Morgunblaðið - 21.01.1996, Page 2

2 SUNNUDAGUR 21. JANÚAR 1996
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Sameigm-
legur
tjónabanki
í athugun
TRYGGINGAFÉLÖGIN eru að
kanna möguleika á að koma upp
sameiginlegum upplýsingabanka
þar sem skráðar yrðu lágmarks-
upplýsingar um tjónþola. Að sögn
Sigmars Ármannssonar, fram-
kvæmdastjóra Sambands íslenskra
tryggingafélaga, yrði slíkur banki
liður í því að reyna að takmarka
eins og kostur er vátryggingasvik
í víðasta skilningi þess orðs.
Sigmar sagði að á undanförnum
árum hefði öll vinna á tjónadeildum
tryggingafélaganna verið stórbætt
og það út af fyrir sig dregið úr
möguleikum á vátiyggingasvikum
og aukið stórlega möguleikana á
því að slík svik komist upp.
„Samhliða þessu höfum við ver-
ið að huga að því sem hefur verið
að gerast í nágrannalöndunum. Á
allra síðustu árum hefur í nokkrum
löndum verið tekið upp það sem
kalla má sameiginlegan tjóna-
banka. í hann eru settar lágmarks-
upplýsingar, eða kannski nafn og
kennitala tjónþola, hvenær tjónið
varð og undir hvaða vátrygginga-
grein það fellur. Norðmenn riðu á
vaðið með þetta fyrir örfáum árum
og Hollendingar og Bretar hafa
tekið þetta upp, en Islendingar og
Danir eru nú að skoða þetta,“ sagði
hann.
Eimskip kaup-
ir nýjan hafn-
arkrana
EIMSKIP hefur gengið frá samn-
ingum um kaup á nýjum hafnar-
krana fyrir Flutningamiðstöð fé-
lagsins í Sundahöfn. Þessi fjárfest-
ing er í tengslum við þær breyting-
ar sem gerðar hafa verið á sigl-
ingakerfi félagsins og koma til
framkvæmda í maí, að því er seg-
ir í frétt frá félaginu. Kraninn
kostar rúmar 200 milljónir króna
og verður tekinn í notkun í maí.
Nýi kraninn er af gerðinni Gott-
wald HMK og er færanlegur. Því
má nota hann bæði við Klepps-
bakka og Sundabakka. Hann er
mjög afkastamikill og getur þjón-
að skipum sem eru allt að 9 gáma-
raðir á breiddina og híft allt að
80 tonn.
Jakinn, hafnarkrani Eimskips í
Sundahöfn, mun þó áfram gegna
lykilhlutverki við afgreiðslu gáma-
skipa á svæðinu.
Hafrannsóknastofnun reynir að spara í rekstri
Ekkí loðnuleiðangur
vegna spamaðar
HAFRANNSÓKNASTOFNUN hefur
ákveðið að senda ekki skip til loðnu-
rannsókna í janúar, en stofnunin
hefur undanfarin ár sent eitt rann-
sóknarskip af stað í byijun árs til
að meta stærð loðnustofnsins. Hjálm-
ar Vilhjálmsson fiskifræðingur sagði
ákvörðun um að fella leiðangurinn
niður vera lið í spamaði í rekstri
Hafró. Hann sagði að menn teldu
sig hafa allgóðar vísbendingar um
að ástand loðnustofnsins væri gott
og ólíklegt væri að rannsóknarleið-
angur nú leiddi neitt annað í ljós.
Hjálmar sagði að eftir sem áður
myndu sérfræðingar Hafrannsókna-
stofnunar fylgjast vel með loðnuver-
tíðinni. Hann sagði að Sveinn Svein-
björnsson fiskifræðingur hefði und-
anfarið verið um borð í loðnuskipinu
Beiti frá Neskaupstað og skoðað sér-
staklega loðnuveiðar í flottroll. Beitir
var fyrsta skipið til að reyna loðnu-
veiðar í flottroll. Hjálmar sagði að á
næstunni myndi Sveinn fara aftur í
Beiti með neðansjávarmyndavél og
reyna að taka myndir af flottrollinu
og loðnutorfunum.
Hjálmar sagði ennfremur fyrir-
hugað að annað af rannsóknarskip-
um Hafrannsóknastofnunar færi á
hrygningarslóð loðnunnar í mars til
rannsóknar. Sjálfur sagðist hann
ætla að fara í loðnuleiðangur með
nótaskipi í febrúar.
Treg loðnuveiði
Treg veiði hefur verið hjá loðnu-
skipunum undanfarna sólarhringa,
en fimm skip eru við loðnuleit fyrir
austan land. Þijú þeirra, Hólmaborg,
Þorsteinn og Beitir, eru með flottroll
og hafa þau verið að fá 130-150
tonn í hali eftir langa drætti, að því
er Þorsteinn Kristjánsson, skipstjóri
á Hólmaborginni, segir. Hann sagði
að loðnan væri mjög dreifð og erfitt
að ná henni. Skipin hafa verið að
veiðum nyrst í Reyðarfjarðardýpi.
Júpíter og Öm hafa verið að leita
að loðnu austur af Hvalbak síðustu
tvo daga, en ekkert fundið. Skipin
eru með hefðbundnar loðnunætur.
Morgunblaðið/Ágúst Blöndal
LOÐNUSKIPIÐ Beitir frá Neskaupstað hefur að undanförnu
veitt loðnu í flottroll. Myndin sýnir þegar landað var úr honum.
Viðbúnaður vegna
stórstraumsflóðs
EIMSKIP hefur gengið frá
samningum um kaup á nýjum
hafnarkrana.
STÓRSTREYMT verður á morgun
og er búist við óvenju mikilli flóðhæð.
í Reykjavík er mikill viðbúnaður
vegna flóðahættu og sagði Kristján
Tómasson, verkstjóri í holræsadeild
Reykjavíkurborgar, að ýmislegt gæti
komið upp.
„En meðan við höfum dælustöðv-
ar, sem virka, á ekki að vera nein
hætta fyrir hendi," sagði Kristján,
sem verður á neyðarvakt þá daga,
sem flóðhæð er mest. „Mesta hættan
er ef verður rafmagnslaust meðan
mesti straumur er.“
Treyst á dælustöðvar
Kristján sagði að vegna dælustöðv-
anna væri það að verða Iiðin tíð að
fólk fengi vatn upp í kjöllurum þegar
stórstreymt væri. Mest hætta væri á
að flæddi yflr bryggjur.
Að sögn Kristjáns hefur verið graf-
ið frá útrásum og verða átta vörubíl-
ar, tvær vélskóflur og grafa til að
moka gijóti til taks þá daga, sem flóð-
hæðin er mest. Á Veðurstofu íslands
fengust þær upplýsingar að búast
mætti við suðlægri átt og strekkings-
vindi á mánudag og einhverri úrkomu
sunnanlands og vestan. Haraldur Ei-
ríksson veðurfræðingur sagði að því
væri spáð að loftþrýstingur yrði 1.015
millibör vestanlands.
Búist er við að stórstreymið nái
4,6 metrum í Reykjavík, en útreikn-
ingar á sjávarhæð eru miðaðir við
að meðalloftþrýstingur við yfirborð
sjávar sé 1.013 millibör. Síðan er
stuðst við þá þumalfingursreglu að
við hvert millibar, sem loftþrýsting-
ur lækkar, hækki flóðhæð um einn
sentimetra. Meðalstórstraumsflóð i
Reykjavík er fjórir metrar, en inn-
byrðis afstaða tungls og sólar veldur
því að stórstraumsflóð er nú óvenju
hátt. Aftur verður stórstreymt 20.
febrúar og þá má aftur vænta mik-
illar sjávarhæðar.
Fíkniefnadeild og almenn deild lögreglunnar í Reykjavík
Aukið sam-
starf gefur
góða
LÖGREGLAN í Reykjavík hefur
aukið samstarf fíkniefnadeildarinn-
ar og almennu deildarinnar og hef-
ur það gefið mjög góða raun fyrstu
dagana. Að sögn Guðmundar Guð-
jónssonar yfírlögregluþjóns er
árangurinn af samstarfinu mun
betri en menn þorðu að vona.
Guðmundur segir að samstarf
þetta byggist á því að almenna lög-
reglan leggi áherslu á eftirlit þann
tíma sem fíkniefnalögreglan er ekki
að störfum, sérstaklega að nætur-
lagi. Aðallega er um að ræða
strangt eftirlit við staði þar sem
vitað er að fíkniefnameðhöndlun
eða jafnvel fíkniefnasala fer fram.
Þá eru höfð afskipti af fólki sem
gerir sér erindi á þessa staði og í
sumum tilvikum farið fram á lík-
amsleit og fólkið jafnvel fært á lög-
reglustöð til skýrslutöku. Markmið-
ið er að torvelda fíkniefnasölu eins
og kostur er.
Guðmundur segir að áhersla sé
lögð á að hraða málum og hafa þau
upplýst og fullrannsökuð þegar
fíkniefnadeildin tekur við þeim til
að baka henni ekki viðbótarvinnu.
Hrein viðbót við
annað starf
Hann segir þetta hreina viðbót
við hefðbundin úrræði og annað
starf sem hefur verið unnið. Það
komi ekki niður á öðrum verkefnum
almennu deildarinnar og sé gert.
mögulegt með skipulagningu.
raun
Reynslan af samstarfinu, sem
aðeins hefur staðið nokkra daga,
er mjög góð og hefur árangurinn
farið fram úr björtustu vonum, að
sögn Guðmundar. Fíkniefni hafi
fundist á allnokkrum, þótt ekki
hafi verið um verulegt magn að
ræða. Samstarfið eigi eftir að þró-
ast og frekari reynsla að fást en
fyrstu dagarnir hafi gefið góða
raun.
Guðmundur segir ýmislegt nýtt
í deiglunni hjá lögreglunni. Hann
nefnir Löggubandið, hljómsveit lög-
reglumanna, sem nú sé að fara inn
í félagsmiðstöðvar fyrir unglinga í
borginni. Hann segir að auk þess
að leika tónlist verði færður upp
leikþáttur og óvanalegar leiðir farn-
ar til að nálgast unglingana og
skapa tengsl við þá. Þeir fái á
nýstárlegan hátt að komast í nán-
ari snertingu við lögreglustörfin
heldur en áður hefur verið gefið
færi á.
Fyrsta heimsókn í félagsmiðstöð
verður eftir mánaðamót og segist
Guðmundur binda miklar vonir við
þessa aðferðafræði. Mennirnir sem
taki þátt í þessu eigi hrós skilið
fyrir áhuga sinn. Þótt þetta sé hluti
af vinnu þeirra þá hafi þeir fórnað
miklu af frítíma sínum í æfingar
og undirbúning. Guðmundur segir
að ýmsar fleiri nýjungar séu til
skoðunar hjá lögreglunni en ekki
sé tímabært að gera grein fyrir
þeim að svo stöddu.
Unglingar og fíkniefni
►Unglingum stafar mikil ógn af
fíkniefnum. Sumir hafa bjargast
en aðrir farist í þeirri baráttu. /10
Vígvæding hinna van-
þróuðu
►Þótt kalda stríðinu sé lokið er
ógnin við öryggi Vesturlanda ekki
úr sögunni. A næstu árum kann
hún að stafa frá þróunarlöndum.
/12
Andvaralaus
almenningur
►Þeir sem búa sig undir náttúru-
hamfarir eru líklegri til að lifa þær
af. Almenningur virðist víða óvið-
búinn náttúruvá. /16
Vel vakandi í heila öld
►Hugvitsmaðurinn Eggert V.
Briem er enn að velta fyrir sér
mekanisma náttúrunnar og áhrif-
um mannlegra athafna á jörðina.
/18
Alltaf eitthvað lagst til
►Örn Kjærnested rekur bygging-
ar- og verktakafyrirtækið Álftárós
sem nýverið átti lægsta tilboð í
byggingu hins nýja kerskála í
Straumsvík. /22
B
► 1-32
Torfærufjölskyldan
►Hjónin Sæunn Lúðvíksdóttir og
Gunnar Egilsson skipstjóri keppa
bæði í torfæruakstri. /1-3
HáriA í Barselóna
►Hafnar eru sýningar í Katalóníu
á söngleiknum Hárinu í uppsetn-
ingu Flugfélagsins Lofts. Leikarar
eru spænskir en leikstjóri og fleiri
að tjaldabaki koma frá íslandi. /4
Þjóðarbókhlaða
Frakklands
►Nýbygging fyrir þjóðarbókhlöðu
Frakklands var síðasta stórvirki
Francois Mitterrands á sviði menn-
ingarmála. /9
í leit að lífsbjörg
►Selurinn er mikilvæg lífsbjörg
grænlenskra veiðimanna. í Græn-
landi veiddust um 137 þúsund sel-
ir 1993./16
Það læra börnin sem
fyrir þeim er haft
►Guðbjörg Hildur Kolbeins er að
rannsaka tengsl fjölmiðlanotkunar
og ofbeldishneigðar barna og ungl-
inga. /18
C
BILAR
► 1-4
Volvo S40 kynntur í
næsta mánuði
► Nýja línan frá Volvo er byggð
að miklu leyti á Volvo 850 og
margir hlutir eru notaðir úr hon-
um. /1
Reynsluakstur
►Ford Explorer jeppinn með nýju
útliti var kynntur nýlega og er
óhætt að segja að hann hafi vakið
hrifningu.
/4
FASTIR ÞÆTTIR
Fréttir 1/2/4/6/bak
Leiðari 26
Helgispjall 26
Reykjavikurbréf 26
Minningar 30
Myndasögur 38
Bréf til blaðsins 38
ídag 40
Brids 40
Stjömuspá 40
Skák 40
Fólk í fréttum 42
Bíó/dans
Útvarp/sjónvarp 49
Dagbók/veður 51
Gárur 6b
Kvikmyndir l2b
Dægurtónlist 14b
INNLENDAR FRÉTTIR-
2-4-8-BAK
ERLENDAR FRÉTTIR-
1-6