Morgunblaðið - 25.03.1995, Blaðsíða 52

52 LAUGARDAGUR 25. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
INGOLFUR
INGVARSSON
+ Ingólfur Ing-
varsson fæddist
í Selshjáleigu Aust-
ur-Landeyjum 12.
september 1904.
Hann andaðist á
Sjúkrahúsi Suður-
lands 16. mars síð-
astliðinn. Foreldr-
£ir hans voru Ing-
var Ingvarsson frá
Neðri-Dal og Guð-
björg Ólafsdóttir
frá Hellishólum.
Systkini Ingólfs
urðu 15, 12 komust
til fullorðinsára,
fjögur lifa nú bróður sinn,
Lilja, Lovísa, Leo og Ingibjörg.
Ingólfur giftist eftirlifandi
konu sinni, Þorbjörgu Eg-
gertsdóttur frá Dældakoti í
Helgafellssveit, 9. desember
1939. Börn þeirra eru Eggert
Ingvar, kvæntur Helgu Fjólu
Guðnadóttur, Guðbjörg Lilja,
gift Viggó Pálssyni, Svala
(dáin 11. janúar 1992), var gift
Þórhalli Guðjónssyni, andvana
dóttir, Tryggvi, kvæntur Elísa-
betu Andrésdóttur. Einnig ólu
þau upp systurdóttur Ingólfs,
Astu Grétu Björnsdóttur, gift
Baldvin Ólafssyni. Barnabörn-
in eru 20, barnabarnabörnin
11.
Ingólfur var bóndi á Neðri-
Dal frá 1940-1973, jafnframt
fór hann á vertíðir og vann
við vegavinnustörf. Frá 1973
hafa þau búið að Hvolsvegi 9
á Hvolsvelli og vann Ingólfur
þá þjá Vegagerð ríkisins.
Útför hans fer fram frá
Stóru-Dalskirkju í Vestur-
Eyjafjöllum og hefst athöfnin
kl. 15.
TENGDAFAÐIR minn er látinn.
Með honum er genginn góður vin-
ur og sannur Rangæingur.
Hann ólst upp í hinni fögru
Eyjafjallasveit. Hann var fjögra
ára gamall er foreldrar hans fluttu
bú sitt að Neðri-Dal í Vestur-Eyja-
§allahreppi.
Æskuárin liðu í starfí og leik á
mannmörgu heimili í stórum systk-
inahópi þar sem skiptust á skin
og skúrir í erfíðri lífsbaráttu. Böm-
in lærðu fljótt að taka þátt í störf-
um heimilisins. Skólaganga var lít-
il. Heima lærði hann til munns og
handa sem hann naut á lífsleiðinni.
Ingólfur var svipfallegur og létt-
ur f lund. Fljótt tók ég eftir því
hve stundvís hann var og traustur.
Árið 1939 giftist hann
Þorbjörgu Eggerts-
dóttur og hófu þau
búskap í Neðri-Dal
fyrst með foreldrum
sínum en frá 1945
tóku þau við búinu en
faðir hans var hjá þeim
til dauðadags.
Börnin voru fímm,
fjögur komust til full-
orðinsára og systur-
dóttir Ingólfs ólu þau
upp. Það voru þung-
bær spor þegar Svala
dóttir þeirra lést en
harm sinn í bijósti bar
Ingólfur af stakri ró.
Ingólfur var góður bóndi og
naut þess að vera með skepnunum.
Oft fór hann til vers til að sækja
björg í bú og einnig vann hann við
vegagerð. Oft hefur verið erfítt
heima hjá húsmóðurinni með böm-
unum en Þorbjörg er dugleg og
traust kona sem stóð við hlið
manns síns.
Árið 1973 hættu þau búskap í
Neðri-Dal og fluttust að Hvolsvegi
9 á Hvolsvelli. Þau fluttu með sér
heimilisbraginn, þar sem gestrisni
og hlýja tók á móti gestum.
Alltaf þótti mér Ingólfur vera
Eyfellingur þótt hann undi sér vel
á Hvolsvelli. Ófáar vora ferðimar
sem þau fóru austur undir fíöll
svona til að sjá sveitina og hitta
sveitunguna. Tryggð hans við
sveitina sína var einstök.
Gaman var að minnast stund-
anna þegar hann kom við hjá mér,
leit í blöðin, við spjölluðum aðeins
um pólitík, stöðuna í þjóðfélaginu,
sagði mér jafnvel eina góða sögu
af körlunum austur undan fjöllum
eða fór með eina vísu sem hag-
mæltir fjallamenn höfðu samið.
Það var ánægjulegt þegar fjöl-
skyldan kom saman inn á Þórs-
mörk í september síðastliðnum í
tilefni af 90 ára afmæli Ingólfs.
Þar naut hann sín umvafínn af-
komendum sínum, því alltaf hafði
hann gaman af að gantast aðeins
við unga fólkið, jafnvel að spyija
um hvemig staðan væri gagnvart
hinu kyninu, athuga hvort kraft-
amir væra ekki að aukast hjá þeim
yngri. Góðar minningar eiga mínir
drengir í smá áflogum við afa, nú
síðast á aðfangadagskvöld, níræð-
ur strákurinn að fljúgast á við
fermingarstrák.
Við þökkum líf og störf Ingólfs.
Ég vil að lokum þakka þér, aldni
vinur, góð kynni og allt það sem
þú hefur gert fyrir mig og mína.
HERDÍS STRÖM
AXELSDÓTTIR
+Herdfs Ström Axelsdóttir
fæddist í Reykjavík 7. júní
1927. Hún lést á Landspítalan-
um 17. febrúar síðastliðinn og
fór útför hennar fram frá
Bústaðakirkju 28. febrúar.
ELSKU besta amma, þú féllst frá
allt of fljótt. Og eftir stendur sökn-
uður og mikil sorg að hugsa til
þess að fá aldrei að sjá þig aftur
í þessu lífi, en við eigum þó góðar
minningar um þig, elsku amma,
sem aldrei munu gleymast úr
minni okkar.
Amma var þannig manneskja
að hún vildi allt fyrir alla gera en
gleymdi sjálfri sér. Hún átti auð-
velt með að sjá allt það besta sem
bjó í fólki og aldrei talaði hún illa
um neinn. Amma var þolinmóð og
skilningsrík kona.
Við systumar sjáum ömmu enn-
þá fyrir okkur að ráða krossgátur,
leggja kabal eða púsla erfíð og
seinleg púsluspil.
Þau era nú mörg aðdáunarorðin
sem fá lýst þessari konu henni
ömmu okkar sem var engri lík.
Blessuð sé minning ömmu. Við
kveðjum hana með þessu fallega
erindi:
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð þinn náðarkraftur
mín veri vöm í nótt.
Æ, virzt mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. S. Egilsson)
Elsku afí Stjáni, við biðjum Guð
að blessa þig og gefa okkur öllum
styrk, því lífíð heldur áfram.
Herdís Telma Jóhannes-
dóttir,
Ester Jóhannesdóttir,
Ylfa Björg Jóhannes-
dóttir,
Erla Soffía Jóhannes-
dóttir.
MINNINGAR
Ég bið Guð að varðveita Þor-
björgu og fjölskyldu Ingólfs.
Blessuð sé minning hans.
Helga Fjóla Guðnadóttir.
í dag verður hann afí jarðaður
í Stóra-Dalskirkju í sveitinni sem
honum þótti svo vænt um, umvaf-
inn fjöllunum sínum. Það er erfítt
að hugsa til þess að afí verði ekki
hjá okkur á fermingardaginn, hann
sem alltaf var svo skemmtilegur
og fylgdist svo vel með öllu sem
við voram að gera.
En amma verður hjá okkur, við
verðum að vera glöð, því við vitum
að hann er þakklátur fyrir að hafa
fengið hvíldina þegar heilsan var
búin. Við kveðjum afa og þökkum
með ljóðlínum Einars H. Kvaran:
Já, ótal margs nú að minnast er
og margbreyttur kærleikans sýnir.
Og brennandi þökk nú við bjóðum þér
öll böm þín og vinimir þínir.
Erlendur og Guðni.
Hann afí er dáinn. Afí minn er
horfínn á braut hins óþekkta. Þess
sem bíður okkar allra einhvem tím-
ann. Við sitjum eftir með söknuð
og trega, en eram þó svo þakklát
fyrir að hafa fengið að njóta hans
svo lengi sem raun bar vitni. Afí
var orðinn níræður. Það þykir
Guðsgjöf að fá að lifa svo lengi.
Hann hafði ávallt verið hraustur
og dugmikill maður og em var
hann þrátt fyrir háan aldur. En
nú er kallið komið. Hans tími er
liðinn. Endurminningin um góðan
afa og langafa lifír í hjörtum okk-
ar og þakklæti er þar í ríkum
mæli. Þakklæti fyrir þær góðu
stundir sem við fengum með hon-
um, bæði í Neðra-Dal og á Hvols-
veginum, að ég tali nú ekki um
Þórsmerkurferðimar sem vora ófá-
ar, en þeirra hæst ber þá ferð er
við fóram í síðastliðið haust til
heiðurs honum á níræðisafmælinu.
Afí og amma Þorbjörg hófu
búskap sinn i Neðra-Dal, V-Eyja-
fjallahreppi. Þaðan era margar
minningar. Dalurinn, lækurinn,
réttin, hlaðvarpinn, gömlu land-
búnaðarvélamar, baksturslyktin
úr eldhúsinu og drallubúið. Allt era
þetta atriði sem koma upp í huga
minn nú, að ógleymdum öllum
dýranum, en þar ber einna hæst
minninguna um Karó, Snata og
Kát. Við systkinin fóram oft í
heimsókn í sveitina, sérstaklega
þó að sumarlagi. Þar var mikið
starfað. Afi gekk að verkum sínum
árla morguns eins og sönnum
bónda sæmir og við leituðum hann
uppi er við hófum nýjan dag. Afí
var alltaf eins. Ég man ekki eftir
að hann hafí nokkum tímann skipt
skapi við okkur. Hann hafði gaman
af bömum. Hann fylgdist vel með
uppvexti okkar afkomendanna. Ég
man eftir þeim stundum sem hey-
önnum og rúningum fylgja. Þá
leyfði afi okkur m.a. að sitja aftan
á heyvagninum á milli staða og
við þökkuðum fyrir okkur með
söng. í réttunum var oft líf og fjör
og vissara að halda sér frá ósköp-
unum. Þá komu bitastampamir
hennar ömmu sér vel.
Það var oft þröng á þingi í
Neðra-Dal, en alltaf rúm fyrir
fleiri. Þannig má líkja segja um
húsið þeirra afa og ömmu á Hvols-
veginum á Hvolsvelli, en þangað
fluttu þau árið 1973. Afi hætti
ekki alveg bústörfunum þrátt fyrir
flutninginn, því hann hélt nokkram
kindum og hestum og fór nær
daglega til gegninga og reið jafn-
vel út ef svo bar undir. Hann tók
bílprófíð á sjötugsaldri og keypti
sér bíl. Fljótlega eftir prófíð dreif
hann sig hringveginn með ömmu,
Ástu og fleiram. Ekki sleit afí sig
alveg frá Fjöllunum, því hartnær
einu sinni í viku bauð hann ömmu
í bíltúr undir Fjöllin til að hitta
vini og kunningja og til að njóta
nærvera Fjallanna. Síðastliðin ár,
eftir að hafa hætt akstri, þáði hann
vel að fá bílstjóra í heimsókn og
var oftar en ekki búinn að setja í
gang og gera klárt áður en yfir
öxlina var litið.
Afí fylgdist vel með öllu sem
var að gerast í þjóðfélaginu. Ekki
síst því sem næst honum var. Hann
hafði ungur að áram farið á vertíð
út í Eyjar og fylgdist alltaf með
og ræddi við sjómenn okkar systr-
anna til að fá nýjustu fréttir.
Bamabömin urðu alls 18 að tölu
og bamabamabömin era orðin 11.
Þegar afí hitti þau innti hann oft-
ast eftir aldri þeirra og andsvarið
var ávallt eitthvað á jákvæðu
nótunum eins og „þetta er dugleg
stelpa" eða „hann er ansi státinn“.
Sjálf eignuðust afí og amma
fjögur böm, Ingvar, Lilju, Svölu
og Tryggva auk þess sem þau ólu
upp systurdóttur afa, Ástu Grétu.
Móðir min, Svala, lést fyrir fáum
áram og urðu amma og afí fyrir
miklum missi, enda ekki auðvelt
að sjá á eftir barni sínu á besta
aldri yfír móðuna miklu. Trúi ég
að nú birti yfír afa aftur við að
hitta hana, því án efa hefur hún
tekið á móti honum opnum örmum
sem og Drottinn sjálfur.
Elsku amma. Megi Guð styrkja
þig í sorginni. Ingvar, Lilja,
Tryggvi, Ásta, pabbi og fjölskyíd-
ur. Við kveðjum nú afa hinstu
kveðju og þökkum honum fyrir
allt sem hann hefur verið okkur.
„Þegar þú ert sorgmæddur,
skoðaðu þá aftur huga þinn, og
þú munt sjá, að þú grætur vegna
þess, sem var gleði þín.“ (Kahlil
Gibran.)
Bergþóra Þórhallsdóttir.
Elsku afí.
Okkur langar til að kveðja þig
með örfáum orðum. Þú varst okkur
alltaf svo yndislegur og góður. Við
minnumst allra samverastundanna
og er skemmst að minnast er við
fóram í Þórsmörk í haust öll fjöl-
skyldan og héldum upp á 90 ára
afmælið þértil heiðurs sem lukkað-
ist svo vel og þú varst hrókur alls
fagnaðar.
Elsku afí, margar fagrar minn-
ingar era tengdar þér, jafnt úr
barnæsku sem á síðari áram. En
nú er komið að kveðjustund. Viljum
við þakka þér samfylgdina og biðj-
um góðan Guð að geyma þig og
varðveita.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig ble3si,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Elsku amma, megi góður Guð
styrkja þig og styðja nú og um
ókomin ár.
Svandís, Guðsteinn og Fjölnir,
Einn af öðram hverfa samferða-
mennirnir úr hópnum. í dag verður
kvaddur frá Stóra-Dalskirkju Ing-
ólfur Ingvarsson, sem lengst af
sfnu lífsstarfí var bóndi í Neðra-
Dal í Vestur-Eyjafjallahreppi.
Hann var fæddur f Selshjáleigu í
Austur-Landeyjahreppi en þar
hófu foreldrar hans búskap alda-
mótaárið. Móðir hans, Guðbjörg
Ólafsdóttir, var ættuð frá Hellis-
hólum í Fljótshlíðarhreppi. Hún ar
kona af þeirri gerð að hún gat
ekki hugsað öðruvísi en fallega.
Veraldarauðurinn var löngum af
skomum skammti, en auðlegð
hjartans átti sér engin takmörk.
Faðir hans, Ingvar Ingvarsson, var
ættaður frá Neðra-Dal, kominn af
traustum bændaættum úr Skafta-
fells- og Rangárvallasýslum. Hann
var verklaginn, ljóðelskur, vel hag-
mæltur og hafði næmt auga fyrir
hinum broslegu hliðum tilverann-
ar. Umhyggju og ástúðar þessara
heiðurshjóna naut svo sannarlega
sá, sem þessar línur skrifar. Þessi
umhyggja og hjartahlýja gekk svo
áfram til afkomendanna. Neðra-
Dalshjónunum varð sextán bama
auðið en fimm þeirra dóu í æsku.
Af þessum manndómslega systk-
inahópi era fjögur á lífi.
Ekki var Ingólfur í Neðri-Dal
hár í loftinu þegar hann fór fyrst
á vertíð til Vestmannaeyja. Hann
réðst á aflabáta hjá þekktum for-
mönnum.
Alls staðar var rúm hans vel
skipað, hvort heldur beitt var bjóð,
eða greitt úr netum, með þessum
velvirka og hressilega manni þótti
mönnum gott að starfa, nærvera
hans var notaleg og góð. Hann var
síðar háseti á toguram frá Reykja-
vík með þekktum aflakóngum. Það
var einmitt á þeim áram sem eftir-
sóknarvert þótti og happafengur
að komast í góð skipsrúm og dugn-
aðarforkar gengu fyrir. Það segir
sína sögu.
Eftir að Ingólfur fór að reskjast
reri hann á vélbáti frá Þorlákshöfn
og þótti enn taka vasklega til
hendi. Sjómennskan átti vel við
hann og hugurinn var oft úti í
Vestmannaeyjum, þar sem hann
fylgdist ótrúlega vel með formönn-
um, bátunum og aflabrögðum
þeirra, en bændur undir Eyjaijöll-
um sóttu á áram áður björg í bú
til Vestmannaeyja.
Ættar- og vináttuböndin hafa
löngum verið sterk milli lands og
Eyja, en á fyrri tugum þessarar
aldar flutti margt af „Fjallafólki"
til Vestmannaeyja og festi þar
djúpar rætur. Þótt sjósókn ætti vel
við Ingólf dró æskudalurinn hann
á heimaslóðir á hveiju vori, utan
eitt sumar sem hann vann norður
á Siglufirði. Ingólfur í Neðra-Dal
var mikill dýravinur. Fóðraði allan
búpening vel. Dýravinum líður ekki
sjálfum vel, nema þeir viti, að vel
fari um allan búfénaðinn. Ingvar,
faðir hans, var og þekktur fyrir
að fóðra vel og eiga fallegar skepn-
ur.
Ingólfur átti úrvals gæðinga og
naut þess að spretta úr spori og
ekki var hann í vandræðum með
að smíða skeifur undir hestana
sína. Hann var hagvirkur bæði á
tré og járn. Það var stundum á
áram áður kallað að vera vel bú-
hagur. Lögg í glasi leyndist oft í
hnakktöskunni, en áfengisvanda-
mál væra ekki til á íslandi, ef
menn almennt kynnu að umgang-
ast drottinsdropana eins og hann
gerði.
Austan við Dalsás í Vestur-
Eyjafjallahreppi er dalur sem snýr
mynni til vesturs og markast að
sunnan af Kattarnefi. í dalnum eru
bæimir Stóri-Dalur, Miðdalur og
svo Neðri-Dalur, en sá bær er
undir suðurhlíðinni. Yfír þessum
grösuga dal, þar sem straumharðir
silfurtærir lækir falla niður brekk-
umar, rís Fagrafellið móbrúnt og
yfírbragðsmikið. í Dalshverfínu,
eins og þetta bæjarhverfí er nefnt,
vora aðeins tvær fjölskyldur á fyrri
hluta þessarar aldar, tvær stórar
og mannmargar ijölskyldur,
frændsystkinin í Stóra-Dal og
Neðra-Dal. Hugurinn hvarflar
stundum til hins kyrrláta samfé-
lags kreppuáranna. Þar sem sam-
hjálpin réð ríkjum og hönd studdi
hönd. Kafloðnar mýrar slegnar
með hestasláttuvélum eða orfum,
baggamir fluttir heim í heygarð,
eða til Qárhúsanna í klyfjaflutn-
ingi.
Kröfumar vora vægar, vel-
ferðarríkið enn ekki í sjónmáli,
fólkið í Dalshverfinu var sælt í
sinni, þrátt fyrir erfíða vinnu og
fábrotna fæðu miðað við það sem
er í dag. Lesefni á bæjum var víða
takmarkað, en fólk las sér til gagns
og ræddi innihald blaða og bóka.
Sjálfsagt þótti að sækja messu upp
að Stóra-Dal. Lengi komu prest-
amir ríðandi alla leið austan frá
Holti. Fólkinu þótti vænt um og
virti klerkana sína. Kirkjukaffíð
eftir messu var kapítuli út af fyrir
sig. Heimilisfólkið í Stóra-Dal var
þekkt fyrir að fagna gestum og
veita þeim rausnarlega og ekki