Morgunblaðið - 04.06.1995, Qupperneq 8

8 SUNNUDAGUR 4. JÚNÍ 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
- Vilhjálmur Egilsson um nýstofnuð Evrópusamtök: __
Davíðtaldiheppi- ,| IIHH líflllllllllH
legra að ég gæf i
ekkikostámér
~~S?&MuN O
Ég vil ekki sjá að þú sért að leika þér með þessum vandræðagemsa, Villi minn...
Morgunblaðið/Sigrún
BOÐIÐ var upp á myndarlega köku í afmælishófinu.
KASK
Horaafirði. Morgunblaðið.
KAUPFÉLAG Austur-Skaftfellinga
(KASK) heldur upp á 75 ára af-
mæli sitt um þessar mundir. Mikil
hátíðarhöld voru á stofndaginn 1.
júní og í gær átti enginn bæjarbúi
að komast hjá því að taka þátt í
eða verða var við fagnað víða um
bæinn í tilefni afmælisins.
Kaupfélag Austur-Skaftfellinga
á' langa sögu að baki. Það hefur
glímt við kreppur og samdrátt í
landbúnaði og sjávarútvegi og hefur
staðið það af sér hingað til þótt
erfitt hafi verið á stundum.
Kaupfélagið hóf rekstur sinn
formlega l.júní 1920, en aðdrag-
andinn að stofnun þess er mun
lengri. Fyrsti kaupfélagsstórinn var
Guðmundur Jónsson Hoffell, en
hann hafði verið kaupmaður á Höfn
um 10 ára skeið en hætti þeim
rekstri þegar hann gerðist kaupfé-
lagsstjóri.
Eftir eitt og hálft ár tók Jón
ívarsson við. Hann tók við erfiðu
félagi því efnahagsástandið í land-
inu var mjög slæmt og ekki fóru
Austur-Skaftfellingar varhluta af
þeirri kreppu fremur en aðrir lands-
menn. Þegar hann lét af störfum
árið 1943 var félagið skuldlaust út
á við og skuldir viðskiptamanna litl-
ar.
1943 varð Bjami Guðmundsson
kaupfélagsstjóri og gegndi starfan-
75ára
um til ársins 1952. Bjami starfaði
til æviloka á skrifstofu félagsins.
Björn Stefánsson var síðan kaupfé-
lagsstjóri í eitt ár.
Með komu næsta kaupfélags-
stjóra var brotið blað í sögu félags-
ins. Þá tók Ásgrímur Halldórsson
við stjómun félagsins og hófst mik-
ill uppgangur í allri starfseminni.
Farið var út í fiskverkun og varð
allur rekstur félagsins kröftugri en
áður hafði verið. Við starfi Ásgríms
tók síðar Hermann Hansson, 1.
ágúst 1975, en hann hafði unnið
hjá félaginu í 10 ár. og var því vel
kunnugur öllu sem þar fór fram.
Hermann þurfti að glíma við
mikla niðursveiflu í þjóðfélaginu og
átti KASK oft á brattann að sækja
en stóð samt þótt halli væri kominn
á félagið. Gerðar vom breytingar á
félaginu, svo sem að fískverkunin
varð sjálfstæð eining undir nafninu
Borgey en KASK á enn í dag stór-
an hlut í henni þótt það sjái ekki
um daglegan rekstur í fískverkun
lengur.
Við starfí Hermanns árið 1992
tók núverandi kaupfélagsstjóri,
Pálmi Guðmundsson. Margir hug-
myndir era uppi um hagræðingu í
rekstrinum, svo sem um sameiningu
afurðastöðva á Austurlandi auk
margra annarra þátta sem við koma
rekstrinum.
Kvótiá
síldina
SJÁVARÚTVEGSRÁÐUNEYTIÐ
hefur nú ákveðið að kvóti verði sett-
ur á veiðar íslenzkra skipa úr norsk-
íslenzka sfldarstofninum. 82.000 tonn
eru óveidd af þeim 250.000 tonna
heildarkvóta, sem íslendingar og
Norðmenn settu sér og hefur náðst
samkomulag milli þjóðanna um að
af eftirstöðvunum komi 49.000 tonn
í hlut íslands en 33.000 í hlut Færey-
inga.
Islenzk skip hafa þegar veitt um
140.000 tonn úr þessum síldarstofni,
þannig að hlutur okkar verður því
200.000 tonn samtals, en Færeyinga
50.000 tonn.
Ráðuneytið mun nú gefa út reglu-
gerð umt akmarkanir íslenzkra skipa
á þessum veiðum. Verður þessum
heildarafla er eftir stendur sem okkar
hlutur, 49.000 tonnum, skipt milli
þeirra sfldarskipa, sem lönduðu sfld
í maímánuði síðastliðnum.
Verður magninu skipt þannig að
37% miðast við burðargetu skipanna
og er miðað við mestan landaðan síld-
arafla þeirra í maí, en 63% skiptast
jafnt milli skipanna.
Fiskistofa mun tilkjmna útgerðum
skipanna um leyfilegan afla hvers
skips strax eftir helgi og er aðeins
þeim skipum, sem veiðar hafa stund-
að í maí og slíka tilkynningu fá, heim-
ilt að stunda veiðar út stofninum.
-----»44-----
Margir teknir
fyrir hrað-
akstur
LÖGREGLAN á Blönduósi hafði í
mörg horn að líta í fyrradag og
fram á kvöld. 41 ökumaður var
stöðvaður fyrir hraðakstur.
Lögreglan á Akureyri, Húsavík
og Selfossi töldu í gærmorgun að
fólk hefði ekki nýtt hvítasunnuhelg-
ina sérstaklega til ferðalaga. Fyrir
norðan blés ekki byrlega á ferða-
menn og á Húsavík snjóaði í gær-
daS- ,
Olvun var mikil bæði á Isafirði
og í Keflavík í nótt en á hvorugum
staðnum dró hún dilk á eftir sér.
Dúx Menntaskólans í Reykjavík
Ekki rólegasti
nemandinn
1 stofunni
Sædís Sævarsdóttir
SÆDÍS Sævarsdóttir
nýstúdent frá
Menntaskólanum
Reykjavík hlaut 9,60 í
meðaleinkunn að stúdents-
prófum loknum. Það er
hæsta meðaleinkunn kven-
stúdents sem vitað er til
eftir að einkunnagjöf hófst
með tölum frá 1-10. Sædís
er einnig sjöundi hæsti dúx
frá upphafí í sögu skólans
samkvæmt sömu skilgrein-
ingu og hyggur á nám í
læknisfræði í haust.
Sædís valdi MR af af-
spurn ekki síst vegna mik-
ils áhuga á raungreinum
og er stúdent úr náttúru-
fræðideild skólans. Hún
fékk 9,88 í meðaleinkunn
á grannskólaprófí og tíu í
samræmdu prófunum.
Árin fjögur sem Sædís
gekk í MR leigði hún íbúð með
vinkonum sínum í Reykjavík.
- Þetta hefur þá verið mjög
agað heimilishald fyrst þú náðir
svona góðum árangri?
„Það halda flestir að ég læri
meira en ég geri. Ég hef alltaf
reynt að hreyfa mig mikið, verið
í tónlistarskóla, dansi, tennis, kar-
ate eða á saumanámskeiði jafn-
vel. Mér fínnst mjög gaman að
reyna nýja hluti og er einfaldlega
mjög skipulögð. Eg tel mig hafa
verið mjög duglega við að sigta
úr námsefninu, þótt ég hefði alls
ekki náð þessum árangri ef ég
kynni það ekki allt saman. Ég
vinn hratt og skipulega að mínu
mati og er ekki að eyða tíma í
það sem ég held að skipti ekki
máli.
Ég nefni sem dæmi að í stað
þess að dúlla heima við stærð-
fræðidæmi sem verða reiknuð
uppi á töflu næsta dag, sit ég og
reikna í tímanum meðan hinir eru
uppi á töflu, þangað til röðin kem-
ur að mér og fer yfir dæmin á
eftir. Annað sem ég get nefnt er
það að í staðinn fyrir að sitja og
fletta orðabókum heima skrifa ég
niður orðin í texta, til dæmis í
þýsku, sem ég er að lesa heima
og skil ekki. Síðan þegar verið er
að þýða í tímanum skrifa ég þýð-
inguna niður.
Það eru alls kyns svona smáat-
riði sem ég held að tilheyri náms-
tækni. Loks get ég nefnt að í verk-
legum tímum í eðlis- og líffræði
reyni ég yfirleitt að klára mína
skýrslu í tímanum, í stað þess að
eyða heilmiklum tíma við það
heima.“
- Þannig að það fer ekki mín-
úta til spillis hjá þér meðan þú ert
í skólanum?
„Nei, ég hugsa ekki.
Ég tek samt frímínútur
og kjafta við mína vini.
Ég er ekki rólegasti
nemandinn í skólastof-
unni. Við stelpurnar,
sem vorum með þijár hæstu ein-
kunnirnar á stúdentsprófí, sátum
saman í okkar bekk og vorum
kannski ekki alltaf að fylgjast
með. En ég skrifa alveg rosalega
mikið af glósum og skrifa mjög
hratt. Ég þarf ekkert að horfa á
það sem ég skrifa hlusta bara á
kennarann og skrifa það sem ég
vil skrifa niður. Ég er með miklu
betra sjónminni en heyrnarminni,
fínnst mér.
Þegar ég er í prófi finnst mér
ég stundum nokkum veginn geta
séð fyrir mér blaðsíður úr bókun-
um. Stundum er ég jafnvel að
kjafta við vinkonu mína og skrifa
niður eftir kennaranum um leið.
► SÆDÍS Sævarsdóttir fædd-
ist í Reykjavík 31. ágúst 1975.
Þremur árum síðar flutti hún
tíl Keflavíkur ásamt foreldrum
sínum, Sævari Reynissyni við-
skiptafræðingi og Bryndísi
Sveinsdóttur skrifstofumanni.
Sædís á tvo bræður, Reyni og
Birki, sem voru í fyrsta og tí-
unda bekk í vetur.
Ég nota líka aðra aðferð sem
er þannig að morguninn áður en
ég fer í próf verð ég að blaða í
gegnum bækumar til þess að fá
heildarmynd af námsefninu. Ég
skanna textann ef ég hef tíma,
annars blaða ég bara eða renni
augunum einhvern veginn eftir
blaðsíðunum."
- / hvaða fagi ertu best?
„Ég fékk efnafræðiverðlaun
útskriftardaginn sem voru veitt
af sérstöku tilefni í ár því ég hef
aldrei fengið annað en tíu í efna-
fræði, hvorki í skyndiprófum né
öðra. Ég var náttúrlega ekki með
neina einkunn undir níu en þessar
níur sem ég fékk voru í tungumál-
um. Ég var með tíu í líffræði,
erfðafræði, jarðfræði, lífrænni
efnafræði og efnafræði, 9,5 og tíu
í stærðfræði, 9,5 í eðlisfræði en
það náði enginn tíu og kennarinn
orðar það þannig að ég hafí gert
bjánalega klaufavillu á því prófí.
Ég hef bara virkilega gaman
af þessum lífgreinum, þótt ég
hafí í raun og vera gaman af þessu
öllu saman. íslenska og saga eru
þau fög sem ég er fegnust að
vera laus við þótt það hljómi kald-
hæðnislega, því ég hlaut verðlaun
í þeim báðum.“ Að-
spurð segist Sædís hafa
hlotið verðlaun í tólf
greinum, öllum sem
hún hefur numið við
skólann nema ensku.
Hún var dúx scholae í
3. og 4. bekk en fékk að sleppa
prófunum í 5. bekk vegna hárrar
kennaraeinkunnar.
„Ég hef mest gaman af því að
lesa um líffræði mannsins en
kannski bara gaman af stærð- og
eðlisfræði upp að vissu marki. Ég
er ekki þessi kúristi sem sökkvir
sér í námsefnið. En ef mér fínnst
ég vera að læra meira um lífið
og tilverana fínnst mér ofboðslega
gaman. Annars reyni ég að hafa
gaman af því sem mér finnst
hundleiðinlegt, t.d. sögu og að sjá
hlutina fyrir mér ef ég er að lesa
hana. Hlutirnir festast miklu betur
í minni ef maður hefur gaman af
þeim.“
Man betur
það sem ég
hef gaman af