Morgunblaðið - 11.02.1995, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 11. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Viðmælandinn er orðin algjört aukaatriði í hanaati þeirra Hannesar og Marðar. . .
Ellefu ára grunnskólanemar kynna niðurstöður athugunar
Víða pottur brotinn
í umgengni í fjörum
NOKKRIR fulltrúar ellefu ára
bama í sjö grunnskólum á höfuð-
borgarsvæðinu kynntu Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur, borgarstjóra,
niðurstöður fjöruskoðunar bam-
anna í Höfða á fimmtudag. Fjöru-
skoðunin er hluti af samvinnuverk-
efni Fræðsluskrifstofu Reykjavíkur,
Náttúruvemdarfélags Suðvestur-
lands og Borgarskipulags Reykja-
víkur með ellefu ára nemendum á
höfuðborgarsvæðinu.
Verkefnið ber yfírskriftina
„Fjaran mín“ og felst í því að nem-
endur kanna ástand fjara í borginni
með tilliti til mengunar og dýralífs.
Strandlengjunni er skipt í 98 fjöru-
reinar, 500 m hver, og kemur ein
ijörurein i hlut hvers skóla. Tilgang-
urinn með verkefninu er að fá nem-
endur til þess að líta á umhverfí
sitt opnum og jafnframt gagnrýn-
um augum.
Víða pottur brotinn
Verkefnið hefur verið unnið í
fímm ár og voru niðurstöður fyrri
ára kynntar á sýningu á vegum
Borgarskipulags í Geysishúsinu
vorið 1994. Samkvæmt niðurstöð-
unum virðist víða vera pottur brot-
inn í umgengni borgarbúa um fjör-
ur Reykjavíkur en einnig megi
kenna um rusli sem kastað hafí
verið fyrir borð úr skipum. Lykt
úr skolpræsum bætir síst úr en úr
því verður bætt þegar skólp verður
leitt nokkra kílómetra út í sjó með
lagningu nýs holræsakerfis. Unnið
er að því verki um þessar mundir.
Fleiri taki að sér fjörureinar
Við afhendinguna í Höfða komu
fram tillögur frá nemendum um
úrbætur og í framhaldi af því lagði
borgarstjóri til að hverfasamtök
og/eða foreldra- og kennarafélög
tækju fjörureinar „að sér“ hver í
sínu hverfí og aðstoðuðu við hreins-
un þeirra. Tóku samstarfsaðilar
heilshugar undir tillögu borgar-
stjóra að því er fram kemur hjá
fulltrúum aðstandenda verkefnis-
ins. Með því að halda strandlengj-
unni eins hreinni og kostur er eykst
gildi hennar sem útivistarsvæðis
fýrir borgarbúa og stuðlað er að
ímynd Reykjavíkur sem „hreinnar
borgar.“
Eins og áður segir voru nemend-
umir sem komu í Höfða fulltrúar
ellefu ár bama úr sjö skólum á
höfuðborgarsvæðinu. Skólamir em:
Hamraskóli, Hlíðaskóli, Melaskóli,
Ártúnsskóli, Húsaskóli, Vesturbæj-
arskóli og Æfíngaskóli Kennarahá-
skóla íslands. Nemendumir skoð-
uðu 9,5 km fjörusvæði haustið
1994.
Morgunblaðið/Ragnhildur Ingólfsdóttir
ÍHöfða
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir borgarsljóri í hópi fulltrúa ellefu ára nemenda í sjö grunnskólum
á höfuðborgarsvæðinu sem tóku þátt í fjöruskoðunarverkefni reykvískra barna.
Formaður Bílgreinasambandsins
Verða bílar áfram
almenningseign?
Bflgreinasambandið,
sem telur hátt í 200
aðila - m.a. verk-
stæði, varahlutasala, bfla-
innflytjendur og aðra þjón-
ustuaðila í greininni - er
hagsmunasamtök bflgrein-
arinnar. Starfsemin felst
m.a. í þjónustu við fyrir-
tækin í greininni og því að
fylgjast með tækniatriðum,
mengunarstöðlum, eftirliti
og fleiru í umhverfi grein-
arinnar. Formaður sam-
bandsins, Hallgrímur
Gunnarsson, spjallaði við
blaðamann um nokkur þau
atriði sem helst brenna á
mönnum innan bflgreinar-
innar.
-Hver er staða greinar-
innar?
„Staðreyndin er sú að á
nokkrum mánuðum hafa
þrjú bifreiðaumboð hætt störfum
og ekki þarf að fara nema áratug
aftur í tímann til að finna fjölda
fyrirtækja sem annaðhvort hefur
hætt eða lent í einhveijum hremm-
ingum. Þetta stafar af því að allt-
af er verið að breyta leikreglunum
sem fyrirtækin eiga að starfa eft-
ir. Bílgreinin hefur þó fundið
meira fyrir þessu en aðrar grein-
ar, því fyrir utan almennar breyt-
ingar á skattkerfínu hefur tolla-
reglum á bíla og varahluti að
meðaltali verið breytt á minna en
tveggja ára fresti allan sl. áratug.
Rétt ákvörðun í dag í rekstri er
einfaldlega röng á morgun."
- Á hveiju þarf helst að taka?
„Aðalmálið er að bílaflotinn er
að eldast og bílum að fækka. í
árslok 1991 voru 120 þúsund bílar
á götunum, 1992 álíka margir, en
í árslok 1993 hafði fækkað um
fjögur þúsund bfla og hefði fækk-
að enn meir í árslok 1994 ef inn-
lögn skráningamúmera hefði ekki
komið til, þ.a. menn bera ekki
fastakostnaðinn af bílunum. Nýj-
ustu tölur um fjölda innlagðra
skráningarnúmera liggja ekki fyr-
ir en talið er að þar sé um 2.000-
4.000 bfla að ræða.
í þessu samhengi verður að
horfa til þess að ríkisvaldið hefur
breytt skattheimtunni af bflgrein-
inni. Þegar innflutningurinn
minnkaði þurfti ríkið að bæta sér
upp tekjutapið og skattlagði, bíla-
flotann í landinu í staðinn. Gróft
reiknað er ríkið að taka inn 100
þúsund krónur á hvem bfl þegar
allt er talið; fastagjöld,
þungaskatt, gjöld af
bensíni, varahlutum og
viðgerðum. Ef við ger-
um ráð fyrir að númer
af tvö þúsund bflum séu
í geymslu þá er ríkið að verða af
gjöldum upp á 200 milljónir.
Ef við lítum á samsetningu flot-
ans þá er svo stór hluti af honum
keyptur þegar verðið var lágt að
fjórðungur er kominn á þann tíma
að hann fer að detta út. Svo er
athyglisvert að hátt í fjórðungur
stærri vörubíla er eldri en 20 ára,
yngri en 5 ára einungis 10% og
samtals yngri en tíu ára er ekki
nema rúmlega fjórðungur. Þetta
sama áhyggjuefni á líka við um
rúturnar, mikilvæg tæki til að
þjónusta ferðamannaiðnaðinn þar
sem okkar helsti vaxtarbroddur á
að vera. Þessu ástandi veldur ekki
bara efnahagslægðin ein og sér.“
- Heldur hvað?
„Þessir stóru bílar eru í háum
gjaldaflokki. Þetta tíðkast hvergi
í Evrópu og gerir m.a. það að
verkum að samkeppnisstaða ís-
lenskra fyrirtækja er mun verri
en almennt gerist erlendis. Ferða-
mennirnir sem hingað koma eru
líka það kröfuharðir að þeir láta
sér ekki nægja gamlar rútur.
Hallgrímur Gunnarsson
►Hallgrímur Gunnarsson
fæddist í Reykjavík 25. septem-
ber 1949. Hann er verkfræðing-
ur að mennt, er forstjóri Ræsis
hf. og formaður Bílgreinasam-
bandsins. Hallgrímur er kvænt-
ur Steinunni Helgu Jónsdóttur
og eiga þau þrjár dætur.
Bílafloti
íslendinga er
a A eldast
Þessi gjöld af atvinnubílum
skipta ríkissjóð litlu máli og það
er full þörf á að endurskoða þau
mál. Ég held að það sé hætta á
því að erlend rútufyrirtæki fari
að starfa hér með erlenda bfla á
erlendum númerum. íslensk fyrir-
tæki yrðu þá engan veginn sam-
keppnisfær. Erlendu fyrirtækin
þurfa ekki að greiða virðisauka-
skatt, því hann er frádráttarbær,
þau greiða enga tolla og á meðan
þungaskattskerfið er eins og það
er, keyra þau miklu ódýrar heldur
en íslensku fyrirtækin.“
- En hvað með innflutningsgjöld
af einkabílum?
„Það eru mishá gjöld á bflum
eftir vélarstærð og hefur það veru-
leg áhrif á það hvemig fólk kaup-
ir. Það kaupir minni bfl heldur en
það vill og þeir sem hefðu mesta
þörf fyrir stóra bfla, eins og til
dæmis fólk með mörg böm, hafa
síst efni á að kaupa þá. í ótíðinni
undanfarið hefur berlega komið í
ljós að landsbyggðarfólk fer ekki
á smábflum á milli staða. Það þarf
að eiga bærilega kraftmikla og
stóra bfla en á þeim eru einmitt
hæstu gjöldin. Það má líka benda
á það að almenningur
getur varla nýtt sér þá
hagkvæmni sem dísel-
vélar bjóða upp á vegna
þess að til þess að þær
skili sama afli og bens-
ínvélar þá þarf rúmtak þeirra að
vera stærra og þá eru þær aftur
komnar í hærri tollflokk.
Ég veit ekki hvort menn átta
sig á því að ríkissjóður er að taka
inn 18 milljarða í tekjur af bíl-
greininni árlega. Inni í þeirri tölu
eru 3,8 milljarðar af innflutningi,
um 12,2 milljarðar af notkuninni
og 1.9 milljarðar í öðrum sköttum.
Að óbreyttum forsendum heldur
bílum áfram að fækka, sennilega
um 25% á næstu þremur til fimm
árum, þannig að þessir 12,2 millj-
arðar af notkuninni eru í veru-
legn hættu. Ef ekki verður eitt-
hvað að gert getur ríkissjóður
bókað tap strax á þessu ári.
Það þarf að ná jafnri endurnýj-
un bílaflotans með því að lækka
aðflutningsgjöld, hætta neyslu-
stýringunni, sem felst í misháum
gjöldum eftir vélarstærð, og það
þarf að framkvæma þetta skyn-
samlega. Nú er lag að taka ákveð-
in skref til lagfæringar og það sem
á vantar að einhveijum tíma Iiðn-
um,“ sagði Hallgrímur að lokum.