Morgunblaðið - 12.05.1995, Blaðsíða 24

24 FÖSTUDAGUR 12. MAÍ 1995
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Náttúru-
stemran-
ingar Nínu
NÚ LÍÐUR að lokum sýning-
ar á afstraktmyndum Nínu
Tryggvadóttur í Listasafni
Islands, en sýningin hefur
verið framlengd um viku
vegna mikillar aðsóknar og
fjölda óska.
A sýningunni má sjá marg-
ar glæsilegustu afstrakt-
myndir listakonunnar. Nína
dvajdi oft á íslandi á sumrin
og sótti innblástur til íslenskr-
ar náttúru. Myndirnar gerði
hún á árunum 1957-1967,
síðasta áratuginn sem hún
lifði, en hún lést árið 1968,
aðeins 55 ára að aldri.
í tengslum vi_ð sýninguna
hefur Listasafn íslands gefið
út 100 síðna bók um list Nínu,
prýdda fjölda litmynda af
verkum hennar, auk ritgerðar
Aðalsteins Ingólfssonar list-
fræðings.
Sýningunni lýkur á sunnu-
dag, 14. maí, og er safnið
opið frá kl. 12—18.
Tolli í Gallerí
Fold
NOKKUR stór olíumálverk
eftir Tolla verða til sýnis og
sölu í Gallerí Fold við Rauðar-
árstíg, frá mánudeginum 15.
maí til fimmtudagsins 18.
maí.
Eru þetta eldri verk Tolla,
þ. á m. eitt sem er tæpir átta
metrar að lengd.
Gallerí Fold er opið daglega
kl. 10-18, nema sunnudaga
kl. 14-18.
Þrjú málverk
á striga
VICTOR Guðmundur Cilia
opnar myndlistarsýningu í
Gallerí Sævars Karls í dag,
föstudag.
Victor lauk námi frá Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands
árið 1992. Þetta er hans
fjórða einkasýning, en auk
þess hefur hann tekið þátt í
tveimur samsýningum.
Á sýningunni eru þrjú mál-
verk unnin með olíu á striga
og eru þau öll frá þessu ári.
LEIKUST
Leikfclag Fljótsdals-
héraðs
DAGBÓK ÖNNU FRANK
Leikfélag Fljótsdalshéraðs: Dagbók
Önnu Frank eftir F. Goodrich og
A. Hackett. Þýðing: Sveinn Víkingur,
endurskoðuð af Stefáni Baldurssyni.
Leikstjóri og höfundur leikmyndar:
Guðjón Sigvaldason. Leikendur:
Halldóra M. Pétursdóttir, Soffía B.
Siguijónsdóttir, Kristrún Jónsdóttir,
Daniel Behrend, Atli M. Sveinsson,
Sigurgeir Baldursson, Sigurborg K.
Hannesdóttir, Jón G. Axelsson, Þór
Ragnarsson, Sigrún Lárusdóttir o.fl.
Hótel Valaskjálf, Egilsstöðum, 7.
maí.
FASISMINN er eins og lúsin.
Maður þarf að halda sér sæmilega
hreinum, annars Ieggst hann á
mann og ekki má láta sig drabbast
niður. Þá kviknar hann aftur. Það
sanna dæmin frá Signubökkum,
Súdan og Grímsnesinu. Fljótsdæl-
ingar vita að í sjálfu sér er enginn
óhultur fyrir þessum óþrifnaði. Fas-
isminn gerir ekki upp á miili þjóða,
fer ekki í manngreinarálit, leggst
jafnt á unga sem aldna, bítur sig
fastan á ótrúlegasta fólk. Þess
Sneglur í leir
MYNPLIST
Sncgla — Listhús
LEIRLIST
SAMSÝNING
Opið virka daga kl. 12-18 og kl. 10-14
um helgar til 13. maí.
Aðgangur ókeypis
LISTHÚSIÐ í rauða húsinu á
horni Klapparstígs og Grettisgötu
hefur nú verið starfrækt um nær
fjögurra ára skeið, og lifað af erfiða
tíma í listheiminum á undangengnum
árum. Að baki stendur styrkur hópur
af listakonum, sem á virðingu skilda
fyrir þrautseigjuna, á sama tíma og
ýmsir aðrir hafa gefíð slíka rekstrar-
drauma upp á bátinn.
Þær Sneglur hafa hins vegar ekki
verið nógu duglegar að efna til sýn-
ingarhalds í listhúsinu á þessum
árum. Þau tvö innri herbergi sem eru
notuð undir þessa sýningu henta
nefnilega ágætlega fyrir ýmsa mynd-
list; stærðin er ekki mikil, en and-
rúmsloftið gott, og það skiptir öllu
máli. Reynslan hefur glögglega sýnt
mikilvægi þessa á stöðum eins og
Gallerí Greip, Gallerí Sævars Karls
og Stöðlakoti; allt eru þetta litlir
sýningarstaðir að flatarmáli, en bæta
það upp með öðrum kostum, sem
aðeins er hægt að meta þegar skoð-
uð er sýning á vettvangi.
Er vonandi að í framtíðinni eigi
sýningarhald eftir að aukast á þess-
um stað, en nú fer senn að ljúka
sýningu á leirvösum, sem sex félagar
Sneglu hafa unnið. Það er vel til
fundið að sýna þannig aðeins eitt
grunnform leirlistarinnar og láta það
njóta sín í samanburði, þar sem ólík
úrvinnsla formsins, skreytinga,
mynsturs og vinnuaðferða gefur
gestum gott tækifæri til að njóta að
nokkru þeirrar fjölbreytni, sem þó
er hægt að skapa innan ramma hefð-
ar, sem nær aftur um árþúsundir.
Dæmi um aðra slíka sýningu þar sem
ramminn var þröngt markaður var
Kaffibollasýning Leirlistarfélagsins í
Hafnarborg á síðasta sumri, sem var
einkar áhugaverð framkvæmd.
Hér hafa verið settir upp tæplega
þijátíu vasar af ýmsum gerðum.
Listakonumar hafa allar útskrifast
frá leirlistardeild Myndlista- og
handíðaskóla íslands á síðustu tíu
árum, en eiga mismikinn sýningar-
feril að baki. Verk þeirra hér greina
sig vel hvert frá öðru, þannig að
persónuleg mótun kemur ágætlega
fram.
Vilborg Guðjónsdóttir sýnir hér
háa vasa, sem taka má fyrir kaleika,
sem eru nokkuð sérstæðir í einfaldri
formgerðinni. Á þá eru notaðir mis-
munandi litir og mynstur til skreyt-
ingar, en nr. 4 er einkar hreinlegur
hvað þetta varðar.
Arnfríður Lára hélt einkasýningu
í Sneglu 1992, en að þessu sinni
sýnir hún aðeins einn vasa. Hér er
um að ræða tignarlegt, belgvítt form,
sem ber með sér virðingu aldanna;
listakon'an kýs m.a. að nota rennandi
glerung í skreytinguna, sem gefur
gripnum nokkuð sérstakan svip.
Elín Guðmundsdóttir ■ sýnir hins
vegar reisulegar blálitaðar könnur,
sem eru flatar í forminu og ganga
þannig gegn eigin hefð. Svipuð form
hafa einnig sést hjá fleiri listakonum,
en eru skemmtilega útfærð hér, m.a.
hvað varðar skreytingu.
Framlag Sigríðar Erlu Guðmunds-
dóttur er nokkuð annars eðlis; hún
sýnir hér nokkum fjölda af smærri
flöskulaga gripum, þar sem hreinleg-
ar rendur ráða skreytingunni á sléttu
yfirborðinu. Samstæða þessara gripa
er sterkur þáttur í sjónrænu gildi
þeirra hér.
Ingunn Ema Stefánsdóttir leggur
til nokkur ker, sem markast sterklega
af hvössum hönkum á hliðunum, jafn-
vel tvöföldum í einu verkanna. Hinn
sterki blámi leirsins er síðan brotinn
upp með einföldum skreytingum
framan á gripunum, þannig að heild-
armyndin verður létt og lifandi.
Jóna Thors tekur hér þátt í sinni
fyrstu samsýningu hér á landi, og
verk hennar draga fljótt að sér at-
hygli. Formið er hefðbundið - belg-
víðir leirvasar með þröngu opi efst
- en efnisnotkun í skreytingu gefur
vösunum afar sterkan svip. Lista-
konan hefur sett kopardropa í yfír-
borð leirsins og virðist einnig hafa
mótað það með öðrum efnum, sem
gefa þeim forneskjulegt yfírbragð,
sem stingur að nokkru í stúf við
önnur verk í kring.
Svo lítil sýning getur auðvitað
aldrei gefið raunhæft yfírlit yfir það
sem svo stór hópur er að fást við;
til þess er rýmið einfaldlega of lítið.
í heildina séð er hér þó á ferðinni
hógvæg en áhugavert safn fjöl-
breyttra gripa, sem eru ágætt dæmi
um þá grósku sem er í þessari list-
grein hér á landi. Sýningarstaðurinn
hjá Sneglu hefur ef til vill verið van-
nýttur á stundum, og er vonandi að
hér eigi fleiri áhugaverðar sýningar
eftir að fylgja í kjölfarið.
Eiríkur Þorláksson
JÓHANN við eitt verka sinna.
Við Hamarínn
Jóhann sýnir
27 listaverk
JÓHANN Torfason opnar listsýningu
í sýningarsalnum Við Hamarinn,
Strandgötu 50, á laugardag.
Á sýningunni verða 27 listaverk,
einkum akrýlmyndir á striga en einn-
ig grafík og skúlptúrar.
Jóhann er 30 ára Reykvíkingur,
útskrifaður úr Myndlista- og hand-
íðaskólanum 1989 og hefur síðan þá
tekið þátt í fjölda sýninga. Sýningin
opnar kl. 16 og stendur til 28. maí.
Svo aldrei gleymi
vegna efndi Leikfélag Fljótsdalshér-
aðs til hátíðasýningar á leikritinu
Dagbók Önnu Frank kvöldið fyrir
áttunda maí sl. en þá voru liðin 50
ár frá lokum síðari heimsstyrjaldar.
Á veggjunum í Valaskjálf eru lita-
teikningar eftir börn í grannskólan-
um um ógnir stríðsins. Þær eru
persónulegar og áhrifamiklar. Þær
og leikritið um Önnu Frank eru
góðar forvamir gegn fasisma.
Auðvitað er þetta leikrit annað
og meira en predikun. í því er flett
ofan af manninum og viðbrögðum
hans þegar líf liggur við. Við sjáum
í kvikuna, verðum vitni að reisn
mannsins og niðurlægingu. Leik-
hópurinn sýnir þessar andstæður
vel. Allir vinna þar hlutverk sitt af
stakri prýði og ekki ástæða til að
nefna þar til einn öðrum fremur.
Og þó. Halldóra Malín Pétursdóttir
heitir sú unga mær sem leikur Önnu
Frank. Halldóra fer einkar vel með
texta af svo ungri stúlku að vera.
Hún hefur ömgga og ófalska fram-
komu á sviði og sýnir talsverða til-
finningalega breidd og ekki er hún
síst þegar hún er gáskafull og glett-
in og full af lífi og von. Þá magn-
ast harmurinn í huga þeirra sem á
horfa og þekkja til.
Þessi sýning er vönduð og vel
unnin eins og þær sýningar sem ég
hef séð leikstýrt af Guðjóni Sig-
valdasyni á þessu leikári sem nú er
að ljúka og í fyrra. Leikmyndin er
nokkuð flókin en afar vandvirkn-
islega unnin: Hún speglar tíðarand-
ann, þrengslin, fallvaltleika ytri að-
stæðna, skilgreinir jafnvel hugblæ
verksins í lit. Á þessu þrönga svæði
verða leikararnir bókstaflega að
fínna fótum sínum forráð. Sýningin
er nokkuð hæg, einkum framan af,
því Guðjón virðist gera kröfur til
leikendanna um þeir skapi þagnir
og rísi undir þeim á sviðinu. Þetta
reynist mörgum áhugamanninum
um megn, sem von er, en það er
til marks um styrk þessara leikara
og samæfíngu að þeir þola að leyfa
hljóðlátum, harmrænum undirtóni
framvindunnar sinn farveg. Lýsing
er góð, svo og búningar.
Áhorfendum bregður nokkuð í
brún þegar þeir stíga inn í anddyrið
fyrir sýningu og eiga sér einskis ills
von. Þar hangir nasistaáróður á
veggjunum og Hitleræskan þramm-
ar um gólf. Dyravörður með alvæpni
skoðar aðgöngupassann og stimplar
mann inn. Þetta er áhrifaríkt for-
spil að sýningunni sjálfri.
Þegar ég dvaldist í Þýskalandi
upp úr 1970 var ég hissa á því hve
Þjóðveijar ræddu mikið um stríðið,
tildrög þess og afleiðingar. Mér
fannst stundum nóg um. Svo kynnt-
ist ég EIsu. Hún er doktor í efna-
fræði. Þegar hún var tíu ára ráfaði
hún foreldralaus um rústir Berlínar-
borgar og át úr ruslabingjum. Svo
kynntist ég frú Lily Noppel heit-
inni. Blessuð sé minning hennar. í
hvert sinn sem flugvél flaug yfír
herptist hún saman og skalf. Þó var
liðinn aldarfjórðungur frá því stríð-
inu lauk. ÖIl börn á Egilsstöðum
munu fyrir sina parta bera ábyrgð
á því að engin gömul kona þar þurfi
nokkru sinni sinni að skjálfa af ótta
við loftsprengjuhríð, rétt eins og
annað framtíðarfólk um víða veröld
mun bera sína ábyrgð þegar þar að
kemur. Öllum er hollt að vita að
hveiju þeir ganga. Leikfélag Fljóts-
dalshéraðs sýndi mér það og Hér-
aðsbúum með þessari sýningu. Hún
er tímabær og verður það alltaf.
Guðbrandur Gíslason
Þrjár mynd-
listar-
sýningar
ÞRJÁR myndlistarsýningar
verða opnaðar í Nýlistasafninu
á laugardag kl. 16.
Þór Vigfússon sýnir mál-
verk í neðri sölum safnsins og
Anna Eyjólfsdóttir sýnir um-
hverfisverk í efri sölum og
porti. Sýning Önnu ber heitið
Hringrás.
Gestur í setustofu safnsins
er Jóhann Valdimarsson.
Safnið er opið daglega frá
kl. 14-18 og lýkur sýningun-
um 28. maí.
Burtfarar-
tónleikar í
Áskirkju
TÓNSKÓLI Sigursveins D.
Kristinssonar gengst fyrir tón-
leikum í Áskirkju laugardag-
inn 13. maí kl. 14. Einleikari
á tónleikun-
um er Guð-
jón Stein-
grímur
Birgisson
gítarleikari
og eru þetta
burtfarar-
tónleikar
hans frá
Tónskólan-
um.
Guðjón
Steingrímur hóf að nema gít-
arleik undir handleiðslu Önnu
Hansen við Tónlistarskóla
Kópavogs árið 1981. Eftir
stúdentspróf frá Menntaskól-
anum í Kópavogi vorið 1985
innritaðist hann í Tónskóla
Sigursveins D. Kristinssonar.
Hann lauk prófí frá kennara-
deild Tónskólans vorið 1992.
Kennari Guðjóns við Tón-
skólann hefur verið Páll Eyj-
ólfsson. Á tónleikunum leikur
Steingrímur verk eftir Sylvius
Leopold Weiss, Domenico
Scarlatti, Johann Sebastian
Bach, Isaac Albéniz, John
Speight og Leo Brouwer.
Allir eru velkomnir meðan
húsrúm leyfir.
Vortónleikar
í Keflavík
LÚÐRASVEITIR Tónlistar-
skóla Keflavíkur, yngri og
eldri, halda tónleika í Félags-
bíói laugardaginn 13. maí og
hefjast þeir kl. 17. Stjórnendur
lúðrasveitanna eru Sigrún
Sævarsdóttir og Karen Stur-
laugsson.
Sunnudaginn 14. maí stend-
ur skólinn fyrir tónleikum á
sal skólans kl. 13 og 15, þar
munu nemendur úr ýmsum
deildum flytja fjölbreyttar efn-
isskrár.
Á sunnudagskvöld kl. 20
munu eldri og lengra komnir
nemendur flytja fjölbreytta
efnisskrá á Flug Café í göngu-
götunni á Flug Hóteli.
Mánudaginn 15. maí munu
Léttsveit, Djasshljómsveitin og
Strumpamir leika á tónleikum
á sal Fjölbrautaskólans og
hefjast þeir kl. 20.
Stjómandi Léttsveitarinnar
er Veigar Margeirsson, stjórn-
andi Djassbandsins er Ólafur
Jónsson og stjórnandi Strump-
anna er Þórir Baldursson.
Skólaslit verða fímmtudag-
inn 18. maí kl. 17 í Félagsbíói
og þar mun meðal annars
verða frumflutt nýtt tónverk
eftir nemendur skólans og
harmoníkuhljómsveit skólans
leikur auk þess sem nemendur
fá námsvottorð sín og próf-
skírteini afhent.
Guðjón
Steingrímur
Birgisson