Morgunblaðið - 11.07.1995, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚLÍ 1995 27
ar forsætisráðherra til Namibíu
l af Davíð Oddssyni forsætisráðherra og dr. Sam Nujoma, forseta
a, ásamt þjóðfánum landanna voru uppi við aðalgötur Windhoeg,
iðborgar Namibíu, alla dagana á meðan á heimsókninni stóð.
rsætisráðherra og íslenska sendinefndin í hópi íslendinga
ttir eru í Liideritz, en þeir eru alls um 60 talsins.
og Sam Nujoma forseta þakkað
fyrir að veita Namibíu sjálfstæði
og frelsi.
Forsætisráðherrahjónin bjuggu í
embættisbústað forsetans á meðan
þau dvöldu í höfuðborginni Wind-
hoeg en á öðrum og þriðja degi
heimsóknarinnar fór hópurinn til
Lúderitz, Swakopmund og Walvis
Bay og kynnti sér m.a. þá starfsemi
sem Islendingar hafa tekið þátt í
að byggja upp, einkum í sjávarút-
vegi. Haldin voru boð fyrir íslensku
sendinefndina og þá Islendinga sem
búsettir eru í Namibíu. „Namibía
er eina landið í heiminum sem flyt-
ur út fisk og flytur inn íslendinga,"
sagði John S. Kirkpatrik, ræðismað-
ur íslands í Namibíu, í ávarpi í
hádegisverðarboði sem bæjarstjóri
Lúderitz-bæjar hélt fyrir íslensku
gestina og Islendinga sem búsettir
eru í bænum.
Á lokadegi heimsóknarinnar hélt
Davíð móttöku á Kalahari Sands
hótelinu í Windhoeg, fyrir ráðamenn
í Namibíu, fulltrúa erlendra ríkja
og forystumenn úr viðskiptalífinu.
Síðdegis var svo haldinn frétta-
mannafundur þar sem kynnt var
sameiginleg yfirlýsing um áfram-
haldandi samstarf þjóðanna. Að
honum loknum fylgdu ráðherrar og
háttsettir embættismenn íslensku
sendinefndinni til alþjóðaflugvallar-
ins í Windhoeg þar sem lífvörður
forseta stóð heiðursvörð og voru
forsætisráðherrahjónin og fylgdar-
lið þeirra kvödd með leik lúðrasveit-
ar hersins á íslenska þjóðsöngnum
og þjóðsöng Namibíu, Namibía -
land hinna hugrökku.
önsuðu þjóðdansa við trumbuslátt
dlinum við Windhoeg við upphaf
sráðherrahjónanna til Namibíu.
a og Hifikepunye Pohamba sjávar-
hádegisverð um borð í hafrann-
íslenskir yfirmenn eru í áhöfninni.
Fjórða ráðstefna Sameinuðu þjóðanna um málefni kvenna
þrjú ár að fram-
kvæmdaáætlun fyrir
fjórðu ráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna um
málefni kvenna, sem
ekki náðst sátt um
orðalag og efni u.þ.b.
þriðjungs hennar.
haldin verður í Peking
í Kína í haust, hefur
YMSIR hafa talið ágrein-
inginn benda til þess að
kvennabarátta eigi und-
ir högg að sækja en
aðrir að hann sé ekki síður til
marks um styrk hennar og að nú
hrikti í stoðum hefðbundinna
karlasamfélaga.
Hvað sem öllum ágreiningi líður
er víst að kjör kvenna í heiminum
eru misjöfn og víða eru mannrétt-
indi þeirra fótum troðin. Að sögn
Sigríðar Lillýar Baldursdóttur,
formanns undirbúningsnefndar
utanríkisráðuneytisins, er ósam-
komulagið ekki síst til vitnis um
að aðildarþjóðirnar taka undirbún-
inginn fyrir ráðstefnuna alvarlega
og að sumar þeirra séu jafnvel
hræddar við athyglina sem mál-
efni kvenna fá.
Ágreiningsmálin
Meðal þess sem þjóðirnar hafa
ekki getað komið sér saman um
er texti þar sem fjallað er um gift-
ingu ungra stúlkna, kynlífs-
fræðslu, getnaðarvarnir og barn-
eignir en forsenda þess að hægt
sé að taka á fólksfjölgunarvanda
í þróunarlöndum er einmitt að
stúlkur og konur hljóti menntun
og öðlist rétt til þess að ákveða
sjálfar hvort þær eignast böm.
Þá er kaflinn þar sem fjallað
er um áhrif stríðsátaka á konur
og stúlkur mjög umdeildur. Það
þykir t.d. álitamál hvort nauðg-
anir í ófriði teljist til stríðsglæpa
þó samþykkt hafi verið í öryggis-
ráði Sameinuðu þjóðanna að
fjöldanauðganir í stríðshrjáðum
löndum séu það.
Konur í stjórnun
Eitt af markmiðum Sameinuðu
þjóðanna er að fjölga konum í
stjórnunarstöðum stofnunarinnar
og jafna J>ar með hlut karla og
kvenna. Islensk stjórnvöld hafa
tekið undir þetta en í skýrslu um
réttindi og stöðu íslenskra kvenna,
sem gefin var út í tilefni af ráð-
stefnunni sést glöggt að enn er
langt í land. Af þrettán ráðuneyt-
isstjórum eru tvær konur og var
sú fyrri skipuð árið 1988. Nítján
sendiherrar starfa í utanríkisþjón-
ustunni og er einn þeirra kona.
Af 63 þingmönnum eru 16 konur
eða um 25%, sem er lægsta hlut-
fall kvenna á Norðurlöndum, og
fjölgaði þeim ekkert frá síðasta
kjörtímabili. Hlutur kvenna hefur
þó vaxið, bæði á þingi og í sveitar-
stjórnum á undanförnum áratug-
um þótt sú þróun hafi verið hæg.
Ofbeldi á heimilum
Síðla árs 1993 var samþykkt á
allsheijarþingi Sameinuðu þjóð-
anna yfirlýsing um að uppræta
ofbeldi gegn konum. Þrátt fyrir
að yfirlýsing sem þessi sé ekki
bindandi hafa íslensk stjórnvöld
unnið af myndarskap í samræmi
við hana og var nefnd skipuð í
bytjun þessa árs til að vinna að
rannsóknum á umfangi heimilisof-
beldis og annars ofbeldis gegn
konum. Samþykkt hafa verið lög
frá Alþingi um að ríkissjóður
greiði þolendum ofbeldisbrota
bætur og innheimti þær síðan hjá
brotamanninum en hingað til hafa
þolendurnir sjálfir þurft að sækja
þær beint til brotamannsins. Þá
er svonefnt nálgunarbann til skoð-
unar í dómsmálaráðuneytinu auk
þess sem verið er að athuga hvern-
ig tryggja megi þolendum betri
aðgang að rannsóknarferli mála
sinna.
í áðurnefndri skýrslu kemur og
fram að líklegt sé að konur eigi
betra með að tjá sig um ofbeldis-
verknað, sem þær hafa orðið fyr-
ir, við kynsystur sínar. Fáar konur
starfa hins vegar í lögreglunni en
árið 1993 voru þær 22, eðá 3,6%,
Þrátt fyrir að unnið
hafi verið í a.m.k.
á móti 588 körlum. Þrettán árum
áður, 1980, voru konur 2,4% lög-
reglumanna þannig að þeim hefur
fjölgað um 50%.,Með sama áfram-
haldi verða lögreglumenn af karl
og kvenkyni jafnmargir eftir 84
ár. Við þá deild sem kynferðisbrot
og önnur ofbeldisbrot heyra undir
hjá Rannsóknarlögreglu ríkisins
starfa tvær konur og er önnur
þeirra nýtekin til þessara starfa.
íslenskar konur til Kína
Undirbúningur fyrir ráðstefn-
una, sem haldin verður dagana
4.-15. september, fór hægt af stað
hér á landi en er nú kominn vel
á veg. Auk skýrslunnar um rétt-
indi og stöðu kvenna á íslandi,
sem-gefin var út bæði á íslensku
og ensku, gaf undirbúningsnefnd
utanríkisráðuneytisins vegna ráð-
stefnunnar út bækling, Mannrétt-
indi kvenna, þar sem Mannrétt-
indayfirlýsing Sameinuðu þjóð-
anna, Samningur um afnám allrar
mismununar gagnvart konum,
Yfirlýsing um afnám ofbeldis
gagnvart konum og samþykktir
Alþjóðavinnumálastofnunarinnar,
nr. 100 og 111 um réttindi kvenna
á vinnumarkaði eru prentuð.
Að sögn Sigríðar Lillýar hafa
milli 30 og 40 íslenskar konur
skráð sig á fund félagasamtaka,
sem haldinn verður samhliða Pek-
ingráðstefnunni. Á ráðstefnuna í
Peking fara 9 fulltrúar ráðuneyta,
Alþingis og félagasamtaka.
Mannréttindi
kvenna
fótum troðin