Morgunblaðið - 20.12.1994, Síða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 20. DESEMBER 1994
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Jónína
Michaelsdóttir
Guðmundur
Guðmundsson
Haraldur
Sveinsson
Jónas H.
Haralz
Leyndardómur
velgengnmnar
Vilhjálmur
Jónsson
Ný tímarit
• ANDVARI 1994 er kominn út.
Meðal efnis er ritgerð Davíðs
Oddssonar um Geir Hailgrímsson.
Þijú ljóð eru í heftinu eftir
argentíska skáldið Jorge Luis
Borges í þýð-
ingu Jóhanns
Hjálmarssonar.
Hjörtur Páls-
son á fjögur
ljóð. Birt eru
brot úr Berlín-
ardagbók
Kristins E.
Andréssonar
1930. Sveinn
Yngvi Egilsson
skrifar um Hulduljóð Jónasar Hall-
grímssonar. Greinar eru eftir
Kristján Kristjánsson, Jón Þ. Þór,
Ara Pál Kristinsson, Gunnar
Karlsson og Hannes Hómstein
Gissurarson. Gunnar Stefánsson á
greinina Ung skáld í aldarbyijun,
athugasemdir um tvö ný heim-
ildarrit.
Andvari er tímarit Hins íslenska
þjóðvinafélags og var stofnaður
1874. Ritstjóri er Gunnar Stefáns-
son. Tímaritið er 156 síður prentað
í Odda.
------» ♦ ♦-------
Nýjar plötur
• í TILEFNI tíu ára starfsafmæl-
is Kveldúlfskórsins í Borgarnesi
hefur kórinn gefíð út geisladiskinn
„Árin meðImbu“, sem inniheldur
27 íslensk og erlend lög.
Kveldúlfskórinn í Borgarnesi
hefur starfað í tíu ár. Hann var
stofnaður að frumkvæði Verka-
lýðsfélags Borgarness og Björns
Leifssonar, sem einnig stjórnaði
kórnum fyrsta árð. Þá tók Ingi-
björg Þorsteinsdóttir, tónlistar-
kennari í Borgarnesi, við stjórninni
og er geisladiskurinn tileinkaður
henni.
Á disknum eru tvö lög sem ekki
hafa verið hljóðrituð áður, „Kvöld-
ljóð“, eftir Jón Nordal við ljóð eft-
ir Björn Jakobsson og „Á Stranda-
fjörurn" eftir Björn Leifsson við
ljóð eftir Friðjón Sveinbjörnsson.
Hljóðritun fór fram í Borgarnes-
kirkju í maí 1993 og 1994.
í kveri sem fylgir geisladisknum
eru birtir söngtextar laganna
ásamt upplýsingum um Kveldúlfs-
kórinn.
BOKMENNTIR
Æ v i s ö g u r
ÁHRIFAMENN
eftir Jónínu Michaelsdóttur. Fram-
tíðarsýn, 1994.168 síður.
ÞAÐ eru gömul sannindi og ný
að velgengni í viðskiptum, kannski
í lífínu yfírleitt, byggist á dyggðum
og hæfíleikum, sem ekki eru allir
þess eðlis, að auðvelt sé að færa
þá í orð. Þetta kemur fram í því
að það er engin uppskrift til að
velgengni í lífinu á hvaða sviði sem
það er. Auðvitað er það öllum ljóst
að sumar dyggðir fleyta manni
langt, til dæmis dugnaður og ósér-
hlífni. En það þarf fleira að koma
til. Eina sem hægt er að segja um
velgengnina virðist vera að'benda
á þá, sem hafa notið hennar og
skoða sögu þeirra.
í bókinni Áhrifamenn hefur
Jónína Michaelsdóttir skráð frá-
sögn fjögurra manna, sem hafa
notið umtalsverðrar velgengni í
viðskiptum og fjármálalífi. Þeir
greina frá lífshlaupi sínu í grófum
dráttum, verkefnum sínum, fyrir-
tækjum, vinnuvenjum og ýmsu
öðru. Það er skipulega sneitt hjá
persónulega hlutanum í lífi þeirra
nema að svo miklu leyti sem hann
hefur haft áhrif á viðfangsefni lífs-
starfsins.
Þeir sem rætt er við eru Harald-
ur Sveinsson, framkvæmdastjóri
Árvakurs, Vilhjálmur Jónsson,
fyrrverandi forstjóri Olíufélagsins,
Guðmundur Guðmundsson, út-
gerðarmaður á ísafírði, og Jónas
Haralz, fyrrverandi bankastjóri
Landsbankans.
Höfundi hefur tekizt að gera
textann viðfelldinn og læsilegan.
Allir viðmælendurnir eru þess virði
að hlýða á þá ogbókin er skemmti1
leg og góð lesning. í lokin hefur
höfundur tekið saman æviágrip
viðmælendanna.
Viðmælendurnir eiga ýmislegt
sameiginlegt. Þeir eru allir komnir
á efri ár, tæplega sjötugir eða
eldri. Þeir eru allir sammála um
að áfskiptaleysi stjórnmálamanna
af viðskiptum sé æskilegt, eru
andsnúnir höftum. Þeir hafa allir
reynslu af því að starfa við hafta-
fyrirkomulag og eru sammála um,
að það sé mikil bölvun. Það er svo
ekki víst að þeir yrðu allir sam-
mála um, hve langt ætti að ganga
í frelsisátt. Síðan er það augljóst
um þá alla, að þeir hafa notið
umtalsverðrar velgengi í lífínu.
Þeir rekja allir sögu sína, sam-
skipti við annað fólk, dvelja lítið
við mistök, sem þeir hljóta að hafa
gert, en það er misjafnt hvað þeir
horfa fram á veginn. Jónas Haralz
gerir mest af því. Fyrstu tvær
setningarnar í kaflanum um hann
hljóða svona:
„Ég hef alltaf verið bjartsýnis-
maður, en ég hefði ekki trúað því
að óreyndu að við gætum á jafn
skömmum tíma og raun ber vitni
komið á efnahagskerfí hér á landi
sem er sambærilegt við það sem
er í löndunum í kringum okkur.
Árið 1994 er ekki aðeins fimmtíu
ára afmæli lýðveldisins, heldur það
ár sem lokaskrefið var stigið í átt
til fijáls hagkerfís, sem byijað var
að koma á fyrst árið 1950, og svo
1960.“
Það eru ekki margir sem hafa
haft orð á þessari merku staðreynd
á þessu ári, en mér er til efs að
fleiri staðreyndir séu merkilegri
um árið 1994 og hún á eftir að
hafa meiri afleiðingar en margan
grunar.
Tveir viðmælendartna lýsa
stuðningi við inngöngu Isiands í
Evrópusambandið, þeir Jónas H.
Haralz og Haraldur Sveinsson. Sá
síðarnefndi segir um þetta: „Sjálf-
ur hef ég fyrst og fremst áhuga
á inngöngu íslands í Evrópusam-
bandið til að losna við skyndi
ákvarðanir íslenskra stjórnmála-
manna.“ Ég hygg að ýmsir gætu
tekið undir þessi orð, þótt þeim
sé ekki í nöp við stjórnmálamenn
almennt eins og Haraldi virðist
vera.
Það er líka ýmislegt mjög at-
hyglisvert í því sem Haraldur seg-
ir um þróun Morgunblaðsins. Það
er sérstök ástæða til að taka eftir
því sem hann segir um sjálfstæði
blaðsins gagnvart stjórnmála-
mönnum. Hann víkur að þessu á
nokkrum stöðum. Á einum stað
segir hann: „Smám saman hefur
fólk áttað sig á að hér er ekki á
ferðinni flokksblað, heldur vand-
aður fréttamiðill sem allir geta
treyst." Morgunblaðið hefur eitt
gömlu blaðanna komizt óskaddað
í gegnum breytingaskeið síðustu
20 ára. Þetta er merkileg stað-
reynd og skýrist hugsanlega af
því, að tengsl þess voru alltaf
lausari en annarra blaða við stjóm-
málaflokka, þótt Morgunblaðið
hafi lengi fylgt sjálfstæðisstefn-
unni, en vík hafi stundum orðið á
milli Sjálfstæðisflokksins og þess.
Þessi skoðun á sjálfstæði blaða er
nú orðin viðtekin en hún var það
ekki fyrir ekki mjög löngu síðan
og hún er erfiðari í framkvæmd
en margan grunar.
Það mætti nefna ýmislegt fleira
úr þessari bók, sérstaklega úr frá-
sögnum þeirra Vilhjálms Jónsson-
ar og Guðmundar Guðmundsson-
ar, þótt hér verði staðar numið.
Það á við um alla þessa menn
að þeir hafa orðið að taka áhættu
f lífínu. En sú áhætta hefur verið
yfirveguð, ígrunduð, eins og geng-
ur fram af síðum bókarinnar. Það
er áreiðanlega ekki sízti þáttur
velgengninnar.
Guðmundur Heiðar
Frímannsson.
Hjá okkur er altt á góðu verði
\C. 1 Frábær jólatilboð
Hjólavagn fyrir bilaviögerðir
Verðkr. 1.980.
Tölvuborð kr. 5.980.
Skrifborðsstóll kf. 3.280.
Samlokugrill
Verð kr. 2.490
Rafmagnsmælir
Mjög gott tæki á góðu verði. fyrir heimili, bíl o.fí.
Kr. 2.650.
Tvær gestiær kr. 1.590.
Brun
sunnudag
kl. 13-17
/
w /slensku Postvenslunin
Smiðjuvegi 30
Borðlampar
Loftljós
Fatahengi
- með trúðum,
brúðum og honum GOSA.
Verð frá kr. 3.950

úph
RISTALL
KRINGLUNNi og
FAXAFENI - bláu húsin