Morgunblaðið - 14.01.1995, Blaðsíða 23

MORGUNBJjVÐJÐ
AÐSENDAR GREIIMAR
LAUGARDAGURH4.ÍJANÚAR1995 23
... ekki hagsmunir ÚA
„BÚIÐ er að fara
nákvæmlega yfir
þetta máí, báðir
þessir söluaðilar
hafa selt frystar af-
urðir í áratugi og
þeir hafa ákveðin
viðskiptasambönd.
Nei, ég tel að það
eigi ekki við rök að
styðjast að það sé
hættulegt fyrir ÚA
að flytja viðskipti á
milli sölusamtaka."
Magnús Gauti
Gautason, kaupfé-
lagsstjóri KEA. (í
Degi, laugardaginn
7. janúar 1995.)
Gunnar Ragnars
Þar sem hagsmunir Útgerðarfé-
lags Akureyringa hafa svo mjög ver-
ið til umræðu að undanförnu, finnst
mér sem framkvæmdastjóra félags-
ins skylda mín gagnvart starfsfólki
félagsins, hluthöfum og raunar Ak-
ureyringum öllum að láta eftirfar-
andi koma fram:
Það þarf ef til vill ekki að rekja í
smáatriðum um hvað málið snýst:
Annars vegar eru það hagsmuriir
ÚA varðandi markaðs- og sölustarf-
semi á framleiðsluvörum félagsins.
Hins vegar eignarhald á meirihluta
hlutabréfa Akureyrarbæjar í ÚA og
hugsanleg sala þeirra hlutabréfa.
Eg ætla ekki, að minnsta kosti
ekki að sinni, að blanda mér í umræð-
una um hlutabréfin, hvort eigi að
selja og þá hverjum. Ég ætla hins
vegar að leggja nokkur orð í belg
um hagsmuni ÚA með sérstöku til-
liti til fyrra atriðisins, þ.e.a.s. sölu-
og markaðsstarfseminnar. Þetta geri
ég nú vegna þess, að mér finnst um
margt í þeirri umræðu fjallað af
mikilli vanþekkingu og ég tel mig
eðli málsins samkvæmt hafa betri
aðstöðu og vitneskju til að ræða
þann þátt.
Ennfremur gefa ofangreind um-
mæli Magnúsar Gauta Gautasonar
sérstakt tilefni til þess að setja þessi
orð á blað, þar sem um er að ræða
áhrifamann í viðskiptalífi Akureyrar-
bæjar.
I áratugi hefur ÚA selt fram-
leiðsluvörur sínar í gegnum sölunet
SH og verið um árabil einn stærsti
framleiðandinn innan SH og jafn-
framt stærsti eignaraðili að félaginu.
Hagsmunir UA eru í þessu tilliti
tvíþættir að mínu mati:
1. Eignaraðild að SH og rekstrarfyr-
irkomulag þess félags gera það
að verkum, að ÚA fær á hveiju
ári stórar íjárhæðir inn í sinn
rekstur frá SH í formi
arðs og endurgreiddra
umboðslauna.
2. SH ræður að flestra
dómi yfir einu sterkasta
sölukerfi fyrir sjávaraf-
urðir, sem þekkt er á
þeim markaðssvæðum,
sem íslenskur fiskur er
seldur á. Á helstu mörk-
uðum, sem ÚA hefur
lagt áherslu á, þ.e.
Bandaríkjamarkaði og
nú á síðustu misserum
í vaxandi mæli á öðrum
mörkuðum, hefur SH
að mínu mati yfirburða-
stöðu.
Það eru því ótvírætt
hagsmunir ÚA að selja afurðir sínar
í gegnum SH og undir þeim vöru-
merkjum, sem það hefur yfir að ráða,
enda hafa stjórnendur ÚA ætíð met-
ið það svo, að hagsmunum félagsins
væri best borgið með þeim hætti.
Ætla ég nú í örfáum orðum að
gera nánari grein fyrir þessum
tveimur atriðum.
Eignaraðild að SH
SH er í eðli sínu einfaldlega sölu-
deild framleiðendanna og þar með
ÚA. Fiskframleiðendurnir innan vé-
banda SH hafa séð sér hag í því að
sameinast um sölu- og markaðsstarf-
semina í stað þess að vera með jafn-
margar söludeildir hver fyrir sig inn-
an eigin vébanda. Þetta samstarf
hefur reynst vel og verið forsenda
þess, hversu öflugt sölunet SH er í
dag og hversu góðri fótfestu SH
hefur náð á hinum ýmsu mörkuðum.
Á einföldu máli heitir þetta sam-
vinna. Fjölþætt og ört vaxandi starf-
semi SH ár frá ári hefur leitt til
þess, að þetta sölukerfi hefur verið
æ betur nýtt. Það hefur aftur leitt
til þess, að kostnaður á útflutta ein-
ingu hefur farið lækkandi og hafa
framleiðendur því fengið verulegan
hluta reiknaðra umboðslauna endur-
greiddan. Þá hefur góð afkoma dótt-
urfélaganna heima og erlendis aukið
höfuðstól samtakanna, sem hefur
runnið beint til eignaaukningar hjá
eigendunum auk þess sem þeir hafa
fengið góðan arð af þessum og öðrum
eignum sínum í félaginu.
Þessar fjárhæðir hafa numið tug-
um milljóna á ári hverju fyrir ÚA
og nægir að nefna að á árinu 1993
nam þessi upphæð 82 millj. kr. og á
árinu 1994 er gert ráð fyrir svipaðri
upphæð.
Ef ÚA segði skilið við SH og flytt-
ist yfir til ÍS, horfðu málin öðru vísi
Tilvísanir
SUMAR hugmyndir
deyja seint. Aftur hefur
tilvísunarkerfið skotið
upp kollinum. Sagt er
að spara megi peninga
með þeirri framkvæmd.
Enginn getur þó skýrt
hvernig. Talsmaður
heilbrigðisráðuneytis-
ins telur að sparnaður-
inn komi beint úr vasa
sjúklinga.
íslendingar hafa átt
því láni að fagna að búa
við gott heilbrigðis-
kerfi. Tryggður er
greiður aðgangur að
læknum, heilbrigðis-
starfsfólk er allt vel
Drögin að reglugerð
kalla á aukna skrif-
fínnsku, segir Tómas
Zoega, og minnka frelsi
fólks.
menntað og kostnaði þeirra sem
veikir eru er stillt í hóf.
Nú liggja fyrir drög að flókinni
Tómas Zoéga
Það eru ótvírætt
hagsmunir ÚA, segir
Gunnar Ragnars, að
selja afurðir
sínar gegnum SH.
við. ÍS er hlutafélag, þar sem ÚA á
enga eignarhlutdeild. Jafnvel þó
skilaverð væru hið sama, nyti ÚÁ í
engu hlutdeildar í hugsanlegum arði
ÍS, en hann myndi ganga í einu eða
öðru formi til eigenda þess félags.
Það er því ofureðlilegt, að eigendur
IS séu áfjáðir í að ná framleiðsluvör-
um ÚA til sölumeðferðar, enda er
þar um mikla hagsmuni að ræða
fyrir þá. Það geta hins vegar ekki
verið hagsmunir ÚA.
45% af framleiðslu frystíhúss
ÚA til Bandaríkjanna
Samvinna fyrirtækjanna innan SH
hefur gert það að verkum, að íslend-
ingum hefur tekist að hasla sér ör-
uggan völl á erlendum mörkuðum
og byggja upp vörumerki sem eru
vel þekkt og viðurkennd sem gæða-
framleiðsla. Þannig hefur til dæmis
dótturfyrirtæki SH í Bandaríkjunum,
Coldwater Seafood Corporation, þró-
ast í það að verða sterkasta sölufyrir-
tæki frystra sjávarafurða þar í landi
og vörumerki þess ICELANDIC hef-
ur samkvæmt niðurstöðum kannana
yfírburði yfir önnur vörumerki á veit-
ingahúsamarkaðnum.
Það eru því viss forréttindi að
framleiða undir þessu merki og það
hefur í gegnum árin verið auðveldast
í sölu og gefið best verð. Þessar stað-
reyndir eru mjög mikilvægar fyrir
ÚÁ, þar sem um 33% af heildarfram-
leiðsluverðmæti félagsins, en um
45% af framleiðslu frystihússins fara
vestur um haf.
Það er hins vegar alvarlegur mis-
skilningur að ÚA-vörurnar séu svo
þekktar í Bandan'kjunum að þær
selji sig sjálfar og engu máli skipti
hver sjái um þá sölu eða undir hvaða
vörumerki framleitt er.
Það er Coldwater og ICELANDIC,
sem er þekkt, enda þótt ÚA sé stolt
af því að hafa átt dijúgan þátt í því
að stuðla að sterkri stöðu merkisins
í Bandaríkjunum.
Sú markaðsuppbygging er árang-
ur 35 ára samstarfs. Fari ÚA úr SH
og yfir til IS fullyrði ég, að fram-
leiðsluvörur þess fara ekki til sömu
viðskiptavina og áður. Coldwater
mun áfram selja sínar ICELANDIC-
vörur og halda sínum tryggu við-
skiptavinum, en framleiðsluvörum
ÚA yrði stefnt í mikla óvissu. Það á
bæði við um verð og sölumöguleika.
Öflugft markaðsstarf
SH hefur lagt mikla áherslu á að
sölu- og markaðsstarfíð fari sem
mest fram úti á sjálfum markaðs-
svæðunum erlendis. Þess vegna hafa
verið sett á fót tvö stór dótturfyrir-
tæki í Bandaríkjunum og Bretlandi
og öflugar söluskrifstofur í Frakk-
landi, Þýskalandi og Japan. Tölur
gefa til kynna hver aukning og festa
hefur orðið í sölunni síðan þessi
stefna var tekin upp og eftir því sem
þessi fyrirtæki og skrifstofur hafa
orðið öflugri og betur mannaðar.
Þróunarstarfsemin, sem ávallt er
nátengd sölunni, fer síðan að miklu
leyti fram hjá hinum ýmsu framleið-
endum í nánu samstarfí við sölu- og
markaðsmennina og hinn endanlega
notanda vörunnar í hveiju tilfelli.
Þróunarstarfmu er stýrt af þróunar-
deild SH. Er þar um að ræða langt
og farsælt samstarf starfsmanna
ÚA, sölufélaganna og. viðskiptavin-
anna og ÚA framleiðir nú ijölmargar
vörutegundir, sem hafa verið þróaðar
á þennan hátt. Hefur sú framleiðsla
farið mjög vaxandi og það er eitt
af markmiðum og áhersluatriðum
félagsins að auka þann hlut.
Fjölmörg dæmi mætti nefna um
mjög góðan árangur af nánu sam-
starfi SH og ÚA í gegnum árin. Ég
býst þó við, að þar standi upp úr sá
árangur, sem félögin hafa náð sam-
eiginlega í Bandaríkjunum um árabil
og síðan mjög markverðan árangur
við sölu framleiðsluvara þýska dótt-
urfélagsins á síðasta ári. Þar var
unnið vel og hratt til lausnar erfiðu
verki, sem tókst með ágætum. Ein-
ungis mjög sterkt sölukerfí eins og
ÚA hefur yfir að ráða hefði ráðið
við það verkefni.
ÚA veit vel hvað það hefur að
þessu leyti og án efa er góður árang-
ur í sölu framleiðsluvaranna eitt af
því, sem hefur ráðið hvað mestu um,
hversu vel hefur tekist til með rekst-
ur ÚA í gegnum tíðina. Að skipta
um söluaðila, jafnvel þó að fyrir liggi,
að þar sé fyrirtæki, sem einnig hefur
unnið að þessum málum í áratugi,
hlýtur að tefla starfsemi ÚA í mikla
óvissu. Það geta því ekki verið hags-
munir ÚA að gera þá breytingu.
íslendingar hafa byggt upp sterka
stöðu fýrir sjávarafurðir á erlendum
mörkuðum og hefur sú vinna staðið
yfir í áratugi. SH hefur ætíð verið
þar í fararbroddi og er viðurkennt
að vera öflugasta fyrirtæki okkar í
þeirri grein. Með því að skaða SH
er því í raun verið að skaða útflutn-
ingsstarfsemi þjóðarinnar. Það geta
ekki verið hagsmunir íslendinga.
Höfundur erforstjóri ÚA.
Sýning á Honda árgerð 1995
reglugerð um tilvísanir,
sem mun tryggja aukna
skriffinnsku og minnka
frelsi þegnanna til að
leita beint til þess lækn-
is sem þeir sjálfir velja.
Hér er um að ræða
áfturhvarf til fyrri tíma
og verður engum til
góðs. Einkennilegt er á
tímum aukins frelsis í
skiptum manna á milli
að forræðisdraugur
sem þessi skuli vera
vakinn upp. Enginn vafi
er á því að nokkrir
þeirra sem stóðu að
skömmtunarstjórn fyrr
á dögum gerðu það af
góðum hug. Aðrir voru að skara eld
að eigin köku og enn aðrir að fá
útrás fyrir þá þörf sína að hafa vit
fyrir öðrum.
Heilbrigðisráðherra hefur lýst því
yfir að hann hafi engan bakkgír.
Skorað er á ráðherra Sjálfstæðis-
flokksins að þeir grípi í taumana
áður en ráðherrann ekur fram af
hengifluginu sjálfum sér og öðrum
til óbætanlegs tjóns.
Höfundur er starfandi geðlæknir
í Reykjavík.
Honda Quartet 1,51. frá kr. 1.480.000
Þú finnur örugglega bíl við þitt hæfi
í Honda fjölskyldunni.
Kíktu til okkar í Vatnagarðana,
fáðu þér kaffisopa og reynsluaktu
verðlaunabíl frá Honda.
Opiðfrákl. 12-16
Vatnagörðum • Sími 689900