Morgunblaðið - 12.03.1995, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 12. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
't
i
VIKAN 5/3-11/3.
►Einn helsti forystumaður
Hægriflokksins í Noregi tel-
ur rétt að bjóða íslending-
um 30 þúsund tonna þorskk-
vóta í Barentshafi til flmm
ára, meðan þorskstofninn
við ísland sé byggður upp
að nýju. Þorsteinn Pálsson
sjávarútvegsráðherra segir
þessa tillögu mjög áhuga-
verða.
►Dótturfyrirtæki Eimskips
í Hollandi keypti á fimmtu-
dag 80% hlutafjár í hol-
lensku flutningsmiðlunar-
fyrirtæki sem rekur vöru-
dreifingarmiðstöð og skrif-
stofu nærri höfninni í Rott-
erdam.
Bakki hf. fær
Ósvör hf.
BÆJARSTJÓRN Bolungarvíkur sam-
þykkti á föstudag endumýjað kauptil-
boð rækjuverksmiðjunnar Bakka hf.
í Hnífsdal í eignarhlut bæjarins í Ós-
vör hf., en eldri áætlanir um þau
kaup höfðu runnið í sandinn fyrr í
vikunni, þegar nokkrir aðilar í Bol-
ungarvík keyptu óseld hlutabréf í
Ósvör hf. í nafni fyrirtækisins Heima-
afls hf. Nokkrir hluthafar í Ósvör hf.
sem vora óánægðir með að kaup
Bakka hf. færa út um þúfur, buðu
eigendum fyrirtækisins samkomulag
um myndun nýs meirihluta með kaup-
um á hlut bæjarins. Reiknað er með
að fyrirtækið eigi kost á 80-90 millj-
óna kr. Vestfjarðaaðstoð.
►Tillaga átta fyrrum for-
manna Lögfræðingafélags
íslands um að hætta þátt-
töku í Mannréttindaskrif-
stofunni, var samþykkt á
aðalfundi þess.Fráfarandi
formaður LMFÍ segir það
nú eina lögmannafélagið í
heiminum utan einræðis-
ríkja, sem gert hafi stjórn
sína umboðslausa til að tjá
sig um mál er mestu skipti
varðandi réttaröryggi borg-
ara í landinu.
►íbúar á snjóflóðahættu-
svæðinu í Hnífsdal íhuga að
kanna réttarstöðu sína
gagnvart Ofanflóðasjóði
fyrir dómstólum, reynist
sjóðurinn vanbúinn eða
óviljugur til að kaupa fast-
eignir þeirra. íbúarnir eru
staðráðnir í að búa ekki á
svæðinu næsta vetur.
►Kona í Reykjavík vann 18
milljónir króna í Happ-
drætti Háskóla íslands á
föstudagskvöld. Hún átti
alla aðalvinningsmiðana
með sama númeri auk
trompmiða.
Segja tilvísanir
lögbrot
SÉRFRÆÐINGAR segja að í bráða-
birgðaniðurstöðum lögfræðiálits sem
fyrir þá var unnið, komi fram að heil-
brigðisráðherra hafi brotið lög með
útgáfu reglugerðar um tilvísanakerf-
ið. Formaður Sérfræðingafélags ís-
lands segir þá ekki hafa neinn áhuga
á málaferlum á hendur íslenska rík-
inu, en áskilur sér rétt til málsóknar,
náist ekki samkomulagi um breyting-
ar á reglugerðinni. Heilbrigðisráð-
herra segir fráleitt að reglugerðin
feli í sér lögbrot og að hann óttist
ekki lögsókn af hálfu sérfræðinga.
Hagnaður
Flugleiða
HAGNAÐUR af starfsemi Flugleiða
varð um 260 milljónir á seinasta ári
en árið þar á undan varð 305 milljóna
króna tap. Þessu til viðbótar hagnað-
ist fyrirtækið verulega á sölu flugvél-
ar og dótturfélags. Heildarskuldir
þess voru 17,5 milljarðar í árlok 1994,
sem er betri staða en 1993. Boeing
757 vél fyrirtækisins ofreis í flugtaki
i Lúxemborg á miðvikudag og snerti
stélið flugbrautina. Engan sakaði.
Grálúðustríð
KANADÍSK strandgæsluskip færðu
í gær, laugardag, spænska togarann
Estai til hafnar í St. John’s á Ný-
fundnalandi en hann var tekinn að
grálúðuveiðum í fyrradag á umdeild-
um miðum rétt utan kanadísku lög-
sögunnar. Kanadamenn boðuðu máls-
höfðun gegn skipstjóranum og hótuðu
að taka fleiri togara sem staðnir yrðu
að veiðum á miðunum. Evrópusam-
bandið (ESB) brást ókvæða við töku
togarans og hótaði að grípa tii refsiað-
gerða gegn Kanada. Kanadískir emb-
ættismenn sögðu að svo virtist sem
taka togarans hefði borið tilætlaðan
árangur, því 14-18 spænskir togarar
hefðu hætt veiðum og haldið sig utan
miðanna í gær.
Ovissa um ERM og
ólga í gengismálum
SKIPTAR skoðanir eru um hvaða
áhrif gengislækkun spænsku og port-
úgölsku gjaldmiðlanna, sem ákveðin
var sl. mánudag, hefur á framtíð
Gengissamstarfs Evrópu (ERM) og
áform um sameiginlegan gjaldmiðil
Evrópusambandsríkjanna (ESB).
Evrópskir sérfræðingar í gengismál-
um voru nær sammála um að bæði
gengissamstarfið og sameiginlegur
gjaldmiðill væru hugsanlega úr sög-
unni en utanríkis- og fjármálaráð-
herrar ESB-ríkjanna lýstu hins vegar
gagnstæðri skoðun. Mikil ólga hefur
verið á gjaldeyrismörkuðum í vikunni
vegna mikillar lækkunar Bandaríkja-
dollars og veikrar stöðu hans gagn-
vart japanska jeninu og þýska mark-
inu. Seðlabankar austan hafs og vest-
an reyndu að styrkja hann með mikl-
um dollarakaupum og vaxtahækkun-
um.
► JACQUES Chirac eykur
stöðugt forskot sitt fyrir
frönsku forsetakosningarn-
ar, samkvæmt skoðana-
könnunum. Ahrifamenn
meðal franskra hægri-
manna lögðu á föstudag að
Edouard Balladur forsætis-
ráðherra að draga sig í hlé.
►MAFÍAN á Sikiley myrti
fjórar manneskjur á mánu-
dag og óttast yfirvöld, að
friðsömu tímabili á eyjunni
sé að Ijúka.
►UMFANGSMESTU
stríðsglæparéttarhöld frá
Niiraberg-réttarhöldunum
yfir þýskum nasistum eftir
seinna stríðið hófust í Eþí-
ópiu á miðvikudag. Mengistu
Mariam, leiðtogi marxista-
stjórnarinnar fyrrverandi
og 66 samverkamenn hans
eru sakaðir um þjóðarmorð.
►SAMKOMULAG tókst á
fimmtudag um að ísraelskt
herlið dragi sig frá sjálf-
stjórnarhéruðum PAlest-
ínumanna og kosningar fari
þar fram l.júlí.
► VERKFALL hjúkrunar-
fræðinga í Finnlandi
breiddist út á föstudag en
þá höfðu 80.000 hjúkrunar-
konur lagt niður vinnu frá
því verkfall hófst fyrir hálf-
um mánuði. Þær krefjast
allt að 10% kauphækkunar.
►NEÐRI deild rússneska
þingsins rak á föstudag
mannréttindafulltrúann
Sergej Kovaljov úr embætti.
_______________________FRÉTTiR_________________________ {
VR-félögum gefinn kostur á lengri lánstíma lífeyrissjóðslána J
Mánaðarlegar greiðsl-
ur gætu lækkað um 13%
STJÓRN lífeyrissjóðs Verslunar-
mannafélags Reykjavíkur hefur
samþykkt að gefa sjóðsfélögum
kost á að lengja lánstíma lífeyris-
sjóða úr 15 árum í allt að 20 ár.
Magnús L. Sveinsson, formaður VR,
segir að með breytingunni lækki
árleg greiðslubyrði af 1,3 milljóna
króna láni um 21.600 krónur. Mán-
aðarlegar greiðslur lækki um 13%.
Magnús sagði að á meðan á
samningaviðræðum og umræðum
um breytt greiðslukjör hefði staðið
hefði stjórn félagsins ákveðið að
óska eftir því við stjórn lífeyrissjóðs-
ins að skoðað yrði hvort hægt væri
að lengja lánstíma og lækka vexti
lífeyrissjóðslánanna. Stjómin hefði
svo á fundi sínum 24. febrúar sam-
þykkt að gefa fólki kost á að lengja
lánstímann úr 15 árum í allt að 20
ár. Fimm ára lenging lánstíma hef-
ur þær afleiðingar að mánaðarlegar
greiðslur af nýju 1,3 milljóna króna
láni lækka úr 13.722 kr. í 11.917
kr. eða um 13%. Árleg greiðslu-
byrði myndi lækka um 21.600 kr.
Ákvörðun um vexti frestað
Miðað við 15 ára lánstíma og 3%
vexti hefur lántakandi greitt um 2,3
milljónir þegar lánið hefur verið
greitt upp. Ef hins vegar er miðað
við 20 ára lánstíma verð.ur upphæð-
in 2,7 milljónir.
Magnús sagði að 6% vextir væru
af lánunum og samkomulag hefði
orðið um að fresta ákvörðun um i
vaxtalækkun. Hann sagði að ekkert
hefði verið rætt um hversu mikil
sú lækkun gæti orðið. Hins vegar
væri hann sjálfur þeirrar skoðunar
að hún gæti numið hálfu prósenti
eða svo. „Því við þurfum auðvitað
að gæta þess að sjóðurinn sjálfur
standi fyrir þeim skuldbindingum
sem honum er ætlað,“ sagði Magn-
ús.
Hann sagði að stjórn VR hefði
ekki orðið fyrir miklum þrýstingi
vegna lengingar lánstímans. Því
væri hins vegar ekki að leyna að
fólk hefði hringt og spurt hvort
hægt væri að lengja lánstímann.
Norsk söngkona syngnr Rímu Hafliða Hallgrímssonar
*
Anægju-
legt að
flytja
verkið hér
„ÉG DÁI verk Hafliða Hallgríms-
sonar og þykir vænt um að fá
að flytja Rimu hér á íslandi,“
segir norska sópransöngkonan
Ragnhild Heiland Sörenssen.
Hún flytur Rímu Hafliða Hall-
grímssonar með Kammersveit
Reykjavíkur í íslensku óperunni
kl. 17 í dag. Ragnhild frumflutti
verkið með Norsku kammer-
sveitinni á vetrarólympiuleikun-
um í Lillehammer í fyrra. Önnur
verk á efnisskrá tónleikanna eru
Lítil svíta op. 1 eftir Carl Niels-
en, Acintyas eftir Jan Sandström
og Rakastava op. 14 eftir Jean
Sibelius. Stjórnandi tónleikanna
er Finninn Toumas Ollila.
Ragnhild hefur mörg járn í
eldinum þvi hún kemur fram á
tónleikum og er fastráðinn
söngvari við norsku ríkisóper-
una. „Ég hef verið í hlutverkum
eins og Mínu i La Boheme og
Violettu í La Traviata. Violetta
verður einmitt verkefni mitt í
næsta mánuði. Síðan kem ég
fram á tónleikum, syng ljóðatónl-
ist og kirkjulega tónlist svo eitt-
hvað sé nefnt. Um næstu helgi
kem ég fram á tónleikum með
Tronheimsolistene svo ég nefni
eitthvað,“ segir Ragnhild.
Yndisleg
hljómsveit
Þó Ragnhild hafi víða haldið tón-
leika hefur hún ekki áður komið
til íslands. „Ég myndi vilja koma
aftur að sumarlagi og fá að fara
á bak íslenska hestinum. Mér
finnst hestarnir ykkar frábærir
og vildi gjarnan eiga einn ef ég
gæti. Núna get ég því miður ekki
verið lengi og hef ekki mikinn
tíma til að æfa fyrir tónleikana.
En við höfum verið með eina
æfingu og mér fannst hún hafa
gengið mjög vel,“ segir Ragn-
hild.
Ragnhild hrósar verki Hafliða.
„Mér fínnst Rima skáldlegt og
fallegt verk. Yfír því er einhver
kyrrð. Nóttin kemur við sögu,
ástin og dauðinn líka. Eiginlega
er verkið svolítið skáldlegt," seg-
ir hún.
Ragnhild hefur ekki unnið með
Toumas Ollila áður. Hann er
aðalstjórnandi og tónlistarssljóri
Fílharmóníuhyómsveitarinnar í
Tampere í Finnlandi og hefur
komið víða við sem gestastjórn-
andi. „Móttökurnar héraa hafa
verið frábærar. Hljómsveitin
leikur yndislega og hún gaf mér
blóm í tilefni af afmælinu mínu
í dag. Eina vandamálið er að
margir eru í öðrum hljómsveitum
og því er erfitt að finna æfinga-
tíma,“ segir hann.
Þjófnaður úr geymslum í fjölbýlishúsum
Skýtur skelk í bringoi
ÍBÚAR ‘ í Qölbýlishúsinu við
Grandaveg 47 hafa áhyggjur af
tíðum innbrotum í geymslur á
höfuðborgarsvæðinu, en brotist
var inn í sex geymslur á Granda-
vegi fyrir skömmu og ekki í fyrsta
skipti. Kristín Bárðardóttir sem
er íbúi í húsinu, segir að sumir
íbúanna þori ekki lengur að fara
án fylgdar niður í geymslur sínar.
Vilja ekki fara einsömul
„Það er eins og þjófamir hafí
lykil að húsinu, því að þeir virðast
athafna sig að næturlagi og á
þeim tíma sólarhringsins opnar
varla nokkur íbúi fyrir ókunnug-
um. Fólk er jafnvel hætt að opna
fyrir ókunnugum að degi til,“ seg-
ir Kristín.
„í húsinu er mjög mikið af eldra
fólki, margt um og yfír áttrætt,
og þótt ég hafi ekki fundið til
hræðslu er mér ekki lengur rótt.
Ástandið er mjög óhugnanlegt og
skýtur íbúum skelk í bringu. Fólk
óttast einkanlega að standa þjóf-
ana að verki. Geymslurnar eru á
tveimur hæðum og fólk segist
ekki fara eitt niður í neðri geymsl-
urnar, sérstaklega ekki að kvöld-
lagi. Þetta er ófremdarástand.“
Engir sakleysingjar
Soffía Axelsdóttir er einnig íbúi
í húsinu, og segir hún að fyrir
þremur vikum hafi verið brotist
inn í læsta bílageymslu íbúa og
þar stolið m.a. úr bifreið hennar.
Þýfið hefur ekki fundist. Annað-
hvort virðist óboðnir gestir hafa
komist yfir lykla eða noti sér
grandarleysi þeirra sem ganga
um húsið, og nái t.d. að setja eitt-
hvað á milli stafs og hurðar áður
en hún lokast.
„Þama eru engir sakleysingjar
eða hrekkjalómar á ferð eins og
manni finnst að fjölmiðlar álíti og
lögreglan á stundum, heldur af-
brotamenn sem fremja skemmdar-
verk og stela og eru á höttunum
eftir verðmætum.
Við getum alltaf búist við heim-
sókn þessara fugla,“ segir hún en
kveðst telja erfítt fyrir lögreglu
að vakta húsið við Grandaveg eða
önnur Qölbýlishús öllum stundum,
enda virðist þjofarnir varkárir með
afbrigðum.