Morgunblaðið - 25.02.1995, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
LAUGARDAGUR 25. FEBRÚAR 1995 41
GÍSLIÓLAFSON
+ Gísli Ólafson
var fæddur 1.
maí 1927. Hann
varð bráðkvaddur
á heimili sínu á
Seltjarnarnesi
hinn 17. febrúar
síðastliðinn og fór
útför hans fram
frá Dómkirkjunni
24. febrúar.
ELSKU AFI er dáinn.
Fréttin um að afi væri
á leiðinni á spítala með
sjúkrabíl kom mér á
óvart og þeim mun meira fréttin
sem kom stuttu síðar um að afi
væri dáinn. Afí sem var svo atorku-
samur og enn ungur að árum.
Það á eftir að taka okkur langan
tíma að átta okkur á fráfalli afa
þar sem stórt skarð hefur verið
höggvið í fjölskylduna. Afí og
amma í sameiningu hafa haldið
fjölskyldunni saman og höfum við
átt margar ógleymanlegar stundir
á Fornuströndinni hjá þeim þar sem
við öll höfum verið kölluð saman.
Minningarnar um afa streyma
fram í hugann á þessari stundu.
Mér þótti alltaf gaman að hlusta á
sögur afa sem voru fullar kímni.
Sem dæmi um kímnigáfu hans er
það, að fyrstu ár ævi minnar hélt
ég að fyrsti maí væri lögboðinn
frídagur vegna afmælis afa. Þessu
hafði afi haldið fram og á það trúði
ég-
Hjá afa og ömmu hefur aldrei
verið naumt skammtað og eru jóla-
gjafir frá þeim dæmi um það. Pakk-
arnir sem alltaf voru samsettir af
einhverju mjúku, hörðu og sælgæti
gleymast seint. Það var líka ósjald-
an sem eitthvað spennandi, „út-
lenskt“ og ófáanlegt á íslandi var
í pakkanum.
Afi fylgdist vel með okkur og
sérstaklega í íþróttunum. Þó afi
væri mikill KR-ingur sást oft til
hans í íþróttahúsi Seltjarnarness
hvetjandi Gróttu því þar átti hann
bæði böm og barnabörn. Hann lét
okkur líka heyra það, að það væri
alltaf hægt að gera betur.
Eftir að ég lauk stúdentsprófi
höfðu afi og amma samband við
vinafólk sitt í London til að útvega
mér skóla og íjölskyldu til að búa
hjá í nokkra mánuði. Á þessum
tíma átti afi leið til London og skrif-
aði hann mér skemmtilegt bréf
fyrir komu sína, þar sem hann
spurði mig hvort ég héldi að ég
gæti fengið frí til að hitta hann
þegar hann kæmi. Hann gerði mik-
ið grín að því hvort fólkið sem ég
dvaldi hjá myndi treysta honum
fyrir mér, þar sem hann vissi að
enska fjölskyldan setti strangar
reglur um útiveru mína. Hann tók
heldur enga áhættu þegar hann
kom og lét bíl sækja mig og keyra
heim þegar hann bauð mér út að
borða á glæsilegt veitingahús í
stórborginni. Hann hugsaði um mig
eins og prinsessu og var stundin
sem við áttum saman hin ánægju-
legasta.
Afi gerði allt til þess að greiða
götu okkar systkinanna og var
ávallt fyrsti maður á staðinn ef
veikindi eða önnur vandamál komu
upp. Það er skrítið að nú verður
ekki lengur hægt að leita til hans
sem reyndist okkur svo vel.
Með þessum orðum vil ég þakka
afa allt og allt. Missirinn er mikill
en eflaust mestur hjá ömmu, sem
misst hefur sinn besta vin og þarf
nú allan þann styrk sem fjölskyldan
getur veitt henni. Blessuð sé minn-
ing afa.
Fyrir hönd okkar systkinanna,
Þurý.
Gísli Ólafson, stjórnarformaður
Tryggingamiðstöðvarinnar hf., er
látinn, á 68. aldursári. Gísli hóf
ungur að árum að vinna við vá-
tryggingar. Saga íslenskrar vá-
tryggingastarfsemi sem atvinnu-
greinar er í raun ekki
lengri en svo, að Gísli
á farsælli starfsævi
náði að hafa mikil áhrif
á uppbyggingar- og
mótunarár greinarinn-
ar.
Mörg erlend vá-
tryggingafélög höfðu
umboð á íslandi í upp-
hafi þessarar aldar og
fram undir miðja öld-
ina. Á hinn bóginn
voru innlend félög
löngum tiltölulega fá.
í kjölfar heimsstyijald-
arinnar síðari fór ís-
lenskum vátryggingafélögum að
fjölga og þeim að vaxa fískur um
hrygg. Um leið og vátrygginga-
starfsemin færðist á íslenskar
hendur, dró úr starfsemi hinna er-
lendu umboða. Þessa breytinga-
tíma vátryggingastarfseminnar
upplifði Gísli. Um nokkurt skeið
starfaði hann fyrir erlent vátrygg-
ingaumboð, en árið 1956 varð hann
forstjóri Tryggingamiðstöðvarinn-
ar hf., er það félag var sett á lagg-
ir. Því starfí gegndi hann allt til
ársins 1991, er hann tók við stöðu
stjórnarformanns félagsins. Gísli
öðlaðist mikla þekkingu og reynslu
á sviði vátrygginga og vátrygg-
ingareksturs, ekki síst varðandi sjó-
og endurtryggingar. Gísli var tölu-
glöggur og. bókhaldsfróður vel, og
nýttust þeir eiginleikar honum vel
í starfí. Eh samhliða vinnu sinni í
þágu Tryggingamiðstöðvarinnar
hf. vann hann ötullega að hags-
munamálum vátryggingagreinar-
innar og vildi veg hennar sem
mestan.
Samband íslenskra tryggingafé-
laga var stofnað 1. mars 1960, og
eru því senn rétt 35 ár liðin frá
stofnun þess. Gísli Ólafson var í
hópi mætra vátryggingamanna,
sem sátu stofnfundinn. Var hann
kjörinn í fyrstu stjórn SÍT, og var
raunar iðulega í stjórn SÍT allt til
ársins 1991, þar af var hann for-
maður í þijú ár. Eitt af forgangs-
verkefnum fyrstu stjórnar SIT var
að leggja drög að því að komið
yrði á fót stofnun, sem veitt gæti
íslenskum vátryggingamönnum
fræðslu um vátryggingar og vá-
tryggingarekstur. Sú vinna leiddi
til stofnunar Tryggingaskóla SIT,
sem hóf starfsemi haustið 1962 og
enn er við lýði. Gísli.vann að stofn-
un Björgunarfélagsins hf. árið
1964. Varð hann fyrsti stjórnarfor-
maður félagsins, og gegndi þeim
starfa árum saman. Að stofnun og
starfrækslu Björgunarfélagsins hf.
stóðu þau vátryggingafélög, sem
höfðu með höndum fiskiskipa-
tryggingar hér á landi. Félagið
gerði út björgunar- og aðstoðar-
skip, lengst af björgunarskipið
Goðann. Var hér um afar merkilegt
framtak að ræða, sem stuðlaði að
öryggi sjófarenda hér við 'land og
björgun mannslífa og verðmæta.
Þá var Gísli meðal hvatamanna að
stofnun Samsteypu íslenskra físki-
skipatrygginga árið 1968. Var
hann kjörinn fyrsti formaður
stjórnar samsteypunnar og gegndi
þar formennsku allt til ársins 1991.
Með stofnun SÍFT fóru innlend
vátryggingafélög á sviði fiskiskipa-
trygginga að endurtryggja einstak-
ar áhættur hvert hjá öðru í stað
þess að endurtryggja þær að mestu
leyti hjá erlendum félögum eins og
lengi hafði tíðkast. Varð þetta tví-
mælalaust til þess fallið að efla
vátryggingafélögin hér á landi og
styrkja stöðu þeirra gagnvart er-
lendum endurtryggjendum.
Gísli var þéttur á velli og fastur
fyrir, og iðulega sópaði að honum.
Við, sem í senn vorum samstarfs-
menn hans og keppinautar, skynj-
uðum vissulega atorku hans og
ákveðni. Ætíð var þó stutt í létta
lund og hressileika.
Með Gísla Ólafsyni er genginn
góður og gegn vátryggingamaður.
Undirritaður fyrir hönd Samband
íslenskra tryggingafélaga þakkar
honum farsæl störf að vátrygg-
ingamálefnum. Innilegar samúðar-
kveðjur færi ég eiginkonu hans, frú
Ingveldi Viggósdóttur, börnum og
fjölskyldum þeirra.
Axel Gíslason,
formaður Sambands
íslenskra tryggingafélaga.
í dag kveðjum við Gísla Ólafson,
en með honum er genginn litríkur
vátryggingamaður. Hann hóf að
loknu prófi frá Verzlunarskóla ís-
lands 1945 störf hjá Carl D. Tul-
inius & Co. hf., sem rak vátrygg-
ingaumboð, og að vátryggingum
vann hann æ síðan. Honum voru
ungum falin mikil ábyrgðarstörf,
en hann var innan við þrítugt, þeg-
ar forsvarsmenn Sölumiðstöðvar
hraðfrystihúsanna fólu honum að
undirbúa stofnun og síðan forstjórn
Tryggingamiðstöðvarinnar hf. Gísli
brást ekki því trausti sem honum
var þá sýnt og byggði upp öflugt
og virt vátryggingarfélag. Trygg-
ingamiðstöðin lagði í upphafi meg-
ináherzlu á sjótryggingar og Gísli
aflaði ser mikillar þekkingar á því
sviði. Árangurinn lét ekki á sér
standa og félagið hefur um langt
skeið verið stærst í þessari grein.
Gísli lét ekki við það sitja að
vinna einvörðungu í þágu síns fé-
lags, eigenda þess og vátrygg-
ingartaka, heldur tók hann mjög
virkan þátt í sameiginlegu starfi
vátryggjenda. Hann var kosinn í
fyrstu stjórn Sambands íslenskra
tryggingafélaga við stofnun þess
1960 og átti þar lengi sæti m.a.
sem formaður. Hann gegndi mörg-
um öðrum trúnaðarstörfum í þágu
vátryggingarstarfseminnar en hér
verður aðeins getið um tvö svið.
í árslok 1968 var Samsteypa
íslenskra fískiskipatrygginga
stofnuð. Tilgangurinn var sá að
flytja vátryggingar íslenzkra físki-
skipa yfir 100 rúmlestir á innlendar
hendur en þær höfðu áður að lang-
mestu leyti verið í höndum erlendra
aðila, þ.e.a.s. erlendir endurtryggj-
endur höfðu ákveðið iðgjöld og
skilmála og jafnframt borið mest
af áhættunni. Gísli var strax í upp-
hafi kjörinn formaður þessara sam-
taka og hann gegndi því um 23
ára skeið. Hann hafði verið manna
ötulastur í undirbúningi að stofnun-
inni og sem formaður samtakanna
vann hann mjög farsælt starf til
hagsbóta fyrir vátryggjendur og
útgerðarmenn.
Islensk endurtrygging hefur frá
upphafí séð um rekstur samsteyp-
unnar og leiddi það til enn nánara
samstarfs milli Gísla og starfs-
manna félagsins, en félagið hefur
frá stofnun Tryggingamiðstöðvar-
innar verið einn helzti endurtryggj-
andi hennar og um langt árabil
hefur Tryggingamiðstöðin verið
helzti viðskiptaaðili íslenskrar end-
urtryggingar. Fáir menn hafa
stuðlað meir að vexti og viðgangi
íslenskrar endurtryggingar en Gísli
Ólafson. Hann átti sæti í stjórn
félagsins um rúmlega 20 ára skeið,
þar af sem varamaður í sex ár, og
þar var hann ávallt ráðhollur og
tillögugóður. Að leiðarlokum stend-
ur Islensk endurtrygging hf. í mik-
illi þakkarskuld við Gísla Ólafson.
Gísli þurfti oft að gera viðskipta-
samninga og þá hélt hann fast og
vel á málum síns félags en var jafn-
framt réttsýnn og sanngjarn í garð
gagnaðilans. Honum var það ávallt
mikið kappsmál að samningar væru
nákvæmleg orðaðir þannig að ekk-
ert færi milli mála við túlkun þeirra.
Hann naut mikils trausts og
trúnaðar i störfum sínum jafnt inn-
an lands sem utan, en hann átti
mikil skipti við erlenda endur-
tryggjendur og miðlara.
Að leiðarlokum er ég þakklátur
fyrir vináttu Gísla Ólafsonar um
árabil. Hann tók mér einkar vel
þegar ég kom til starfa í íslenzkum
vátryggingarheimi fyrir nær þrem-
ur áratugum og með okkur tókst
gott samstarf, sem ekki hefur bor-
ið skugga á. Við hjónin minnumst
margra góðra stunda með Gísla og
Ingu á ferðum innanlands og utan,
en nú síðast lágu leiðir okkar um
stórbrotna náttúru Suður-Afríku.
Eftirminnilegastar eru þó samveru-
stundirnar með þeim við Straum-
fjarðará, en í hinu fagra umhverfí
árinnar naut Gísli sín vel við lax-
veiðar og útivist.
Við Kristín vottum Ingu og fjöl-
skyldu þeirra innilega samúð.
Blessuð sé minning Gísla Ólaf-
sonar.
Bjarni Þórðarson.
Þegar mér barst sú fregn að
Gísli Ólafson væri látinn setti mig
hljóðan.
Að þessi hlýi en sterki maður
væri allur var eitthvað svo óraun-
verulegt.
En svo fóru minningarnar að
hlaðast upp eins og myndir á bandi.
Það var nefnilega Gísli Ólafson,
sem studdi mig, ekki bara fyrstu
sporin á minum tryggingaferli
heldur æ síðan.
Þegar ég byijaði í þessum trygg-
ingamálum 1961, þá kom Gísli
norður til Blönduóss, til að kynna
mér leyndardóma og vinnureglur
tryggingastarfseminnar og svo var
um mörg ár að þegar ég strandaði
í málunum var hringt til Gísla og
hann kunni ætíð ráð við vandanum.
En við vorum ekki bara forstjóri
og umboðsmaður, við vorum líka
félagar, við renndum fyrir lax og
þegar ég kom í borgina þótti sjálf-
sagt að kalla á tvo til viðbótar og
slá nokkrar rúbertur. Svona væri
hægt að halda áfram því af nógu
er að taka.
Ég er þakklátur fyrir að hafa
fengið tækifæri til að kynnast Gísla
Ólafsyni og tel mig auðugri eftir
en ella.
Við hjónin sendum Ingu og Ásu
og íjölskyldum þeirra okkar inni-
legustu samúðarkveðjur, en mun-
um samt að minningin um góðan
dreng lifir áfram þó leiðir skilji.
Guð blessi ykkur öll.
Guðrún og Sigurður
Kr. Jónsson.
Þau tíðindi að Gísli Ólafson
stjórnarformaður Tryggingamið-
stöðvarinnar væri látinn komu eins
og reiðarslag. Kallið sem við öll
fáum einhvern tíma var komið fyr-
ir hann, allt of fljótt. _
Kynni mín af Gísla Ólafsyni hóf-
ust þegar ég var ungur drengur á
Blönduósi og Gísli kom norður til
þess að gera upp bókhald hjá föður
mínum, sem þá var umboðsmaður
Tryggingamiðstöðvarinnar.
Gísli var stór og mikill maður
og ég, pollinn, leit mjög upp til
þessa manns. Síðar þegar ég stund-
aði nám í Reykjavík var hann van-
ur að bjóða mér að fyrra bragði
að skjótast með sér norður á
Blönduós þegar hann fór þangað í
umboðsferðir. Fyrir mig, sveita-
manninn, var það heilmikil upplifun
að sitja í glæsilegum Mercedes og
hlusta á ótal sögur af kennileitum
ásamt veiðisögum af nánast hverri
þeirri á, sem yfir var ekið.
Árið 1977 réð Gísli mig siðan
til Tryggingamiðstöðvarinnar og
þar hef ég starfað síðan, lengst af
undir hans stjórn. Það var mikil
gæfa fyrir mig að hafa með hönd-
um umsjón með umboðsmönnum
félagsins á fyrstu starfsárum mín-
um hjá Tryggingamiðstöðinni. Gísli
lét sér mjög annt um umboðsmenn-
inna og heimsótti helstu umboðin
tvisvar á ári. í þeim ferðum lærði
ég þau vinnubrögð við bókhald og
uppgjör, sem enn eru í fullu gildi.
Gísli var gífurlegur bókhaldsmaður
og mikill reikningshaus. Hann
reiknaði oftar en ekki í huganum,
það sem aðrir settu í vél.
Þar kom að ég fór að sinna end-
urtryggingum að nokkru leyti með
Gísla. Því fylgdu oft langir og
strangir fundir og margar vinnu-
stundir, sérstaklega þó í ársupp-
gjöri. Þar gaf hann ekkert eftir.
Hann var sá mesti vinnuhestur sem
ég hef nokkurn tíma kynnst. Hann
vann klukkustundum saman án
þess svo mikið að fá sér kaffísopa.
Ef maður vissi ekki svar við ein-
hverri spurningu hans, vildi Gísli
ekki heyra svarið „Ég held það“,
frekar vildi hann heyra „Ég veit
það ekki“. Þannig var hann. Hann
var harður húsbóndi en sanngjarn.
Við Gísli Ólafson vorum ekki
alltaf sammála um hlutina, hvorki
hjá Tryggingamiðstöðinni né utan
hennar. En við gátum alltaf rætt
málin, hann hlustaði og sagði sína
meiningu, og að lokum tók hann
að sjálfsögðu ákvörðun sína.
Það er komið að leiðarlokum hjá
Gísla hérna megin. Eftir stendur
minningin um afburða mann, mann
sem reyndist mér ákaflega vel í
einu og öllu. Að því mun ég búa
ævilangt. Gísli Ólafson naut trausts
og virðingar hvar sem hann kom,
hans er nú sárt saknað.
Ég votta Ingu og Ásu og fjöl-
skyldum þeirra mína dýpstu samúð.
Ingimar Sigurðsson.
í dag fylgjum við Gísla Ólaf-
syni, stjórnarformanni, til grafar.
Andlát hans bar skjótt að og
setti okkur á Sæbraut hljóð þegar
sú fregn barst að Gísli vinur okkar
væri allur.
Kynni mín af Gísla hófust þegar
ég var ungur strákur í föðurhúsum.
Faðir minn og Gísli voru miklir vin-
ir og leiddi vináttu þeirra til mikils
samgangs á milli fjölskyldnanna
tveggja. Oft hittust íjölskyldurnar,
ekki síst austur í Grafningi í Þing-
vallasveit, því þar lágu sumarhús
þeirra saman. Skipst var á að taka
hús hvert á öðru, oft var glatt á
hjalla og amstur vinnudagsins
hvarf eins og dögg fyrir sólu.
Ég minnist þess að oft heyrði
ég föður minn hafa orð á því hversu
traustur og áreiðanlegur vinur Gísli
væri. Eftir lát föður míns reyndist
Gísli mér ákaflega vel. Hann var
bóngóður, úrræðagóður og hlýr í
öllu viðmóti. Mér fannst hann ávallt
taka mér sem jafningja, þótt á
okkur væri mikill aldursmunur. Ég
vissi að til hans gat ég leitað hvort
sem erindið var léttvægt eða mikil-
vægt. Á öllum hlutum tók hann
með skilningi og góðri yfirsýn þess
manns sem reynslu hafði.
Persónuleg kynni okkar fóru
vaxandi með árunum, ekki síst eft-
ir að ég tileinkaði mér að nokkru
eftirlætis áhugamál Gísla, laxveið-
arnar. Oft lágu eftir það leiðir okk-
ar saman við laxveiðar á bökkum
Þverár í Borgarfírði. Gísli var kapp-
samur og naskur veiðimaður. Hann
var einnig eftirminnilegur og
skemmtilegur veiðifélagi sem ávallt
lumaði á góðum veiðisögum. Um-
hverfís hann var engin lognmolla,
þar ríkti hressileiki, glettni og góð-
ur andi. Segja má að Gísli hafí
skipt um ham þegar hann var kom-
inn í sitt uppáhalds umhverfi með
niðandi veiðiá við fætur sér og far-
inn að kljást við þann silfraða. Inga
kona hans var honum enginn eftir-
bátur við laxveiðarnar. Voru þau
hjónin oftar en ekki aflahæst í
hópnum, þótt þar væru á meðal
nokkrir slungnir veiðimenn. Seint
munu hverfa mér úr minni allar
þær eftirminnilegu stundir sem við
móðir mín nutum ásamt öðrum
góðum vinum í félagsskap þeirra
hjóna á bökkum Þverár.
Með þessum fáu línum vil ég að
leiðarlokum þakka fyrir að hafa
fengið að kynnast Gísla Ólafsyni.
Hann var foreldrum mínum kær
og fyrir þá viðkynningu og gleði-
stundir ber að þakka. Fyrir hug-
skotssjónum mínum stendur Gísli
sem klettur. Hann stendur upp úr
mannþrönginni vegna mannkosta
sinna og atgervis. Hann var góður
maður og er mikill harmur kveðinn
að fjölskyldu hans og ástvinum.
Andspænis dauðanum mega orð sín
lítils en það er þó huggun harmi
gegn að minningin um góðan mann
mun lifa. Þannig mun Gísli Ólafson
Iifa í minningu minni og fjölskyldu
minnar, þótt hann hverfi okkur
sjónum. Ég bið góðan Guð að gefa
Ingu og börnum styrk í sorg sinni.
Ingvar Vilhjálmsson.
• Fleirí minningargreinar um
Gísln Ólnfsson bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu
næstu daga.