Morgunblaðið - 15.06.1995, Page 16

16 FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ÚRVERINU
Morgunblaðið/Frímann
BJÖRGUNARBÁTNUM getur hvolft og þá er ekki um annað að ræða en koma honum á réttan kjöl aftur.
Grindvíkskir sjómenn
á björgunarnámskeiði
Grindavík. Morgunblaðið.
BJÖRGUNARSKÓLI sjómanna
sem er á sínu 11. starfsári hóf
árlega hringferð sína um landið í
Grindavík. Skólaskipið Sæbjörg
fer þá hringferð um landið og þar
eru haldin námskeið sem stuðla
að auknu öryggi fyrir sjómenn og
aðra þá sem starfa á og við sjó
og vötn.
54 skráðu sig til þátttöku í
Grindavík á grunnnámskeið sjó-
mannaskóla og 17 sðttu kvöld-
námskeið fyrir smábátasjómenn.
Halldór Almarsson yfirleiðbein-
andi sagði við Morgunblaðið að
þátttakan væri mjög góð sem
endranær í Grindavík. „Margir
jaxlanna sem sóttu þetta nám-
skeið hafa kannski staðið í þeirri
trú að þeir vissu allt þegar þeir
komu en eru vonandi sannfærðir
núna að þeir kunnu ekki allt og
hafa vonandi bætt einhveiju við
kunnáttuna að loknu námskeiði,"
sagði Halldór.
Vantar bátasjómennina
„Ásamt dagnámskeiðunum vor-
um við með tveggja kvölda nám-
skeið fyrir bátasjómenn en það
verður að segjast eins og er að
okkur vantar að ná í smábátasjó-
mennina. Það er kannski skiljan-
legt núna þegar sjómannaverkfall
stendur yfir, þá róa þeir, en við
söknum þeirra núna. Þetta er ein-
mitt sá hópur sem við þurfum að
ná í því að þar gerast slysin ekki
síður eins og dæmin sanna.
Skólaskipið Sæ-
björg byrjuð á ár-
legri hringferð
um landið
Nú er búið að lögleiða skólann
þannig að frá og með næstu ára-
mótum eiga allir skipstjórnarmenn
að hafa lokið námskeiðum frá
skólanum til að fá lögskráningu
og þarnæstu áramót ailir sjómenn.
Námskeiðið hjá okkur er dag-
námskeið þar sem við byrjum á
því að kenna endurlífgun og öryggi
um borð. Það er kennt að gera
neyðaráætlun um aðgerðir við slys
og kennt hvemig á að meðhöndla
ofkælingu. Meðferð sprengiefnis
sem kemur í veiðarfæri og viðbrögð
við því og einnig er kennd reykköf-
un, eldvarnir, meðferð gúmmibáta
og þá kemur fyrirlestur sem Sigl-
ingamálastofnun sér um. Land-
helgisgæslan kemur með þyrlu og
það er kennt hvernig á að taka á
móti henni og menn hífðir upp i
hana. Miklar verklegar æfingar
fylgja þessu öllu.“
Breytt hugarfar sjómanna
„Mér finnst hugarfar sjómanna
vera að breytast og það er talinn
sjálfsagður hlutur að sækja þessi
námskeið, menn eigi að vera við
öllu búnir móti því sem áður var
þegar það þótti jafnvel óheilla-
merki að fjalla um öryggismál á
sjó úti,“ sagði Halldór.
Björgunarþyrla Landhelgis-
gæslunnar, TF Sýn, heimsótti
björgunarskólann á síðasta degi
hans og fylgdist fjöldi heima-
manna í Grindavík með ótrúlegri
leikni þyrlumanna undir stjórn
flugstjórans Boga Agnarssonar
þar sem þeir tóku menn um borð
við Svíragarð og hentu þeim síðan
í sjóinn. Það var nú ekki illa meint
heldur var þeim síðan bjargað úr
sjónum og mönnum kennd rétt
handbrögð við björgun úr sjó.
„Þó að menn komi í auknum
mæli á þessi námskeið okkar þyk-
ir okkur þörf á endurmenntum þvi
eins og þau eru uppbyggð þá er
það í fyrirlestrarformi og spurn-
ingin alltaf um hvað sitji í mönn-
um. Það má búast við því að eftir
árið sitji ekki nema lítill hluti eftir
af námskeiðinu. Þá eykst tæknin
ailtaf eitthvað þannig að eðlilegt
er að menn komi aftur eftir 2-3
ár á endurmenntunarnámskeið.
Við höfum verið með stutt upprifj-
unarnámskeið þar sem menn geta
riíjað upp en þá verða þeir að
hafa setið grunnnámskeiðin. Við
höfum á þessum tíu árum útskrif-
að 10 þúsund nemendur að stærst-
um hluta sjómenn en einnig koma
aðrir hópar til okkar á þessi nám-
skeið og okkur reiknast til að við
eigum eftir að ná til tvö þúsund
manna sem geta talist atvinnusjó-
menn,“ sagði Halldór að lokum.
Tap Samherja vegna verk-
falls 180 milljónir króna
ÁÆTLAÐ tap Samheija hf. á
Akureyri vegna sjómannaverk-
fallsins er um 180 milljónir króna
miðað við aflaverðmæti skipa fé-
lagsins fyrir verkfall, að sögn Þor-
steins Vilhelmssonar, eins eigenda
Samheija. Aðallega er tapið vegna
úthafskarfaveiða og grálúðuveiða
fyrirtækisins. „Það er langt frá
því að við séum hressir með þetta,
en við teljum okkur vera hér í gísl-
ingu,“ sagði Þorsteinn. „Það er
ekkert verið að deila um neitt og
áhafnirnar fá engar launahækkan-
ir eða neitt, þannig að þetta er
bara bull.“
Þorsteinn sagðist í raun og veru
vera hættur að vorkenna sjómönn-
um á skipum Samheija þar sem
þeir væru alltaf að segja að þeir
væru ekki í verkfalli, en síðan
væri boðað til fundar þar sem
þeir réttu allir upp höndina kátir
yfir forystu sjómannasamtakanna.
Launahlutfallið 60 milljónir
„Þeir eiga enga samúð hjá mér
lengur. Launahlutfallið af þessum
180 milljónum er um 60 milljónir
króna, sem þeir eru að tapa í Iaun-
um. Þó þeir verði milijón ára gaml-
ir geta þeir aldrei unnið það upp.
Þetta er allt komið úr takt við tím-
ann því miður og það er aðallega
forystan sem er í verkfalli, held ég.
Þeir veita að vísu verkfallsheimild
sjómennimir, en þeir hafa aldrei
vitað um hvað þeir eru að kjósa
þegar þeir veita heimild. Þeir bara
rétta upp höndina, en svo allt í
einu kviknar á pemnni hjá þeim,
því miður,“ sagði Þorsteinn.
FRÉTTIR: EVRÓPA
Ný aðildarríki Evrópusambandsins
Finnum gengur
aðlögunin bezt
Brussel. Reuter.
FINNUM gengur mun betur en
Austurríkismönnum og Svíum að
laga sig að aðild að Evrópusam-
bandinu, að mati Peters Ludlow,
sem er yfirmaður rannsóknastofn-
unarinnar Centre for European
Policy Studies í Brussel og þekktur
sérfræðingur í Evrópumálum.
„Það er hafið yfir allan
vafa ... að Finnland er það ríki,
sem hefur átt auðveldast með að
aðlaga sig og hefur gert það hrað-
ast,“ segir Ludlow. Hann bætir því
við að í nærri öllum stofnunum ESB
hafi Finnar haft áhrif og aflað sér
mikillar virðingar.
Stórveldistímar þvælast
ekki fyrir Finnum
ríkismanna.
Fræðimaðurinn segir mismun-
andi menningarhefðir hafa sín
áhrif. Svíar hafi ef til vill vænzt
of mikils af aðild og jafnvel ekki
réttu hlutanna. Hins vegar segir
Ludlow að ekki megi skilja orð
hans þannig að Svíar og Austurrík-
ismenn hafi ekki staðið sig vel.
Finnar standi bara enn framar.
Skoðanakannanir sýna jafnframt
að almenningur í Finnlandi er sátt-
ari við ESB-aðild en kjósendur í
hinum ríkjunum tveimur, sem
gengu í sambandið um seinustu
áramót.
í lið með umhverfis-
verndarsinnum
„Valdastéttin í Finnlandi virðist
auk þess miklu sáttari við aðild
heima fyrir, nýtur hennar og sér
jákvæðu möguleikana," segir
Ludlow. Hann segir orsök þessa
vera þá að Finnar séu sveigjanlegir
og aðlagi sig fljótt að aðstæðum.
„Gamlir stórveldistímar þvælast
ekki fyrir þeim,“ segir hann og vís-
ar þannig til stolts Svía og Austur-
Ludlow segir að það sé ekki að-
eins flókið fyrir nýju aðildarríkin
að aðlagast bandalaginu, heldur
einnig fyrir ESB að laga sig að
þeim. Þannig hafi norrænu ríkin
styrkt þau öfl innan ESB, sem vilji
auka lýðræði og gagnsæi ákvarð-
anatöku og nýju ríkin þijú hafi öll
gengið i lið með umhverfisverndar-
sinnum innan sambandsins.
Fallast Bretar a
valdameira þing?
Lúxemborg. The Daily Telegraph.
BRESKIR embættismenn segja
ekki útilokað að Bretar muni fall-
ast á að völd Evrópuþingsins verði
aukin. Þeir sögðu að fast yrði stað-
'ið á þeirri kröfu að meirihlutaat-
kvæðagreiðslum í ráðherraráðinu
yrði ekki fjölgað en hugsanlegt
væri að gefa eftir í öðrum málum,
á ríkjaráðstefnu sambandsins, sem
á að heíjast á næsta ári.
Einn stjórnarerindreki sagði
hugsanlegt að völd þingsins varð-
andi endurskoðun útgjalda ESB
yrðu aukin og embættimenn bentu
á að John Major forsætisráðherra
hefði einungis lýst sig andsnúin því
að „gífurleg" valdatilfærsla til
Strassborg ætti sér stað.
Þeir sögðu að samningamenn
yrðu að meta það hvenær völd
þingsins hefðu aukist „gífurlega“
en að forsætisráðherranum vildi fá
nokkuð svigrúm til athafna.
Samkvæmt skoðanakönnunum
er meirihluti Breta hvorki mjög
hlynntur né andsnúinn Evrópusam-
bandinu og telja embættismenn að
nýta eigi sér þá staðreynd til upp-
byggilegrar umræðu.
Þjóðveijar munu leggja mikla
áherslu á það á ríkjaráðstefnunni
að meirihlutaatkvæðagreiðslur
verða nýttar í auknum mæli, ekki
síst í utanríkis- og varnarmálum.
Bretar og Frakkar benda hins veg-
ar á nýleg dæmi um samstarf sitt
í Bosníu, sem var alfarið utan
ramma ESB, og segja slíkt vera
það sem koma skal. Bretar hafna
sameiginelgri varnarstefnu og
segja að í framtíðinni verða þau
ríki, sem eru reiðubúin að senda
hermenn á vettvang, að eiga með
sér samstarf.
Ný tilraun Bonino
• EMMA Bonino, yfirmaður
sjávarútvegsmála í fram-
kvæmdasljórn ESB, hyggst í dag
reyna enn á ný að koma samn-
ingaviðræðum sambandsins og
Marokkó um nýjan fiskveiði-
samning á hreyfingu. Bonino
mun funda með sjávarútvegsráð-
herrum ESB í Lúxemborg, meta
hvaða svigrúm frámkvæmda-
stjórnin hefur til að koma til
móts við Marokkómenn og reyna
að ákveða sjötta samningafund-
inn með Marokkómönnum. Um
næstu helgi flýgur Bonino svo til
Marokkó og Portúgals til óform-
legra viðræðna við stjórnvöld
þar. Lítill árangur varð af heim-
sókn hennar til Madrid um sein-
ustu helgi. Bonino reyndi að fá
spænsk stjórnvöld til að slaka á
kröfum sínum varðandi nýjan
fiskveiðisamning ESB og Mar-
okkó, en Spánverjar réðu lang-
flestum veiðileyfum samkvæmt
samningnum, sem rann út í maí.
Eftir fundi með Bonino sagði
Javier Solana, utanríkiráðherra
Spánar, að enn bæri mikið á
milli í viðræðum við Marokkó.
Spánverjar væru sveigjanlegir,
„en við getum ekki samþykkt
samning, sem er ekki í jafn-
vægi,“ sagði Solana.