Morgunblaðið - 03.12.1995, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 3. DESEMBER 1995 15
ALÞJOÐADAGUR FATLAÐRA
Sultarlaun og ofurlaun
VELFERÐ á Islandi
er að verða innantómt
hugtak. Síðustu 50 árin
höfum við íslendingar
getað státað af því að
vera velferðarþjóðfé-
lag, enda meðal tíu rík-
ustu þjóða heims. Nú
erum við hins vegar á
hraðri niðurleið.
Fjárlagafrumvarpið
fyrir árið 1996 boðar
mikil ótíðindi fyrir ör-
yrkja og aðra láglauna-
hópa. Þar er af mörgu
að taka en þijú atriði
eru þó öðrum uggvæn-
legri.
I fyrsta lagi er
áformað að aftengja bætur almennri
launaþróun í landinu og lækka ein-
greiðslur um leið. Þetta á að skila
ríkissjóði 450 milljónum króna.
I öðru lagi er fyrirhugað að lækka
heimildarbætur lífeyrisþega um sam-
tals 250 milljónir og í þriðja lagi er
áætlað að frá og með 1. janúar nk.
skerði fjármagnstekjur bætur al-
mannatrygginga með sama hætti og
aðrar tekjur. Samtals er þetta ná-
lægt einum milljarði.
En eru þeir hópar aflögufærir, sem
þessar aðgerðir beinast að?
Það segir sína sögu að í Reykjavík
eru lífeyrisþegar tæpur fjórðungur
þeirra, sem þurfa á aðstoð Félags-
málastofnunar að halda, eða 22% og
auðvitað er þetta aðeins eitt dæmi.
Eins og flestir vita, þá er þarna
um að ræða fólk sem verður að draga
fram lífið af 50 þúsund króna mánað-
artekjum eða jafnvel minna. Þar er
yfirleitt ekki um að ræða bakhjarl
af nokkru tagi.
Heimildarbætur Tryggingastofn-
Ólöf Ríkarðsdóttir
unar hafa í mörgum til-
vikum bjargað afkom-
unni, en nú á sem sagt
að lækka þær um fjórð-
ung úr milljón.
Aldrei fæst svar við
þeirri spumingu hvem-
ig fólk eigi að fram-
fleyta sér af 50 þúsund
króna mánaðartekjum.
Það er heldur ekki von
vegna þess að þeir sem
skammta reyna ekki að
setja sig í spor lág-
launahópanna og það
hvarflar ekki að þeim,
að þeir þurfi sjálfír
nokkurn tíma að draga
fram lífið af slíkum
sultarlaunum.
Sú fyrirætlun að aftengja bætur
almennri launaþróun í landinu er
stórhættuleg. Með þessu er verið að
reka fleyg á milli þjóðfélagshópa og
eyðileggja samkennd þjóðarinnar.
Þetta er lítilsvirðing. Öryrkjar eru
algjörlega réttlausir. Þeir hafa enga
möguleika á að hafa nokkur áhrif á
kjör sín, jafnvel ekki óbeint. Þeir
skuiu bara taka með þökkum því sem
að þeim er rétt.
Þá er það fjármagnstekjuskattur-
inn. Heilbrigðisráðuneytið hefur
staðfest að áætlað sé að fjármagns-
tekjur skerði bætur almannatrygg-
inga frá 1. janúar nk. Slíkt er svo
fráleitt að það tekur ekki tali. En
nú sannast eins og svo oft áður, að
það er einmitt hópur láglaunafólks,
sem kemur fyrst upp í huga ráða-
manna, þegar niðurskurður er á döf-
inni.
Væri nú ekki eðlilegt að byija á
því að setja lög um fjármagnstekju-
skatt?
Aldrei f æst svar við
þeirri spumingu segir
Ólöf Ríkharðsdóttir,
hvernig fólk eigi að
framfleyta sér af 50
þúsund króna mánaðar-
tekjum.
Á sama tíma og niðurskurðarað-
gerðir eru boðaðar láglaunahópunum
berast fréttir af því að umboðsmenn
þjóðarinnar séu sjálfir að skammta
sér launahækkanir og það án skatt-
töku.
Á íslandi er til þó nokkuð fjölmenn
ofurlaunastétt, þar sem viðkomandi
hafa í sumum tilvikum svipuð mán-
aðarlaun og láglaunahóparnir hafa í
árslaun. Einn úr ofurlaunastéttinni,
sem hefur meira en milljón á mán-
uði, segist vinna fyrir kaupinu sínu.
Hvflíkt sjálfsálit. Þetta segir meira
en mörg orð um það, sem Guðmund-
ur Þórðarson læknir hefur margoft
bent á í ágætum greinum sínum, að
það er engum manni hollt að hafa
ofurlaun. Sjálfsmat og dómgreind
brenglast.
En eitt er það sem ofurlaunastétt-
in og láglaunastéttin eiga sameigin-
legt. Þær þurfa báðar á fjármála-
stjóra að halda. í fyrra tilvikinu er
starf hans það, að ávaxta sem best
allan launaafganginn, í hinu tilvikinu
er það fjármálastjóri viðkomandi fé-
lagsmálastofnunar, sem glímir við
að reikna út hvað sé það allra
minnsta sem þurfí til þess að bægja
sultinum frá.
Örorkulífeyrisþegar og aðrir lág-
launahópar eru ekki að fara fram á
ofurlaun. Krafan er aðeins sú, að
allir íslendingar geti lifað af launum
sínum.
í dag er alþjóðadagur fatlaðra.
Þann dag á að nota til þess að minna
þjóðir heims á hin margvíslegu bar-
áttumál fatlaðs fólks.
Fyrir nákvæmlega þremur árum
samþykkti allsheijarþing Sameinuðu
þjóðanna meginreglur um jafna þátt-
töku fatlaðra í þjóðfélaginu, eða
nokkurs konar mannréttindaskrá
fatlaðs fólks.
Reglurnar eru 22 talsins og með
þeim beina ríkisstjórnir aðildarlanda
Sameinuðu þjóðanna mjög eindregn-
um tilmælum til viðkomandi ríkis-
stjórna og lögþinga um að tryggja
rétt fatlaðs fólks á öllum sviðum, til
jafns við aðra þjóðfélagsþegna.
Þessar reglur voru eins og áður
segir undirritaðar af fulltrúum allra
aðildarlanda SÞ, þar á meðal íslands.
Að þessu sinni verður ekki fjölyrt
um reglumar í heild, aðeins minnst
á eina þeirra, áttundu regluna.
Upphaf hennar hljóðar svo: „8.
regla: Aðildarríki Sameinuðu þjóð-
anna bera ábyrgð á því að fötluðu
fólki séu tryggðar tekjur til lífsfram-
færis, samhliða félagslegu öryggi.“
Eru þetta aðeins orð á blaði, sem
engin ábyrgð á að fylgja? Þessari
spumingu er beint til ríkisstjórnar
Islands.
Höfundur er formaður Öryrkja-
bandalags íslands.
ONDUN OO AREITI
Námskeið í slökun
Kennt verður:
* Sponnulosandi öndunartækni sem nota má hvar og hvenær sem er.
* Einfaldar teygjur sem hægt er að gera heima eða á vinnustað.
* Hvernig nota má öndun til að mæta áreiti ( daglegu Iffl.
NæstU námskeíð: A.7., 9. og 11.desember(3sWpti, 1 1/2
tími f senn.) B. 12., 14. og 16. desember (3 skipti, 1 1/2 tími í senn.)
Leiðbeinandi Ásmundur Gunnlaugsson, jógakennarí.
Upplýsingar og skráning Voga-studio,
Hátúni 6a, símar 5521033 og 552 8550 milli kl. 10 og12 og 20 og 22 daglega^
GULLSMIÐJAN
PYRIT-G15
Handsmíðaðir
GULLHRINGIR MEÐ
EÐALSTEINUM
6 mána&a ábyrgá á notuðum bílum!
Gerið verðsamanburð - hagstæð greiðslukjör
PEUGEOT 605 SV árg. 1992, 3,0L 6 cyl. vél, FORD EXPLORER SPORT árg. 1991, mikið
sjálfskiptur, rafdr. rúður, samlæsingar, o.fl. o.fl. breyttur, t.d. pústflækjur, loftlæsingar framan
Toppvagn. Verð kr. 1.690.000. og aftan, loftstýrt demparakerfi,
2" upphækkun, farsfmi. Verð kr. 2.690.000.
OPEL ASTRA stw. árg. 1995, 1.400cc
82 hö vél, blár, ekinn 22 þús km.
Verð kr.1.250.000.
CHRYSLER SARATOGA árg. 1991,3,0 L 6
cyl. vél, sjálfskiptur, rafdr. rúður og
læsingar. Verð kr. 1.250.000.
PEUGEOT 405 GR árg. 1989,
sjálfskiptur, vél 1,9, ekinn 99 þús km.,
rauður. Verð kr. 740.000.
PEUGEOT 205 árg. 1995, 5 dyra,
5 gíra, rauður. Verð kr. 860.000.
PEUGEOT 106 XR árg. 1993, 5 dyra,
5 gíra, 1124cc vél. Verð kr. 730.000.
JEEP CHEROKEE LAREDO árg. '90, 4,0 L
6 cyl. vél, sjálfsk., rafdr. rúður og læsingar,
ek. 84 þús. km. Verð kr. 1.950.000.
SKODA FAVORIT árg. 1992, ekinn 30
þús. km. Verð kr. 400.000.
SKODA FORMAN árg. 1992, grænn,
ekinn 60 þús. km. Verð kr 490.000.
TOYOTA COROLLA GLI 4x4 árg.
1994, grænn, ekinn 27 þús km.
Sumar- og vetrardekk, allt á felgum.
Verðkr. 1.520.000.
DODGE ARIES stw. árg. 1988, 2,2 L
vél, sjálfskiptur, ekinn 86 þús. km,
rauður. Verð kr. 650.000.
DODGE VAN B-350 árg. 1989,
fullinnréttaður lúxus ferðabíll, ekinn aðeins
44 þús. km. Verð kr. 1.990.000.
CHEVROLET CAPRIS CLASSIC árg.
1986, ameriskur eðalvagn fyrir aðeins
kr. 790.000.
CITROEN BX 19 4x4 árg. 1990, ekinn
104 þús. km, rauður. Verð kr. 590.000.
• Lán til allt að 36 mánaða án útborgunar
• Fyrsti gjalddagi í apríl 1996
• Visa/Euro-raðgreiðslur
Opið mánudaga-föstudaga ki. 9-18 og laugardaga kl. 12-16
NOTAÐIR BILAR
Nýbýlavegi 2, Kópavogi,
símar 554 2600/564 2610.