Morgunblaðið - 06.12.1995, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 6. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Framkvæmd varnarsamningsins
Formlegar
viðræður
fyrir jólin
FORMLEGAR viðræður fslands
og Bandaríkjanna um endurskoð-
un samkomulags ríkjanna um
framkvæmd varnarsamningsins
munu fara fram fyrir jól að sögn
Halldórs Asgrímssonar utanríkis-
ráðherra. Samkomulagið, sem
gert var í byijun janúar 1994,
kveður á um varnarviðbúnað
Bandaríkjanna hér á landi og þátt-
töku íslands í rekstri varnarstöðv-
arinnar í Keflavík. Ljúka ber end-
urskoðun þess fyrir áramót.
Hugmyndir um „minniháttar
breytingar“
Halldór segist líta svo á að við-
ræður um endurskoðun samkomu-
lagsins séu í eðlilegum farvegi að
hans mati. „Óformlegar undirbún-
ingsviðræður hafa fyrst og fremst
átt sér stað, en þessa dagana er
verið að undirbúa formlegri við-
ræður. Það er of snemmt að segja
til um niðurstöðu þeirra en ég tel
enga ástæðu til annars en að ætla
að það mál geti fengið farsælar
lyktir," segir Halldór.
Eftir fund sinn með Warren
Christopher, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, fyrir rúmum mán-
uði, sagðist Halldór hafa ástæðu
til að ætla að hægt væri að ná
samkomulagi við Bandaríkjamenn
um að hafa áfram svipaðan varn-
arviðbúnað og herafla hér á landi
og verið hefði undanfarin tvö ár.
Halldór segir að ýmsar hugmyndir
hafi komið fram um „minniháttar
breytingar" á samkomulaginu, en
viðræður miði að því að fram-
lengja samkomulagið frá því í jan-
úar 1994.
Halldór segir að stefnt sé að
því að ljúka endurskoðun sam-
komulagsins fyrir áramót eins og
kveðið er á um. Aðspurður segist
hann eiga von á að formlegar við-
ræður hefjist fyrir jól, „alveg á
næstunni“.
Samningar um skipið
Sambro á lokastigi
Hefur legið 150 daga við bryggju í Vestmannaeyjum
TOGARINN Sambro, sem er í eigu
Færeyinga en skráður í Belize, hef-
ur legið við bryggju í Vestmannaeyj-
um í um 150 daga. Togarinn var
kyrrsettur að kröfu færeysks dótt-
urfyrirtækis norska ríkisolíufyrir-
tækisins Statoil. Staðfestingarmál
vegna kyrrsetningarinnar og vörslu-
sviptingar er nú fyrir Héraðsdómi
Suðurlands og er dóms að vænta í
vikunni. Áður gætu þó náðst samn-
ingar um lausn deilunnar, að sögn
lögmannsins, sem farið hefur með
málið fyrir hönd Statoil.
2 krónur á tonn á dag
Ágreiningur er um hvort útgerð
skipsins hafí staðið í skiium með
greiðslur til Statoil, en olíufyrirtækið
lánaði tugi milljóna króna svo hægt
væri að út.búa skipið til veiða, auk
fyrirgreiðslu vegna eldsnejhis. Tog-
arinn sótti á Reykjaneshrygg og var
útgerðin með löndunarsamning við
fískvinnsluhús á AustQörðum, en
hugðist hefja veiðar í Smugunni.
Ólafur Kristinssón, hafnarstjóri í
Vestmannaeyjum, sagði að Sambro
hefði verið dreginn til hafnar í Vest-
mannaeyjum með bilaða vél í júní,
en togarinn hefði svo verið kyrrsett-
ur að kröfu Statoil. Áhöfnin, sem
var færeysk, hafi haldið til síns
heima eftir að sýslumaður sam-
þykkti vörslusviptingu.
Aðspurður hve há hafnargjöld
legðust á togara, sem lægi svo lengi
við bryggju, sagði Ólafur að þau
væru 2 krónur á dag á hvert tonn.
Sambro er rúm 800 tonn og hafnar-
gjöldin því rúmar 1.600 krónur á
dag. Þar við bætist svo eftirlits-
kostnaður, auk þess sem vélsmiðja
hafi tekið að sér að fylgjast með
búnaði um borð. Kostnaður nemur
því hundruðum þúsunda króna nú
þegar.
Jón Hauksson, lögmaður útgerð-
ar Sambro, sagði að Statoil hefði
gjaldfellt lán til útgerðarinnar til
að koma í veg fyrir að togarinn færi
í Smuguna. „Þetta er auðvitað fisk-
veiðipólitískt mál, sem kostar Stat-
oil háar íjárhæðir, hvernig sem
málið fer.“
Erlendur Gíslason, lögmaður
Statoil, sagði undir kvöldmat í gær
að samkomulag í deilunni væri í
sjónmáii. „Ég á von á að farsæl
lausn fínnist á málinu, sem vænt-
anlega þýðir að dómsmálið verður
fellt niður.“
-----» ♦ ♦-----
Ekiðá
tvö hross
EKIÐ var á tvö hross í Húnavatns-
sýslu í gærkvöldi. Annað hrossið
drapst strax, en aflífa varð hitt.
Óhöppin urðu í Langadai og á
Vatnsskarði. Mikið eignatjón varð
á bílunum sem lentu í þessu. Ann-
ar var t.d. óökufær. Ökumenn
sluppu hins vegar við meiðsl.
Dómsmálaráðuneytið vinnur að mótun reglna um notkun myndavéla á gatnamótum
Dounreay
Beygjuljós
skerða af-
kastagetu
SIGURÐUR Skarphéðinsson
gatnamálasljóri segir að ástæða
þess að sérstök beygjuljós fyrir
vinstri beygju séu ekki sett upp
við allar akbrautir fjölförnustu
gatnamóta í borginni sé sú að
slíkt mundi skerða flutnings-
getu gatnamótanna og auka á
umferðarteppur.
Við nokkur fjölfarin gatna-
mót geta þeir sem hyggjast taka
vinstri beygjur þurft að bíða
þijár til fjórar umferðir við
umferðarljósin áður en þeir
komast yfir, og aka þá oft yfir
eftir að rautt ljós hefur kvikn-
að. Þeir sem aka Kringlumýrar-
braut og hyggjast taka vinstri
beygju inn á Miklubraut og þeir
sem aka Hringbraut eða Miklu-
braut og hyggjast beygja inn
Snorrabraut eða Bústaðaveg í
vinstri beygju lenda t.d. daglega
í töfum af þessum sökum á
annatímum.
Við þessi gatnamót hefur ver-
ið komið upp eftirlitsmyndavél-
um sem mynda skráningarnúm-
er bila sem ekið er yfir gatna-
mótin eftir að rautt Ijós kviknar.
K *MU4»W> C M<"' M* •
MEÐ blaðinu í dag fylgir 16
síðna auglýsingablað frá
Kringlunni, „Jóla-Kringlan“.
Morgunblaðið/Ásdís
Á ÞESSUM gatnamótum eru engin beygjuljós fyrir þá, sem koma akandi eftir Miklubraut og
Hringbraut og hyggjast beygja til vinstri inn Bústaðaveg eða Snorrabraut og er því hætt við að
bílstjórar verði strandaglópar á miðjum gatnamótunum. Silfurlita bílnum til vinstri á þessari mynd
var ekið yfir gatnamótin í vesturátt á rauðu ljósi og á meðan beið bílsljórinn á rauða bílnum þess
með stefnuljós að komast inn á Snorrabraut.
Undirbúningur sekta
skammt á veg komiiin
DÓMSMÁLARÁÐUNEYTIÐ vinn-
ur nú að mótun reglna um hvernig
háttað verður' notkun myndavéla
sem settar hafa verið upp við
gatnamót í höfuðborginnni og eiga
að festa á filmu þá ökumenn sem
fara yfir á rauðu ljósi. Að sögn
Sigurðar Tómasar Magnússonar,
lögfræðings í ráðuneytinu, var
haldinn fundur með lögregluyfir-
völdum í gær og ákveðið að setja
saman vinnuhóp til að vinna að
þessu máli í samráði við Reykjavík-
urborg.
Sigurður Tómas sagði að undir-
búningur þessa máls væri mjög
skammt á veg kominn og ýmislegt
vantaði til að hægt væri að fara
að sekta ökumenn fyrir umferðar-
lagabrot, sem fest verða á filmu.
Meðal þess, sem þarf að meta
áður en hægt er að sekta, er kostn-
aður. Sigurður Tómas sagði að ein
myndavél gæti upplýst um 40 þús-
und brot á ári, en um þessar mund-
ir væru sennilega um þúsund manns
teknir árlega fyrir að aka yfír á
rauðu ljósi. Ef allir yrðu sektaðir
myndi því verða gífurlegt álag á
kerfinu.
Fyrst og fremst fælandi áhrif
„Þetta er auðvitað talsvert öðru-
vísi löggæsla en gengur og gerist,
og það er ýmisiegt sem þarf að
festa niður, t.d. á hvaða metrum á
að taka menn, hvernig á að fara
með upplýsingar úr þessu, svo sem
eins og myndir af ökumönnum og
farþegum, hvernig sönnunarbyrðin
liggur við og hvort eigandi ökutæk-
isins eða ökumaður verður talinn
ábyrgur,“ sagði Sigurður Tómas í
samtali við Morgunblaðið.
Hann sagði myndavélarnar fyrst
og fremst vera hugsaðar til að hafa
fælandi áhrif á ökumenn, og ekkert
lægi fyrir um hvenær yrði byijað
sekta samkvæmt myndum fyrr en
í fyrsta lagi eftir áramót.
„Err menn þurfa að fara að venj-
ast þeirri tilhugsun að það verði
gert. Við erum búnir að afla okkur
upplýsinga frá grannlöndunum um
hvernig tekið er á þessu þar, en
borgin er einfaldlega á undan okkur
í þessu með uppsetningu myndavél-
anna. Það er allt í lagi þar sem
fólk þarf ákveðinn tíma til að venj-
ast þessu og síðan þyrfti ef til vill
einhvern aðiögunartíma eftir að
þetta er komið í gagnið. Jafnvel
einhvern tíma sem menn fá sendar
viðvaranir í stað sekta áður en
þessu er skellt á af fullum þunga,
t.d. eins og var með öryggisbeltin
á sínum tíma,“ sagði Sigurður Tóm-
as.
Geisla-
vamir
meta auk-
in umsvif
UMHVERFISRÁÐUNEYTINU hef-
ur borist greinargerð breskra
stjórnvalda um fyrirhugaða aukna
starfsemi í kjarnorkuendurvinnslu-
stöðinni í Dounreay. Hún er nú til
umsagnar hjá Geislavörnum ríkisins
og umhverfisráðuneyti annarra
Norðurlanda hafa einnig fengið af-
rit af henni.
I síðasta mánuði var skýrt frá
því að auka ætti endurvinnslustarf-
semi í Dounreay. Umhverfisráðu-
neytið óskaði þá eftir því við utan-
ríkisráðuneytið, að það aflaði nán-
ari upplýsinga breskra stjórnvalda.
„Við höfum nú fengið greinar-
gerð frá breskum stjórnvöldum,"
sagði Hugi Ólafsson, deildarstjóri í
umhverfisráðuneytinu, í samtali við
Morgunblaðið.
„Þessa greinargerð höfum við
sent til Geislavarna ríkisins, þar
sem menn búa yfir mestri fagþekk-
ingu á þessu sviði. Þá höfum við
einnig sent greinargerðina til um-
hverfisráðuneyta annarra Norður-
landa, enda viljum við helst að
Norðurlöndin séu samstiga í hugs-
anlegum mótmælum. Við höfum
mótmælt starfseminni í Dounreay
áður og viljum byggja öll ný mót-
mæli á traustum grunni."
Gegn íslenskum hagsmunum
Sigurður M. Magnússon, for-
stöðumaður Geislavarna ríkisins,
hafði ekki fengið greinargerðina í
hendur í gær. Hann sagði að mót-
mæli vegna starfsemi í Dounreay
væru ekki fyrst og fremst til komin
, vegna heilsufarslegra áhrifa af
starfseminni.
„Auðvitað er ávallt fyrir hendi
hætta á slysi og af því hafa menn
áhyggiur> ekki síst vegna þess
hvaða áhrif jafnvel minni háttar
slys gæti haft á sölu okkar á sjávar-
afurðum, þótt geislavirknin væri
ekki metin hættuleg. Hún gæti ver-
ið nijög lítil, en Islendingar hafa
lagt megin áherslu á að öll starf-
semi, sem geti valdið megnun sjáv-
ar, se andvíg íslenskum haorsmun-
um.“