Morgunblaðið - 12.03.1995, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 12. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Sverrir
NEMENDUR á öllum aldri geta tekið þátt í tölvusamskiptum, en 11-12 ára eru þau orðin sjálfbjarga.
Spjallað saman
á tölvum
„ Morgunblaðið/Kristinn
LÁRA Stefánsdóttir var á kafi í viðskiptum þegar hún lenti fyr-
ir tilviljun í tölvunámi. Nú sameinast áhugamálin og starfið í því
að koma nemendum og kennurum áleiðis inn í spennandi tölvusam-
skipti landshluta og landa á milli.
90% grunnskóla
landsins hafa aðgang
að íslenska mennta-
netinu og ættu þar
með að geta komist
í samband við nem-
endur úti í heimi.
Hildur Fríðríks-
dóttir komst þó að
því að engin skóla-
stefna er til um upp-
lýsingatækni á Is-
landi og því er alfarið
undir kennurum og
skólastjómendum
komið hvort nemend-
ur geta nýtt sér þessa
tækni í skólastarfínu.
AHVERJU lifir fólk í Tas-
maníu? Hvemig er að
vera barn í stríðshijáðu
landi? Hvað er „orag-
ami“? Eru indíánar í raunveruleik-
anum eins og þeir eru sýndir í kvik-
myndum? Svör við spumingum eins
og þessum þurftu nemendur til
skamms tíma að leita að í bókum
en nú hafa þeir tækifæri til að fá
þau beint frá viðkomandi án þess
að hafa nokkurn milligöngumann.
Rúmlega 90% allra grunnskóla
iandsins eru tengdir töivunetinu
íslenska menntanetinu (ISMENNT)
og þar með Intemeti. Það sorglega
er að aðeins hluti nemenda hefur
aðgang að netinu vegna þess að
hveijum skóla er í sjálfsvald sett
hvort hann sinnir tölvusamskiptum
eða ekki.
Lára Stefánsdóttir, kennslustjóri
íslenska menntanetsins, er gagn-
rýnin á hversu stefnulaust nám í
tölvunotkun er á íslandi. „í náms-
skrám grunn- og framhaldsskóla
er ekki tekið á tölvunotkun í al-
mennu námi. Það er þó ekki hægt
að segja að ekkert sé fjallað um
tölvur í skólum því við skilgreinum
eitthvað sem heitir tölvufræði sem
er allt annað“.
Engin skólastefna
„Þar sem ég þekki til á Norður-
löndum er fyrir hendi skólastefna
um tölvunotkun og upplýsinga-
tækni,“ segir hún um leið og hún
teygir sig i danska bók um áætlan-
ir í upplýsingasamfélaginu árið
2000, þar sem við sitjum á þröngri
skrifstofu hennar uppi í risi á Kenn-
araháskólanum.
„Norska þingið hefur einnig gef-
ið út ályktun sem fjallar um málið
og hér er ég með bækling um stefnu
sænskra skóla. Þetta þýðir þó ekki
að við stöndum öðrum Norðurlanda-
þjóðum neitt að baki varðandi tölvu-
samskipti í námi.
Við þurfum að takast á við hvern-
ig tölvur nýtast í bókmenntum,
móðurmáli, samfélagsfræði og fleiri
greinum," segir hún og bendir á
að menntakerfið þurfí að breytast
til samræmis við samfélagið. Þeir
tímar séu liðnir að fólk geti lært
sína iðn og haldið óbreyttum vinnu-
brögðum meira og minna alla ævi.
„Nú kemur fólk ekki fulinuma úr
skóla heldur er það sífellt að bæta
við þekkinguna.
Mín skoðun er sú að þjálfa þurfi
hæfileikann til að læra og að leita
sér upplýsinga til dæmis á bóka-
safni eða í tölvuneti."
- Nú býður Námsgagnastofnun
upp á rúmlega 90 kennsluforrit.
Er um sömu skóia að ræða sem
nýta þessi forrit og nota menntanet-
ið meðan aðrir skólar gera það ekki?
„Já,“ svarar Lára og kinkar kolli.
„Það fer algjörlega eftir kennurum
hvort þeir nota tölvu til kennslu eða
ekki. Kennarasambandið styrkti
heimsóknir í alla skóla þannig að
sem flestir hefðu möguleika á að
tengjast netinu og Reykjavíkurborg
sá til þess að þrír kennarar frá öll-
um skólum í Reykjavík fengju fjög-
ur námskeið til að læra að vera
með samskiptaverkefni. Það luku
ekki allir skólar við þessi námskeið
og við sjáum greinilega fylgni milli
áhuga kennara og notkunar nem-
enda.
Sumir kennarar vinna sjálfir við
tölvurnar en telja sig ekki hafa tíma
né búnað til að hleypa börnunum
að tölvunum. Varðandi búnað tel
ég þetta ekki vera rétt, því kennari
með eina tölvu og eitt módem getur
gert miklu meira en kennari með
15 tölvur og tvö módem. Það er
alveg ótrúlegt að sjá hvað sumir
kennarar geta gert og gefa sér tíma
til að vinna með nemendum."
Hún bendir einnig á að tölvusam-
skipti veki áhuga nemenda á að
afla sér upplýsinga og koma þeim
á framfæri. „Ef spurning kemur til
dæmis frá nemanda úti í heimi
hvers vegna eldijöll gjósa og þau
vita ekki svarið eru þau fljót að
fletta því upp. Þau þurfa einnig að
fletta upp í orðabókum og ég passa
mig til dæmis alltaf á að vera mjög
fáfróð þegar ég er að aðstoða þau,“
segir Lára og hiær við.
Hvað er „oragami"?
Tölvusamskipti snúast ekki ein-
göngu um háalvarleg efni og tekur
Lára dæmi af kennara sem kom til
hennar og kvaðst hafa mikinn
áhuga á „oragami“. Hún segist
hafa komið af fjöllum og spurt hvað
það væri. „Það er að bijóta pappír
í listaverk," svaraði kennarinn.
„Eg leitaði síðan í tölvunni að
. „oragami" og áður en ég vissi af
var ég komin á kaf í þessi pappírs-
brot með nýjustu myndimar á
skjánum.”
- Gerið þið eitthvað til að hvetja
einstaka skóla til að taka upp tölvu-
samskipti?
„Nei, við látum þá alveg um
frumkvæðið, en ef þeir leita sam-
starfs þá erum við meira en tilbúin.
Þá bendum við á allt möguiegt sem
tölvusamstarf býður upp á.“
Tölvusamskiptin sem Lára talar
um meðal grunnskólanemenda heit-
ir KIDLINK og var stofnað af Norð-
manninum Odd de Presno, sem
jafnframt er stjórnandi verkefnis-
ins. Undir KIDLINK falla ýmsir
flokkar, hver með sínu nafni, en
íslenskir nemendur geta komist í
samband við rúmlega 30.000 börn
í ff6 löndum. „Við byggjum þetta
upp á póstlistum og svipar KID-
LINK að vissu leyti til venjulegs
skóla, þar sem mismunandi þáttum
er sinnt á mismunandi stöðum,“
segir hún.
„Hugsjón okkar varðandi KID-
LINK er að börn víðs vegar um
heim kynnist hvert öðru og ólíkum
menningarheimum. Með því von-
umst við til að þau læri að skilja
hvert annað og verði þar af leið-
andi ólíklegri til að fara í stríð eða
fordæma ólíka kynþætti.“
Clinton neitað um aðgang
Lára segir til dæmis mjög áber-
andi hvað Bandaríkjamenn verði
hissa þegar þeir uppgötva að það
hugsa ekki allir eins og þeir. Hún
tekur dæmi af því þegar Clinton
Bandaríkjaforseti vildi komast inn
á netið en fékk neitun frá henni
og samstarfsmönnum hennar í Dan-
mörku, Perú og víðar.
„Clinton vildi fá að skrifa þakkar-
bréf á KIDCAFE-rás til barna í
New Hampshire sem bökuðu kökur
í því skyni að bjarga fjárlagahalla
landsins. Aðgangur að KIDCAFE
er bannaður eldri en 15 ára svo að
við tilkynntum að hann væri of
gamall. Bandaríkjamenn urðu
óskaplega hvumsa og ruglaðir í rím-
inu, því um var að ræða forseta
Bandaríkjanna. Eftir mikið þref og
fjölda bréfaskrifta endaði með því
að við sýndum skilning á mikilvægi
málsins og Clinton fékk að senda
börnunum bréf.“
Einnig í framhaldsskóla
- KIDLINK er fyrir nemendur
upp að 15 ára en tekur eitthvað
annað við í framhaldsskóla?
„Já, þar eru unnin sérhæfðari
verkefni. Nefna má dæmi eins og
sameiginlega könnun íslenskra og
japanskra nemenda á eiturlylja-
notkun unglinga. Nemendur MH
komust í beint samband við indíana
af ýmsum ættflokkum, sem flestir
stunduðu nám í háskólum í Banda-
ríkjunum og Kanada. Með því feng-
ust svör við alls kyns spurningum
varðandi lífshætti þeirra bæði fyrr
og nú, sem ekki var hægt að finna
í bókum.
Einnig var eldri kona nemandi
hjá mér í Fjölbrautarskólanum í
Armúla, sem hafði mikinn áhuga á
unglingum í erfiðleikum. Það varð
úr að bandarískur skóli fékk hana