Morgunblaðið - 02.02.1995, Side 35

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1995 35
brauðin úr kartöflum sem voru
engu lík, alveg einstaklega bragð-
góð. Það var alltaf gott að koma
til ömmu og afa og amma kenndi
mér margt, svo sem að meta fal-
lega handavinnu, klassíska tónlist
og margt fleira, sem ég hef búið
að alla tíð. Amma var fluggreind,
hafsjór af fróðleik og afskaplega
minnug og hélt hún þeim eiginleik-
um fram undir það síðasta. Hún
hafði gaman af að segja frá t.d.
æskuárunum á Seyðisfirði, upp-
byggingu Akureyrar og bernsku-
brekum barna sinna og var þá oft
hlegið mikið.
Þegar ég komst á unglingsár
var ég svo lánsöm að fá að búa
hjá ömmu yfir sumartímann og
var ég ekki sú eina af barnaböm-
unum sem naut þeirra forréttinda.
Þetta var gott tímabil í lífi mínu
og á ég margar ljúfar minningar,
ekki síst fyrir það að þá kynntist
ég honum Steina mínum og fékk
tilhugalífið að blómstra án teljandi
afskipta ömmu. Hún tók honum
mjög vel, ekki síst v.þ.a. þau áttu
mörg sameiginleg áhugamál sem
þau gátu rætt. Þau áttu bæði
ættir sínar að rekja til Seyðisfjarð-
ar og höfðu mikinn áhuga á landi
sínu og þjóð. Á meðan ég var í
skóla í Reykjavík skrifuðumst við
amma á og höfðum báðar gaman
af.
Nokkru eftir að afi dó flutti
amma til Reykjavíkur þar sem
þijú af fjórum börnum hennar búa
og bjó hún þar til dauðadags,
lengst af í Sólheimunum þar sem
hún naut umhyggju og ómetan-
legrar aðstoðar Ola og Nínu og
eiga þau miklar þakkir skildar
fyrir það sem þau gerðu. Nokkru
áður en amma kom suður, flutti
ég til Akureyrar og fórum við því
svolítið á mis í búsetumálum fram
til ársins 1985 þegar ég flutti
ásamt ijölskyldu minni aftur til
Reykjavíkur. Eftir það urðu heim-
sóknir mínar til ömmu ómissandi
þáttur og eru þessar samveru-
stundir ómetanlegar í minning-
unni.
Amma hafði afskaplega gott
lundarfar og skipti sjaldan skapi,
en hún var um leið ákaflega þijósk
og með mjög ákveðnar skoðanir.
Hún var mjög raunsæ og var ekki
mikið fyrir að velta sér upp úr til-
finningaseminni. Hún fylgdist
mjög vel með alla tíð og vissi yfir-
leitt meira en flestir, hvað gekk á
í þjóðlífinu. Það þarf ekki að taka
það fram að hún hafði líka ákveðn-
ar skoðanir á því.
Ég var svo lánsöm að vera skírð
í höfuðið á ömmu og er ég stolt
að bera hennar nafn sem hefur
reynst mér vel eins og hún. 97
ár er hár aldur og amma var ekki
allskostar sátt við að lifa svona
lengi. Henni fannst sem tími henn-
ar væri kominn fyrir nokkru síðan
og þá sérstaklega eftir að sjónin
minnkaði og hún gat ekki lengur
unnið meistarastykkin í höndunum
eða spilað brids sem hún hafði
afskaplega gaman af. Mér er það
minnisstætt þegar henni var til-
kynnt um lát Steina í febrúar síð-
astliðnum, að henni fannst lítið
réttlæti í því að hann væri farinn
á undan henni, hann hafði allt til
að lifa fyrir en hún væri búin að
skila sínu Iífsverki. Það breytir því
þó ekki að ég er þakklát fyrir að
hafa fengið að hafa hana svona
lengi hjá okkur. Að lokum vil ég
þakka henni fyrir allt sem hún
hefur gert fyrir mig og mína fjöl-
skyldu. Megi Guð vera með henni.
Laufey Jóhannsdóttir.
Laufey ólst upp á heimili for-
eldra sinna, Jóhanns Sigurðssonar
verslunarmanns og Jóhönnu Ein-
arsdóttur frá Austdal í Seyðisfirði,
öll sín bernsku- og æskuár, unz
hún 22 ára gömul hleypti heim-
draganum og fór til náms í hús-
stjórnarskóla í Noregi og dvaldi
þat- og í Danmörku um eins árs
skeið. Er heim kom hóf hún verzl-
unarstörf þar til hún gifti sig.
Laufey átti fjölmennan föður-
frændbálk á Seyðisfirði er hún var
að alast upp og æ síðan leitaði
hugur hennar oft þangað. Heimili
hennar var fjölmennt og glaðvært
menningarheimili og talaði hún
ævinlega af mikilli væntumþykju
um Seyðisfjörð og kvað þangað
hafa legið menningarstrauma, ekki
aðeins frá Norðurlöndum, heldur
einnig frá Englandi og Frakk-
landi. — Hér má geta þess að um
skeið stundaði hún enskunám hjá
Jónasi frá Hriflu, sem henni var æ
síðan hlýtt til og einnig orgelnám
hjá ísólfí Pálssyni. Hljómlistamám
mun henni þó ekki hafa verið mjög
hugleikið, þótt músík væri í háveg-
um höfð á bernskuheimili hennar.
Önnur systra hennar hafði fagra
söngrödd og báðir bræðurnir léku
á hljóðfæri, annar á fíðlu og hinn
á harmónikku.
Eiginmaður Laufeyjar, Indriði
Helgason rafvirkjameistari, var
fæddur var 7. október 1882, Ind-
riðasonar bónda í Skógargerði í
Fellum og konu hans Ólafar Mar-
grétar Helgadóttur. Indriði lézt í
aprílmánuði 1976 á nítugasta og
fjórða aldursári. Stóð hjónaband
þeirra Laufeyjar því í rúmlega
fímmtíu og fjögur ár og hún lifði
bónda sinn í meira en 18 ár.
Indriði sem var hæglátur maður
en afar glaðvær og mikill fríðleiks-
maður, kom víða við á löngum
æviferli sínum, varð búfræðingur
frá Eiðum 1904, við nám í Askov
í Danmörku 1906 til 1908 og
stundaði loks rafvirkjanám þar í
landi 1908 til 1911. Á Seyðisfirði
var hann meðeigandi í Prent-
smiðjufél. Austurlands og útgáfu
blaðsins Austurlands. En höfuð-
störf hans voru bundin rafvirkjun
og raftækja- og rafbúnaðarversl-
un. Hann mun hafa verið fyrstur
íslendinga hér á landi til að leggja
stund á og læra þessa iðn. Og svo
vildi til að um þessar mundir var
rafmagnið að ryðja sér til rúms
hér á landi.
Indriði lagði raflagnir í flest hús
á Eskifírði á sínum tíma og mun
það vera fyrsta stórverkefni hans
á því sviði. Þá lagði hann rafmagn
í líklega öll eða flestöll hús á
Seyðisfirði, eftir að allmikil vatns-
aflsvirkjun var hleypt af stokkun-
um þar 1916, en þá var Seyðis-
flörður í hópi stærstu kaupstaða
hér á landi.
Um 1920 var hafizt handa um
vatnsaflvirkjun í Glerá við Akur-
eyri og mun hún hafa verið tekin
í notkun 1922. Hefir það verið
driffjöðrin í því að þau hjón sett-
ust að á Akureyri, enda verkefnin
ærin, Akureyri annar stærsti kaup-
staður landsins. Verður starfsaga
Indriða ekki rakin að öðru leyti en
því að hann setti á laggirnar á
Akureyri raftækjaverzlun og verk-
stæði þar sem hvaðeina fékkst til
rafvæðingar heimila. Hafði hann
oftast nokkra starfsmenn og ófáir
munu vera lærlingar er hjá honum
lærðu, m.a. Helgi, sonur hans.
Indriði sat í bæjarstjórn Akureyrar
1938 til 1950 og í stjórn Laxár-
virkjunar um árabil. Honum var
og sýndur mikill trúnaður og for-
usta í samtökum iðnaðarmanna
bæði í heimabyggð og á landsvísu,
sem of langt væri upp að telja.
Ævi Indriða Helgasonar er rak-
in hér í stórum dráttum þar sem
svo langt er um liðið frá andláti
hans.
Mér er skylt að minnast þessar-
ar ágætu höfðingskonu, Laufeyjar
Jóhannsdóttur, sem ég hugsa oft
til og nefni í viðræðum fóstru mína
eins og Indriða bónda hennar
fóstra minn. Svo vill til að er halda
skyldi frá Keflavík til náms á 2.
bekk Menntaskólans á Akureyri
haustið 1940, var húsnæðisekla í
bæ og borg orðin mikil vegna
hernáms landsins þá um vorið og
vandi minn mikill eftir því. Fyrir
orð snilldarmannsins Gunnlaugs
Tr. Jónssonar bóksala, sem flestir
nemendur MA skiptu við og ég
kynntist allvel veturinn áður, er
við bjuggum í sama húsi, en hann
var mikill vinur og fyrrum nábúi
MIIMNIIMGAR
þeirra hjóna, tóku þau hjón mig
inn á heimili sitt, en við Jóhann
höfðum verið bekkjarbræður í 1.
bekk MA, þótt hann væri hálfu
öðru ári yngri. Bjuggum við svo
saman í herbergi allt til stúdents-
prófs og lásum við saman til gagn-
fræðaprófs, en þá skildu leiðir að
því leyti að hann fór í stærðfræði-
deild en ég í máladeild en góður
félagsskapur okkar og vinátta
helzt áfram og hefir varað fram á
þennan dag. Systkini hans sýndu
mér ætíð mikla hlýju. Þetta atvik,
að vistast á þessu ágæta heimili,
er eitt mesta lífslán mitt og eru
kynni mín að sjálfsögðu mest
bundin við þessi skólaár mín, þótt
þau héldust alla tíð og aldrei kom
ég svo til Akureyrar síðan, að ég
heimsækti ekki þau hjón og síðan
Laufeyju eftir að bóndi hennar lézt.
Við þessi kynni eru bundnar marg-
ar mínar dýrustu minningar.
Laufey var fríð kona og glæsileg
á velli. I hógværð sinni og elsku-
semi var hún samt mjög sjálfstæð.
En þetta síðastnefnda breytti ekki
heimilisblænum, sem var alveg ein-
stakur og friðsæll. Ekki minnist
ég þess að styggðaryrði féllu, þótt
stundum væru ærsl í okkur unga
fólkinu og félögum, er í heimsókn
komu. Heimilið var ekki agasamt
þannig að leyfi þyrfti til útivistar
að kvöldi eða um helgar, jafnvel
við spilamennsku fram á morgun
ýmist heima eða að heiman. Ef
eitthvað bar út af, sem aðfinnslu-
vert þótti, kom húsbóndinn til
skjalanna og þurfti aldrei að segja
nema fá orð af sinni alþekktu
hægð og stillingu. Var þá hlýtt
orða- og átakalaust.
Það sem mér er kannski minnis-
stæðast við Laufeyju var óvenju-
lega hlýlegt bros og reisn hennar,
en þessi reisn kom ekki hvað sízt
fram í því hvemig hún rækti hús-
móðurhlutverk sitt án alls fyrir-
gangs. Heimilisbragur var allur á
þann veg að hann hlaut að hafa
sérlega góð og varanleg áhrif; það
var þroskavænlegt fyrir ungan pilt
af öðru landshorni. Á þessum
skólaárum mínum þekktist það
naumast að nemendur úr fjarlæg-
um byggðum færu heim til sín í
jóla- eða páskaleyfum. Á þessum
árum átti ég því allar hátíðir mínar
á þessu skjólgóða heimili og þótt
furðulegt kunni að þykja minnist
ég þess ekki að hafa liðið sárt af
heimþrá. Þetta var mitt annað
heimili á viðkvæmum uppvaxtará-
rum. Segir þetta e.t.v. sína sögu
og varð það og verður aldrei full-
þakkað.
Þótt Laufey væri fyrst og fremst
kona bónda síns, móðir barna sinna
og mikil húsfreyja, tók hún nokk-
urn þátt í félagsmálum, var í Kven-
félaginu Framtíðinni, í Zonta-
klúbbnum og Oddfellowstúkunni
nr. 2, Auði, en þessi samtök munu
mjög hafa stutt stofnun Öldrunar-
heimilisins í Skjaldarvík og Hlíðar
á Akureyri og leitazt við að styðja
þá, sem áttu erfitt uppdráttar and-
lega og líkamlega. En þessi störf
sín vann Laufey svo hljóðlega að
mér fannst hún aldrei dvelja lengi
af heimili sínu.
Fáum árum eftir lát Indriða
fluttist Laufey til Reykjavíkur í
nágrenni þriggja barna sinna, sem
þar búa. Keypti hún sér fallega
íbúð í Sólheimum og bjó þar ein
með sömu reisn og áður. En sjónin
smádapraðist og hvarf að lokum,
svo að seinustu mánuðina naut hún
aðhlynningar á hjúkrunarheimili
eins og fyrr segir.
Þótt Laufey létist háöldruð er
hennar samt sárt saknað. Dauðinn
er samur við sig, hvort heldur fólk
hverfur af vettvangi ungt eða ald-
ið. Ég efast ekki um að alvaldur
Guð hafi tekið hana í náðarfaðm
sinn og hún hafi engu nema góðu
að mæta hjá bónda sínum og ætt-
ingjum og vinum, sem eru horfnir
okkur.
Börnum Laufeyjar og venzla-
fólki votta ég einlæga samúð mína.
Útför Laufeyjar fer fram frá
Fossvogskapellu kl. 13:30 í dag.
lngimar Einarsson.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir og afi,
GUÐMUNDUR JAFETSSON
vélstjóri,
Svöluhrauni 9,
Hafnarfirði,
verður jarðsunginn frá Þjóðkirkjunni
í Hafnarfirði föstudaginn 3. febrúar
kl. 13.30.
Þeim, sem vilja minnast hins látna, er
bent á Hjartavernd eða Krabbameinsfélagið.
Erla Gunnarsdóttir,
Margrét Halla Guðmundsdóttir, Jón Sigurðsson,
Björg Guðmundsdóttir, Helgi Sverrisson,
Elva Guðmundsdóttir, Eirikur Sigurðsson
og barnabörn.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
ELÍSA ELÍASDÓTTIR
frá Nesi
i Grunnavik,
sem lést á Hlíf, ísafirði, 23. janúar sl., verður jarðsungin frá ísa-
fjarðarkapellu laugardaginn 4. febrúar kl. 14.00.
Kristín Þ. Símonardóttir, Jóhann Hauksson,
Sigríður R. Símonardóttir, Jón Guðbjartsson,
Elísa Símonardóttir, Árni Helgason,
Stefán K. Símonarson, Steinunn Sölvason,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Útför föður okkar, tengdaföður, afa og ástvinar,
ELMARS ÞORKELS ÓLAFSSONAR,
fer fram frá Bústaðakirkju föstudaginn 3. febrúar kl. 15.00.
Þeim, sem vildu minnast hans, er bent á heimahlynningu Krabba-
meinsfélagsins.
Agnes Arnadóttir,
Birkir Þór Elmarsson, Kristín Anna Björnsdóttir,
Elísa Björk Elmarsdóttir, Fannar Helgi Þorvaldsson,
Daníel Freyr og Davíð Fannar afastrákar.
t
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
LÓRENZ HALLDÓRSSON,
Vfðilundi 3,
Akureyri,
er lést í Fjórðungssjúkrahúsinu á Akur-
eyri miðvikudaginn 25. janúar sl., verður
jarðsunginn frá Akureyrarkirkju föstu-
Álaginn 3. febrúar kl. 13.30.
Gunnar H. Lórenzson,
Pálína A. Lórenzdóttir,
Magnús G. Lórenzson,
Gísli Kr. Lórenzson,
Steinunn G. Lórenzdóttir,
Ingibjörg H. Lórenzdóttir,
Skúli V. Lórenzson,
Haukur Hailgrímsson,
Elín B. Eyjólfsdóttir,
Ragnhildur Franzdóttir,
Þorgeir Gísiason,
Reynir Valtýsson,
Guðrún Þorkelsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Ástkær móðir mín, tengdamóðir og
amma,
ÓLÖF ÓLAFSDÓTTIR,
Norðurbrún 30,
sem andaðist þann 26. janúar, verður
jarðsungin frá Dómkirkjunni föstudag-
inn 3. febrúar kl. 13.30.
Þórunn Ragnarsdóttir, Hrafn Sturluson,
Sturla Bjarki Hrafnsson,
Ólöf Kolbrún Hrafnsdóttir.
t
Elskuleg eiginkona mín, móðir, dóttir,
tengdadóttir, systir, mágkona og
frænka,
SJÖFN MAGNÚSDÓTTIR,
Scottsdale,
Arizona,
verður jarðsungin frá Neskirkju föstu-
daginn 3. febrúar kl. 15.00.
Þeir, sem vilja minnast hennar, eru vin-
samlegast beðnir um að láta Krabba-
meinsfélag íslands njóta þess.
Sigurður V. Kristjánsson,
Svandfs Unnur Sigurðardóttir,
Lilja Sighvatsdóttir,
Unnur Sigurðardóttir,
Björn Magnússon, Sigrún Kaaber,
Unnar Magnússon, Bergrún Jóhannsdóttir,
Stefanfa Magnúsdóttir, Guðjón Torfi Guðmundsson
og fjölskyldur.