Morgunblaðið - 23.03.1996, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 23. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
Sr. Bolli Gústavsson vígslubiskup hefur úrskurðað í Langholtskirkjudeilunni
SÉRA Bolli Gústavsson vígslubiskup kvað
í gær upp þann úrskurð að sóknarpresti
og organista í Langholtskirkju bæri að
sinna störfum sínu áfram. Kveðið er upp
úr með starfs- og valdsvið sóknarprests,
organista og sóknarnefndar og ber máls-
aðilum að haga samstarfi sínu í samræmi
við það. Jón Stefánsson organisti ætlar
að mæta til messu með kórinn nk. sunnu-
dag.
I úrskurðarorði segir að séra Flóki Krist-
insson og Jón Stefánsson skuli sinna áfram
störfum sínum við Langholtskirkju. Þeim
beri að fara að lögum og erindisbréfí sókn-
arnefnda og haga samstarfí sínu í sam-
ræmi við úrskurðinn, þar á meðal við al-
menna helgidagaþjónustu í kirkjunni.
„Brjóti annar hvor þeirra eða báðir gegn
úrskurði þessum er biskupi sem yfirmanni
kirkjunnar skylt að grípa til viðeigandi
ráðstafana," segir í lok úrskurðarins.
Biskup samþykkti fri Jóns
í úrskurðinum er tekið fram að þótt ljóst
sé að verulegir örðugleikar hafí ríkt í sam-
skiptum séra Flóka annars vegar og
sóknamefndar, Jóns Stefánssonar og fleiri
starfsmanna Langholtssafnaðar hins vegar
verði ekki séð að sóknarprestur hafi gerst
sekur um neinar þær ávirðingar í starfí
eða utan þess sem réttlætt geti það að
honum sé veitt áminning eða vikið úr starfi.
í úrskurðinum segir að þótt sú fyrirvara-
lausa ákvörðun Jóns Stefánssonar, að óska
eftir leyfi frá störfum sem organisti um
síðustu jól, hafí verið óheppileg og valdið
röskun á helgihaldi í kirkjunni um hátíðirn-
ar, liggi engu að síður fyrir að sóknar-
nefnd hafí veitt honum umbeðið leyfí.
„Með vísun til þessa, og þess hver voru
tildrög að því að hann óskaði leyfís eru
ekki að mínu áliti efni til þess að leggja
fyrir sóknamefnd að segja Jóni upp störf-
um sem organista, enda hefur hann beðist
velvirðingar á þessari gjörð sinni og ítrek-
að lýst sig reiðubúinn til að rækja áfram
starf sitt.“
Þegar talað er um tildrög ákvörðunar
Jóns er, samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins, verið að vísa til þess að biskup
íslands ráðlagði sóknamefnd að sam-
þykkja beiðni Jóns um frí frá störfum.
Bolli segir í úrskurðinum að sóknamefnd
sé stjórnsýslunefnd í skilningi stjórnsýslu-
laga og henni beri að gæta hlutlægni í
störfum sínum. Þess vegna beri einstakl-
ingum í sóknamefnd, sem annaðhvort eru
sjálfir starfsmenn sóknarinnar eða eru
venslaðir sóknarpresti eða einhverjum öðr-
um starfsmönnum sóknarinnar, að víkja
úr sóknarnefnd. Þetta eigi þeir að gera á
næsta aðalsafnaðarfundi.
Úrskurðurinn verði leiðarljós sátta
Bolli Gústavsson vildi lítið tjá sig um
úrskurðinn við fjölihiðla. Hann kvaðst vona
að málsaðilar sætti sig við úrskurðinn og
starfí í kirkjunni í samræmi við hann.
Hann sagði að úrskurðurinn gerði ráð fyr-
ir að brugðist yrði við af hálfu biskups
íslands ef sóknarprestur eða organisti
færa ekki eftir honum. „Það segir sig sjálft
að það gæti gengið svo langt að annað
hvor yrði að víkja af starfsvettvangi," sagði
séra Bolli þegar hann var spurður hvernig
biskup gæti brugðist við.
„Ég tel að kirkjunni beri skylda til að
ganga eins langt og hægt er til að koma
á sáttum. Þrátt fyrir allt hafa, eins og
prófastur Reykjavíkurprófastsdæmis
vestra þekkir, tekist sættir inn á milli og
við verðum að vona að eftir að gengið
hefur verið frá þessum úrskurði
geti hann orðið leiðarljós, sem
hægt verður að fara eftir," sagði
Bolli.
„Mér finnst þetta góður úr-
skurður og eðlilegur, að því leyti
að sáttargjörðin er alltaf það
kristilegasta og besta ef hún getur orðið.
En sáttargjörðin verður að vera gerð af
heilum hug af öllum aðilum. Ég vil skora
á alla aðila að sýna sáttarvilja í verki,“
sagði séra Ragnar Fjalar Lárasson, pró-
fastur í Reykjavíkurumdæmi vestra.
Formaður Prestafélagsins óánægður
Jón Stefánsson var ekki viðstaddur þeg-
ar úrskurðurinn var kynntur málsaðilum
vegna þess að hann var að spila við jarðar-
för. Flóki Kristinsson og Guðmundur E.
Pálsson, formaður sóknarnefndar, voru
hins vegar viðstaddir úrskurðinn. Strax
Presti og
organista ber
að vinna saman
Málsaðilar í Langholtskirkjudeilunni hafa tekið úrskurði
séra Bolla Gústavssonar með ýmsum hætti. Sóknar-
nefndin er óánægð. Það sama á við um séra Flóka
Kristinsson, en Jón Stefánsson ætlar að hlíta úrskurðin-
um og spila við messu á morgun. Egill Ólafsson skoð-
aði úrskurðinn og fylgdist með viðbrögðum við honum.
Brot mun
kalla á
vidbrögð
biskups
Morgunblaðið/Sverrir
GUÐMUNDUR Ágústsson og Guðmundur L. Pálsson, sóknarnefndarmenn i
Langholtssókn, hlusta á útskýringar séra Bolla Gústavssonar.
eftir úrskurðinn fór Flóki til fundar
við Geir Waage, formann Prestafélags
íslands, og séra Sigurð Sigurðarson,
vígslubiskup í Skálholti. Flóki vildi
ekki tjá sig um úrskurðinn fyrr en
hann hefði haft samráð við lögmann
sinn, en greinilegt var á honum að
hann var ekki ánægður. Geir gaf hins
vegar eftirfarandi yfírlýsingu.
„Þetta er enginn úrskurður heldur
síðbúin og andvanafædd sáttatilraun.
Það er hvergi tekin afstaða til nokk-
urra efnisraka þeirrar deilu sem verið
hefur í Langholtskirkju. Sóknarprest-
urinn er þó skýr af því að hann hefur
ekki brotið af sér í embætti, en hann
skal samt sitja áfram í einsemd sinni
undir rógi og ákæra. Organistinn fær
ekki svo mikið sem ádrepu fyrir þjóð-
kunn afbrot sín. Hann beitti söfnuðinn því
hryðjuverki að neita að þjóna helgihaldinu
um jólin. Hann virti að vettugi tilmæli bisk-
ups að gera það þó fyrir hans beiðni. Prest-
urinn varð við þeim tilmælum, en organist-
inn ekki. Loks hefur organistinn orðið
uppvís að því að njósna um prestinn og
-------- greina frá því hveijir eigi við hann
trúnaðarsamtöl og í því efni eyða
sjálfum trúnaði skriftanna, sem
er undirstaða sálusorgunar emb-
ættis prestanna. Framhjá öllu
þessu er litið og ekkert með það
gert. Það sér það hver maður að
Jón
Stefánsson
Flóki
Kristinsson
þetta er enginn úrskurður.“
Geir vitnaði í 27. Passíusálm Hallgríms
Péturssonar um samtal Pílatusar við gyð-
inga fyrir dómstólnum.
„Vei þeim dómara, er veit og sér,
víst hvað um málið réttast er,
vinnur það þð fyrir vinskap manns
að vílga af götu sannleikans."
Geir sagðist gera ráð fyrir að stjórn
Prestafélags íslands myndi koma saman á
næstu dögum til að ræða saman um úr-
skurðinn.
Séra Bolli Gústafsson sagði ummæli
Geirs þess eðlis að hann sæi ekki ástæðu
til að bregðast við þeim.
Jón spilar við messu á morgun
Jón Stefánsson organisti sagðist hafa
búið sig undir að úrskurðurinn yrði í
þessum anda. Niðurstaðan kæmi sér því
ekki. á óvart. „Ég mun að --------------
sjálfsögðu hlítaþessum úrskurði.
Ég er búinn að gera ráðstafanir
til að það komi sönghópur í
messu næstkomandi sunnudag
og mun mæta þar sjálfur til að
spila.“
Jón sagðist vona að úrskurðinum
yrði
fylgt eftir þannig að aðstæður skapist fyrir
sig til að starfa innan Langholtskirkju.
Hann sagðist ganga út frá því að sá sem
felldi úrskurðinn ætlaði sér að fylgjast vel
með gangi mála í Langholtskirkju næstu
daga og vikur og reyna að stuðla að því
að úrskurðurinn yrði haldinn og jafnframt
að bregðast við ef það yrði ekki gert.
„Það hefur tvisvar sinnum áður verið
gert svona samkomulag. við prestinn.
Vandamálið var að því var aldrei fylgt
eftir þó að sáttin væri brotin. Mér sýnist
að í þessum úrskurði séu ákvæði um að
menn kalli yfir sig aðgerðir ef þeir bijóti
gegn úrskurðinum. Ég lít svo á að brot
gegn úrskurðinum geti leitt til áminningar
og áminning getur verið undanfari
brottvikningar," sagði Jón.
í úrskurðinum er kveðið á um vald- og
verksvið sóknarprests og annarra
starfsmanna kirkjunnar. Jón sagðist ekki
líta svo á að með þeirri skilgreiningu sem
sett er fram í úrskurðinum væri á neinn
hátt verið að þrengja að verksviði
organistans.
Mikilvægur úrskurður
Sigurður G. Guðjónsson, lögmaður séra
Flóka, sagði úrskurðinn mikilvægan að því
leyti að með honum væri með tiltölulega
skýrum hætti kveðið á um valds- og
verksvið sóknarprestsins, sóknarnefndar
og annarra starfsmanna kirkjunnar.
„Þessi úrskurður er mikilvægur að því
leyti að hann hreinsar sóknarprestinn af
öllum áburði sem á hann hefur verið borinn.
í öðra lagi er í úrskurðinum tekið á því
hvert er hlutverk sóknarpresta og
sóknamefnda og hver er réttarstaða
sóknarpresta gagnvart þessum aðilum.
Hann er því á vissan hátt mjög mikilvægur
fyrir séra Flóka. Það hefur verið sótt að
honum og hann sakaður um að vinna ekki
eftir reglum sem gilda innan kirkjunnar
og gegn almennu safnaðarstarfi, en það
er ekki svo þegar þessi úrskurður er lesinn.
Það má hins vegar taka undir með
formanni Prestafélagsins að það er kannski
hjákátlegt að segja mönnum að starfa
saman sem hafa ekki getað starfað
saman,“ sagði Sigurður.
Sigurður sagðist ekki hafa haft tækifæri
til að ræða við séra Flóka um úrskurðinn,
en hann ætti ekki von á öðru en að Jón
Stefánsson myndi spila við messu í
Langholtskirkju á morgun.
Herra Ólafur Skúlason, biskup íslands,
vildi ekki tjá sig um úrskurðinn þegar
Morgunblaðið ræddi við hann í gær. Hann
sagðist hafa sagt sig frá málinu, en sagðist
vera sannfærður um að séra Bolli Gúst-
avsson hefði unnið að því af samviskusemi
og réttsýni.
Sóknarnefnd varð fyrir vonbrigðum
Sóknarnefnd Langholtskirkju kom
saman til fundar eftir að úrskurðurinn
hafði verið kveðinn upp. Þar var samþykkt
eftirfarandi ályktun.
„Sóknarnefnd lýsir yfir sárum
vonbrigðum sínum með úrskurð séra Bolla
Gústavssonar setts biskups. Átti hún þá
von heitasta að hinn setti biskup bæri
gæfu til fyrir sóknarbörn í Langholtskirkju,
íslensku þjóðkirkjuna, og þjóðina alla að
höggva á þann hnút og það
ófremdarástand sem verið hefur innan
Langholtssafnaðar að undanförnu. Þess í
stað lýsir hann yfir að ástandið skuli vera
óbreytt með þeirri undantekningu þó að
deiluaðilar skuli starfa saman eins og
ekkert hafi í skorist.
Því er ekki að leyna að sóknarnefnd
átti von á, í einlægni, að tekið yrði á máli
þessu með öðrum hætti en gert er í
úrskurðinum. Vildi hún leyfa sér að trúa
því að kirkjan væri fyrir sóknarbörnin en
ekki prestana sem ráðnir eru til þjónustu
við kirkjurnar. Þá taldi sóknarnefnd að þær
skoðanir og þau viðhorf sem væru innan
safnaða yrðu einhvers metin þegar kæmi
að því að úrskurða í deilumáli sem þessu.
Því miður var því ekki að heilsa og réttur
sóknarprests til embættisins settur í
öndvegi og tekinn framar vilja
---------- sóknarbarna.
Sóknarnefnd trúir ekki öðru en
úrskurður þess verði reiðarslag
fyrir almennt safnaðarstarf í
landinu og þær fómfúsu hendur
_____ sem lagt hafa kirkjunni lið við
uPPbyggingu kirkna og starfi
innan þeirra. Hlýtur þetta fólk að
endurskoða afstöðu sína til kirkjunnar og
þess sjálfboðaliðastarfs sem það hefur lagt
fram í þágu kirkjunnnar og kristninnar í
landinu.
Með úrskurðinum telur sóknarnefnd að
kirkjan hafi beðið enn eitt skipbrotið."
Undir þetta rita sóknarnefndar
mennirnir Guðmundur E. Pálsson og
Guðmundur Ágústsson. Ekki kemur fram
hvort um sameiginlega afstöðu nefnd-
arinnar er að ræða.
Reynir á
úrskurðinn
við messu á
morgun
Úrskurður/28