Morgunblaðið - 07.12.1994, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 7. DESEMBER 1994 11
FRÉTTIR
Álit samkeppnisráðs vegna kvörtunar Norma hf.
Hafnalög samrýmast
ekki samkeppnislögum
Sífellt fleiri
senda út kjöt
ÁKVÆÐI í hafnalögum og mark-
mið samkeppnislaga samrýmast
ekki. Heimildir hafnalaga til að
styrkja fyrirtæki í opinberri eigu
vegna skipasmíða stríða gegn
markmiði samkeppnislaganna og
torvelda frjálsa samkeppni í skipa-
smíðaiðnaði.
Þetta kemur fram í áliti, sem
samkeppnisráð hefur samþykkt að
birta samgönguráðherra vegna
kvörtunar einkafyrirtækisins
Norma hf. í Garðabæ, sem sett var
fram vegna þess að samgönguráðu-
neytið hyggst styrkja Akureyrar-
höfn til kaupa á flotkví með tilvísun
til hafnalaga. Forráðamenn Norma
hf. höfðu hafið framkvæmdir við
stóra dráttarbraut, en telja áform
um kaup á flotkví nyrðra kippa
fótunum undan þeim áformum.
Styrkur ríkisins til Akureyrar-
hafnar var jafnframt kærður til
Samkeppnisstofnunar EFTA
(ESA) og er kæran þar til meðferð-
ar. Samkeppnisráð fjallar þ'ví ekki
um þann hluta kæru Norma, sem
sneri að því að styrkurinn bryti í
bága við samninginn um Evrópskt
efnahagssvæði, og segir að um það
muni ESA fjalla.
Fyrirtæki sitji við sama borð
Hins vegar segir Samkeppnis-
stofnun að á meðan Alþingi telji
náuðsynlegt að ríkissjóður styðji
framkvæmdir sveitarfélaga við ný-
smíði eða viðhald upptökumann-
virkja sé eðlilegt, með vísan til
markmiðs samkeppnislaga, að fyr-
irtæki sitji við sama borð varðandi
aðgang að styrkjum, óháð eignar-
haldi. Upptökumannvirki i eigu
hafnarsjóða eru styrkhæf, en einka-
aðilar njóta ekki styrkjanna, þar
sem þeir falla ekki undir hafnalög.
„Það er mat samkeppnisráðs að
ákvæði hafnalaga stríði að þessu
leyti gegn markmiði samkeppnis-
Leiga hafnasjóða á
upptökumannvirkj -
um skekkir sam-
' keppnisstöðu en
ekki eru efni til að
mæla fyrir um að-
skilnað samkeppn-
isstarfsemi frá
vernduðum rekstri
laga og [séu] til þess fallin að tor-
velda ftjálsa samkeppni í skipaiðn-
aði,“ segir í álitinu. Ráðið bendir
samgönguráðherra á nauðsyn þess
að endurskoða viðkomandi ákvæði
hafnalaga „með það fyrir augum
að mismunun varðandi aðgang að
styrkjum byggð á eignarhaldi verði
afnumin. Slík breyting á hafnalög-
um myndi gera samkeppni virkari
og auðvelda aðgang nýrra sam-
keppnisaðila að skipasmíðamark-
aðnum.“
Upptökumannvirki gerð
styrkhæf með sölu til
hafnasjóða
Samkeppnisráð gerir athuga-
semdir við að dæmi séu um að
skipasmíðastöðvar leiti til sveit-
arfélaga og hafnasjóða og óski eft-
ir að sveitarfélögin kaupi upptöku-
mannvirki en leigi þau síðan aftur
til viðkomandi stöðvar. Nýlegt
dæmi um þetta er viljayfirlýsing
hafnarstjórnar Reykjavíkur um að
kaupa slipp Stálsmiðjunnar og end-
urleigja hann fyrirtækinu.
„Með þessu móti verður upptöku-
mannvirkið styrkhæft og að auki
virðist almenna reglan vera sú að
leigutekjur hafnasjóða af mann-
virkjum þessum séu langt frá því
að standa undir kostnaði við fram-
kvæmdina," segir samkeppnisráð.
„Hér er því um að ræða aðstoð hlut-
aðeigandi sveitarfélags við atvinnu-
uppbyggingu á viðkomandi stað.“
Samkeppnisráð telur að þegar
svona sé í pottinn búið, raskist
samkeppnisstaða einkarekinna
skipasmíðastöðva, enda segi í sam-
keppnislögum að þess skuli gætt
að samkeppnisrekstur sé ekki nið-
urgreiddur af einkaleyfis- eða
verndaðri starfsemi.
Taka verður tillit til bágrar
stöðu greinarinnar
Hins vegar segir ráðið að ekki
verði hjá því komizt að taka tillit
til bágrar stöðu skipasmíðaiðnaðar-
ins og erfiðrar samkeppni íslenzkra
skipasmíðastöðva við erlendar
stöðvar, sem njóta niðurgreiðslna.
Ekki sé þess vegna hægt að full-
yrða að leiðrétting á þessu atriði
muni stuðla að hagkvæmari nýtingu
framleiðsluþátta þjóðfélagsins.
„Af þessum sökum telur sam-
keppnisráð ekki efni til þess að
grípa til heimilda 2. mgr. 14. gr.
samkeppnislaga og mæla fyrir um
fjárhagslegan aðskilnað milli starf-
semi hafna sem annars vegar teng-
ist skipaiðnaði og hins vegar ann-
arri verndaðri starfsemi þeirra, sér
í lagi með hliðsjón af bágri stöðu
skipasmíðaiðnaðarins.“
Engin svör frá ráðuneyti
í áliti samkeppnisráðs kemur
'fram að samgönguráðuneytið hafi
talið að villandi upplýsingar væru
í kæru Norma. Samkeppnisstofn-
un ritaði ráðuneytinu bréf, þar sem
beðið var um leiðréttingar og skýr-
ingar á meintum rangfærslum.
Engin svör bárust við bréfinu.
„ÞAÐ hefur verið gífurleg
aukning á sendingum á þessu
ári. Mér sýnist stefna í að við
sendum út yfir 1.000 pakka
fyrir þessi jól,“ sagði Jóhann
Olafur Ólason, verslunarstjóri
í Nóatúni, en verslunin er með-
al þeirra umsvifameiri í að
senda út hangikjöt fyrir fólk
til aðstandenda erlendis.
Hver pakki inniheldur B-4
kíló af kjöti og því má ætla að
Nóatún sendi 3-4 tonn af hangi-
kjöti út fyrir þessi jól. Jóhann
sagði að greinilegt væri að
áhugi fólks á að gleðja ættingja
sína erlendis með íslenskum
mat væri að aukast.
Jóhann sagði að mest af kjöt-
inu færi til Ameríku, Danmerk-
ur og Svíþjóðar. Hann sagðist
einnig hafa sent kjöt til Japans
og til Suður-Ameríku.
Mörður Árnason lýsir yfir
stuðningi við Þjóðvaka
Hreyfing sem rúm-
ar ólíkar skoðanir
„ÉG HEF ekki gengið
til liðs við Þjóðvaka, því
ég ætla að njóta þess
að vera utan flokka að
sinni. Hins vegar hef ég
lýst yfir stuðningi mín-
um, enda finnst mér
Þjóðvaki vera visir að
hreyfingu sem gæti
rúmað ólíkar skoðanir
fólks á vinsti/ væng
stjómmálanna. Ég ótt-
ast, að ef Þjóðvaki fær
ekki brautargengi i
komandi kosningum
þurfum við að sitja uppi
með sama flokkakerfi
fram á næstu öld og
mig hryllir við þeirri
sýn,“ sagði Mörður Árnason, einn af
forystumönnum Birtingar, sem hefur
sagt sig úr Alþýðubandalaginu og
lýst yfir stuðningi við Þjóðvaka,
stjómmálahreyfingu Jóhönnu Sig-
urðardóttur.
Þá hefur Kjartan Valgarðsson,
formaður Birtingar frá stofnun fé-
lagsins, einnig sagt skilið við Al-
þýðubandalagið.
Tímaeyðsla að starfa í
Alþýðubandalaginu
Mörður sagði að nú væru þær
aðstæður uppi og hefðu verið um
nokkra hríð, að það
væri tímaeyðsla að
starfa í Alþýðubanda-
laginu. „Mér finnst
flokkurinn ekki lengur
vera vettvangur um-
ræðu um nýjar hug-
myndir og pólitík, eins
og hann var á umbreyt-
ingatímum hans. Sú
mikla sátt, sem hefur
náðst innan flokksins,
er fyrst og fremst sátt
þingmanna og annarra
valdaaðila um óbreytt
ástand, þar sem menn
haldi sínum völdum og
áhrifum, hvað sem í
skerst. Mörður
kvaðst vona að Þjóðvaki rúmaði fleiri
skoðanir. „Sú breidd, sem sést þegar
innan Þjóðvaka, er styrkur hreyfing-
arinnar og endurspeglar sjónarmið
innan vinstri hreyfingarinnar í heild.
Ég held að stefnumál, málefni og
markmið fólks í þremur, fjórum
flokkum séu ekki það ólík núorðið
að þau rúmist ekki innan einna sam-
taka. Hins vegar er ég ekki viss um
að slík samtök eigi að vera gamal-
dags valdssöfnunarflokkur. Eg geri
mér engar sérstakar vonir um að
Þjóðvaki sé þessi vinstri hreyfing,
en tel að hann sé vísir að henni.“
Mörður Árnason

‘.Dansað við ‘Vínartóna
ísknskg. óperan 6ýður upp í vínprpcds Öjýpoíka á IHótef lsfatidi á nýárslqiöfd l.janúar.
fféfagar úrSinfóníufifjómsveit ísCánfs (ejfafyrir cfansi undir stjórn Táís ‘PampichlertPáCssonar.
ÓperusöngvararnÍT
ÓlafurÁrni ‘Bjamason
ÓCöf CKpCörún '.HarðanCóttir
\jj|f ffarðaróorteS jf
ásamt %ór ísCetiskp óperunnar.
• 'UeisCustjóri Qarðar Cortcs

* fyíatseðitf 9
/ / / forréttuf \ ^
Kryddgrafinn lambavöðvi með melónukúlurh, Fléuron og piparrórarrjóma.
/ j fMUdréttur
Hátíðarsalat „Amadeus" með rækjum og ananas í Muscarvíns ilressingu og fiönsku kryddbrauði.
ÆjW&toL SL$aCréttur \ «
/ Tumbauti „Die blaue Donau“
Beikonvafin nautalund, grasnmétisslcál og tómatsalat með Cabernet Bordelaisesósu, jarðepli „Ducliesse"
/ Jr .f • l~ iftirréttiir j | ■ \
Rjómaísþrenna „Wien de Luxe“
Rifsberjakompot fylling mcð púrtvínslegnum ávöxtum og kiwisósu.
Húsið opnað kl. 19.00. Tekið á móti gestum með kampavíni.
Verðkr. 7.500. IHm
IsLENSKA ÓPERAN Borðítpantanir á Hótel íslandi daglega
Edmi frá kL 13-17í síma 687111.
iiq,i.:i-;i-I6lmd