Morgunblaðið - 25.03.1995, Side 44

Morgunblaðið - 25.03.1995, Side 44
44 LAUGARDAGUR 25. MARZ 1995 MORGUNBLAÐIÐ Rauða fjöðrin til styrktar gigtar- rannsóknum ÁÆTLAÐ er að gigtarsjúkdómar kosti þjóðarbú -------------------------- Islendinga um tíu milljarða á hverju ári auk þeirra ómældu þjáninga sem sjúkdómurinn veldur. Orsakir flestra gigtsjúkdóma eru tald- ar vera flókin víxlverkun erfðaupplags og umhverfisþátta, en marga þætti á eftir að rannsaka frekar. Töluverður árangur hef- ur náðst í gigtarrannsóknum hér á landi, sem vakið hafa athygli erlendis, og telja íslenskir læknar og vísindamenn mikilvægt að hægt verði að nýta þessa undirstöðu til áframhaldandi rannsókna. Til þess að hleypa starfseminni af stað munu Lions- menn um land allt taka hönd- um saman og bjóða lands- mönnum rauðu fjöðrina til sölu ¥* um næstu helgi. Mun ágóðinn renna til að setja á stofn Gigt- arrannsóknarstofnun íslands í samvinnu við Landspítal- ann og Háskóla íslands. Verður stofnunin með að- setur í Landspítalanum. Álagssj úkdómar valda lengstum fjar- vistum frá vinnu UM 73% allra tilkynntra atvinnu- sjúkdóma í Svíþjóð eru vegna álagseinkenna og álagssjúk- dóma og valda þeir lengstum fjarvistum frá vinnu. I Nor- egi eru álagseinkenni einn- ig aðalorsök fjarvista frá vinnu, en engar nýlegar tölur eru til á Islandi um íjarvistir almennt vegna óþæginda frá hreyfi- og stoð- kerfi. „Það er ef til vill ekki hægt að heimfæra sænskar tölur beint yfir á ísland vegna ólíkra aðstæðna. Aft- ur á móti er eng- FIMMTI hver íslendingur fær gigt. in ástæða til að ætla að ástandið hér sé neitt betra en hjá Svíum,“ sagði Þórunn Sveinsdóttir sjúkraþjálfari í atvinnusjúkdómadeild Vinnueftirlits ríkisins í samtali við Morgun- blaðið. Einhæf vinna slæmur kostur Fábreytt vinna, þar sem hreyf- ingar eru einhæfar og endurtekn- ar, er sterkur áhættuþáttur varð- andi vöðva- og liðverki, þótt sjúkraþjálfarar vilji ekki tala um gigt í því sambandi, því hún er aðeins hluti af orsökum verkjanna. Líkamlega krefjandi störf, þar sem verið er að lyfta og bera þungí hluti eða unnið er í slæmum stell ingum, fela einnig í sér aukn; hættu á óþægindum. Hjá atvinnusjúkdómadeild fe stór hluti vinnu starfsfólks í ai sinna fyrirbyggjandi störfum. „Vi( ræðum fyrirbyggjandi aðgerði varðandi álag á hreyfíkerfi, þ.e vöðva, sinar, stoðkerfí, liði og bein Meðal annars er komið inn ; vinnuaðstöðu, líkamsbeitingu o{ vinnuskipulag en einnig andleg álag, sem getur valdið óþægindun eins og vöðvaspennu." Fyrirbyggjandi aðgerðir Þórunn segir að til að fyrir byggja verki í stoðkerfi sé nauð synlegt að vinna ekki of lengi vii sams konar hreyfingar. Ef ekk er hægt að koma því við að breyt; um starfsaðferðir eða sinna fjöl breyttu starfí sé nauðsynlegt ai taka hlé á hálftíma eða klukku stundar fresti. „Vinnuaðstaðan þarf að hæf; starfsmönnum og nauðsynlegt ei að þeir hljóti fræðslu og þjálfun góðri vinnutækni. Einnig m; benda á mikilvægi þess að starfs menn séu hafðir með í ráðum þeg ar hanna á nýja vinnuaðstöðu eð; kaupa tæki og búnað,“ sagði hún Á næstu þremur árum mui Vinnueftirlit ríkisins vinna ai „Átaki um góða líkamsbeitingu vii vinnu“. Er ætlunin að ná til stjórn enda og starfsmanna fyrirtækja til þeirra sem hafa áhrif á hönnui og skipulag vinnustaða, vinnuað ferða, búnaðar og tækja, svo oj til samtaka atvinnulífsins. Lionsmenn safna til efl- ingar gigtarrannsóknum ÓLAFUR Briem kynningarstjóri fjölumdæmis segir að gigtar- læknar hafi opnað augu margra með fyrirlestrum um gigtina. LIONSMENN um allt land munu leita til landsmanna um næstu helgi og bjóða þeim rauðu fjöðrina til kaups. Er þetta í sjötta sinn sem Lionshreyfingin beitir þessari fjár- öflunarleið til styrktar ákveðnum málefnum. Ágóðinn af sölunni verð- ur notaður til að setja á stofn Gigt- arrannsóknastofnun íslands í sam- vinnu við Landspítalann og Háskóla íslands. „Þessi söfnun er frábrugðin hinum að því leyti að nú er verið að safna fyrir rannsóknum auk tækja, en þær fyrri hafa eingöngu snúist um tækin. Ef landsmenn taka okkur eins vel og áður reiknum við með að 25-30 milljónir króna safn- ist,“ sagði Ólafur Briem kynningar- stjóri átaksins í samtali við Morgun- blaðið. Auk sölu á rauðu fjöðrinni hafa verið framieiddir tveir hlutir, bakki fyrir minnismiða og bréfapressa, sem verða boðnir fyrirtækjum til kaups. Rauða fjöðrin á 4-5 ára fresti Söfnun í tengslum við rauðu fjöðr- ina fer fram á 4-5 ára fresti og þar sem um landssöfnun er að ræða er þess gætt að fénu verði varið til verkefna sem gagnist öllum lands- mönnum. Þegar farið var að ræða núverandi söfnun leitaði Gigtarfélag Islands til Lionshreyfingarinnar og fór þess að leit að söfnunarféð mundi renna til gigtarrannsókna, þar sem einn af hveijum fimm íslendingum verður fyrir barðinu á einhvers kon- ar gigt um ævina. Málið var lagt fyrir þing Lions- manna fyrir tveimur árum en ákveð- ið að fresta samykkt þess, því síð- asta verkefni í tengslum við rauðu fjöðrina, Hlein við Reykjalund, hafði ekki verið tekið í notkun. „Meðal annars vegna niðurskurðar hafði orðið töf á því að vistheimili fyrir ungmenni sem hlotið höfðu varan- lega fötlun hafði verið tekið í notk- un. Við töldum ekki réttmætt að hefja nýja söfnun meðan sú fyrri var ekki farin að koma að gagni. Þegar húsið hafði verið tekið í notkun var hægt að taka ákvörðun um næsta verkefni." Stofnunin sett á laggirnar Landspítalinn mun leggja til hús- næði í spítalanum sjálfum en ráðinn verður sérstakur forstöðumaður og annað starfsfólk. Meginhlutverk stofnunarinnar verður að rannsaka orsakir og eðli gigtarsjúkdóma í því skyni að bæta greiningu og meðferð þeirra og leita leiða til að koma í veg fyrir þá, en ísland er talið hafa sérstöðu vegna ýmissa þátta eins og ættartengsla, en einnig er erfð- aupplag Islendinga óvenju einsleitt, svo dæmi séu tekin. Þessi sérstaða gerir rannsóknir hér á landi mjög mikilvægar. Af söfnunarfénu er ráðgert að um 8 milljónir króna verði notaðar til kaupa á tækjum og í kringum 20 milljónir króna til þess að reka stofn- unina í þijú ár. „Áð þeim tíma liðn- um standa vonir til þess að sá árang- ur hafí náðst í starfsemi Gigtarrann- sóknastofnunar íslands að fjárstuðn- ingur fáist frá erlendum rannsókna- stofnunum til að halda rekstrinum áfram, því varla er að búast við að á þeim tíma sé búið að fínna orsök gigtarinnar," sagði Ólafur. Hann benti jafnframt á að ef hægt yrði að koma í veg fyrir gigtarsjúkdóma, yrði sparnaður þjóðfélagsins millj- arðar króna á ári, því áætlað er að gigtin kosti þjóðfélagið 10 milljarða árlega. Læknar með fyrirlestra Ólafur Briem segir að gigtarlækn- ar hafi verið einstaklega jákvæðir og hjálplegir við undirbúning söfn- unarinnar. Þeir hafi farið í lang- flesta Lionsklúbba á landinu, sem eru um 100 talsins, til þess að flytja erindi um gigt. „Þessir fyrirlestrar hafa opnað augu margra, þar á meðal mín, um hvað gigt er algeng- ur sjúkdómur og leggst á marga,“ sagði Ólafur. Rauða rt* •* X • fjoðnn fyrr ognú • 1972 - Söfnunarfé var varic til kaupa á tækjum á augndeilc Landakotsspítala og tækjum ti glákulækninga. • 1976 - Söfnunin var helguð þroskaheftum. Keypt voru tæki á fjórar tannlæknastofur þar sen þroskaheftum er veitt læknis- þjónusta. Styrktarfélagi vangef- inna á Vestfjörðum var afhent það fé sem safnaðist í heima- byggð og í Reykjavík var hluta af söfnunarfénu varið til að kom; á fót vernduðum vinnustað fyrir þroskahefta. • 1980 - Safnað var fyrir lækn- ignatækjum á háls-, nef- og eyrnadeild Borgarspítalans. • 1985 - Söfnunarfé var varið til kaupa á línuhraðli í K-bygg- ingu Landspítalans, tæki sem markaði þáttaskiH sögu krabba- meinslækninga á íslandi. • 1989 - Söfnunarfé rann til húsbyggingar fyrir sjö gjörfatl- aða einstaklinga, Hlein við Reylgalund, sem var vígt 10. desember 1993. LCIF hjálpar- sjóðurinn veitti styrk til kaupa á tækjum í húsið og nokkrir Lions- klúbbar hafa keypt innanstokks- muni í sumar vistarverur íbúa. • 1995 - Dagana 31. mars - 2. apríl fer fram söfnun með sölu rauðu fjaðrarinnar. Ágóðanum verður varið til gigtarrannsókna á íslandi.

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.