Morgunblaðið - 11.07.1995, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Minningarstund
við bautasteininn
á Þingvöllum
Morgunblaðið/Þorkell
STUTT minningarathöfn fór
fram í gær kl. 15:30 vegna slyss-
ins á Þingvöllum 10. júlí 1970
þegar forsætisráðherra íslands,
Bjarni Benediktsson, kona hans,
Sigríður Björnsdóttir, og dóttur-
sonur þeirra, Benedikt Vilmund-
arson, fórust i eldsvoða. En þá
brann gamla konungshúsið til
kaldra kola í aftakaveðri.
Minningarathöfnin var haldin
í tilefni af því að 25 ár eru liðin
frá þessu hörmulega slysi. Hún
var haldin við bautastein sem
reistur var á slysstað af íslensku
þjóðinni. Bautasteinn þessi var
tekinn nyrst úr Almannagjáog
valinn af þáverandi forseta ís-
lands, dr. Kristjáni Eldjárn.
Minningarstundin hófst á því
að Davíð Oddsson forsætisráð-
herra lagði blómsveig við bauta-
steininn og ávarpaði viðstadda
nokkrum orðum. Hann minntist
slyssins og sagði m.a. að þá hefði
þögn slegið á alla þjóðina og bað
viðstadda að minnast forsætis-
ráðherrahjónanna og dótturson-
ar þeirra með þögn. Athöfnin
var stutt, virðuleg og látlaus.
Hlýtt var á Þingvöllum en rign-
ing.
Að athöfn lokinni buðu
menntamálaráðherraly'ónin,
Björn Bjarnason og Rut Ingólfs-
dóttir, til kaffidryklyu en með
þeim var á Þingvöllum sonur
þeirra og sonarsonur Sigríðar
og Bjarna, Bjarni Benedikt.
Áður en kaffi var borið fram
eftir athöfnina las Davíð Odds-
son úr minningargreinum Hall-
dórs Laxness og Sigurðar Nor-
dals en þær birtust í minningar-
blaði Morgunblaðsins á sínum
tíma og hafa verið endur-
prentaðar í ritsöfnum höfund-
anna.
Viðstaddir voru auk forsætis-
ráðherrahjónanna, Ástríðar
Thorarensen og Davíðs Odds-
sonar, og menntamálaráðherra-
hjónanna, aðrir ráðherrar Sjálf-
stæðisflokksins í núverandi rík-
isstjórn, ásamt konum sínum,
ráðuneytisstjóri forsætisráðu-
neytisins, Ólafur Davíðsson, og
nánir vinir Bjarna og Sigríðar.
S ADC-ríkin ellefu í sunnanverðri Afríku
Islendingar taka
við gæðaeftir-
liti fiskafurða
SADC-ríkin, bandalag ellefu ríkja í
sunnanverðri Afríku, hafa óskað eft-
ir aðstoð íslendinga við að koma á
fót sameiginlegri yfirskrifstofu fyrir
fiskmat og gæðaeftirlit sjávarafurða
fyrir svæðið í heild. Eiga höfuðstöðv-
arnar að vera í Mózambik.
Á meðan á opinberri heimsókn
Davíðs Oddssonar forsætisráðherra
og sendinefndar frá íslandi til
Namibíu stóð, óskuðu fulltrúar
SADC-ríkjanna eftir því að Þróun-
arsamvinnustofnun íslands legði til
sérfræðing sem sæi um undirbúning
verkefnisins og stjóm skrifstofunnar
þegar starfsemin hefst.
Þróunarsamvinnustofnun hefur
þegar samþykkt að verða við þessari
beiðni og var ákveðið að Jóhann
Þorsteinsson starfsmaður hjá Sölu-
miðstöð Hraðfrystihúsanna taki
verkefnið að sér. Meginverkefni
skrifstofunnar verður að auka gæði
í sjávarútvegi landanna ellefu.
Þegar heimsókn forsætisráðherra
til Namibíu lauk, héldu Björn Dag-
bjartsson, forstjóri Þróunarsam-
vinnustofnunar Islands, og Guð-
mundur Ámason, deildarstjóri í for-
sætisráðuneytinu, áfram ferð sinni
til Mózambik og Malaví vegna þeirra
þróunarverkefna sem þar er unnið
að. I Mózambik munu þeir taka þátt
í frágangi á samningum um þetta
verkefni.
Mun stórauka tekjur
Þá munu Ólafur V. Einarsson, sem
er sjávarútvegsráðunautur SÁDC-
ríkjanna, ásamt namibískum ráð-
herra sem er yfirmaður skrifstofu
SADC-ríkjanna um sjávarútvegsmál
halda til Malaví í vikunni til að vera
viðstaddir þegar gengið verður frá
samingnum.
Ólafur og Björn sögðu í samtali
við Morgunblaðið að hér væri um
íslenska liðið í Evrópumóti barna og unglinga í skák rekið af hóteli sínu
Næturvörður réðst á
tvö börn með ofbeldi
ÍSLENSKU þátttakendumir í Evr-
ópumóti bama og unglinga í skák í
Verdun í Frakklandi hafa lent í um-
talsverðum hremmingum og hefur
Skáksamband íslands sent móts-
stjórninni harðorð mótmæli sem af-
hent verða í dag. Mótmælin eru aðal-
lega tilkomin vegna framkomu næt-
urvarðar á hóteli því sem íslending-
amir gistu á þar til í gærmorgun en
hann réðst á tvö barnanna og beitti
þau ofbeldi. Skáksambandið hefur
m.a. hótað mótshöldurum að kæra
fyrir Evrópuskáksambandinu og Al-
þjóðaskáksambandinu, FIDE.
Keppandi annars liðs sem þátt
tekur í keppninni hafði fleygt skóm
íslensks drengs niður stiga og þegar
hann hljóp niður til að sækja þá,
skipti engum togum að næturvörður-
inn réðst á hann, sló í andlitið og
tuskaði hann til.
Greip í háls stúlkunnar
„Samtímis átti stúlka í íslenska
liðinu leið framhjá og þá henti nætur-
SF óska viðræðna
við stjórnvöld
SAMTÖK fiskvinnslustöðva hafa
óskað eftir viðræðum við stjórnvöld
um vanda botnfiskvinnslunnar en
hún er nú rekin með um 9% halla.
Amar Sigurmundsson formaður SF
segir stöðuna þá verstu síðan 1988.
Ekki gengisfelling í huga
Staða botnfiskvinnslunnar hefur
versnað verulega vegna hækkandi
hráefnisverðs, lækkandi afurðaverðs,
gengisbreytinga og kostnaðarhækk-
ana. Amar segir að m.a. verði rætt
um áhrif gengisbreytinga erlendis á
íslensku krónuna og afkomu vinnslu.
Hann segir að gengi íslensku krón-
unnar hafi hækkað frá áramótum
samkvæmt útreikningum samtak-
anna, sem sé alvarlegt mál. „Ef gengi
krónunnar hækkar um 1% miðað við
eitt ár hefur það í för með sér 800
milljónum króna minna útflutnings-
verðmæti í sjávarútvegi í heild,“ seg-
ir Arnar. Forsvarsmenn SF óski þó
ekki eftir viðræðum með gengisfell-
ingu í huga, því þeir geri sér gfein
fyrir að gengisbreytingar séu ekki
lengur stjórnvaldsaðgerð.
■ Áhrif gengisbreytinga/16
vörðurinn drengnum frá sér og réðst
á hana líka. Hann greip í hálsinn á
henni og henti henni áfram. Maður-
inn virðist hafa verið gripinn ein-
hveiju æði,“ segir Bragi Kristjáns-
son, annar fararstjóri íslenska liðsins
sem skipað er 10-14 ára bömum.
„Við Valgarður Guðjónsson vorum
rétt ókomnir á staðinn þegar þetta
gerðist og urðum vægast sagt mjög
óhressir þegar við komum. Börnin
voru grátandi og mjög brugðið, en
sem betur fer engir sýnilegir áverkar
á þeim. Valgarður las vel yfír mann-
inum á háu nótunum. Hann svaraði
fullum hálsi og við gáfumst upp eft-
ir hörð orðaskipti og fórum upp til
herbergja okkar. Það næsta sem
gerðist var að okkur var skipað að
fara næsta dag [mánudag]."
Mótsstjórn sinnulaus
íslenska liðið hafði dvalið á hótel-
inu frá kvöldi 6. júlí ásamt keppend-
um nokkurra annarra landa og segir
Bragi að sér sé kunnugt um að kvart-
að hafí verið yfir hávaða að minnsta
kosti einu sinni, enda um stóran hóp
barna og unglinga að ræða, en aldr-
ei á þeim tíma að lífsgleði barnanna
raskaði svefni hótelgesta eða ró til
muna. „Við vorum fyrstu þátttakend-
ur sem komum á hótelið og líklega
hefur okkur fyrir vikið verið kennt
um allan hávaða sem heyrðist. Við
kvörtuðum síðan við mótsstjórnina
sem útvegaði okkur annað hótel en
yppti aðeins öxlum yfir framkomu
næturvarðarins og beiðni okkar um
skriflega afsökunarbeiðni."
Algjört skipulagsleysi
Bragi segir að mótshaldið hafi
einkennst af algjöru skipulagsleysi
og sé til skammar fyrir gestgjafana.
„Þetta hefur verið stöðugt stapp og
ringulreið og varla nokkur hlutur
staðist. Þegar við komum á staðinn
var okkur ætlað að gista í risastór-
um sal, á beddum án rúmfata í
skólahúsnæði hérna, með lág skil-
rúm á milli liða þannig að ekkert
næði var um að ræða og ekki hægt
að undirbúa skákir því allir gátu
horft á sem vildu.
Okkur var sagt að ein þjóð hefði
haldið heim strax vegna skipulags-
leysis á mótinu, enda ríkti hér stríðs-
ástand fyrstu dagana. Fyrsta um-
ferðin hófst síðan ekki á réttum tíma
þar sem þeir höfðu ruglað saman
strákum og stelpum og urðu að raða
keppendum upp á nýtt. Tími funda
stenst engan veginn og liðin verða
sjálf að komast að breytingum sem
eru gerðar á mótinu. Tilviljunin
ræður öllu hér,“ segir Bragi. „Eini
kosturinn við öll þessi læti er að
krakkarnir okkar tefla af meiri
grimmd."
mjög mikilvægt verkefni að ræða því
miklir möguleikar væru í sjávar-
útvegi í Mózambik og fleiri ríkjum
sem mynda SADC bandalagið. „Það
er ljóst að ef þetta verkefni tekst vel
til mun það auka tekjur af sjávar-
útvegi á þessu svæði um fleiri millj-
arða,“ sagði Ólafur. Hann sagði jafn-
framt að íslenski starfsmaðurinn
myndi leiða starfsemina en höf-
uðstöðvarnar verða í Mózambik.
Auk þessa hefur Þróunarsam-
vinnustofnun íslands samþykkt að
leggja rannskóknarskipið Feng til
tilraunaveiða í Mózambik og hjálpa
tii við að koma á gæðamati á fisk-
afurðum.
■ Fly^ja út fisk/26
Banaslys
á Melgerð-
ismelum
BANASLYS varð á Melgerðismelum
í Eyjafírði á laugardag.
Slysið varð um klukkan 16.40
þegar verið var að draga svifflugu á
loft á flugvellinum á Melgerðismelum
með hefðbundnum dráttarbúnaði.
Rétt um það bil sem svifflugan var
komin á loft virðist sem hún hafi
ofrisið. Kastaðist hún til jarðar. Flug-
maðurinn er talinn hafa .látist sam-
stundis. Svifflugan er mikið brotin
og jafnvel talin ónýt.
Hinn látni hét Friðjón Eyþórsson,
63 ára gamall, til heimilis að Smára-
hlíð lc á Akureyri. Hann lætur eftir
sig eiginkonu og uppkomin börn.
Friðjón heitinn var reyndur svifflug-
maður.
Aðstæður til flugs á Melgerðismel-
um voru mjög góðar á laugardag og
talsvert var flogið þann dag. Fulltrú-
ar frá Loftferðaeftirliti og Rannsókn-
amefnd flugslysa fóru norður þegar
á laugardag og könnuðu aðstæður.
Rannsókn á tildrögum slyssins stend-
ur enn.
Nafn manns-
ins sem lést
MAÐURINN, sem lést i bílslysi við
Hvolsvöll á laugardagsmorgun, hét
Jón Kristinn Gunnarsson og var til
heimilis að Bólstaðarhlíð 50 í Reykja-
vík. Jón var 23 ára gamall. Hann
lætur eftir sig ársgamla dóttur.