Morgunblaðið - 02.04.1995, Blaðsíða 22

22 SUNNUDAGUR 2. APRÍL 1995
MORGUNBLAÐIÐ
J
ferðaskrifstofu sem skiptir við okkur
hafa fólksbílar í a-flokki lækkað um
22 prósent á árunum 1992 til 1995
og smærri jeppar á borð við Ferósur
og Vitörur um 19 prósent. Á þessum
árum hafa kauphækkanir í Þýska-
Iandi numið samtals 10 til 15 pró-
sentum. Sams konar tölur er að finna
í verðskrá franskrar ferðaskrifstofu
sem við skiptum við. Þessar tölur
gefa góða hugmynd um hvað um er
að ræða.“
Að brúa bil
- Þú segir að fyrirtæki, stofnanir
og verktakar taki mikið bílaleigubíla.
Er það ekki endemis bruðl?
„Þessi spuming kemur alltaf upp,
en því er til að svara, að margir
aðilar hafa sagt mér að það sé alls
ekki dýrara að leigja bíl við vissar
kringumstæður en að standa í að
fjárfesta í bíl. Oft vantar ákveðna
tegund bíls í ákveðið tímabundið
verkefni. Það verður að taka með í
reikningin, að þegar bíll er keyptur
koma inn hlutir eins og tryggingar,
skattar, fjármagnskostnaður að ég
tali nú ekki um þann hausverk að
selja bílinn þegar þurfa þykir. í eina
tíð var það svo sem ekkert stórmál,
en nú til dags er mikið offramboð á
notuðum bílum. Það er annað að segja
það en að gera að selja notaðan bíl.
Lausnin er að leigja bíl. Menn hafa
fundið út að þannig sparast bæði fjár-
magn og tími,“ svarar Baldur.
- En þið þurfið sjáífir iðulega að
selja bíla. Lendið þið í sömu stíflunni?
„Það er nú tilfellið að okkur geng-
ur mjög vel að selja notaða bíla. Við
höfum gott eftirlit og verkstæði sem
yfirfer bílanna reglulega og við selj-
um okkar bíla með ábyrgð, þannig
ef eitthvað bilar á ábyrgðartímanum
þá lögum við það endurgjalds!aust.“
- Það bendir margt til þess að
þeir sem standa í bílaleigubransanum
viti varla hvað orðið sumarfrí þýðir.
Er það tilfellið?
„Það má segja það. Starfsmenn-
irnir geta fengið fri á vorin og haust-
in, en yfir sumarmánuðina fer enginn
í frí. Það er opið alla daga vikunnar
og fram að miðnætti flesta dagana.
Við erum með umboð og þjónustunet
um allt land og menn verða að vera
við og til taks, ekki aðeins til að leigja
bíla, heldur að greiða götu viðskipta-
vina í hvívetna. Það getur innifalið
að bruna inn á öræfi og gera við
bíla sem bila.
Við eigum litla flugvél sem flýgur
inn á hálendið. Hún hefur lent í
Herðubreiðarlindum og á Hveravöll-
um svo ég nefni eitthvað. Viðgerðar-
menn okkar eru fljótir á vettvang
og snöggir til verka. Þeir hafa skipt
um gírkassa í jeppa á Sprengisandi.
Þessi viðgerðarþjónusta á einkum við
um jeppana sem eru á ferð á hálend-
inu. Við erum einmitt með mjög
marga jeppa að meðaltali miðað við
bílaíjölda.
Aftur á móti kem ég aftur að því
hér, að vegakerfíð er orðið allt annað
og betra en var. Á það ekki síður
við um hálendið en láglendið. Ár
hafa verið brúaðar og vegir lagfærð-
ir. Það hefur greitt götu ferðamanna
og dregið úr álaginu á okkur.“
Þetta er þá ekki starf fyrir ferða-
fíkla eða veiðimenn, eða þá sem hafa
yndi af því að geta haft það náðugt
í fríinu innanlands á sumrin?
„Nei það er óhætt að segja það.
Sjálfur var ég mikill áhugamaður um
stangaveiði hér áður fyrr, en það
varð að víkja. Ef menn ætla að fara
af stað með atvinnurekstur af þessu
tagi verða þeir að gera upp við sig
hvemig hlutimir eiga að vera. Ég
sætti mig einfaldlega við þetta hlut-
skipti. Við bræðumir höfum líka allt-
af verið ákaflega samrýndir og það
var gaman að koma inn í fyrirtækið
með þessum hætti. Þetta er voðalega
mikil samvinna og ég fylgdist alltaf
vel með því sem þeir voru að gera
þó ég væri fyrir sunnan vinnandi
óskyld störf.“
- Samvinnan og samstaðan, þar
er kannski komin rótin að nafngift-
inni Kennedybræður?
„Það er ábyggilega rétt, Kennedy-
bræðurnir bandarísku voru ákaflega
drífandi og samstiga. Menn hafa trú-
lega séð þessa sömu eiginleika hjá
okkur bræðrunum. En þetta var nú
meira áberandi á árum áður. Þetta
heyrist sjaldnar nú orðið."
- Að lokum Baldur, má draga þá
ályktun að þú sért kominn á rétta
hillu eftir að hafa reynt eitt og ann-
að. Að þú sért sáttur?
„Já. Mjög sáttur."
Morgunblaðið/RAX
ÚR KJÖTINU
ÍBÍLANA
VIÐSKIPn AIVINNULÍF
ÁSUNNUDEGI
► Bílaleiga Akureyrar var stofnsett á Akureyri um miðjan sjö-
unda áratuginn af hópi atorkusamra bræðra sem ráku auk bílaleig-
unnar margháttaða aðra starfsemi nyrðra. Þeir gengu undir sam-
nefninu Kennedybræður og enn heyrist sú nafngift og er skírskot-
unin til frægra og nafntogaðra bandarískra bræðra sem þurfa
ekki nánari kynningu. Árið 1977 var formlega opnað útibú bílaleig-
unnar í Reykjavík og kom þar til fimmti bróðirinn, Baldur Ágústs-
son, sem hafði valið allt annað lífsstarf og bjó fyrir sunnan. Bald-
ur rekur bílaleiguna enn og segir umsvifin fara stigvaxandi.
eftir Guðmund Guðjónsson
BALDUR er fæddur 13. febr-
úar 1933 að Ásgrímsstöð-
um í Hjaltastaðaþinghá.
Þegar hann var tveggja
ára flutti fjölskyldan til Þórshafnar
á Langanesi og það var ekki fyrr en
snáðinn var orðinn tíu ára gamall,
að fjölskyldan flutti búferlum til
Akureyrar. Baldur gekk í bama-
skóla, síðan gagnfræðaskóla. Að því
loknu fór hann að vinna í kjötinu
hjá KEA. Ekki leið á löngu þar til
hann var orðinn útibússtjóri á þeim
bæ, en þá fýsti hann að læra meira
og fór til Svíþjóðar þar sem hann
lauk námi við Sænska samvinnuskól-
ann. Þessu hafði hann lokið árið
1955, en þá kom hann heim og opn-
aði fyrstu kjörbúð KEA á Ráðhú-
storginu í desember 1955. „Þetta var
eiginlega fyrsta kjörbúðin, en um líkt
leyti opnaði SÍS sams konar verslun
að Austurstræti 10 í Reykjavík.
Þarna var Baldur innanbúðar
næstu níu árin, en þá reyndi hann
fyrir sér á eigin spýtur. „Það gekk
ekki upp,“ segir Baldur sem fluttist
síðan búferlum til Reykjavíkur. „Ég
fór suður til Silla og Valda árið 1964,
startaði búðinni í Austurstræti 17
með Sigurliða heitnum og var þar
verslunarstjóri. Síðan hófumst við
handa við að setja upp og innrétta
verslunarrýmið í Glæsibæ. Við keypt-
um allar innréttingamar og komum
þeirri verslun á laggirnar. Ég tók
síðan við verslunarstjóminni þar.
Þetta var skemmtilegur og góður
tími og stórkostlegt að kynnast þeim
bræðmm. Þessu skeiði lauk árið
1974, er Silli og Valdi hættu. Þá
keypti ég og rak eigin matvöruversl-
un, „Kjöt og fisk“ við Þórsgötu, en
seldi hana tveimur árum síðar,“ seg-
ir Baldur.
Bílaleigan færir út kvíarnar
- Var nú komið að því að fara að
leigja bíla?
„Já, það má segja að þó ég hafi
verið í matvörubransanum, þá var
ég alltaf í og með tengiliður bræðra
minna fyrir sunnan. Þeir ráku og
reka enn bílaleigu, bflaumboð, Esso-
stöðvamar á Akureyri og stórt bfla-
verkstæði, auk þess að eiga helm-
ingshlut í íslandsflugi. Bílaleigu-
starfsemin var farin að vinda upp á
sig og ljóst að það myndi bera sig
að opna útibú í Reykjavík. Það varð
því úr og ég tók að mér að reka það.
Við opnuðum 1. apríl 1977 og vor-
um fyrst í Síðumúla 37. Fyrirtækin
á Akureyri höfðu verið starfrækt í
áratug þegar hér'var komið sögu.
Starfsemin hjá okkur óx svo hröðum
skrefum að við vorum búin að
sprengja utan af okkur í Síðumúl-
anum eftir aðeins tvö ár. Þá fluttum
við í Skeifuna þar sem við höfum
verið síðan, fyrst í 700 fermetrum,
en nú í 1.400 fermetrum. Fyrst vom
starfsmenn aðeins fjórir, en em nú
tíu,“ segir Baldur.
- Hver er þessi þensla í bflum talið?
„Fyrstu árin vorum við með allt
að 80 bfla þegar mest var. í dag,
þegar vertíðin stendur sem hæst á
sumrin, emm við með allt að 320
bíla í gangi.“
- Ekki vorað þið fyrstir og einir
að leigja bíla fyrir sunnan?
„Nei, nei, það vom fleiri, Falur,
Vegaleiðir, Loftleiðir, þetta vom
helstu nöfnin, en það var svo mikil
þensla í þessari grein að það var nóg
að gera. Fyrirtæki, verktakar og ein-
taklingar vom að taka bfla og vöxtur
var að byija í ferðamannaiðnaðinum
og samningar náðust við ferðaskrif-
stofur. Það var mikill hraði og upp-
gangur."
- En það stóð ekki til eilífðarnóns
eða hvað?
„Nei, það má segja að við fómm
að fínna fyrir miklum samdrætti fyr-
ir tveimur ámm og þá hafði verið
nokkur aðdragandi. Sérstaklega var
samdrátturinn merkjanlegur í notk-
un verktaka, fyrirtækja og stofnana
á bílaleigubflum. Samdrátturinn var
í takt við versnandi efnahagsástand
í þjóðfélaginu."
Dýrir bílaleigubílar
- Má ekki e.t.v. segja að hátt verð
á bílaleigubílum hafi að einhveiju
leyti valdið samdrættinum?
„Því skal ég ekki neita, að bíla-
leigubílar vora mjög dýrir, en fyrir
um fjóram ámm byijaði verðið að
koma niður. Maður hefur heyrt að
hátt verð á bílaleigubílum hafí lengi
verið einn helsti dragbíturinn í ferða-
mannaiðnaðinum. Þróun síðustu ára
bendir hins vegar ekki til þess. Hér
áður var illt við þetta að eiga, vega-
kerfið var ömurlegt og ferðamanna-
tíminn mun styttri en nú. Álagningin
á annatímanum varð því að vera næg
til að bera fyrirtækið á ársgrund-
velli."
- En hvers vegna fór verðið að
iækka fyrir ijórum ámm?
„Það spila saman nokkrir þættir.
Ég nefndi vegakerfið, það var ömur-
legt. Einu sinni skiluðu nokkrir út-
lendingar jeppa eftir að hafa farið
hringinn á tveimur sólarhringum.
Þeir voru ánægðir með íslandsferð-
ina, en bíllinn var flak á eftir. Það
mátti heita að hringvegurinn væri
óslitið þvottabretti og það fór illa
með bílana. Vegakerfið hefur stór-
batnað síðustu árin og bílarnir sjálfír
em að auki miklu vandaðri og betur
smíðaðir en áður. Því endast þeir
miklu lengur og viðhald er minna
og ódýrara. Til marks um þetta er
að við emm með sama fjölda starfs-
manna á verkstæðinu og fyrrum.
Þá hafa tilraunir ferðamálafröm-
uða að Iengja ferðamannatímann bor-
ið nokkum árangur, þannig að vertíð-
in hefur lengst, auk þess sem stöðug-
leikinn f þjóðfélaginu síðustu árin
hefur skapað fyrirtækjum aukið svig-
rúm og mun betra starfsurhhverfi.
Við finnum æ minna fyrir svartsýn-
inni, þvert á móti em margir af gömlu
viðskiptavinunum að koma aftur til
okkar. Það hefur glæðst yfír öllu og
bjartsýnin ræður aftur ríkjum.
Ef ég held áfram á þessum nótum,
þá em góðar horfur framundan,
þ.e.a.s. ef það tekst að halda þessum
stöðugleika sem ég nefndi. Ferða-
mannastraumurinn hefur vaxið og
útlit er fyrir svipað eða meira í sum-
ar og eins og málin horfa í dag er
von til þess að stjómvöld lækki tolla
af einum flokki fólksbíla, en slíkt
myndi bæta enn rekstrarumhverfið.
Nei, ég myndi segja að verð á bíla-
leigubílum væri ekki dragbítur á
ferðamannaiðnaðinn, þetta var
kannski orðið of dýrt hér áður, en
það á ekki við lengur. Maður heyrir
útlendinga ekki lengur kvarta undan
þessu, þvert á móti sækja þeir æ
meira í þessa þjónustu. Við höfum
nálgast mjög bílaleiguverð erlendis."
— Geturðu nefnt dæmi um hve
verðið hefur Iækkað á þessum fjómm
ámm sem þú nefndir?
„Það er kannski erfítt að nefna
eina tölu, því það eru alls konar pakk-
ar, afslættir og tilboð í gangi, allt
eftir umfangi viðskiptanna. En ég
get þó tínt til, að í verðskrá þýskrar
l;
§
P
I
*
»
I
í
I
I
í