árin var
hún við rúmið og fyrir ári var hún
lögð inn á hjúkrunardeild Droplaug-
arstaða. Þar fékk hún afbragðs
umönnun, og vil ég hér koma á fram-
færi innilegu þakklæti fjölskyldu
okkar til þeirra, sem þar áttu hlut
að máli. Ennfremur viljum við þakka
íbúum og starfsfólkinu í Þjónustu-
miðstöð aldraðra við Dalbraut, þar
sem hún bjó með manni sínum síð-
ustu þrettán árin, fyrir frábæra þjón-
ustu og góðvild. Guð blessi allt þetta
fólk og veiti því styrk í óeigingjömu
starfí.
Ég kveð elskaða tengdamóður
mína hinstu kveðju og treysti þvi að
hún hafí haldið til fundar við frelsara
sinn. Hjá ástvinum sínum skilur hún
eftir margar fagrar og dýrmætar
minningar.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Gunnhildur Schram.
Elsku amma mín er dáin. Gleði
og spenningur dóttur minnar yfír
fyrsta vetrarsnjónum breyttist í grát.
Það fyrsta sem kemur í hugann þeg-
ar ég hugsa um ömmu, eru göngu-
og strætóferðirnar til hennar og afa
á Bragagötuna, þegar ég var krakki.
Það voru fastir liðir hjá mér að heim-
sækja þau, enda tóku þau alltaf hlý-
lega á móti mér. Amma var alltaf
mjög blíð, róleg og þægileg kona,
sem alltaf var tilbúin til að hlusta á
rausið í stelpukjána. Elsku amma,
ég vil þakka þér fyrir öll hughrey-
standi orðin. Þú bentir mér á að
meta sjálfa mig meira en ég gerði,
og því gleymi ég aldrei.
Ámma var á Droplaugarstöðum
síðasta árið sem hún lifði, og hún
var búin að vera allt of lengi rúm-
liggjandi. Þegar ég heimsótti hana,
fannst mér mjög erfítt að horfa upp
á hana svona. En mér til mikillar
undranar hresstist amma síðustu vik-
umar, og eitt skipti er ég kom var
hún sest upp í stól, brosandi við böm-
um mínum og talandi. Það var svo
gott að sjá ömmu brosa. Ég minnist
þess þegar ég sá hana í síðasta skipti,
þá vinkaði hún okkur brosandi, og
mér fannst þegar hún horfði til okk-
ar að hún þekkti okkur vel og skynj-
aði það sem gekk á. Það er mikil
huggun að ömmu leið betur síðustu
dagana, hún gat talað við og kvatt
okkur með bros á vör. Minningin um
þig,- amma mín, mun alltaf lifa og
söknuðurinn aldrei hverfa. Elsku afí,
missir þinn er mikill. Guð gefí þér
styrk í sorg þinni.
Berglind Anna Schram.
Fréttin sem við héldum að við
ættum von á, kom á óvart. Amma
hafði kvatt þennan heim. Enda
þótt hún hafí í langan tíma átt við
erfið veikindi að stríða var ekki
auðvelt að kyngja þeirri staðreynd
að hún væri farin. Á slíkum sorgar-
stundum sækja minningarnar á
mann. Fyrstu minningar okkar
systkinanna af afa og ömmu eru
frá Bragagötunni þar sem þau
bjuggu um árabil. Húsið sem var
svo gott að koma í og litli garður-
inn sem var svo feikistór í okkar
smáu augum, líkastur frumskógi.
Þar var ein lítil hunangsfluga sem
geysistórt rándýr og þá var gott
að hlaupa inn til ömmu og fá hugg-
un.
Amma var alltaf mikill dýravin-
ur. Myndirnar á veggjunum báru
því vitni. Myndir af hestum, sem
voru í uppáhaldi hjá henni og fleiri
dýrum. Osjaldan benti hún okkur á
einhvetja af dýramyndunum og í
kjölfarið fylgdi stutt saga um dýrin ,
í sveitinni hennar. Þegar við svo ,
eignuðumst okkar fyrsta gæludýr j
sem var fugl, fór það ekki framhjá j
neinum hvað ömmu þótti vænt um j
hann. Hún gat langtímum saman 'j
talað við fuglinn og virtist hún 1
gleyma sér í nærveru dýranna.
Föstu liðir fjölskyldulífsins eru
eðlilega ofarlega í minningunni. Oft
komu afi og amma í Fljótaselið til •
okkar á aðfangadag. Tilhlökkunin
þegar pabbi fór að sæja þau var (
mikil, þá vora jólin komin. Á jólun-
um kom alltaf í ljós hvað amma
hafði gaman af skrauti. Hún átti
það til að dást að sama borðbúnað-
inum ár eftir ár. Þegar við komum
í heimsókn til hennar og afa fengum
við stundum að líta á skartgripa-
kassann hennar, sem bæði hún og
við höfðum miklar mætur á.
Ömmu kynntumst við kannski
einna best þegar við nýkomin á
unglingsárin gistum hjá þeim á
Dalbrautinni nokkrar nætur. Þá
kom móðureðli ömrnu betur í ljós.
Hún passaði að við fengjum alltaf
nóg að borða og meira en það, hún
stjanaði í kringum okkur. Hún sagði
okkur líka oft hvað henni þætti
vænt um strákana sína.
Amma var alltaf trúuð og teljum
við það hennar mestu gæfu. Að
trúnni undanskilinni var samt henn-
ar mesta gæfa hversu vel hún gift-
ist. Aldrei sá maður annað en ást
og kærleika þeirra á milli, og afi
sýndi þennan kærleika í verki þegar
amma fór að veikjast, þá hlúði hann
að henni sem mest hann mátti.
Eftir að hún sökum veikinda þurfti
að flytjast frá honum fór hann eins
oft og hann gat í heimsókn til henn-
ar. Elsku afí, sorg þín er mikil, og
megi góður Guð nú sem endranær
vera með þér.
Við þökkum Guði fyrir ömmu og
þann tíma sem við fengum að eiga
með henni. Jesús sagði: „Ég er
upprisan og lífíð. Sá sem trúir á
mig mun lifá þótt hann deyi.“ (Jóh.
11:25.)
Sigríður, Ragnar og Ólafur.
STEINGRÍMUR BJARNASON
+ Steingrímur Benedikt
Bjarnason fisksali fæddist á
Hóli í Bolungarvík 8. apríl 1918.
Hann var staddur á Bolungar-
vík er hann lést 29. október
síðastliðinn og fór útför hans
fram frá Bústaðakirkju í gær.
ELSKU afi minn hann Steingrímur
er nú dáinn. Ég vissi að afi minn
var búinn að vera veikur en ég bjóst
þó ekki við því að kveðjustundin
værri svo nærri.
Þegar afi minn veiktist einu sinni
og fór á spítala, var ég beðin um
að þrífa fiskbúðina hans, ég.játti
því og fór strax ásamt Gunnari
Erni frænda mínum. Ég nennti
þessu ekki en ég vissi að þetta
mundi gleðja hann, sem það og
gerði, og ég er ánægð með að hafa
gert eitthvað til þess að gleðja hann
afa minn.
Amma og afi hefðu átt 50 ára
brúðkaupsafmæli föstudaginn 4.
nóvember síðastliðinn, en afi minn
lifði ekki til þess dags.
Ég man síðustu stundina sem ég
átti með afa mínum einum, hann
var að spytja mig allskyns spurn-
inga um líf mitt og spurði hann svo
að lokum hvort ég væri bytjuð að
reykja, ég neitaði því og ég veit að
það gladdi afa minn því hann brosti
svo fallega til mín og sagði að það
væri nú gott.
Það sem mér fínnst leiðinlegast
er að heyra ekki í honum koma á
kvöldin í heimsókn til þess að kasta
kveðju á okkur og fá sér smá kvöld-
kaffi.
Ég vildi óska þess að ég hefði
getað sagt við afa minn hvað mér
þótti vænt um hann, en ég veit að
hann vissi það, jafnvel þó ég hafi
aldrei sagt það við hann, en ég
sýndi honum bara væntumþykju
mína til hans.
Afí minn kenndi okkur systkin-
unum stafina og gaf okkur prófskír-
teini þegar við vorum búin að læra
þá. Hann var nýbytjaður að kenna
litla bróður mínum honum Herði
Þór stafina en það gekk svona upp
og ofan því hann er að verða 3
ára, en hann fær ekki að njóta þess
að læra hjá honum afa mínum.
Með þessum orðum kveð ég hann
afa minn og þakka honum fyrir
allar góðu stundirnar sem ég fékk
að njóta með honum, ég vona að
hann sé á góðum stað og líði betur
en honum leið.
Þitt barnabarn,
Rebekka.
Elsku afi, nú ertu farinn frá okk-
ur, og í dag er komið að kveðju-
stund. Ég hélt að þú myndir ekki
yfirgefa okkur strax, miðað við þrá-
lyndi þitt bjóst ég ekki við að þú
kveddir þetta jarðneska líf fyrr en
seint og síðar meir. Ég minnist þess
að einungis nokkrum dögum áður
en þú skildir við rogaðist þú með
níðþungan ofn upp til mín, en þú
vissir að þetta hefðir þú betur látið
ógert vegna veikinda þinna, en þú
varst samur við þig og lést þig hafa
það, allt á þtjóskunni.
Ég var að hugsa það eitt kvöldið,
hvað ég hefði í raun verið heppin
að ver'a inni á Sogavegi hjá ykkur
ömmu síðustu fimm mánuði lífs
þíns. Ég sá þig nánast á hveijum
degi, og þú varst stoltur af mér í
stúdentsprófunum, þuldir yfír mér
heilu og hálfu kvæðin eftir Grím
Thomsen, um þær stundir þykir mér
afar vænt um.
Þegar ég svo flutti út í svítu,
varstu alúðlegur og elskulegur og
vildir flestallt fyrir mig gera, þó að
gengið hafi á ýmsu,_og fyrir þá hjálp
vil ég þakka þér. Ég vissi ekki að
miðvikudagurinn 26. október yrði
síðasti dagurinn sem ég sæi þig.
Sá dagur verður mér ætíð eftir-
minnilegur; þegar ég kom inn í eld-
húsið á Sogaveginum og sá þig
standa við gluggann svo friðsælan
og ljúfan, svo leist þú við og þú
varst klökkur. Þú varst svo óvenju-
lega glaður að sjá mig, ég kyssti
þig og þú spurðir hvemig mér liði
í svítunni og hvort það væri ekki
öragglega nógu heitt inni hjá mér.
Nei, ég vissi það ekki þá að þetta
væri síðasta stundin okkar saman.
Þetta er yndisleg minning, en ein-
mitt þetta sama kvöld ræddi ég um
það við náinn vin hvað þetta hefði
verið sérstök stund.
Afi, nú ert þú kominn til allra
þeirra sem elskuðu þig og era dánir
og ég veit í þjarta mínu að það
verður vel tekið á móti þér þama
hinumegin. Þú varst sérstakur mað-
ur, og á stundum hefði ég viljað
þekkja þig og ski(ja þig betur, en
eitt veit ég framar öðru að þú varst
góður maður og þín verður sárt
saknað.
Þakka þér fyrir allar síríuslengj-
urnar, brennda bijóstsykurinn,
hundraðkallana á tyllidögum og all-
ar þær ófáu samverustundir 'sem
við höfum átt saman.
Ég bið guð um að styrkja ömmu
og alla aðra ástvini.
Megi minningin um afa lifa.
Soffía Guðrún Jóhannsdóttir.