Morgunblaðið - 13.12.1995, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLENT
Frelsi í símaþjónustu 1ESB
Ekki dýrt að tryggja
öllum þjónustu
Brussel. Reuter.
MUN ÖDYRARA verður að tryggja
öllum aðgang að grunnsímaþjón-
ustu eftir að frelsi verður komið á
í fjarskiptamálum innan Evrópu-
sambandsins en áður hafði verið
áætlað. Þetta kom fram í erindi
Peters Scott, embættismanns í fjar-
skiptadeild framkvæmdastjórnar
ESB, á ráðstefnu um fjarskiptamál
í síðustu viku.
í drögum að tilskipun Evrópu-
sambandsins um frelsi í fjarskipta-
þjónustu, sem jafnvel er talið að
geti tekið gildi á síðari hluta næsta
árs, er gert ráð fyrir að símafyrir-
tæki greiði í sérstakan sjóð, sem
notaður verði til að tryggja öllum
aðgang að grunnsímaþjónustu, ekki
sízt fólki í afskekktum byggðum í
aðildarríkjunum. Að sögn Scotts
kann stofnun slíks sjóðs hins vegar
ekki að vera fyrirhafnarinnar virði.
„Fleira og fieira kemur í ljós sem
bendir til að kostnaðurinn við að
halda uppi altækri þjónustu er
miklu lægri en upphaflega var áætl-
að,“ sagði Scott. „Það verður æ
skýrara að það er ekki mjög þung
byrði að tryggja öllum þjónustu."
Símakerfi tengd saman
í tilskipunardrögunum er gert ráð
fyrir að einokun ríkisrekinna fjar-
skiptafyrirtækja verði afnumin. Síð-
an geti fjarskiptafyrirtæki að vild
tengt kerfi sín saman, þannig að
viðskiptavinir þeirra geti haft sam-
band sín á milli. Drögin kveða á um
að öllum íbúum ESB verði tryggð
grunnsímaþjónusta, þ.e. aðgangur
að venjulegum síma á hóflegu verði.
Síðar megi útvíkka þessa skilgrein-
ingu þannig að hún nái til farsíma-
þjónustu og stafræna þjónustu.
Reuter
Brittan fundar
með ASEAN
SIR Leon Brittan, sem fer með
utanríkisviðskiptamál í fram-
kvæmdastjórn ESB, á blaða-
mannafundi í Bangkok. Britt-
an fundaði þar með ráðherr-
um frá ríkjum ASEAN, Sam-
taka Suðastur-Asíuríkja.
Brittan ræddi meðal annars
undirbúning leiðtogafundar
ESB og Asíuríkja, sem haldinn
verður í marz á næsta ári.
Hann sagði að aukinn útflutn-
ingur frá Evrópu til Asíu
myndi bæta atvinnuástand í
Evrópu og auknar fjárfesting-
ar evrópskra fyrirtækja í
Asíulöndum hefðu hagvöxt og
betri lífskjör í heimshlutanum
í för með sér. Brittan sagði
að leiðtogafundurinn yrði
vonandi fyrsta skref í átt til
þess að fjarlægja viðskipta-
hindranir í viðskiptum ríkja-
bandalaganna tveggja.
Danir og ríkjaráðstefna ESB 1996
Danska stjórnin ein
um tillögurnar
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
DANSKA stjórnin mun upp á eigin
spýtur gera tillögur fyrir ríkja-
ráðstefnu Evrópusambandsins
1996. Ekki náðist samstaða með
Sósíalíska þjóðarflokknum um til-
lögurnar og þá býður stjórnin held-
ur ekki Vinstri og íhaldsflokknum
að taka þátt í tillögugerðinni.
Sósíalíski þjóðarflokkurinn setti á
oddinn að stjómin héldi sig fast við
dönsku undanþágumar fjórar frá
Maastricht-samkomulaginu, svo-
kaliað Edinborgarsamkomulag.
Þessu hafnaði stjórnin, þar sem und-
anþágurnar yrðu ekki til umræðu á
ríkjaráðstefnunni. Stjórnin vill vænt-
anlega halda opnum þeim möguleika
að greiða aftur atkvæði um undan-
þágumar eftir ríkjaráðstefnuna.
Meðal annars hafa nokkrir ráðherrar
lýst áhuga á danskri þátttöku í evr-
ópska myntsambandinu.
Tortryggni meðal
jafnaðarmanna
Innan Jafnaðarmannaflokksins
eru margir tortryggnir á ESB og
því hefði þátttaka Þjóðarflokksins
róað þá. Þar sem ekki tókst að fá
hann með fá hægriflokkarnir tveir,
Vinstri og íhaldsflokkurinn að öll-
um líkindum heldur ekki að vera
með, þar eð það gæti stuðað þá
tortryggnu.
Reuter
Deilur á ný í breska íhaldsflokknum
Hvatt til andstöðu
við Evrópugjaldmiðil
London. Reuter.
VOPNAHLÉ í innbyrðis deilum
breskra íhaldsmanna um stefnuna
í málum Evrópusambandsins,
ESB, var rofið í gær. John Red-
wood, er reyndi að fella John Maj-
or forsætisráðherra í leiðtogakjöri
í sumar, hvetur nú ráðamenn í
bresku kaupsýslulífi til að beijast
gegn væntanlegum sameiginlegum
gjaldrniðli sambandsins.
Redwood sagði að Bretar ættu
að beijast fyrir aukinni atvinnu og
viðskiptafrelsi í álfunni en ekki
þeirri „spennitreyju" sem sameig-
inlegi gjaldmiðillinn yrði. Major
kom því til leiðar að Bretar fengu
undanþágu frá ákvæðum Maas-
tricht-samkomulagsins um sam-
eiginlegan gjaldmiðil og segist telja
ólíklegt að hugmyndin verði að
veruleika fyrir aldamótin, eins og
stefnt er að.
Um næstu helgi hefst á Spáni
leiðtogafundur ESB og er talið
mjög óþægilegt fyrir forsætisráð-
herrann að deilurnar skuli hefjast
aftur rétt fyrir fundinn.
Tveir ákafir stuðningsmenn
Evrópusamstarfsins, sir Geoffrey
Howe og sir Leon Brittan, and-
mæltu þegar Redwood, sökuðu
hann um „hættulegt dómgreindar-
leysi“. Þeir sögðu að í efnahagslíf-
inu myndi allt hik vegna gjaldmið-
ilsins verða túlkað sem ávísun á
aukið agaleysi í ríkisíjármálum
aðildarríkja ESB.
Fulltrúar Verkama.nriaflokksins
bentu á að deilurnar í íhaldsflokkn-
um væru enn óleystar, flokkurinn
væri klofinn. íhaldsmenn hafa
komið illa út úr skoðanakönnunum
undanfarin ár en þingkosningar
verða ekki síðar en vorið 1997.
Castro
í Japan
FIDEL Castro, leiðtogi Kúbu,
kom í gær til Japans og er það
í fyrsta sinn sem hann heimsæk-
ir landið. Castro staldrar stutt
við, aðeins sólarhring, en hyggst
nota tímann til að ræða við jap-
anska ráðamenn.
Við komuna í gær virtist
Castro þreytulegur en hann er
á heimleið frá Víetnam og Kína.
A myndinni er auk Castros Hir-
oshi Mitzuka, fyrrverandi ut-
anríkisráðherra Japans, sem tók
á móti honum. Á fundi sem þeir
áttu á flugvellinum óskaði
Castro eftir því að Japanir af-
léttu viðskiptabanni á Kúbu.
Búist er við að á fundinum
með forsætisráðherranum,
Tomiichi Murayama, og Yohei
Kono utanríkisráðherra geri
þeir lýðræðis- og efnahagsum-
bætur á Kúbu að umræðuefni.
Lítil samskipti eru á milli ríkj-
anna og ræður þar mestu um 2
miHjarða dala, um 130 milljarða
kr, skuld Kúbumanna við Japani.
Forseti Suður-Kóreu fordæmir fyrirrennara sína
Segir ekkert híndra
framgang réttvísinnar
Seoul. Reuter.
FORSETI Suður-Kóreu, Kim Yo-
ung-sam, réðst á mánudag harka-
lega á tvo fyrirrennara sína í emb-
ætti, þá Roh Tae-woo og Chun Doo
Hwan, en þeir eru nú báðir í haldi,
Rbh vegna ásakana um mútuþægni
í embætti. Chun er sakaður um
valdarán 1979 og talinn bera ábyrgð
á morðum á óbreyttum borgurum
ári síðar ásamt Roh en báðir eru
mennirnir fyrrverandi hershöfðingj-
ar. Kim sagði mál mannanna
tveggja vera hneisu fyrir þjóðina og
hét því að. það vrði rannsakað ofan
í kjölinn, ekkert myndi hindra fram-
gang réttvísinnar.
„I staðinn fyrir að iðrast opinber-
lega og biðjast afsökunar á fyrri
misgerðum hafa þeir reitt fólk enn
frekar til reiði með svívirðilegri
framkomu og ummælum sem
stangast á við staðreyndir sögunn-
ar,“ sagði Kim í yfirlýsingu. Chun
hafnaði í fyrstu allri samvinnu um
rannsókn málsins.
Margir sögðust hafa búist við
afdráttarlausari ummælum frá for-
setanum og pólitískir andstæðingar
Kims voru lítt hrifnir. Þeir töldu
að forsetinn hefði átt að biðjast
afsökunar á náinni samvinnu sinni
áður fyrr við sakborningana tvo,
Kim er m.a. sakaður um að hafa
þegið fé úr mútusjóðum Roh en
forsetinn harðneitar því.
Lögmaður Chuns skýrði frá því á
mánudag, að Chun hefði þegið pen-
inga frá stórfyrirtækjum er hann sat
á forsetastóli á árunum 1979-88.
„Hann notaði þá ekki í eigin þágu,“
sagði lögmaðurinn án frekari út-
skýringa. Gert er ráð fyrir að ákæra
verði gefin út á hendur Chun 22.
desember. Þeir sem mútuðu honum
sleppa við ákæru þar sem sök þeirra
er fymd samkvæmt lögum.
Beitti Lockheed mútum?
Saksóknarar í Suður-Kóreu yfir-
heyrðu Kim Young-ho, fram-
kvæmdastjóra útibús bandarísku
flugvélaverksmiðjanna Lockheed
Martin á mánudag, vegna rann-
sóknar á fjármáíum Rohs.
Kim var fulltrúi forsetans í ör-
yggis- og utanríkismálum þegar
Suður-Kóreumenn skiptu um skoð-
un og féllu frá pöntun á F-18 orr-
ustuþotum frá McDonnell Douglas-
verksmiðjunum en ákváðu í staðinn
að kaupa 120 orrustuþotur af gerð-
inni F-16 frá General Dynamics-
verksmiðjunum (GD). í millitíðinni
hefur Lockheed tekið GD að mestu
yfir.
Hugsanlegt er talið að Roh hafi
þegið mútufé frá General Dynamics
vegna þotukaupanna. Ákveðið hef-
ur verið að fara betur í saumana á
fjármálum hans er hann sat á for-
setastóli, því nú telja saksóknarar,
að hann hafi hugsanlega sankað
að sér mun meiri fjármunum en
áður er talið, Roh hefur viðurkennt
að hafa safnað jafnvirði 654 millj-
ónum dollara, eða 43 milljörðum
króna, í einkasjóði meðan hann var
forseti á árunum 1988-93.