Morgunblaðið - 11.07.1995, Blaðsíða 1

92 SÍÐUR B/C
154. TBL. 83. ÁRG.
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ1995 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Sveitir SÞ
berjast við
Bosníu-Serba
Sótt að Srebrenica þrátt fyrir
hótanir Sameinuðu þjóðanna
Belgrad, Sarajevo. Reuter.
Reuter
Sameiginlegar æfíngar
BOSNIU-Serbar höfðu hótanir Sam-
einuðu þjóðanna að engu í gær og
héldu áfram sókn sinni að Sre-
brenica. Til átaka kom þegar sveit
hollenskra friðargæslumanna á veg-
um SÞ varð á vegi þeirra. Að sögn
talsmanns SÞ stóð skotbardaginn í
tvær klukkustundir, en eftir sólsetur
hægðist um. Sagði að Hollending-
arnir hefðu haldið stöðu sinni.
Læknar í Srebrenica sögðu í gær
að tíu manns hefðu látið lífið í árás-
um Bosníu-Serba á borgina og ná-
grenni hennar frá því á fimmtudag.
Þá hefðu um fimmtíu manns særst
í árásunum.
Úrslitakostir Serba
Bosníu-Serbar settu íbúum Sre-
brenica, sem eru 42 þúsund talsins,
Bosníuher og friðargæslusveit SÞ
úrslitakosti í gærkvöldi og sögðu
að þeir hefðu tvo sólarhringa til að
yfirgefa borgina.
„Við getum alls ekki sætt okkur
við þessa kröfu Bosníu-Serba,“
sagði Gary Coward, foringi í sveit-
um SÞ.
Sameinuðu þjóðirnar hafa hótað
Bosníu-Serbum því að Atlantshafs-
bandalagið muni gera loftárásir á
þá, ráðist þeir á borgina.
Læknar úr samtökunum Læknar
án landamæra sögðu í gær að stöð-
ugt sprengjuregn væri í Srebrenica
og að rúður í sjúkrahúsi borgarinn-
ar hefðu brotnað þegar sprengja
féll skammt frá því. Verst hefði
ástandið verið í gær en komið var
með þijátíu slasaða á sjúkrahúsið.
Ekki er vitað hversu margir hafa
látið lífið í árásunum á borgina.
Harðir bardagar hafa geisað í
Srebrenica undanfarna daga og létu
Bosníu-Serbar sprengjum rigna yfir
borgina þrátt fyrir hótanir SÞ um
loftárásir.
SÞ hafa verið tregar til biðja um
aðstoð flugvéla NATO frá því að
bandarísk herþota _var skotin niður
yfir Bosníu í maí. Á sunnudag ósk-
uðu SÞ eftir því að vélar NATO
flygju yfir Srebrenica ef það mætti
verða til þess að draga úr bardögum
en vélin var skömmu síðar afturköll-
uð.
BANDARÍSKIR hermenn hófu í
gær fyrstu æfingar sínar með
pólskum hermönnum. Æfingarn-
ar eru haldnar í Póllandi og sagði
Zbigniew Okonski, varnarmála-
ráðherra Póllands, að æfingun-
um væri ætlað að þjálfa her-
mennina til friðarverkefna og
þær væru „enn einn múrsteinn-
inn í hinn trausta grunn, sem
Atlantshafsbandalagið verður
reist á á 21. öldinni". Myndin
sýnir hermenn stíga úr þyrlu við
Werdrzyn í vesturhluta Póllands.
Herstjórn Burma
Suu Kyi
laus eftir
sexár
Rangoon. Reuter.
ANDÓFSKONAN Aung San Suu
Kyi var látin laus úr stofufangelsi
í Burma i gær, að sögn fulltrúa
herstjórnarinnar þar í landi. Annar
embættismaður staðfesti í samtali
við fréttastofu Reuters að Suu Kyi
hefði verið sleppt úr haldi skömmu
fyrir hádegi í gær, að íslenskum
tíma. Hún hafði verið í haldi í tæp
sex ár.
Búrmískir embættismenn gátu
ekki gefið frekari upplýsingar um
lausn Suu Kyi, en í yfirlýsingu frá
japanska utanríkisráðuneytinu
sagði að hún hefði verið látin laus
án skilyrða.
Hitti félaga sína
Fólk safnaðist saman fyrir utan
heimili Suu Kyi í rigningunni í
Rangoon þegar fréttist að hún hefði
verið látin laus. Haft var eftir fólki
þar að hún hefði þegar boðað til
fundar með áhrifamönnum í Sam-
tökum um lýðræði, sem hún tók
þátt í að stofna 1988.
Hún kom ekki fram opinberlega
í gær, en embættismaður í hernum
sagði að hún myndi halda frétta-
mannafund í dag, þriðjudagi
Erlendir stjórnarerindrekar í
Rangoon kváðust undrandi á því
að Suu Kyi skyldi látin laus í gær.
■ Viðbrögð/18
Áhlaupi á
Rainbow
Warrior
mótmælt
Sydney.París.Reuter.
RÍKI í Suður-Kyrrahafi brugðust í
gær ókvæða við áhlaupi franska
sjóhersins á skip Greenpeace, Rain-
bow Warrior, eftir að það sigldi inn
fyrir lögsögu kóraleyjunnar Mur-
uroa til að mótmæla fyrirhuguðum
kjarnorkutilraunum Frakka.
Embættismenn utanríkisráðu-
neyta Nýja-Sjálands og Ástralíu
kölluðu sendiherra Frakklands á
sinn fund. Bandalag fimmtán Suð-
ur-Kyrrahafsríkja sagði áhlaupið
„skaða enn frekar ímynd Frakka"
i þessum heimshluta.
Áhlaup réttlætt
Alain Juppe, forsætisráðherra
Frakklands, sagði áhlaupið réttlæt-
anlegt. Sjóherinn hefði aðeins verið
að tryggja að farið væri að lögum.
Stjórnmálamenn í Evrópu veigr-
uðu sér við því að gagnrýna áhlaup-
ið opinberlega.
Deilan varpar skugga á fyrsta
formlega fund Jacques Chiracs, for-
seta Frakklands, og Helmuts Kohls,
kanslara Þýskalands, í dag.
Áhlaupið varð til þess að endur-
vekja umræðuna um kjarnorkutil-
raunirnar í Frakklandi.
ESB lækkar
grálúðu-
kvótann
Brusscl. Rcuter.
E VRÓPU S AMB ANDIÐ
greindi í gær frá því að það
hefði sett aðildarríkjum sín-
um nýjan grálúðukvóta sam-
kvæmt samningnum við
Kanadamenn frá því í apríl
um veiðar milli Kanada og
Grænlands.
Kvóti skipa ESB verður
5.013 tonn frá 16. apríl að
telja til áramóta. ESB hafði
áður sett sér 18.630 tonna
einhliða aflamark.
Iþágu
vísindanna
VÍSINDIN krefjast ýmissa fórna.
Hér sjást húðsjúkdómasérfræðing-
ar sjúkrahúss í Maastricht und-
irbúa tilraun sem gerð var á
ströndinni í bænum Scheveningen
í gær. Sjálfboðaliðar voru fengnir
til að gangast undir tilraunina, sem
fór þannig fram að annarri ras-
skinn viðkomandi var skipt í tvo
reiti, sóloliu roðið í annan þeirra,
en hinn skilinn eftir óvarinn fyrir
geislum sólar. Eftir tveggja
klukkustunda sólbökun skoðuðu
vísindamennirnir hinn merkta lík-
amspart, en niðurstöðurnar verða
tilkynntar síðar.
Páfí afsakar
kvennakúgun
Páfagardi. Reuter.
NUTIMA kvennahreyfing hefur
gert mörg mistök en í „grund-
vallaratriðum hefur starf hennar
verið til góðs“, á hinn bóginn
þarf að gera meira af því að
draga úr misrétti gagnvart þeim
konum sem kjósa að helga sig
móður- og eiginkonuhlutverk-
inu. Þetta kemur m.a. fram í
19 síðna bréfi sem Jóhannes
Páll II. páfi sendi frá sér í gær
en páfi biðst þar afsökunar á
kvennakúgun kirkjunnar fyrr á
tímum og hvetur til að þess að
jafnrétti kynjanna verði aukið.
Kaþólskir hópar, sem gagn-
rýnt hafa stefnu páfa
í málefnum kvenna,
fögnuðu bréfinu, sem
er sent út í tilefni þess
að Sameinuðu þjóðirn-
ar munu standa fyrir
mikilli ráðstefnu um málefni
kvenna í Peking í september.
Hann ítrekar andstöðu kirkj-
unnar við að konur geti orðið
prestar og segir að fóstureyðing
sé eftir sem áður „mikil synd“
þótt þungunin sé af völdum
nauðgara. Nauðsynlegt sé hins
vegar að áður en konan sé dæmd
verði öllum gert ljóst að hinir
seku séu fyrst og fremst karl-
arnir og hið félagslega um-
hverfi.
Páfi sagði að réttindi kvenna
væru réttlætismál en einnig
nauðsyn þar sem konur myndu
hafa æ meiri áhrif á lausn erf-
iðra viðfangsefna framtíðarinn-
ar. Um langa hríð hefðu verið
settar ýmsar skorður við réttind-
um kvenna og framfaramálum
þeirra og hann sagði að væri
hægt að finna sok hjá kirkjunni
bæðist hann innilega afsökunar
á henni.
Hann fordæmdi kynferðis-
legt ofbeldi og mis-
notkun á konum og
jafnframt „útbreidda
nautnahyggju- og
kaupsýslumenningu"
þar sem hvatt væri til
þess að konan væri á skipuleg-
an hátt notuð sem kynvera í
auglýsingum og í vændi.
Er hann víkur að prestvígslu
kvenna segir Jóhannes Páll páfi
að bannið byggist ekki á geð-
þóttaákvörðun heldur sé höfð í
liuga sú staðreynd að Kristur
hafi eingöngu gert karla að
postulum sínum.
Enn andvígur
því að konur
verði prestar
■ Grænfriðungar komast/18