Morgunblaðið - 23.09.1995, Blaðsíða 20

20 LAUGARDAGUR 23. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Reutfir
RYUTARO Hashimoto, fjármálaráðherra Japans, hneigir sig
meðan þingmenn Frjálslynda demókrataflokksins fagna sigri
hans í leiðtogakjöri flokksins.
Leiðtogakjör stærsta stjórnarflokks Japans
Þjóðernissinni og
hægrimaður sigrar
Tókýó. Reuter.
hafnaði í gær beiðm stjórnar Nýja-
Sjálands um að hindra kjarnorku-
sprengingar Frakka í tilraunaskyni
neðanjarðar á eyjunni Mururoa í
Suður-Kyrrahafi.
Dómstóllinn úrskurðaði að hann
gæti ekki fjallað frekar um málið.
Stjórn Nýja-Sjálands vildi að dóm-
stóllinn hindraði kjarnorkutilraunim-
ar með því að taka upp mál, sem
Nýsjálendingar og Ástralir höfðuðu
gegn Frökkum vegna kjamorku-
sprenginga ofanjarðar á áttunda ára-
tugnum. Dómstóllinn úrskurðaði árið
1974 að engin ástæða væri til að
kveða upp dóm í málinu eftir að
Frakkar höfðu lýst því yfir að tilraun-
unum yrði hætt.
STÓR brjóstmynd af Winston
Churchill, á stærð við hús og
reist á suðurbakka Thames-ár í
London, gæti orðið svar Breta
við Frelsisstyttunni við innsigl-
inguna í New York-borg, að sögn
The Independent.
Þessi hugmynd verður lögð
fyrir breska nefnd, sem fjallar
um framkvæmdir í tilefni næstu
aldamóta, og hermt er að áhrifa-
miklir menn hafi léð henni stuðn-
ing. Gert er ráð fyrir að högg-
myndin verði tólf metrar á hæð
og í sökklinum verði veitingahús,
prýtt með smærri styttum af for-
Önnur tilraun lík-
leg innan tíu daga
Nýsjálendingar skírskotuðu til
greinar í úrskurðinum frá 1974 sem
kveður á um að endurskoða mætti
úrskurðinn ef forsendur hans breytt-
ust. Dómstóllinn sagði hins vegar í
gær að hann gæti ekki breytt þessum
úrskurði þar sem hann ætti aðeins
við um kjamorkusprengingar ofan-
jarðaren ekki neðanjarðar. Dómstóll-
inn samþykkti því að vísa málinu frá
með tólf atkvæðum gegn þremur.
Jim Bulger, forsætisráðherra Nýja
Sjálands, sagði að úrskurðurinn ylli
vonbrigðum en stjórnin myndi halda
sætisráðherrum Bretlands.
Þessi hugmynd er uppruna-
lega komin frá myndhöggvaran-
um Oscar Nemon, sem breska
konungsfjölskyldan hafði mikið
dálæti á. Hann gerði t.d. styttur
af Sigmund Freud, Harry S. Tru-
man, Dwight D. Eisenhower og
Margaret Thatcher.
Nemon lést fyrir tíu árum en
að sögn The Independent hefur
sonur hans beitt sér fyrir hug-
myndinni og aflað áhrifamikilla
stuðningsmanna eins og afkom-
enda Churchills, og Johns
Gummers umhverfisráðherra.
áfram að knýja á Frakka um að
hætta tilraununum.
Frakkar sprengdu fyrstu kjarn-
orkusprengjuna fyrr í mánuðinum
og Jacques Baumel, varaformaður
varnarmálanefndar franska þingsins,
sagði í gær að önnur sprengja yrði
líklega sprengd innan tíu daga.
Kjarnorkutilraunirnar hafa sætt
harðri gagnrýni víða um heim og
Ingvar Carlsson, forsætisráðherra
Svíþjóðar, kvaðst í gær ætla að ræða
deiluna á óformlegum leiðtogafundi
Evrópusambandsins sem hófst þá í
Alcudia á Majorka. Jacques Chirac,
forseti Frakklands, verður á fundin-
um, en hann frestaði fyrirhugaðri
heimsókn Carlsons til Parísar nýlega
vegna gagnrýni hans á tilraunirnar.
Ný lög í Rúmeníu
Erlendir
fánar
bannaðir
Búkarest. Reuter.
TALSMAÐUR Ions Iliescus
Rúmeníuforseta varði í gær
ný lög sem banna að fánar
erlendra ríkja séu dregnir' að
hún í landinu eða þjóðsöngvar
þeirra sungnir. Fulltrúar ung-
verska minnihlutans í Rúmen-
íu telja að með lögunum sé
verið að reyna að þrengja að
honum.
„Lögin eru í samræmi við
það sem gerist í Evrópu og
stofna ekki í hættu réttindum
þjóðabrota Rúmeníu," sagði
talsmaðurinn, Traian Che-
beleu, á blaðamannafundi á
fimmtudag. Er hann var 'oeð-
inn að nefna lönd þar sem
slík lög væru í gildi sagðist
hann ekki koma þeim fyrir
sig í bili.
Hægt verður að dæma
menn í allt að þriggja ára
fangelsi fyrir að flagga er-
lendum fánum eða syngja er-
lenda þjóðsöngva á rúmenskri
grund. Fulltrúar ungverska
minnihlutans segja lögin geta
valdið fáránlegum atburðum.
„Samkvæmt þessum
dæmalausu lögum verðar að
fjarlægja [erlenda] fána á
hótelum og það ætti að vara
knattspyrnufíkla við áður en
þeir fara til Rúmeníu, þeir
mega ekki syngja þjóðsöngva
landa sinna meðan leikurinn
stendur yfir,“ sagði einn
þeirra.
RYUTARO Hashimoto, fjármála-
ráðherra Japans, vann í gær auð-
veldan sigur í leiðtogakjöri Ftjáls-
lynda demókrataflokksins, stærsta
flokksins í samsteypustjórn
Tomiichi Murayama forsætisráð-
herra. Úrslitin komu ekki á óvart
og hermt er að hinir stjórnarflokk-
arnir, Sósíalistaflokkurinn og Sak-
igake, kvíði stjórnarsamstarfi við
fijálslynda demókrata undir for-
ystu Hashimoto, sem er á hægri
væng íhaldsamasta flokksins í Jap-
an.
Leiðtogar Fijálslynda demó-
krataflokksins hafa hingað til verið
valdir með baktjaldamakki nokk-
urra áhrifamanna og mótframbjóð-
andi Hashimitos, Junichiro Koiz-
umi, bauð sig fram til að breyta
því þótt liann hefði litla möguleika
á sigri. Úrslit leiðtogakjörsins voru
þau að Hashimoto fékk 304 at-
kvæði en Koizumi 87.
Líklegt er að Hashimoto verði
næsti forsætisráðherra Japans ef
stjórnin springur eða þegar efnt
verður til kosninga. Hann er 58
ára þjóðernissinni og varð vinsæll
meðal almennings vegna harðrar
afstöðu í viðskiptadeilum Japana
og Bandaríkjamanna.
Breytingar
ólíklegar
í baráttunni um leiðtogastöðuna
hvatti Hashimoto til þess að gripið
yrði til frekari aðgerða til að blása
lífi í efnahaginn og binda enda á
stöðnun síðustu fjögurra ára. Hann
kvaðst einnig hlynntur endurskoð-
un á nokkrum grundvallarþáttum
efnahagskerfisins.
Fréttaskýrendur töldu þó litlar
líkur á að nýi flokksleiðtoginn
stæði fyrir miklum breytingum.
„Umbótasinnarnir í flokknum hafa
sagt skilið við hann og gengið til
liðs við stjórnarandstöðuflokkinn
Shinshinto og lykilorðin í japönsk-
um stjórnmálum nú eru þjóðernis-
hyggja og íhaldsemi frekar en opn-
un og frjálslyndi," sagði hagfræð-
ingurinn Ronald Bevacqua.
Alþjóðadómstóllinn úrskurðar í deilu Frakka og Nýsjálendinga
Hafnar beiðni um að
hindra sprengingar
Haag. Reuter.
ALÞJÓÐADÓMSTÓLLINN í Haag
FRUMHUGMYND Oscars Nemons, mótuð í leir, um stóra brjóst-
mynd af Churchill á bakka Thames-ár.
Tillaga um risastóra
Churchill-styttu
500 þúsundir
í mánaðarlaun
ÞÝSKIR þingmenn fá nú rúmlega
11 þúsund mörk í mánaðarlaun
eða um 500 þúsund krónur. En
neðri deild þýska þingsins hefur
samþykkt að hækka laun þing-
manna um 40% á næstu fimm
árum.
Þingmannalaun í Þýskalandi
eru miðuð við laun yfirdómara í
fylkisdómum. Þau voru 11 þúsund
mörk á mánuði í byijun ársins
en hafa tekið hækkunum á árinu
og verða 11.872 mörk í byrjun
næsta árs.
Þingforseti fær tvöföld þing-
mannalaun og varaforsetar fá
IV2 þingmannalaun.
Að auki fá allir þingmenn
skattfrjálsa kostnaðargreiðslu
sem nemur um 72 þúsund mörk-
um árlega eða rúmum 3,2
milljónum króna. Það svarar til
266 þúsund króna á mánuði.
Þingmenn fá að hringja ókeyp-
is í þinghúsinu. Þeir fá endur-
greiddan kostnað við flugferðir á
vegum starfsins og hafa ókeypis
aðgang að bílum sem þingið á.
Annan kostnað greiða þeir að
mestu leyti.
Mótmæli danskra homma o g lesbía
Hommi giftist lesbíu til að
vekja athygli á misrétti
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
BRÚÐURIN var hvítklædd, ung og
lagleg og ungur brúðguminn.í bleik-
um kjólfatafrakka með palléttum
rétt eins og við á, en að baki þeirra
stóð „brúðkaup gegn misrétti". Sör-
en og Birgitte eru forsvarsmenn
Samtaka homma og lesbía í Dan-
mörku. Með brúðkaupinu vilja þau
vekja athygli á misrétti sem þau
álíta að þessir hópar séu enn beitt-
ir, þrátt fyrir að 1989 hafi þeir
getað gengið í skráða sambúð.
Brúðhjónin tóku á móti vinum
og stuðningsmönnum, auk blaða-
manna og danska brúðkaupslagið
um hve ljúft sé að fylgjast að fyrir
tvo anda, sem unnast, var spilað.
Kampavínið og brúðkaupskakan
voru borin fram með ávarpi, þar
sem bent'var á að til brúðkaupsins
væri stofnað í mótmælaskyni.
Sem gift kona getur Birgitte nú
gengist undir gervifijóvgun, sem
hún ætti ekki kost á í skráðri sam-
búð með konu. Hommar og lesbíur
geta ekki ættleitt börn og heldur
ekki gifst í kirkju ef sambandið er
milli tveggja aðila af sama kyni.
En til að koma ekki óþægilega við
neinn giftu þau Sören og Birgitte
sig í Ráðhúsinu. Þau voru sammála
um að mótmælin væru tímabær,
því verið væri að ræða réttindi
homma og lesbía. Brúðkaupið og
athyglin sem það vekti ætti að bein-
ast gegn óréttinu, sem hommar og
lesbíur byggju enn við. Fyrri uppá-
komur homma og lesbía í Dan-
mörku hafa skilað sér út til heims-
byggðarinnar og enginn vafi er á
að sama verður nú uppi á teningn-
um.
I
I
I
I
I
I
I
I
>
>
>
>
>
>
t
>